گروه تفریح و نشاط؛ سعیده اسدیان: در دنیای امروز که تکنولوژی و اینترنت حرف اول را می‌زند دیگر بازی‌های قدیمی چندان جذابیتی برای بچه‌ها ندارند، در عوض در دست هر بچه‌ای یک تبلت یا گوشی موبایل می‌بینید و هیجانی که از بازی اینترنتی‌اش دارد آنقدر عادی شده که هیچ کس را شگفت‌زده نمی‌کند.
حالا در بحبوحه هجوم انواع و اقسام بازی‌های اینترنتی، یک مادر جوان سایتی را راه اندازی کرده تا خانواده ها به کمک آن بتوانند با زبان بازی، بسیاری از مفاهیم را به شکلی ساده به فرزندان خود در رده های مختلف سنی آموزش دهند.
به همین جهت با طراح این سایت بازی به گفت و گو نشستیم تا برایمان از «دالی» بیشتر بگوید.
فارس: خودتان را به طور کامل معرفی کنید و بگویید چه شد که به سراغ راه اندازی سایت دالی رفتید؟
موسوی بصیرت: من فاطمه موسوی بصیرت صاحب و طراح و مجری سایت دالی(Dallii.ir ) هستم، قبل از اقدام برای راه اندازی سایت دالی ایده ای برای نوشتن پکیج بازی هایی هدفمند برای خانواده ها را در ذهن داشتم، به همین جهت با یکی از اساتید خوب حوزه آموزش و پرورش شناختی ایده اولیه را مطرح و با راهنمایی ایشان اقدام به نوشتن ۳۰ کارت بازی برای والدین در گروه سنی زیر یکسال کردم.
قرار بود در هر کارت بازی به والدین بگوییم این بازی قرار است چه مهارت های جسمانی(فیزیکی و بدنی)، هیجانی، اجتماعی و شناختی را در کودکان تقویت کند و همچنین چه نکاتی را باید در حین بازی رعایت کرد تا بازی لذت بخش بوده و جنبه های آموزشی را پوشش دهد. سی کارت اول آماده شد و قرار بود این مجموعه برای گروه های سنی مختلف نیز با همین روال تولید شود اما یک اتفاق مسیر ما را از تولید پکیج کارت های بازی به سمت راه اندازی سایت دالی هدایت کرد.
گران شدن کاغذ و بالا و پایین شدن دائم آن و وقفه ای که در کار تولید یک پکیج دیگری که همزمان در انتشارات داشتیم، مرا به این فکر انداخت که مسیر را به سمت دیگری تغییر دهم. این شد که دالی، سایت معرفی بازی برای کودکان را با همان هدف اولیه راه اندازی کردم.
فارس: آیا تحصیلات تان مرتبط بود و اینکه پیش از دالی چه کارهایی انجام می دادید؟
موسوی بصیرت: تحصیلات من در مقطع کارشناسی روانشناسی عمومی و در مقطع ارشد روانشناسی شناختی بود اما آنچه بیشتر مرا به سمت نوشتن بازی سوق داد تجربه کاری 8 ساله من از آموزش و ارتباط مستقیم با کودکان در مهد کودک بود. جایی که برای هر چه بهتر شدن روش تدریس مربیان مهد، تلاش می‌کردیم تا بهترین روش‌های آموزش را با بالاترین جنبه سرگرمی برای کودکان بدون کمترین فشار و اذیتی تبدیل به فرصتی کنیم که کودکان به راحتی با آن ارتباط برقرار کرده و از آموزشی بهتر برخوردار شوند. طراحی هر ساله کاربرگ‌های کودکان به همراه بازی هایی ساده و در راستای آموزش گاه مرا به این فکر می انداخت که کاش امکان انجام همه بازی ها وجود داشت.
فکر نوشتن بازی ها از مدت ها قبل در ذهنم وجود داشت اما مسیر درست و مشخص و نوشتن بازی های هدفمند با چند اتفاق برایم وضوح بیشتری گرفت. پس از همکاری در مهد و درست پس از اتمام دوره کارشناسی ارشد روانشناسی شناختی فرصت همکاری 6 ساله با ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برایم فراهم شد.
فرصتی ناب برای همکاری با اساتید حوزه علوم شناختی و آشنایی نزدیک با برنامه‌های مختلفی که داشتند، اولین جرقه های شروع نوشتن مجدد برای کودکان از تشکیل «کمیته پیش از دبستان» به منظور آشنایی بیشتر خانواده ها با مغز و کارکردهای آن و تلاش برای ایجاد زمینه و فعالیت هایی که شکوفایی هر چه بیشتر این موهبت الهی را به کودکان بدهد شکل گرفت.
کمیته پیش از دبستان اولین فعالیت خود را در هفته آگاهی از مغز شکل داد، ارتباط اولیه با سازمان بهزیستی و برگزاری اولین برنامه برای مربیان مهدهای کودک و استقبال گرم آنان موجب شد که برنامه های تنظیم شده در کمیته به سمت تهیه و تنظیم محتواهای آموزشی مناسب برای مربیان و والدین هدایت شود. در همین راستا دو مجموعه نیز با همکاری اساتید و دوستان بسیار توانمندم با عناوین «بازی های ساده برای تقویت مهارت های شناختی کودکان 3 تا 6 سال» و «من و مغز کودکم» تألیف شد.
موضوع توجه دادن افراد به مغز و کارکردهای آن حتی من را به سمت تلاش برای آگاهی دادن بزرگسالان نیز هدایت کرد. در این زمینه نیز با همکاری یکی از دوستان خوبم اقدام به ترجمه مجموعه کارت های ایروبیک ذهن (۱۰۰ تمرین برای داشتن مغزی سالم) با هدف تمرین و ورز دادن هر روز مغز در میان بزرگسالان برای جلوگیری از پیری و فرسودگی مغز و ابتلا به بیماری آلزایمرکردیم و باز با تیم خوبی از دوستان حوزه علوم شناختی کتابی با عنوان «ما خوب فکر می کنیم» در حوزه تفکر کودکان برای ایجاد فرصت تجربه و تمرین بیشتر برای آنان تالیف و منتشر کردیم.
در این بین انتظار من برای تولد فرزندم مرا از همکاری مستقیم با دوستان تا حدودی دور ساخت و درست در همین زمان زنگ آغاز فعالیتی جدید نواخته شد. پس از تولد فرزندم، هر بازی و فعالیتی که با او می کردم وسوسه ارائه آن را به دیگر والدین علاقمند نیز در من ایجاد می‌کرد و همین وسوسه نوشتن از چرایی و چگونگی و اثر هر بازی مرا واداشت تا سرانجام سایت دالی را راه‌اندازی کنم.
فارس: امکانات شما برای شروع کار چقدر بود و آیا پشتیبان و حمایت کننده ای هم داشتید؟
موسوی بصیرت: کمی دانش اولیه درباره چگونگی راه اندازی یک وب سایت و همراهی و پشتیبانی کامل همسرم تمام امکانات برای راه اندازی دالی بود، همین امکانات کمک کرد تا بازی های طراحی شده پکیج اولیه روی سایت بروند.
فارس: ویژگی های سایت دالی چیست و از چه بخش هایی تشکیل می شود؟ نقطه قوت این کار کدام است و آیا هنوز نیاز به تکمیل شدن دارد؟
موسوی بصیرت: پیش از شروع راه اندازی سایت مدتی را در حال جستجو در سایتهای داخلی و خارجی بودم برای اینکه بدانم آیا چنین محتوایی وجود دارد یا خیر. خوشبختانه تحصیلات و نیز تجربه کاری من در مهد و ستاد نقطه قوت من برای راه اندازی یک مسیر متفاوت در میان بازیها ایجاد کرد.
دغدغه اولیه من تنها نوشتن بازی نیست، احتمالاً با یک جستجو در سایت های دیگر بتوانید تصویری شبیه بازی ارائه شده بیابید و گمان کنید که همه اینها یک قالب را دارند اما نقطه قوت سایت دالی تلاش برای تمرین و ورز دادن مهارت های شناختی است.
هدف اصلی سایت آگاهی دادن به خانواده ها از مغز این ارگان تقریباً یک و نیم کیلویی در سر ما و توانمندی های آن است، وقتی نسبت به این توانمندی آگاه باشیم می توانیم با بازی های هدفمند نقاطی را که مورد نظرمان است تمرین بیشتری بدهیم. تمرین به تقویت و توانا تر شدن کمک می کند، در واقع با بازی های معرفی شده شما به سمت استفاده بهینه از توانمندی های مغز حرکت می کنید.
اگر چه سعی شده در متن بازی ها خیلی مباحث علمی مطرح نشود و خواننده را خسته نکند اما در بخش نکته روز مطالبی به طور جسته و گریخته درباره توانمندی های مغز و کارکردهای آن بیان شده، صفحه سایت دالی به گفته دوستان و خواننده های سایت، ساده و صمیمی است و خواننده را گیج نمی کند. در صفحه بر اساس نیاز می توانید در گروه های سنی جستجو کنید و بازی یا کارکردی که مد نظرتان است را یافته و انتخاب و تمرین کنید یا می توانید با توجه به پیشنهاد روز، بازی همان روز را با کودک انجام دهید.
در صورتی که مربی یا معلم هستید و تمایل دارید بازی های گروهی را با بچه ها انجام دهید در بخش بندی مربوطه در سایت می توانید به راحتی به بازی های مورد نظر دسترسی پیدا کنید.
سایت دالی به طور مرتب در حال به روز شدن است و تقریباً هر روز بازی یا نکته ای به آن افزوده می شود، از این نظر سایت پویاست و دائما در حال تکمیل شدن. تا به حال اولویت اولیه من تلاش برای نوشتن حداقل ۳۰ بازی در هر گروه سنی بود و از آنجاکه امروز این هدف محقق شده است در گام بعدی مطالب و مباحث بیشتری درباره کارکردهای مغز و توانمندی های آن بر اساس مقالات و مطالب روز دنیا خواهم گذاشت. در نظر دارم پکیج هایی از بازی های مشخص برای هر کارکرد را نیز در بخش بعدی به سایت اضافه کنم.
فارس: واکنش ها در ابتدای تولید کار چگونه بود و در حال حاضر استقبال از سایت چگونه است؟
موسوی بصیرت: در گام اول سایت نه بیننده ای داشت و نه خواننده ای جز خودم و همسرم، تنها زمانی اقدام به معرفی سایت به دوستان حوزه شناختی و اساتید کردم که سایت از تعداد قابل توجهی بازی برخوردار شده بود.
خوشبختانه واکنش اولیه دوستان و اساتید و استقبال آنها از سایت خیلی خوب بود و خود آنها زمینه معرفی سایت به دیگران را فراهم کردند، در حال حاضر هر روز سایت خوانندگان خودش را دارد و از آنجا که دالی در اینستاگرام نیز صفحه ای دارد با کاربران سایت از طریق اینستاگرام نیز در ارتباط هستم و تاکنون واکنش های خوبی دریافت کرده ام.
فارس: هدف اصلی شما از راه اندازی این سایت چه بود؟
موسوی بصیرت: زمانی که در ستاد علوم شناختی فعالیت می کردم دو دوره هفته آگاهی از مغز در کشور برگزار کردیم. در آن زمان جای کمبود نیازهایی دیده می شد، یکی از آنها همان دغدغه من بود یعنی کودکان ایرانی نرمال که لزوماً دچار اختلال یا مشکلات و کمبودی نیستند و نیاز است تا برای رشد بهینه آنها نیز کاری انجام داد.
در آن زمان تماس هایی که با ستاد گرفته می شد و درخواست راهنمایی برای اتصال آنها به مراکز شناختی برای کودکان و یا ارائه محتوای مناسب ما را بر آن داشت که تولید محتوای مناسب برای گروه سنی پیش از دبستان و دبستان را در اولویت قرار دهیم اما بسته های تولید شده آنچنان که انتظار داشتیم در اختیار کل کشور قرار نگرفت.
نکته بعدی باورهای غلطی بود که درباره مغز و کارکردهای آن وجود داشت و نیاز بود این باورها تغییر کند، باورهایی همچون ما از کمتر از 10 درصد مغزمان استفاده می کنیم یا اینکه با بالا رفتن سن همه توانایی های مغزی ما از بین می روند یا اینکه تنها در سه سال اول زندگی رشد مغز ادامه دارد و ... این موارد نیاز به اطلاع رسانی به خانواده ها را بیشتر می کرد و همچنین نیاز به ارائه محتوایی موثر و مرتبط را نیز بیشتر می ساخت.
اینها تا زمانی که من تصمیم به ارائه پکیج بازی ها گرفتم در خاطرم ماند و تلاش کردم تا این بخش را در حد توانم و بر اساس تجربه ای که دارم پوشش دهم.
فارس: آیا این سایت توانسته نیازمندی ها و دغدغه های خانواده های ایرانی را برطرف کند؟
موسوی بصیرت: از زمانی که والدین متوجه حضور یک موجود دیگر در زندگی شان می شوند تمام تلاش خود را برای فراهم کردن رفاه و آسایش او می کنند. وقتی کودک 6 ماه یا حتی کمتر دارد تلاش می کنند تا ابزار سرگرمی و رشد او را فراهم کنند. وفور اسباب بازی های موجود در اتاق و کمد بچه ها همین نکته را تایید می کند.
مادر تمایل دارد کودکش سرگرم باشد و در عین حال یاد بگیرد اما معمولاً اسباب بازی ها به تنهایی فاقد جذابیت برای کودکان هستند و یا روش های مختلف بازی با آن وسیله و کاربرد هدفمند آن وجود ندارد. ما تنها اسباب بازی خریده شده را در اختیار کودک قرار می دهیم اما واقعیت این است که حضور ما به عنوان والدین به خصوص برای گروه سنی زیر 3 سال بسیار مهم است.
نقش ما در شکل گیری تعاملات اجتماعی و هیجانی، شناخت احساسات، درک رابطه علت و معلولی، توجه به اطراف و ... در این رشد بر اساس مقالات مختلف تایید شده، در واقع بچه ها به اسباب بازی های زیاد احتیاج ندارند، بچه ها به فرصت تجربه کردن و تکرار تجربیات خود با ساده ترین ابزار و وسایل در دسترس نیاز دارند. یکی از مهمترین این ابزارها ما به عنوان والدین هستیم و دیگری وسایل موجود در منزل و در دسترس هست.
کاربرد این دو بسیاری از نیازهای کودکان را برطرف می کند و نیازی به خرید وسیله بازی اضافه نیست، سایت دالی فرصت تجربه های گوناگون را برای خانواده ها فراهم می کند. بر اساس نیاز و علاقمندی کودکان بازی های متفاوتی وجود دارد که زمان کمی از والدین را به خود اختصاص می دهد اما اثر بزرگی را بر روی کارکردها و مهارتهای شناختی و اجتماعی کودکان باقی می گذارد.
فارس: آیا این سایت نمونه های خارجی هم دارد و از آنها الگوبردار شده یا کاملاً بومی است؟
موسوی بصیرت: قبلاً هم گفتم پیش از شروع به راه اندازی سایت جستجوهای مختلفی در سایت های داخلی و خارجی انجام گرفت تا مشخص شود آیا سایت یا سایت هایی داریم که محتوایی از این نوع را در اختیار خانواده ها بگذارد.
می توانم با تاکید بگویم این محتوا تنها مختص همین سایت و کاملاً یونیک است و مشابه این متن و محتوا را در جای دیگری نخواهید یافت. محتوای ارائه شده در سایت شامل نحوه انجام بازی، گروه سنی، کارکردهای شناختی و اجتماعی درگیر در بازی، نکات مورد نیاز در هر بازی و مرحله بندی بازیها از سطح ساده به سخت می شود.
فارس: چقدر زمان برد تا این سایت راه اندازی شود؟
موسوی بصیرت: مرحله راه اندازی سایت که شامل جستجو در سایت های داخلی و خارجی و نیز یافتن بستر مناسب برای آن بود در حدود چند ماهی زمان برد اما از زمانی که اولین بازی در سایت دالی قرار گرفت تاکنون که هر روز مطلب تازه ای به آن اضافه می شود بیشتر از یک سال و نیم زمان می گذرد.
فارس: باید چه کار کنیم تا بچه ها از بازی ها غربی فاصله گرفته و جذب بازی های ایرانی شوند؟
موسوی بصیرت: بازی هایی که در سایت دالی ارائه می شود جزو مجموعه بازی های فیزیکی یا مداد کاغذی دسته بندی می شوند. بازی هایی که به تبلت، کامپیوتر و اسباب بازی و عروسکهای گران قیمت نیاز ندارند و تا حدود زیادی ساده و قابل دسترس هستند.
امکان ساخت و استفاده از آنها با شیوه های گوناگون برای خانواده ها، مربیان و معلمان توضیح داده شده و نیاز به بازی های با هیجان کافی برای بچه ها را پوشش می دهد. از آنجاکه بازی ها مداد و کاغذی است در هر گروه سنی و قالب فرهنگی قابل اجراست و لزوماً بعضی از مشکلات همچون حضور در فضاهای نا امن اینترنتی و ... را به همراه ندارد.
فارس: علت انتخاب اسم دالی چه بود؟
موسوی بصیرت: دالی ساده ترین و همگانی ترین بازی آشنای همه ما است. تقریباً در هر مواجه با کودکی که در اطرافمان وجود دارد اولین چیزی که برای سرگرم کردن او به ذهنمان می رسد و انجام می دهیم بازی دالی است چرا که هیجان آن در حدی است که لبخند را به لب کودک می آورد و به همان نسبت شادی را به ما هم هدیه می کند.
دوست داشتم سایت دالی نیز برای خواننده ها همینقدر ساده و آشنا باشد و آشنا باقی بماند به همین دلیل این نام برای سایت انتخاب شد و در عین حال این نام به طور ضمنی کلمه بازی را در درون خودش نیز دارد.
فارس: آیا دالی صرفاً قرار است بازی معرفی کند یا برنامه های دیگری هم در دست دارد؟
موسوی بصیرت: هدف اول و اصلی طراحی شده برای دالی آگاه سازی خانواده ها از مغز و توانمندی های آن است. مسیر رسیدن به این هدف از طریق بازی و فعالیت های هدفمند عبور می کند. تلاش داریم تا سایت دالی را بر اساس نیازهای مخاطبان بهبود ببخشیم و در صورت نیاز محتواهای علمی و مطالب دیگر نیز در آن لحاظ خواهد شد.
فارس: نکته پایانی؟
موسوی بصیرت: کودک تنها نیروی کار آینده نیست، او به طور بالقوه یک سرمایه شناختی برای جامعه محسوب می شودو نوع برخورد ما با او و طرح ریزی مسیر آینده اش نحوه استفاده از این سرمایه شناختی را به ما نشان می دهد. اگر فرصتی فراهم شود تا کودکان از توان بالقوه خود به نحو احسن استفاده کنند این سرمایه رشد روزافزونی خواهد داشت و اثرات آن در بلند مدت در مسیر حرکت جامعه مشخص خواهد شد.
بازی وظیفه کودک است، اگر بازی به طور هدفمند در مسیر تکاملی کودکان به کار گرفته شود رشد تک تک این توانمدی ها باعث به وجود آمدن سرمایه بزرگ شناختی در آینده برای کشور خواهد بود.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
