به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، سبک زندگیاش ویژه است و کاری هم با دنیای پر هرج و مرج دنیای امروز ندارد. او شیوهای را برای زندگی انتخاب کرده تا در پی تغییر فصلها، طبعیت خاص زندگیاش را حفظ کند. بهار که میشود وقت سبک کردن تن بزها و میشها است.
این آیین در بین عشایر به پشمچینی مشهور است. قبل از پشمچینی، گوسفندانش را در یک رودخانه یا برکهای میشوید تا پشم گوسفندانش از گرد و خاک، خارهای چسبیده به پشمها و حشرات موذی پاک و تمیز شود، او میخواهد گوسفندش را در گرمای تابستان، اندکی خنک و در تمیزیاش سهمی داشته باشد.
چه زیباست این هنر عاشقی عشایر، هنری که خاص اوست. سروصدای زنگولههای بستهشده به گردن گوسفندی که همراه دیگر میشها و بزها زیر آفتاب برای رسیدن به رودخانه هدایت میشود در کنار هِیهِی چوپانِ نوجوان، غوغایی به پا میکند. گوسفندان بعبعکنان چارهای جز تسلیم ندارند. داخل آب انداخته میشوند و دستوپا میزنند.
بعد از شستوشو گوسفند خودش را میتکاند و به چرا میرود تا ۴ تا ۵ ساعت بعد خشک شود. بعد از خشک شدن نوبت چیدن پشمها است. عشایر چیدن پشمها را سختتر از شستن میدانند. چیدن هر گوسفند ۱۵ تا ۲۰ دقیقه و بعضی ۳۰ تا ۴۰ دقیقه طول میکشد.
۷۰ درصد پشم گوسفندان برای قالی مصرف میشود
تولید پشم توسط عشایر ایرانی، تاریخی طولانی دارد، تولید پشم و کرک در صنایع نساجی و پوشاک، بافندگی سبب رونق کسب و کار میشود، به گونهای که هم اکنون ۷۰ درصد پشم آنها برای بافت قالی مصرف شده و قالی ایرانی با پشم گوسفندان ایرانی، درخششی جهانی دارد؛ از دیرباز تاکنون این عشایر بودهاند که اصلیترین مواد اولیه در صنایع نساجى و پوشاک را تهیه میکردند. عشایر سهمی در مشهورترین هنرهای ایران یعنی قالیبافی ایفا میکنند. عشایر بعد از شستن و خشک شدن پشم گوسفندان، پشمچینی توسط جوانان را به صورت گروهی و دسته جمعی آغاز میکنند.
برای چیدن پشم گوسفندان وسایلی همچون قیچی مخصوص «دوکارد»، لباس کار، چکمه و دستکش را تهیه و ابتدا دست و پای گوسفندان را با طناب به هم میبندند و سپس با دوکارد، طوری که گوسفند زخمی نشود شروع به پشمچینی میکند. اما مسألهای که سبب ناراحتی عشایر شده است وجود دلالان است، آنها میخواهند تولیدات بدون واسطه خریداری شود تا سود حاصله عایدشان شود.
پشمچینی، نمونه بارز تعاون و کارگروهی در بین ایل است
مجید نادری در گفتوگو با خبرنگار فارس با اشاره به آئین پشمچینی گوسفندان عشایر اظهار داشت: آئین پشمچینی یکی از مراسمات سنتی و دیرینه در بین عشایر ایل قشقایی است که در آخرین ماه فصل بهار در برنامهریزی دقیقی که حاصل تجربه بزرگان ایل است باشکوه تمام برگزار میشود؛ یک روز قبل از پشمچینی، گوسفندان در برکه یا رودخانهای شستوشو میشوند تا گرد و خاک و خار و خاشاک از تن احشام پاک شود و بعد از خشک شدن در فردای آن روز بعد از نماز صبح زن و مرد و بزرگ و کوچک شروع به کار کرده، این نمونه بارز تعاون و کارگروهی در بین ایل است.
رئیس اداره امور عشایر شهرضا با اشاره به اینکه جوانان با پوشیدن لباس کار، ماسک و چکمه و رعایت اصول بهداشتی توسط ابزارهایی مثل قیچی، دوکارد، طناب و دستکش کار را شروع میکنند، افزود: بزرگان آتشی برپا میکنند و گوسفندی را به یمن این آئین سلاخی میکنند و بساط چای و صبحانه و ناهار توسط بانوان ایل مهیا میشود زن و مرد هرکدام به اندازه خود کاری انجام میدهند که نشان کاملی از انسجام و همدلی و محبت در خانواده ایل است.
تولید سالیانه ۱۰۰ تن پشم توسط عشایر دهاقان و شهرضا
وی با بیان اینکه گوسفندان تمام فامیل به نوبت پشمچینی میشوند، گفت: زمان پشمچینی به آب و هوا، درجه حرارت، باران و نوع دام بستگی دارد، شهرضا و دهاقان با ۶۰۰ خانوار عشایر و حدود ۸۰ هزار دام سبک سالیانه بیش از ۱۰۰ تن پشم تولید میکند که ۲۰ درصد آن توسط بانوان ایل به صورت کاملاً سنتی با وسیلهای بنام دوک تبدیل به نخ میشود و در بافت قالیچه، گلیم و جاجیم و توبره کاربرد دارد، ۸۰ درصد مابقی با نرخ بسیار کمی توسط واسطهها وارد بازار میشود.
نادری با بیان اینکه در دستور کار امور عشایر و اتحادیههای عشایر است که تولیدات عشایر با حذف واسطه خریداری و سود حاصله به جیب عشایر بازگردد، بیان کرد: نبود صنایع تبدیلی و ریسندگی را میتوان حلقه مفقوده چرخه تولیدی این محصول عشایر دانست.
رئیس اداره امور عشایر شهرضا خاطرنشان کرد: هر چادر عشایر یک کارگاه تولیدی است و تمام تولیدات لبنی، زراعی، دامی و تمام مایحتاج زندگی کاملاً ارگانیک و سالم است و این وظیفه خادمان دولت است که حداقل امکانات رفاهی را برای جامعه مولد، کم توقع و با صداقت عشایر تأمین کنند.
چیدن پشم، سنتی که همچنان ادامه خواهد داشت
علیمحمد یکی از عشایر ایل قشقایی است وی میگوید: چیدن پشم سنتی کهن بین ایلات و عشایر است که از گذشته وجود دارد و این رویه همچنان ادامه خواهد داشت،
این مرد عشایری با بیان اینکه در یک روز ۳۰ گوسفند پشمچینی میکنم که هر کدام بین یک تا دو کیلو گرم پشم دارد، افزود: ما عشایر کار پشم چینی را به صورت دسته جمعی انجام می دهیم، کار چیدن پشم گوسفندان را با قیچی مخصوصی انجام میدهیم، کار چیدن پشم ظرفتهای خاص خود را دارد و افراد با تجربه این کار را انجام میدهند تا بدن گوسفندان زخمی نشود.
وی بیان کرد: مقداری از پشمهای چیده شده توسط زنان عشایری به نخ تبدیل میشود و برای تولید صنایع دستی استفاده میشود و بقیه پشمها هم به فروش میرسد.
پشمهایی که با هنرنمایی زنان عشایری به نخ تبدیل میشود
این تاب خوردن نخ بر دوک هم حکایتی دارد، حکایتی قدیمی از زندگی پر جنب و جوش عشایر که این روزها در شهرضا جریان دارد. در پشمچینی، زنان هم مشارکت دارند و مردان را در این سنت دیرینه یاریگرند؛ آنان پشمهای چیده شده را از روی زمین برمیدارند و همه را در گوشهای جمع میکنند.
کمکم پشم همه گوسفندان چیده میشود و پشمها در گونیهایی جمع میشود. پشم ماده اولیه صنایع دستی عشایر همچون گلیم، جاجیم، گبه، توبره است.
سحرناز یکی از زنان عشایری در این باره میگوید: پشمهای چیده شده را حلاجی میکنیم، بعد با وسیلهای به نام دوک پشمهای حلاجی شده را به نخ تبدیل میکنیم؛ از نخ حاصل از پشمچینی دامها جاجیم، گلیم، گبه و مفرش درست میکنیم، حجمی از پشمهای تولیدی گوسفندان در صنایع دستی و قسمتی نیز به کارگاههای تولیدی میرود.
انتهای پیام/۶۳۱۰۱/ر۲۰/م