تریبون سیما در خدمت تعرفه‌گذاری غیر کارشناسی خدمات پرستاری

گروه سلامت خبرگزاری فارس - سه شنبه هفته گذشته شیوه‌ی نامتعارف برگزاری برنامه‌ی گفتگوی ویژه‌ی خبری، این برنامه را به تریبونی یک طرفه جهت بیان مطالبات صنفی پرستاران بدل کرد. موضوعی که بنظر می‌رسد با سو استفاده از فضای حاکم بر جامعه نسبت به پرستاران اتفاق افتاده است. در این برنامه که با حضور حیدرعلی عابدی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و همچنین مریم حضرتی، معاون پرستاری وزارت بهداشت و درمان برگزار شد پیرامون موضوعاتی همچون قانون سختی کار و بازنشستگی پیش از موعد پرستاران، قانون ارتقا بهره وری پرستاران و اجرای تعرفه‌های خدمات پرستاری صحبت شد.

در حالی که موضوعات مذکور از جنس موضوعات مرتبط با اقتصاد و به طور ویژه اقتصاد سلامت است از هیچ کارشناسی اقتصادی برای حضور در این برنامه و بیان انتقادات و نظرات مخالفین دعوت نشده و صرفا تریبون دست افرادی بود که خود دارای منفعت  در اجرای طرح‌ها و قوانین مذکور بوده و هیچ تخصصی در این باره ندارند.

به طور معمول در برنامه‌های کارشناسی صداوسیما از مجری استفاده می‌شود که دارای تخصصی یا لااقل آشنایی در ارتباط با موضوع مورد بحث باشد. اما مجری برنامه نیز خود یک پزشک بوده و تخصصی در حوزه اقتصاد نداشت و همین موضوع فضا را برای بیان نظرات غیرکارشناسی و یک جانبه پیرامون موضوعات فراهم کرد. هرچند پرستاران عزیز که امروز در صف اول مبارزه با کرونا قرار دارند قشر زحمت کش و عزیزی هستند که باید مطالبات آنها پیگیری شود، اما انجام احساسی و غیرکارشناسانه این کار مشکلات متعددی را برای کشور و نیز خود پرستاران به دنبال خواهد داشت.

البته برخورد یک‌طرفه و صنفی با موضوعات مرتبط با نظام سلامت تنها به همین یک مورد ختم نشده و در تمامی لایه‌های آن(از اعضای پزشک کمیسیون بهداشت مجلس گرفته تا مدیران ارشد وزارت بهداشت و ...) شاهد سیطره کامل پزشکان هستیم. این در حالی است که عموما تصمیماتی که در این نهادها گرفته می شود دارای ابعاد اقتصادی و یا سیاستی بوده و ارتباطی به تخصص‌های پزشکی ندارد.

در ادامه به طور مختصر به بیان بخشی از ابعاد اقتصادی موضوعات مطرح شده در برنامه مذکور می‌پردازیم.

***بازنشستگی پیش از موعد بلای جان صندوق های بازنشستگی

همانطور که گفته شد، یکی از موضوعاتی که در این برنامه مطرح شد موضوع سختی کار پرستاران و بازنشستگی زودهنگام آن‌هاست.عموم کشورهای دنیا هنگام مواجه با مشکلات و تنگناهای مالی و اقتصادی، اقدام به افزایش دوره خدمت و به تعویق انداختن بازنشستگی می‌کنند. اما در کشور ما برخورد  کاملا متفاوتی با مقوله بازنشستگی پیش از موعد می‌شود.

در چندسال اخیر بارها از کسری بودجه و خطر ورشکستگی صندوق‌های بازنشستگی و معضلات وقوع احتمالی آن  سخن به میان آمده است. در حالی که بر اساس استانداردهای جهانی به ازای هر نفر بازنشسته باید ۶ نفر شاغل فعال در کشور وجود داشته باشد این نسبت در برخی از صندوق‌های بازنشستگی کشور ما به زیر ۱نفر شاغل به ازای هر بازنشسته رسیده است.

 عملکرد و وضعیت مالی صندوق‌های بازنشستگی بر آینده میلیون‌ها نفر تاثیر دارد، لذا فعالیت این صندوق‌ها می‌تواند پیامدهای متفاوت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی زیادی دربرداشته باشد و به طور کلی می‌توان گفت ورشکستگی صندوق‌ها با توجه به جمعیت تحت پوشش آن‌ها، امنیت ملی را به مخاطره می‌اندازد. لذا افزایش بدون دلیل بازنشستگان کشور می‌تواند امکان بروز این بحران را تشدید کند. 

***تعرفه‌گذاری، پاشنه آشیل نظام سلامت

موضوع دیگری که در این برنامه مورد بحث یک طرفه قرار گرفت قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری بود. موضوعی که با نگاهی کاملا صنفی و بدون توجه به ابعاد منفی آن در این برنامه مطرح شده و اجرای آن مطالبه شد. این در حالی است انتقادات زیادی نسبت به نظام پرداخت تعرفه‌ای از سوی کارشناسان حوزه سلامت وجود دارد. تجربه ی ناموفق پرداخت مبتنی بر تعرفه برای پزشکان نشان دهنده ناکارآمدی این شیوه می‌باشد.

اجرای نظام پرداخت مبتنی بر تعرفه در سال۱۳۷۳ برای پزشکان معضلات فروانی را در نظام سلامت کشور به وجود آورد. اجرای این شیوه باعث شده است که درآمد متخصصین برخی رشته‌ها به صورت غیر منطقی از درآمد متوسط جامعه پزشکی و همچنین از متخصصین برخی رشته های دیگر فاصله داشته باشد. بررسی ها موید این موضوع است که در کشورهای توسعه یافته درآمد پزشکان متخصص حداکثر ۶ برابر درآمد سرانه و حداکثر ۲ برابر درآمد پزشک عمومی است. همچنین تفاوت درآمد بین تخصص های مختلف در این کشورها به بیش از ۲ برابر نمی‌رسد. این تعدیل با استفاده از دو ابزار تعرفه‌ها و مالیات ایجاد شده است. اما در کشور ما درآمد برخی رشته‌های تخصصی حتی قابل قیاس با درآمد پزشک عمومی و پرستاران نیست و البته در بین متخصصین نیز اختلاف درآمدها بسیار چشمگیر است. بدیهی است که این اختلاف درآمد سبب جهت دهی به تمایل پزشکان برای تحصیل در تخصص های پردرآمد می شود. همین تبعیض در پرداخت را می‌توان مهم‌ترین دلیل نارضایتی پرستاران دانست.

یکی دیگر از معضلات اساسی ناشی از اجرای نظام پرداخت تعرفه‌ای افزایش تقاضای القایی درمان است. موضوعی که علاوه بر افزایش سرسام آور هزینه های درمان برای مردم، هزینه‌های هنگفتی را نیز به سازمان های بیمه‌ای تحمیل کرده و آن‌ها را در معرض ورشکستگی قرار داده است.  یکی دیگر از تاثیرات منفی این نظام پرداخت بی رغبتی پزشکان به بخش‌ها و اقدامات درمانی با درآمد کمتر و به تبع آن کاهش تعداد پزشک و کیفیت خدمات در این بخش‌هاست. موضوعی که منجر به عمیقتر شدن معضل کمبود پزشک و طولانی‌تر شدن صف بیماران در بخش‌های مذکور شده است.

همانطور که مشاهده می‌شود موضوعات مطرح شده در این برنامه بدون اشکال نیز نبوده و نکات کارشناسی فراوانی دارد که عدم توجه به آنها معضلات جدی را برای کشور ایجاد خواهد کرد.

البته در دقایق کوتاهی از برنامه با یک نفر از کارشناسان حوزه سلامت به صورت تلفنی ارتباط برقرار شد اما فرصت کافی برای بیان نظرات به وی داده نشد. وی پس از بیان انتقاداتی پیرامون طرح تعرفه خدمات پرستاری پیشنهادی را مطرح کرد. او افزایش حقوق پرستاران را به عنوان راه حلی جایگزین مطرح کرد. اما پس از قطع تماس این کارشناس، حیدرعلی عابدی (یکی از مهمانان حضوری) در اظهار نظری عجیب گفت:«اضافه کردن حقوق پرستار عملی نیست، ما یک راه‌حل‌هایی می‌دهیم که اجرا نمی‌شود،شما اگر الان بروید سازمان مدیریت بگویید من میخواهم a ریال بگذارم روی حقوق پرستار میگوید خب معلمم را چه کار کنم؟ مهندسم را چه کار کنم؟ پس ما باید راه‌حل عملی بدهیم، یک راه حل‌هایی آرزوست ولی یک راه حل‌هایی قابل اجراست، تعرفه‌گذاری قابل اجراست.» همانطور که مشاهده می‌شود اجرای طرح مذکور فرض گرفته شده و همه راه‌حل‌های جایگزین آرزو و دست نیافتی تعبیر می‌شوند.

این برنامه تنها یک نمونه‌ی کوچکی از سیطره همه‌جانبه ذی نفعان در نظام سلامت است که مانع از بررسی کارشناسی تصمیمات و طرح‌های نظام سلامت شده است. این نگاه صنفی به موضوعات مرتبط با نظام سلامت منجر به تداوم مشکلات آن نیز شده است.

انتهای پیام/