به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، پس از آنکه در سال ۸۳ براساس ماده ۹۹ قانون برنامه سوم توسعه فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی کشور، وزارت فرهنگ و آموزش عالی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تغییر نام داد، مأموریت‌های جدیدی در حوزه پژوهش و فناوری به وزارت علوم محول شد.
براساس مواد ۳ و ۴ قانون وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تشکیل شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) با هدف ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در سیاست‌گذاری کلان اجرایی در حوزه علوم، تحقیقات و فناوری پیش‌بینی شد و اموری از جمله اولویتبندی و انتخاب طرح‌های اجرائی بلند‌مدت برای سرمایهگذاری کلان در بخشهای آموزشی و پژوهشی و فناوری و همچنین بررسی و پیشنهاد منابع مالی مورد نیاز در حوزه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، به عهده این شورا گذاشته شد.
رئیس شورای عالی عتف رئیس‌جمهور است و مصوبات این شورای عالی پس از تایید رئیس جمهور برای تمامی مؤسسه‌های آموزشی و تحقیقاتی و دستگاه‌های اجرایی کشور لازم‌الاجرا می‌شود.
درباره نحوه حمایت و راهبری پژوهش‌های مقابله با کرونا، مسئولیت اجتماعی دانشگاهها در قبال مردم و جامعه و چگونگی ادامه فعالیتهای پژوهشی در دانشگاه ها در شرایط ویژه ناشی از ویروس کرونا با مسعود برومند شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) گفت‌وگو کرده‌‌ایم.
در گفت‌وگوی خبرنگار فارس با مسعود برومند دبیر شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) می‌خوانید:
*حمایت و راهبری پژوهش‌های مقابله با کرونا
*پردازش سریع در پروژه‌های تحقیقاتی با شبکه ابررایانش ملی
*۵ دانشگاه و پژوهشگاه عضو شبکه ابررایانش ملی
*محاسبات سریع پژوهش‌های کرونا، اولین مسئولیت شبکه ابررایانش ملی
* فعالیتهای پژوهشی در دانشگاهها در شرایط ویژه کرونا ادامه دارد
*حضور دانشجویان برای فعالیتهای پژوهشی در دانشگاهها
*دانشجویان از طریق ویدیو کنفرانس از پایان‌نامه و رساله دفاع می‌کنند
*روی دیگر نقش مراکز علمی در مقابله با کرونا؛ مسئولیت اجتماعی دانشگاهها در قبال مردم و جامعه
فارس: در مقابله با ویروس کرونا، به دفعات درباره نقش دانشگاهها، موسسات آموزش عالی و پژوهشی در این میدان مبارزه سخن گفته شده است؛ در شرایط کرونا، علاوه بر کمک علمی و تخصصی دانشگاهها در ابعاد فنی، چه اقدامات دیگری در راستای هم‌افزایی و به کارگیری سایر ظرفیت‌های مراکز علمی صورت گرفت؟
۴۵۰ شرکت فناور در پارک‌های علم و فناوری، در تولید محصولات مقابله با کرونا فعال شدند که دو سوم آنها هیچ سابقه قبلی در این زمینه نداشتند
برومند: در بعد علمی از دانشگاهها خواسته شد که در حد زیرساخت و امکانات موجود خود برای ارائه کمک علمی به طرح‌های مقابله با کرونا به ویژه در شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان مستقر در مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری اقدام کنند؛ نتیجه این سیاست هم این بود که دانشگاهها، موسسات آموزش عالی، پژوهشگاه‌ها، شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری، در میدان مقابله با ویروس کرونا عملکرد خوبی نشان دادند و پس از شناسایی این ویروس در کشور، در مدت کوتاهی، شاهد جهشی در ارایه بومی خدمات و محصولات مقابله با ویروس کرونا در کشور بودیم. به طوری که تاکنون ۶۰ شرکت در مجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در زمینه ارائه خدمات و محصولات مقابله با کرونا فعال شده است و ۴۵۰ شرکت فناور به میدان مقابله با کرونا وارد شده‌اند. پارک های علم و فناوری به سرعت به میدان مقابله با ویروس کرونا وارد شدند و فعالیت های خود را حول رفع نیازهای کشور شکل دادند، شاهد تولید محصولات فناورانه بسیاری برای مقابله با کرونا بودیم.
هدف نهایی همه این برنامه‌ها و اقدامات، کمک به افزایش توان تولیدات محصولات مقابله با ویروس کرونا در کشور بوده است.
*حضور فعالانه علمی و اجتماعی دانشگاهها در بزنگاه کرونا
در بعد علمی از دانشگاهها انتظار می‌رود که در حد توانایی خود به طرح‌های مقابله با کرونا به ویژه در شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان مستقر در مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری کمک کنند. علاوه بر این، به دلیل جایگاه علمی و تخصصی دانشگاهها، وظایف و تکالیفی در قبال مردم و جامعه از آنها انتظار می‌رود و انتظار است که در بزنگاه‌هایی حضور فعالانه داشته باشند
علاوه بر بعد علمی، بخش دیگری از حیطه فعالیتهای دانشگاهها معطوف به مسئولیت اجتماعی است که از دانشگاهها به دلیل جایگاه علمی و تخصصی خود وظایف و تکالیفی را در قبال مردم و جامعه برعهده دارند انتظار می‌رود، به تعبیری در بزنگاه‌هایی از دانشگاهها انتظار می‌رود حضور فعالانه داشته باشند. در شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا در جامعه هم دیدیم که بسیاری از دانشگاهها، موسسات آموزش عالی و پژوهشگاه‌ها، در کنار مردم و جامعه در میدان مقابله با ویروس کرونا حضور فعالانه داشتند و خدماتی تخصصی و علمی را به مردم و جامعه ارائه دادند. همچنان که در بسیاری از استان‌ها، دانشگاهها حضور فعالانه‌ای در ستادهای استانی مقابله با کرونا داشتند و با ارائه مشاوره و راهنمای به اتخاذ تصمیمات بهتر کمک کردند.
درباره مسئولیت اجتماعی دانشگاهها نسبت به مردم و جامعه در شرایط ویژه ناشی از شیوع ویروس کرونا، به دانشگاهها و پژوهشگاه‌ها توصیه شده که تا جایی که می‌توانند به میدان بیایند و برای مثال اگر می‌توانند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی در محدوده دانشگاه پایگاه‌هایی را دایر کنند و خدماتی به مردم ارائه دهند. همچنان که در این شرایط، شاهد ارایه مشاوره توسط مراکز مشاوره دانشگاهها به مردم در حوزه‌های مختلف از جمله مسائل فردی و مسائل خانوادگی بودیم.
*حمایت و راهبری پژوهش‌های مقابله با کرونا
فارس: یکی از اقدامات شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف)، راهبری پژوهش‌های مورد نیاز در کشور است، پس از شیوع ویروس کرونا، اقدامات پژوهشی درباره مقابله با ویروس کرونا در کشور چگونه ساماندهی شد و چه اقدامی برای حمایت از این پژوهش‌ها و راهبری این پژوهش‌ها به سمت مطلوب موردنظر انجام شد؟
برومند: وزارت علوم، فناوری و تحقیقات به دانشگاهها، موسسات آموزش عالی و پژوهشگاه‌ها برای اقدام موثر در زمینه مبارزه با ویروس کرونا تاکید کرده است؛ اما این وزارتخانه، علاوه بر تاکید بر انجام فعالیتهای موثر در مقابله با کرونا و ورود فعالانه به این مقوله ملی و جهانی، درباره حمایت از پژوهش‌های مرتبط با مقابله با ویروس کرونا هم تاکید دارد. وزارت علوم به دانشگاهها، موسسات آموزش عالی و پژوهشگاه‌ها تاکید کرده که برای حمایت از پژوهش‌های مرتبط با مقابله با ویروس کرونا برنامه‌ریزی کنند.
در طرح شبکه ابررایانش ملی از همه پژوهشهایی که به نوعی با ویروس کرونا و پیامدها و تبعات آن مربوط هستند، حمایت محاسباتی می‌شود. ۵ دانشگاه و پژوهشگاه از جمله دانشگاه شریف، امیرکبیر، خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی اصفهان و پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) عضو شبکه ابررایانش ملی هستند و علاوه بر این دانشگاه و پژوهشگاه‌های دیگری هم در کشور شرایط و امکانات عضویت در این شبکه را دارند
به این ترتیب طرحی در دفتر حمایت و پشتیبانی از امور پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در قالب شبکه ابررایانش ملی رقم خورد که اولین کار شبکه ابررایانش ملی، محاسبات سریع پژوهش‌های مربوط به کرونا بود. این طرح از پژوهشهایی که با مقابله با کرونا مرتبط باشند حمایت می‌کند. در واقع در این طرح از همه پژوهشهایی که به نوعی با ویروس کرونا و پیامدها و تبعات آن مربوط هستند، حمایت محاسباتی می‌شود تا اگر پژوهشگری در پژوهش‌های خود نیاز به محاسبات سریع یا شبیه‌سازی پیشرفته داشت، از امکانات شبکه ابررایانش ملی استفاده کند.
*محاسبات سریع پژوهش‌های مربوط به کرونا، اولین کار شبکه ابررایانش ملی
برومند: ۵ دانشگاه و پژوهشگاه از جمله دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه صنعتی اصفهان و پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (IPM) عضو شبکه ابررایانش ملی هستند و علاوه بر این دانشگاه و پژوهشگاه‌ها، مجموعه‌های دیگری هم شرایط و امکانات عضویت در این شبکه را دارند و در صورت اضافه شدن مجموعه‌های جدید به این شبکه، توان شبکه افزایش خواهد یافت. این شبکه مانند سامانه‌ای است که دانشگاهها از طریق درگاه‌ها به آن وارد می‌شوند و از طریق آن به امکان محاسبات سریع دسترسی پیدا می‌کنند.
هدف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از راه‌اندازی شبکه ابررایانش ملی، هم‌افزایی توان پژوهشگران و متخصصان کشور، جلوگیری از انجام موازی کاری، کاهش هزینه و افزایش بهره‌وری بوده است تا از طریق شبکه ابر رایانش ملی، امکانات وزارت علوم و دانشگاهها بین پژوهشگران به اشتراک گذاشته شود.
این اقدام در راستای نقش ملی و منطقه‌ای ایران در مبارزه با ویروس کرونا انجام می‌شود. این حمایت فقط شامل پژوهش‌های ملی نیست و می‌تواند شامل پژوهش‌های غیر ایرانی مربوط به مقابله با کرونا شود.
در این برنامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اعلام به همه روسای دانشگاهها، موسسات پژوهشی، پارک‌های علم و فناوری و معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از پژوهشگران و جامعه دانشگاهی خواسته که در شبکه ابر رایانش ملی مشارکت کنند.
* فعالیتهای پژوهشی در دانشگاهها در شرایط ویژه کرونا ادامه دارد
فارس: بخش آموزش جدی‌‌ترین حوزه در آموزش عالی بود که در اثر شرایط پیش آمده ناشی از شیوع ویروس کرونا در کشور قرار گرفت؛ اما علاوه بر بخش اصلی یعنی آموزش، بخش پژوهش هم از این شرایط بسیار تاثیر پذیرفت، به طوری که درخواست‌های دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی درباره فعالیتهای پژوهشی هم‌اندازه دانشجویان مقطع کارشناسی به گوش رسید. وضعیت بخش پژوهش در آموزش عالی در شرایط کرونا چگونه است؟
وضعیت دانشگاهها در ترم پاییز هنوز مشخص نیست؛ دانشگاهها و پژوهشگاه‌ها شرایط را برای حضور دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی که کار ضروری در آزمایشگاه‌‌ها و مزارع دارند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی وزارت بهداشت و با رعایت اصول فاصله‌گذاری اجتماعی فراهم کرده‌اند؛ شرایط دفاع دانشجویان هم به صورت مجازی فراهم شده است
برومند: با توجه به اینکه وضع بازگشایی دانشگاهها هنوز به طور دقیق مشخص نیست و درباره روند ادامه کار در ترم پاییز هم سناریوهای متعددی وجود دارد، دانشگاهها و پژوهشگاه‌های کشور باید متناسب با سناریوهای مختلف برنامه‌‌ریزی‌های لازم را انجام دهند تا فعالیت حوزه‌های مختلف آموزشی، پژوهشی و فناوری در دانشگاهها و پژوهشگاه‌ها با اختلال مواجه نشود. فعلا شرایط کشور در ترم پاییز مشخص نیست و دانشگاهها باید برای هر شرایط احتمالی آمادگی داشته باشند. در این باره شرایط هر دانشگاه متفاوت است و هر دانشگاه براساس امکانات و شرایط خود، بهترین برنامه‌ریزی را انجام می‌دهد.
*حضور دانشجویان برای فعالیتهای پژوهشی در دانشگاهها
برومند: دانشگاهها برای ادامه فعالیتهای پژوهشی در شرایط ویژه ناشی از شیوع ویروس کرونا در کشور آماده شده‌اند. به دانشگاهها، موسسات آموزش عالی و پژوهشگاه‌ها تاکید شده که شرایط را برای حضور دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی که کار ضروری در آزمایشگاه‌‌ها و مزارع دارند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با رعایت اصول فاصله‌گذاری اجتماعی فراهم کنند. در حال حاضر هم شاهد حضور دانشجویان مقاطع تحصیلی بسته به نیاز و تشخیص استاد و دانشگاه، در محیط‌های دانشگاهی هستیم.
*جلسات دفاع پایان‌نامه و رساله به صورت ویدیو کنفرانسی ادامه دارد
برومند: همچنین دانشگاهها شرایط دفاع دانشجویان از پایان نامه و رساله دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا را به صورت غیر حضوری و مجازی و از طریق ویدیو کنفرانس فراهم کرده‌اند. همچنان که تاکنون جلسات متعددی از دفاع پایان‌نامه و رساله در دانشگاهها برگزار شده است و تلاش شده در این جلسات حداقل حضور دانشجو و اساتید رقم بخورد. با این اقدامات و راهکارها تلاش شده که فعالیتهای پژوهشی و فناوری در دانشگاهها بدون وقفه ادامه یابد و حداکثر استفاده و سازگاری با شرایط موجود را داشته باشیم.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
