خبرگزاری فارس _کرمان؛ مدتی‌ست کشور درگیر بیماری کرونا شده و خانواده‌ها طی این مدت باید شعار «در خانه بمانیم» را هم عملی می‌کردند و گاهی به سر حد کلافگی رسیدند از اینکه چطور کودکانشان را در خانه سرگرم کنند اما بودند کسانی که به فکر پرکردن اوقات فراغت کودکان بودند از مربیان و مادران خوش ذوقی که بازی‌های خلاقانه و جذاب را معرفی کردند اما یکی از مفیدترین برنامه‌ها ترویج فرهنگ کتابخوانی بود که نویسندگان حوزه ادبیات کودک و نوجوان در این زمینه کتاب‌های خود را به صورت آنلاین در اختیار خانواده‌ها قرار دادند.
بتول غفاری یکی از نویسندگان کرمانی حوزه کودک و نوجوان کشور است که این روزها در فضای مجازی عاشقانه کودکان را جذب کتابخوانی می‌کند، فرصت را غنیمت شمردیم برای گپ و گفتی با این نویسنده که در ادامه می‌خوانید.
این خانم نویسنده کرمانی که تخصص بیهوشی دارد در چگونگی مسیر از تولد تا پزشکی و نوشتن برای کودکان این چنین می‌گوید: در یک خانواده فرهنگی کرمانی در سال ۱۳۵۰ متولد شدم، گرایشات فرهنگی در خانواده ما آمیزه‌ای از سنت و تجدد بود، به تعبیر یک فیلسوف «جام نو و باده‌ی کهن!» یعنی هماهنگی سنت و تجدد. پدرم در هر فرصتی اشعار فردوسی، سعدی و حافظ را می‌خواند و متناسب با سن و سال ما تعریف می‌کرد، از همان دوران کودکی احساس کردم، تجربه واقعیت و حقیقت باید موازی پیش بروند، بنابرین همواره از کودکی تا بزرگسالی و در نهایت در کنار حرفه و کار به‌دنبال معنی بخشیدن به زندگی بودم و سرانجام با این نگاه، نوشتن برای کودکان را محوریت دادم.
فارس: از اولین کارهای هنری‌تان بگوئید از شعر و کتاب و ... و اینکه چطور وارد عرصه ادبیات کودک و نوجوان شدید؟
همانطور که گفتم، انسان باید به زندگی معنا ببخشد. این معنی بخشیدن برخلاف دیدگاه ادیبان و فلاسفه غرب است، که جهان را پوچ می‌دانند و برای رفع این پوچی، مبارزه را پیشنهاد می‌کنند. آنها فضیلت و فرزانگی را نوعی اتصال عقل فردی به عقل متعالی می‌دانند.
در دیدگاه الهیاتی ما، انسان شایسته اوج‌گیری از طریق بندگی خدا است و این دیدگاه، تفاوت بنیادین با تمدن غربی دارد. متأسفانه این تفاوت ریشه‌ای کمتر وارد ادبیات و هنر، به‌خصوص ادبیات کودکان شده است. نوشتن برای کودکان و نوجوانان بسیار پیچیده و دشوار است، نویسنده کتاب کودک و نوجوان باید بداند، کجا و در چه مقطعی از تاریخ ایستاده است.
این کودکان، جوانان آینده هستند و باید بتوانند، برای حفظ استقلال خود مبارزه و تلاش کنند، فکر می‌کنم، دوران داستان‌های سطحی به‌سر آمده است، افتخار می‌کنم، که «ایده‌ی مفهومی» را وارد ادبیات کودک و نوجوان کرده‌ام. درحالی‌که داستانی ساده و روان را به کودکان و نوجوانان و بزرگتر‌ها تقدیم می‌کنم، لایه دوم داستان، ایده‌های مفهومی راه‌گشا برای زندگی را ارائه می‌دهد.
من عاشق بچه‌ها هستم/موانعی که هزینه این عشق به‌دنبال دارد را پذیرفته‌ام
تاکنون در پنجاه برنامه رادیویی «کریمان و ادیبان کرمان»، تحلیل، لایه دوم و ایده مفهومی کتاب‌های یکصد جلدی «مهتاب و کرم شب‌تاب» را بیان کرده‌ام. پس پاسخ کلی را به یک جمله بسنده کنم و آن اینکه: تعهد و مسئولیت‌پذیری برای نویسنده کودک و نوجوان در جهت رشد کیفی بچه‌ها است.
ورود به عرصه ادبیات کودک و نوجوان، ناشی از شرایط تربیتی و خانوادگی من بود. از دوران کودکی، ارتباط معنوی خاص و بی‌اندازه علاقه‌مند به خداوند را داشتم، بعدها نمود این کشش، در شعر «بهار» متجلی و کتاب «بهار» را منتشر کردم، من عاشق بچه‌ها هستم و تمام مشکلات، دردسرها و موانعی که هزینه این عشق به‌دنبال دارد را پذیرفته‌ام، هرگاه عشق به خاطره تبدیل شود، فراموش می‌شود. من آتش این عشق را شعله‌ور نگاه داشته‌ام و هیزم آن انفاق در راه آن است، که تماماً از هزینه‌های شخصی پرداخت می‌کنم.
فارس: یکی از داستان‌های معروف شما مجموعه کتاب‌های یکصد جلدی «مهتاب و کرم شب‌تاب» است، جرقه این مجموعه چگونه در ذهنتان زده شد و وارد دنیای کودکان شدید؟ چه اهدافی در این مجموعه برای کودکان دنبال می‌کنید؟
ابتدا به ساکن دو قهرمان داستان یعنی «مهتاب» و «کرم شب‌تاب» را خلق کردم، که هر دو دارای لایه دوم و در خدمت ایده مفهومی داستان است، از انقلاب فرانسه به بعد، شعاری در سطح اروپا و غرب پیچید، که ارتباط آسمان و زمین، با وقوع این انقلاب، قطع شده است و از آن به بعد، این آسمان نبود، که زمین را توضیح میداد؛ بلکه زمین، آسمان را توضیح میداد. عقل و خرد، به‌خصوص علم جدید، محور همه چیز شد و امروز حاصل این نگرش‌ها، سرمایه‌داری و تکنولوژی است و به‌طور کلی ارزش‌های انسانی به کناری رانده شد.
قصد داشتم با خلق دو قهرمان «مهتاب» و «کرم شب‌تاب»، زمین را به آسمان مرتبط کنم. در حالی‌که انسان تلاش می‌کند، باید با توکل به خدا و همراه نوری وسیع‌تر از نور زمینی شود، انگیزه اصلی من این است که بچه‌ها را به‌سوی تلاش و توکل به خداوند سوق دهم. نکته پر اهمیت دیگری که در داستان‌های یکصد جلدی «مهتاب و کرم شب‌تاب» وجود دارد، غلبه ضعف با نیروی عقل و توکل به خدا، به قدرت‌های درنده و خونخوار است، می‌کوشم به بچه‌ها بیاموزم، از حجم‌نمایی قدرت‌های بزرگ نهراسند. چنانچه آنها با اعتقاد و تلاش عمل کنند، هر هیولایی را شکست می‌دهند.
فارس: در خصوص کیفیت و چگونگی انتشار کتاب‌های «مهتاب و کرم شب‌تاب» توضیح بفرمایید، اینکه تمام کار در کرمان انجام می‌شود و آیا حمایتی از سوی دستگاه‌های متولی هم صورت گرفته است؟
تاکنون چهارده جلد از مجموعه یکصد جلدی «مهتاب و کرم شب‌تاب» منتشر شده است، تمام مراحل تصویرگری، چاپ و ... در کرمان و اکثراً توسط هنرمندان کرمانی و توسط انتشارات خودم انجام می‌شود، به تازگی تصویرگری دو جلد از کتاب‌ها به‌نام «تمساح» و «صندلی چرخ‌دار» که توسط جناب آقای پژمان باغینی انجام شده بود، منتخب جشنواره فجر امسال و از میان دیگر آثار، برگزیده شد و وب‌سایت کتاب‌های الکترونیک «مهتاب و کرم شب‌تاب» نامزد دریافت جایزه سرو نقره‌ای انجمن گرافیک در سال گذشته شد.
کتاب‌ها قابل رقابت با بهترین آثار خارجی از جهت محتوای نوشته، فرم، کیفیت تصویرگری و چاپ می‌باشند. کتاب‌ها توسط تصویرگران بین‌المللی و مطرح کرمانی، با متدهایی متنوع تصویرگری می‌شود. تاکنون تمام هزینه‌ها از سرمایه شخصی بوده و هیچ کمک و حمایت مالی را دریافت نکرده‌ام، به عقیده من، تربیت فرهنگی بچه‌ها مستلزم صرف هزینه‌های زیاد است، چون بچه‌ها آینده‌سازان فردا هستند و اگر روی بچه‌ها سرمایه‌گذاری نشود، مانند آن است، که باد را بکاریم، ولی قطعاً در آینده طوفان درو خواهیم نمود. پس حمایت از کارهای فرهنگی و صرف هزینه‌های فراوان از ضرورت‌های آینده درخشان برای این مرز و بوم است.
اگر فرزندان ما با فرهنگ ایرانی- اسلامی و البته همسو با فرهنگ جهان‌شمول تربیت نشوند، قطعاً از قبل تا آینده و آینده با سرمایه‌گذاری گزاف و کارهای فرهنگی فراوان دشمنان ایران، همسو با خواسته‌های آنان این تربیت فرهنگی پیش خواهد رفت و عدم حمایت از کارهای فرهنگی، ایده‌آل دشمنان است.
فارس: از دکتر بتول غفاری به عنوان یک خیّر فرهنگی هم نام برده می‌شود در این خصوص و اهمیت کار خیر در حوزه فرهنگ این مرز و بوم به‌خصوص برای نسل کودک و نوجوان توضیح بفرمائید؟
در دورانی از تاریخ بسر می‌بریم، که اصالت فرد و هاری سرمایه‌داری، جهانی سراسر تبعیض و فاصله طبقاتی وحشتناکی را به‌وجود آورده است. فرهنگ خیّرین و ارج نهادن به این امر در ادبیات کهن ما نیز آمده است و شیخ اجل سعدی به آن پرداخته است.
باید فرهنگ خیّرین بر اساس اعتقادات دینی و ملی نهادینه شود و نباید اشتباه کرد، امر خیّری گداپروی نیست و نگاه به دیگران است و هم آرامش درونی و هم نظر خداوند در آن است و به‌دنبال آن، امنیت اخلاقی، معنوی و اجتماعی را گسترش می‌دهد.
فارس: در خصوص دیگر آثار خودتان هم توضیحاتی بفرمائید؟
بر اساس نیاز و ضرورت‌ها به شاخه‌های دیگری از انتشار کتاب توجه داشته‌ام. کتاب شعر «بهار»، همراه با تحلیل الهیاتی- فلسفی- روانکاوی این اشعار توحیدی است که به تقویت اعتقادات دینی منجر می‌شود.
تاکنون ۱۸ جلد از کتاب‌های یکصد جلدی «سینما و جنگ سرد» منتشر شده است، این کتاب‌ها به توطئه بسیار عمیق و پنهان استکبار در جهت به بند کشیدن کشورهای دیگر است و در هر کتاب یک یا چند اثر مشهور و تأثیرگذار سینمایی از دیدگاه فلسفی- روانکاوی- سیاسی مورد تحلیل قرار می‌گیرد.
از دیگر کتاب‌های منتشر شده، کتاب‌های «روانکاوی و درمان یک بیمار» است که به مشکلات روحی و روانی جامعه می‌پردازد.
فارس: بیش از سه ماه می شود که کشور درگیر ویروس کرونا است و مدارس از ابتدای اسفند ۹۸ تعطیل شده‌اند. فعالیت‌های شما دراین حوزه برای کودکان و نوجوان به چه شکل تغییر یافت؟
از قبل در خصوص دسترسی آسان و رایگان بچه‌ها و خانواده‌ها به کتاب‌ها، وب‌سایت کتاب‌های الکترونیک «مهتاب و کرم شب‌تاب» راه‌اندازی شده بود، که در آن می‌توان کتاب‌ها را رایگان تماشا کرد، ورق زد، دانلود کرد و با صدای نویسنده داستان و تحلیل داستان را شنید.
با ورود بیماری کرونا و دستور ماندن در خانه، به‌سرعت اطلاع‌رسانی گسترده صورت گرفت تا خانواده‌ها از ظرفیت‌های مجموعه استفاده کنند و جهت تشویق، قول اهداء کتابخانه پنج و ده جلدی «مهتاب و کرم شب‌تاب» داده شد، که روز گذشته جوایز تقدیم برندگان شد.
در وب‌سایت کتاب‌های الکترونیک به آدرس http://Www.mahtab-shabtab.com ، تمام کتاب‌هایم به‌صورت نوشتاری، تصویری، صوتی و رایگان عرضه می‌شود.
برنامه‌های بعداز بیماری کرونا، از قبیل چاپ و نشر کتاب‌ها، جلسات قصه‌گویی و اهداء کتاب در مراکز آموزشی، تئاتر، مسابقه، انیمیشن و شرکت در نمایشگاه کتاب بین‌المللی و نمایشگاه کتاب کرمان و شرکت در جشنواره‌ها... با جدیت بیشتری دنبال خواهد شد، ترجمه انگلیسی کتاب‌ها شروع شده است و امید در آینده نزدیک، کرمان پایتخت فرهنگی کتاب کودک ایران با کتاب‌های «مهتاب و کرم شب‌تاب» شود.
فارس: توصیه‌تان به پدر و مادرها در خصوص فرهنگ کتاب و کتابخوانی بین کودکان و نوجوانان با توجه به حاکمیت موبایل و تبلت و شبکه‌های اجتماعی در جامعه چیست؟
واقعیت امر این است، که ما در روش‌های ارتباطی مشکل داریم، که دوسویه است، از یکسو فرم و مفهوم کتاب‌های کودک و نوجوان خسته‌کننده و ملال‌آور است و از سویی مشوق‌های والدین و مربیان، برای کتابخوانی کمرنگ و ضعیف است و باید در هر دو مورد کار زیادی انجام شود. باید با روش‌های نو و مشوق‌های کارآمد فرزندان را با فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی- جهان‌شمول تربیت کرد. من کتاب‌های سرگرم‌کننده و آموزنده «مهتاب و کرم شب‌تاب»، که آموزش ویژگی‌های اخلاقی و مهارت‌های اجتماعی را به عهده دارند را توصیه و پیشنهاد می‌کنم.
صحبت پایانی؟
یک نویسنده به‌خصوص نویسنده کودک و نوجوان، باید نگاه خود را وسیع کند ورود به این عرصه یعنی ورود به تاریخ، ورود به تمدن‌ها، مقابله با تمدن‌های متخاصم و محافظت از میراث گذشته است. نباید به آفت پرداختن به جزئیات و روزمرگی مشغول شد. باید ستون‌های جامعه را از کودکی استوار و محکم پی‌ریزی کرد.
انتهای پیام/3388/ق
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
