به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس،کاخ کرملین از برگزاری نشست ویدئو کنفرانس روسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه درباره بحران سوریه در چارچوب روند آستانه در روز چهارشنبه ۱۱ تیر ماه خبر داد و پس از آن نیز علیرضا معزی معاون ارتباطات و اطلاع رسانی دفتر رئیس جمهور اعلام کرد که اجلاس فوق العاده سران روند آستانه روز (چهارشنبه) به میزبانی جمهوری اسلامی ایران برگزار و سه کشور ضامن صلح آستانه در این نشست مجازی به تبادل نظر درباره راه‌های برقراری و تقویت صلح پایدار در سوریه می‌پردازند.
در همین راستا نیز نشست سه جانبه مجازی هیأت‌های کشورهای ضامن روند آستانه (ایران، روسیه و ترکیه) به منظور تهیه پیش نویس بیانیه سران روز سه‌شنبه ۱۰ تیرماه ۱۳۹۹ به ریاست علی اصغر خاجی دستیار ارشد وزیر امور خارجه در امور ویژه سیاسی و مذاکره کننده ارشد ایرانی در روند آستانه و با حضور سرگئی ورشنین و سدات اونال معاونان وزرای خارجه روسیه و ترکیه به صورت ویدئو کنفرانس برگزار و آخرین هماهنگی‌ها پیرامون اجلاس سران سه کشور به عمل آمد و سه طرف در این جلسه پیش نویس بیانیه نهایی را با یکدیگر مورد بحث و بررسی قرار دادند.
این نشست در حالی قرار است برگزار شود که قبل از شیوع کرونا و پیش از پایان سال ۱۳۹۸ نوبت تهران بود که میزبانی این نشست را برعهده بگیرد، ولی شیوع کرونا این نشست را به تعویق انداخت. آنگونه که «سید عباس موسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفته بعد از رفع محدودیت‌های ناشی از کرونا و برگزاری نشست مجازی، ایران آماده میزبانی نشست سران به صورت حضوری است. وی در این باره عنوان کرد: اگر روند کاهشی کرونا ادامه یابد و قدری شرایط بهتر شود، احتمال می‌دهم نشست به صورت حضوری برگزار شود. میزبان ایران است و این آمادگی را اعلام کردیم، ولی بایستی این موضوع با توافق هر سه طرف باشد.(اینجا بخوانید)
البته در این دوران و علیرغم شیوع کرونا رایزنی‌ها و تلاش ایران برای حل سیاسی بحران سوریه کماکان ادامه یافت. جمهوری اسلامی ایران که از ابتدای شروع بحران در سوریه در ۹ سال گذشته (۲۰۱۱) همه توان خود را در راستای حل سیاسی این بحران و پرهیز از ورود این بحران به مقوله نظامی و تبدیل آن به بحران‌هایی شبیه لیبی به کار بست، در سه ماه اخیر سال جاری شمسی و در اوج کرونا نیز تلاش‌ها در این خصوص را متوقف نکرد و به رایزنی‌ها در راستای برقراری ثبات در منطقه ادامه داد.
از سویی در اولین روز دومین ماه سال جدید شمسی (اول اردیبهشت ماه) محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و یک سال پس از سفر قبلی‌اش به سوریه، در رأس هیأتی سفری یک روزه به دمشق داشت و با بشار الاسد رئیس جمهور و ولید المعلم وزیر خارجه سوریه به گفتوگو نشست و ابعاد مختلف مناسبات دوجانبه و اوضاع سیاسی و میدانی سوریه و روند مبارزه با تروریسم را مورد بحث و تبادل نظر قرار داد و یک ماه بعد در سفر به سرزمین دو عضو دیگر تاثیرگذار در سوریه و دو ضلع دیگر مثلث سه کشور عضو ضامن روند آستانه، با همتایان ترکیه‌ای و روسیه‌ای خود دیدار و گفتوگو کرد. بر همین اساس محمدجواد ظریف عصر یکشنبه ۲۵ خرداد ماه عازم دو کشور ضامن روند آستانه شد. ابتدا به ترکیه رفت و با مولود چاووش اوغلو همتای ترکیه‌ای دیدار و به گفتوگو پرداخت و از آنجا راهی روسیه شد. او سه‌شنبه ۲۷ خرداد ماه در مسکو با سرگئی لاوروف دیدار و گفتوگو کرد.
وزیر امور خارجه ایران همچنین موافقت مقامات این کشورها برای برگزاری نشست مجازی سران آستانه (ایران، روسیه و ترکیه) را دریافت کرد و گفت: توافق کردیم که اجلاس مجازی سران برگزار شود که به زودی تاریخ آن را پیشنهاد خواهیم کرد و همین طور توافق کردیم ایران کماکان میزبان اجلاس حضوری سران بعد از بهبود شرایط باشد.
آنگونه که وزیر خارجه ایران در دیدار با بشار اسد گفته بود دو روز قبل از عزیمتش به دمشق با «گیر پدرسون» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه گفتگو کرده بود. سفر ظریف به دمشق واکنش آمریکایی‌ها را به همراه داشت و «جیمز جفری»، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور سوریه دوم اردیبهشت ماه عنوان کرد: اگر ایران حامی مردم سوریه است باید نیروهای هم‌پیمان خودش را از کل خاک سوریه بیرون کند.
دو روز بعد از سفر ظریف به دمشق، وزرای خارجه ایران، روسیه و ترکیه در سوم اردیبهشت ماه در نشستی سه جانبه که به صورت تله کنفرانس برگزار شد، شرکت و با تاکید بر احترام به استقلال، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه و حل و فصل سیاسی این بحران و جداسازی تروریست‌ها از معارضان، بر تداوم مبارزه با تروریسم توافق کردند.(اینجا بخوانید)
عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران هم ۲۱ اردیبهشت ماه ادعای برخی رسانه‌ها مبنی بر تصمیم گیری کشورهای ضامن روند آستانه درباره آینده حکومت سوریه را تکذیب کرد و آن را بی اساس خواند.
در این مدت رایزنی‌های ایران در خصوص سوریه متوقف نشد.«گیر پدرسون» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه هفتم خرداد ماه با علی‌اصغر خاجی تلفنی گفتوگو کرد و در این تماس تلفنی آخرین تحولات صحنه سیاسی، میدانی، مسائل انساندوستانه، مشکلات مردم سوریه و برگزاری دور بعدی نشست کمیته قانون اساسی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
علی‌اصغر خاجی دستیار ارشد وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در امور ویژه سیاسی و «سرگئی ورشنین» معاون امور بین‌الملل وزیر خارجه روسیه نیز ۲۱ خرداد ماه تلفنی درباره آخرین تحولات منطقه با محوریت سوریه و یمن گفتوگو کردند.
«گیر پدرسون» چهارشنبه چهارم تیر ماه نیز به صورت تلفنی با «علی‌اصغر خاجی» دستیار ارشد وزیر امور خارجه ایران در امور ویژه سیاسی گفتوگو کرد. در این تماس تلفنی، آخرین تحولات سیاسی، میدانی، برگزاری اجلاس مجازی آتی سران کشورهای ضامن روند آستانه، نشست بعدی کمیته قانون اساسی، آخرین وضعیت ادلب و جنوب سوریه و همچنین وضعیت اقتصادی و مشکلات ایجاد شده برای مردم این کشور در نتیجه تحریم‌ها مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت. در این گفتوگو طرفین با اشاره به پیامدهای به شدت نگران کننده تحریم‌های یکجانبه اقتصادی بر زندگی مردم سوریه، بر لزوم افزایش کمک‌های انساندوستانه برای مقابله با تحریم‌های مزبور و همچنین تداوم روند سیاسی برای حل و فصل مسالمت آمیز موضوع سوریه تأکید کردند.
خاجی دستیار ارشد وزیر امور خارجه ایران ۲۷ اردیبهشت ماه نیز در دیدار سفیر سوریه در تهران گفت: همکاری‌های راهبردی ایران، روسیه و سوریه در راستای مبارزه با تروریسم و رایزنی‌های 3 کشور برای حل سیاسی بحران سوریه، ادامه می‌یابد.(جزییات بیشتر)
البته در این دوران مقامات ایرانی در قبال تحولات سوریه واکنش‌هایی را داشتند از جمله محکومیت قانون تحریمی «سزار»؛ سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ۱۶ خرداد ماه افزایش تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا علیه مردم سوریه را اقدامی غیرقانونی و خلاف مبانی انساندوستانه خواند و ضمن محکوم کردن آنها افزود: بیشترین تبعات منفی و آسیب‌های چنین تحریم‌هایی متوجه مردم و شهروندان عادی سوریه خواهد شد.
وزیر امور خارجه ایران که روز سه‌شنبه ۲۷ خرداد ماه به مسکو سفر کرد در این خصوص عنوان کرد: تهران تلاش می‌کند همه ابزارهای همکاری اقتصادی با سوریه را فعال کند. ما روابط اقتصادی قدرتمندی با دمشق داریم و سوریه یک خط اعتباری اقتصادی در ایران دارد. ما و دوستانمان برای تقویت شرایط اقتصادی در سوریه تلاش می‌کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ۲۹ خرداد ماه وضع و اجرایی شدن قانون تحریمی موسوم به «سزار» علیه سوریه را محکوم کرد و گفت: روابط اقتصادی خود را با سوریه تقویت خواهیم کرد.(جزییات بیشتر)
«بثینه شعبان» مشاور سیاسی و رسانه‌ای رئیس جمهور سوریه خرداد ماه با تأکید بر تداوم ایستادگی این کشور در برابر فشارهای آمریکا، عنوان کرد: به ایران و روسیه به عنوان همپیمانان خود اطمینان داریم.
علاوه بر رایزنی‌های ایران در خصوص سوریه، سفیر ایران در مسکو نیز با مقامات روس در خصوص سوریه به رایزنی پرداخت. کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو روز پنجشنبه اول خرداد ۱۳۹۹ با «میخائیل بوگدانف» معاون وزیر امور خارجه و نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه در امور خاورمیانه و شمال آفریقا تلفنی گفتوگو کرد که سوریه یکی از محورها‌ی این گفتوگو بود.
«کاظم جلالی» همچنین پنجم خرداد ۱۳۹۸ با «سرگئی ورشنین» تلفنی گفتوگو کرد.در این گفتوگو ۲ طرف ضمن تبادل نظر درباره تحولات منطقه از جمله سوریه و یمن، بر ضرورت ارائه کمک‌های بشردوستانه به سوریه با توجه به شیوع ویروس کرونا و همچنین پیشبرد روند حل و فصل سیاسی سوریه در چارچوب روند آستانه، تاکید کردند. جلالی جمعه ششم تیرماه ۱۳۹۹ نیز دوباره با «سرگئی ورشنین» معاون وزارت امور خارجه روسیه به صورت تلفنی گفتوگو کرد. در این گفتوگو طرفین در مورد مسائل منطقه از جمله سوریه و همچنین اجلاس مجازی سران آستانه که قرار است به میزبانی جمهوری اسلامی ایران برگزار شود، بحث و تبادل نظر کردند.
حال در حالی قرار است نشست سران روند آستانه روز چهارشنبه به صورت ویدئو کنفرانس برگزار شود که به گفته مقامات ایرانی روند آستانه مهمترین سازوکار برای حل بحران سوریه بوده است. آنچنان که سید عباس موسوی سخنگوی وزارت خارجه ایران پیش از این (۲۹ اردیبهشت) در اظهاراتی گفته بود که روند آستانه را مهمترین سازوکار می‌دانیم و معتقدیم این روند نتیجه خواهد داد و سوریه از لوث حضور تروریست‌ها پاک خواهد شد.
مذاکرات موسوم به روند آستانه از سال ۲۰۱۵ در پایتخت قزاقستان در حال برگزاری است و نمایندگان سه کشور ضامن روند آستانه (ایران، روسیه و ترکیه) از آن زمان چهارده دور بر سر یک میز به گفتوگو نشسته‌اند. البته علاوه بر نشست نمایندگان، وزرای خارجه نیز در این خصوص گردهم آمده و روسای جمهور سه کشور نیز در این مدت در سوچی، آنکارا و تهران نشست‌هایی را برگزار کرده‌اند.
*دهقانی‌پوده: یکی از مهمترین دستاوردهای آستانه نشاندن معارضه و دولت سوریه دور یک میز بود
در همین خصوص نیز «حمیدرضا دهقانی‌پوده» دستیار وزیر خارجه و مدیرکل خاورمیانه وزارت امور خارجه در گفت‌وگویی با روزنامه اعتماد درباره روند آستانه عنوان کرده است: در سایه روند آستانه، شاهد برقراری آتش‌بس بادوام در سوریه، تشکیل مناطق کاهش تنش و مصالحه‌های سیاسی بودیم. یکی از مهمترین دستاوردهای آستانه نشاندن معارضه و دولت سوریه دور یک میز بود. اتفاقی که در هیچ‌یک از روند‌های مشابه صورت نگرفت.تشکیل کمیته قانون اساسی یکی دیگر از موفقیت‌های «روند آستانه» بود. هیچ‌کدام از ابتکارهای قبل از «آستانه» نتوانستند روند سیاسی را منجر به نتیجه‌ای کنند که در سایه آن کمیته‌ای برای اصلاح قانون اساسی تشکیل شود. نقش ما به عنوان جمهوری اسلامی ایران نیز در این پروسه بسیار تاثیرگذار بود.
وی افزود: این‌گونه نبوده که سه کشور ایران، روسیه و ترکیه از ابتدای شکل‌گیری روند آستانه با یکدیگر کاملا یک دیدگاه داشته باشند؛ اما می‌توان گفت هر چه می‌گذرد، تفاوت دیدگاه‌های دولت‌های ضامن کمتر شده است. رمز موفقیت ما نیز این بود که پذیرفتیم به‌رغم برخی اختلاف‌ها، برای حل مشکل مردم سوریه با هم گفتوگو کنیم و هر کدام از طرفین تلاش کردیم دولت و معارضه را به هم نزدیک و آنها را بر سر یک میز بنشانیم. هر سه کشور درباره مبارزه با تروریسم به موازات تلاش برای گفتوگو اقدام کردیم و سعی ما بر این بود که گفت‌وگوهای سیاسی ما را از کمک به دولت در مبارزه با تروریسم باز ندارد و برعکس مبارزه با تروریسم ما و دولت سوریه را از توجه به روند سیاسی باز ندارد.
* هانی‌زاده: ایران نقش فعالی در پیشبرد تصمیمات و طرح‌های آستانه دارد
در همین زمینه «حسن هانی‌زاده» کارشناس مسائل غرب آسیا در گفتوگو با خبرنگار فارس در ارزیابی از نشست‌های آستانه برای حل بحران سوریه، عنوان کرد: علیرغم حسن نیتی که ایران و روسیه برای پایان دادن به بحران ۹ ساله سوریه به خرج دادند، متاسفانه برخی عوامل منطقه‌ای و بین‌المللی مانع اجرایی شدن طرح‌ها و تصمیمات نشست‌های آستانه شدند.
وی افزود: حضور نیروهای تفنگدار آمریکا در شرق فرات، حضور نیروهای ترکیه در ادلب و تقویت برخی از گروهک‌های تروریستی مثل جبهه النصره، جیش الاسلام و داعش از سوی آمریکا و عربستان موجب شده که بحران سوریه همچنان ادامه یابد.
این کارشناس مسائل منطقه با بیان اینکه دولت سوریه به دنبال این است که براساس تصمیمات آستانه قانون اساسی جدیدی را تصویب و یک بازنگری کلی در قانون اساسی سابق سوریه ایجاد کند، عنوان کرد: متاسفانه گروه‌های سیاسی مخالف دولت سوریه به دلیل کارشکنی و اختلاف نظر در مورد بندهای قانون اساسی، مانع از این شدند که قانون اساسی سوریه بازنگری شود.
هانی‌زاده گفت: حضور گروهک‌های تروریستی در ادلب که مورد حمایت آمریکا و ترکیه هستند باعث پیچیده‌تر شدن بحران سوریه شده است. بنابراین به نظر می‌رسد تا عوامل خارجی و منطقه‌ای همچنان در بحران سوریه دخیل هستند و سعی می‌کنند که سوریه را همچنان از محور مقاومت دور کنند و درگیر این بحران قرار بدهند، بحران سوریه همچنان ادامه یابد، هر چند که دولت سوریه با کمک محور مقاومت توانسته تاکنون ۹۵ درصد از اراضی سوریه را از وجود گروهک‌های تروریستی پاکسازی کند، ولی تحریم ظالمانه دولت سوریه و نهادهای اقتصادی به پیچیده‌تر شدن بحران این کشور کمک کرد.
وی با بیان اینکه رایزنی ایران و روسیه برای خروج سوریه از بحران ۹ ساله همچنان ادامه دارد و امیدها به خروجی‌های نشست‌های آستانه، سوچی و ژنو است، خاطرنشان کرد: ایران نقش فعالی در پیشبرد تصمیمات و طرح‌های آستانه دارد، ولی اقدامات عوامل خارجی و داخلی در سوریه باعث کند شدن عملیات اجرایی تصمیمات آستانه شده است.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
