آیتالله محمدهادی یوسفی غروی، استاد درس خارج حوزه علمیه قم در گفتوگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری فارس با تبریک هفته حج درباره جایگاه خانه خدا، اظهار داشت: «إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکًا وَهُدًى لِلْعَالَمِینَ» به شهادت این آیه از قرآن کریم، اولین خانهای که برای عبادت خلق بنا شد، همان خانه (کعبه) در بکّه است که در آن برکت و هدایت خلایق است. این مکان مقدس به وسیله حضرت آدم ابوالبشر و به ارشاد جبرائیل و فرمان پروردگار پایهگذاری شده است.
وی با بیان اینکه بعد از طوفان نوح، بخش قابل توجهی از خانه خدا از بین رفت، افزود: پس از طوفان نوح تنها قسمتی از آثار کعبه باقی ماند که پس از آن، حضرت ابراهیم (ع) به ارشاد حضرت جبرئیل مجدداً مأمور پایهگذاری این مکان مقدس شد. البته با حجی که قبل از آن حضرت آدم به جا آورد، منافاتی ندارد؛ اما تفسیری برای حج حضرت آدم در دست نیست.
آیت الله یوسفی غروی با اشاره به اینکه مناسک حج امروز مناسکی است که حضرت جبرائیل (ع) به حضرت ابراهیم (ع) آن را ارشاد کرده و ایشان آن را انجام داده است، خاطر نشان کرد: پس از آن در میان عربهای جاهلی که عمدتاً از نسل حضرت اسماعیل (ع) بودند و سنن حنفی ابراهیم را عربها از طریق اسماعیل دریافت کردند، برخی تغییراتی در مناسک حج بوجود آمد و دست به کم و زیادی این مناسک زدند، ولی متأسفانه در فاصله حضور حضرت اسماعیل (ع) تا ظهور پیغمبر اسلام (ص) در انجام این مناسک دخل و تصرفهایی صورت گرفت.
این نویسنده و محقق برجسته حوزوی با بیان اینکه حجی که پیامبر اعظم (ص) انجام دادند، یک حج تصحیح شده از حج ابراهیم (ع) است، افزود: از اینرو حج از ابتدا به حضرت ابراهیم (ع) نسبت داده شده است، زیرا حجهای تحریف شده را نمیتوان به حضرت ابراهیم (ع) نسبت داد.
وی با اشاره به اینکه در عصر حاضر امام خمینی (ره) را احیاگر حج ابراهیمی میدانند، گفت: امام خمینی (ره) اعلان برائت از مشرکین را در حج احیا کرد و به همین دلیل هم معظمله را به عنوان احیاگر حج ابراهیمی میشناسند، زیرا این برائت یکی از سنن حج به شمار میآید که به فراموشی سپرده شده بود.
آیت الله یوسفی غروی با بیان اینکه اعلام برائت در صدر اسلام به صورت سنت جاری و سالیانه انجام نگرفته است ولی در انجام آن اختلافی نیست، تصریح کرد: اعلام برائت از مشرکین تنها در انتهای حکومت غیراسلامی حاکم بر مکه مکرمه و ابتدای حج زیر سایه پرچم اسلام بنا شده که خداوند در سوره توبه میفرماید: «وَأَذَانٌ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ یَوْمَ الْحَجِّ الْأَکْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِیءٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ ۙ وَرَسُولُهُ؛ و این اعلامی است از سوی خدا و پیامبرش به همه مردم در روز حج اکبر که: یقیناً خدا و پیامبرش از مشرکان بیزارند».
وی با اشاره به اینکه که وقتی پیغمبر اعظم (ص) از مکه به مدینه هجرت کردند، تاریخ قمری دو تا شد؛ یکی تاریخ قمری مکی و یکی هجری مدنی، گفت: یکی از تحریفات عرب جاهلیت مکی در ماههای سال قمری همان چیزی است که در سوره برائت (توبه) به آن اشاره شده است: «إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِنْدَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِی کِتَابِ اللَّهِ یَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ۚ ذَٰلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ ۚ فَلَا تَظْلِمُوا فِیهِنَّ أَنْفُسَکُمْ ۚ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِکِینَ کَافَّةً کَمَا یُقَاتِلُونَکُمْ کَافَّةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِینَ یقیناً شماره ماهها در پیشگاه خدا از روزی که آسمان ها و زمین را آفریده در کتاب [علم] خدا دوازده ماه است؛ از آنها چهار ماهش ماه حرام است؛ این است حساب استوار و پایدار؛ پس در این چهار ماه [با جنگ و فتنه و خونریزی] بر خود ستم روا مدارید و با همه مشرکان همان گونه که آنان با همه شما می جنگند، بجنگید و بدانید خدا با پرهیزکاران است».
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با بیان اینکه حج در آن دوران معیشت مردم عربستان را تأمین میکرد، افزود: در آن دوران بر اساس تحریفات عرب جاهلیت اگر حج را به زمان تاریخ قمری بگذارند انجام بگیرد، خیلی گرم و طاقت فرسا است و کسانی که به حج بروند، طاقتشان به سر می آید و با این روند تعداد حج گزاران کاهش مییابد و کاسبیشان کم میشود، بنابراین ماههای حرام را به نزدیکترین ماه به ذی جابه جا میکردند تا از کم شدن زائران کاسته و مردم بیشتر رغبت به حضور در عربستان داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه این مدل برگزاری حج تا سال نهم و فتح مکه ادامه داشت، خاطر نشان کرد: قبل از این تاریخ پیامبر (ص) بر مکه سلطهای نداشتند که از این بدعت جلوگیری کنند. اما پس از فتح مکه، اولین سالی که پیامبر اعظم (ص) تحت پرچم اسلام حج به جا آورد، آیات اول تا چهلم سوره توبه به زمان حج اشاره و از آن پس حج واقعی برگزار شد و پیامبر (ص) دیگر به اعراب اجازه نداند که به میل خود ماهها را جا به جا کنند.
آیت الله یوسفی غروی با بیان اینکه این مقدمهای برای حجهای بعد همچون سال دهم بود، گفت: در آن سال اولین حج ابراهیمی خالی از تحریف انجام شد. در آن ایام، یکی از ابلاغها، ابلاغ همین برائت بود که در سال نهم انجام گرفت، چرا که پیغمبر (ص) لازم دیدند بر اثر شدت هیمنه کفر بر اسلام، در مهمترین اجتماع دینی از مشرکین اعلام برائت شود.
استاد درس خارج حوزه علمیه قم با اشاره به اینکه امام خمینی (ره) با الگوگیری از پیامبر اعظم (ص) برائت از مشرکین را زنده کرد، افزود: اکنون نیز اعلام برائت از مشرکین به عنوان سیاستی از سوی رهبر اسلام در جمهوری اسلامی انجام گرفت و رهبر انقلاب هم به عنوان جانشین امام (ره) این سنت صالحه را ادامه دادند.
انتهای پیام/