خبرگزاری فارس استان کردستان، شیرین مرادی/ ابر ماه و باد و خورشید همه در کارند تا تو نانی به کف آری، اما چه کنیم اینجا نان گران است، نان به سفره و جان به کف حکایت مردمی است در یک مصاف.
پس از هشت سال به یکباره سکوت جای سوت جتها و نعره بمبها را گرفت، آژیرها خاموش شدند تا سوت زندگی به صدا درآید، جنگ تمام شد و مردم شهر زخمی از پنجه دیو جنگ به خود گفتند هرچه بود و هرچه شد گذشت، اندکی صبر، سحر نزدیک است.
سحر از راه رسید و مردمان خانههایشان را از نو بنا نهادند به آن امید که گندمزارها طلایی شوند، باغها پرثمر گردند، زمین سفره بگشاید و بر مردمان نعمت ارزانی دارد.
در سایهسار صلح در مدت چند سال جمعیت به یکباره افزایش یافت و نیازها یکی پس از دیگری شکل گرفت، شغل، مسکن و ازدواج...
درهای زنگزده صنعت
کشاورزی و دامداری دیگر جوابگو نبود و درهای زنگزده صنعت را هم کسی نگشود، این بود که چشمها به دروازهای دیگر خیره شد.
کشور ایران طولانیترین مرز خود را با کشور عراق دارد که 227 کیلومتر از این مرز، مرز مشترک میان کردستان ایران و عراق است، مریوان و سروآباد با 117 کیلومتر، بانه با 77 کیلومتر و سقز با 33 کیلومتر این مرز مشترک را تشکیل میدهند.
کشور ایران طولانیترین مرز خود را با کشور عراق دارد که 227 کیلومتر از این مرز، مرز مشترک میان کردستان ایران و عراق است
در نزد مردمان مناطق مرزی شکل فیزیکی مرزها کمرنگ است، آن هم نه به واسطه پدیده جهانی شدن، بلکه بهخاطر پیوندهای خانوادگی است که مابین مردمان دو طرف مرزها وجود دارد.
گاها فاصله بین روستاهای مرزی ایران با روستاهای عراق فاصله یک رشته کوه است و مردمان این دو کشور به صورت خانوادگی با هم ارتباط و مراوده دارند و در نتیجه مرز برایشان مفهوم فیزیکی ندارد.
اما در این میان، عبور و مرور از مرزها تابع قواعد و قوانینی است که به همراه این رفت و آمدها همیشه کالاهایی هم داد و ستد میشود در واقع یک نوع فعالیت اقتصادی در کنار مرزها جریان دارد.
قسمتی از این فعالیتها که از قانون عدول میکند، نام قاچاق به خود دارد، قاچاق کلمهای ترکی و به معنای فراریدادن و گریزاندن است، اما نزد بخشی از مردم، یعنی نان، یعنی گذران زندگی...
با گسترش قاچاق، شهرهای مرزی رو به توسعه نهادند و مغازهها گسترش یافتند، پاساژها ساخته شدند و بازارهای پررونق ایجاد شد و قاچاق به عنوان حرفهای نو پدید آمد.
قاچاقچیبودن به عنوان یک شغل در کردستان خاصه در مناطق مرزی در نزد مردم پذیرفته شده است تا جایی که از قاچاق به عنوان کاسبی و از قاچاقچی هم به عنوان کاسبکار نام برده میشود، در این حرفه چون سایر مشاغل دنیا سلسله مراتب به وجود آمد و تعدادی انگشتشمار به عنوان بزرگ ثروتمندان قاچاقچی اسمشان سر زبانها افتاد و پولهایشان از پارو بالا رفت.
حیات قاچاق
کالای موجود در بازار، سوای ساختار سیاسی، اجتماعی و دینی کشور هممرز تابع عرضه و تقاضا است، حیات قاچاق در گرو عبور کالاهای قاچاق از مرزهای استان است، قاچاقچیان در رساندن بار به بازار دیگر شهرها نهایت سعی خود را به کار بستند، حجم بیشتر این کالاها را مردمانی که دم را غنیمت شمرده بودند و با حضور در شهرستانهای مرزی انواع کالاها را بر ماشینهایشان بار کردند و به شهرهای خود بردند.
قانون آن روی خود را نشان داد، کندن کانال و انسداد مرزها از راهکارهای اساسی مبارزه با قاچاق است که از دیدگاه نیروی انتظامی موفقیت چشمگیری داشته است، اما برخی از مرزنشینان بر این باور هستند که اگر مرز و تبادلات مرزی نباشد روزی خود را باید از کدام کارخانه صنعتی و شغل پایداری تامین کنند.
تا زمانی که برای مرزنشینان شغلی پایدار ایجاد نشود و مسیر تامین معیشت آنها تغییر نکند، روند کاهش و مقابله با قاچاق کند است.
اهمیت مبارزه با قاچاق کالا در کلام رهبر«مدظلهالعالی»
فرمان رهبر معظم انقلاب «مدظلهالعالی»در مورد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال ۸۱ به رئیس جمهور وقت؛ گسترش پدیده قاچاق و تأثیر مخرب آن در امر تولید و تجارت قانونی و سرمایهگذاری و اشتغال، خطر جدی و بزرگی است که باید با جدیت تمام با آن مبارزه کرد و بر همه دستگاههایی که به نحوی میتوانند در این امر دخیل باشند واجب است که سهم خود را در این مبارزه ایفا کنند.
اولاً باید کانون مرکزی این مبارزه در سطحی عالی نزدیک به راس دولت و دارای اشراف قانونی بر دستگاههای ذیربط برخورد قضایی و تبلیغات متناسب و هوشمندانه و همه جانبه در خدمت این مبارزه قرار گیرد، ثالثاً دولتی باشد، ثانیاً عزم جدی بر این باشد که عمل انتظامی، قاطع و در ارتباط کامل با تصمیمگیریهای آن کانون مرکزی باشد، رابعاً قاچاقچی کاملاً برخلاف صرفه و همراه با خطر باشد و جنس قاچاق از پیش از مبادی ورودی تا محل عرضه آن در بازار، آماج اقدامات گوناگون این مبارزه قرار گیرد.
البته در این کار لازم است با دقت و مراقبت تمام از آلوده شدن عناصر دستاندرکار این مبارزه به بیماری رشوه و امثال آن جلوگیری شود. نظامی از سوی دیگر وظیفه دارند در این امر بدیهی است که دستگاه قضایی از یکسو و دستگاههای انتظامی و احیاناً مهم همکاری کامل داشته باشند.
قاچاق در کردستان
اگرچه حجم قاچاق در استان کردستان قابل قیاس با استانهای مرزی در شرق کشور نیست، اما همواره این استان به عنوان یکی از استانهایی که با موضوع قاچاق و قاچاقچی دست به گریبان است مطرح بوده است.
علی خداویسی دبیر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان کردستان میگوید: قاچاق یکی از چالشهای مهمی است که جدای از ضربهزدن جدی به اقتصاد، به فرهنگ کشور نیز ضربه وارد میکند از این رو مقابله با آن باید با تمام توان و جدیت دنبال شود.
این مقام مسئول معتقد است؛ طی سالهای اخیر قدمهای خوبی در زمینه مقابله و پیشگیری قاچاق کارهای خوبی در سطح کشور و استان برداشته شده که نقش مهمی در کاهش قاچاق داشته است.
خداویسی از سیاست اصلی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفت و افزود: حرکت به سمت پیشگیری و مقابله بر اساس کارهای علمی و مطالعات دانشگاهی از اولویتهای امروز ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز است و در همین راستا ریجستری کردن موبایل و کدگذاری کالاها و ثبتنام انبارها در سطح استان انجام شده است.
بنا به گفته دبیر ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان کردستان، مقابله با قاچاقهای سازمانیافته مهمترین هدف ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز کردستان است، البته تاکید کرد: قاچاق در کردستان به صورتی که قاچاق در مرزهای شرقی وجود دارد نیست و در مقایسه با میزان قاچاقی که در این نقاط انجام میگیرد ناچیز است.
خداویسی اضافه کرد: کشفیات کالای قاچاق در استان از نظر ریالی در سه ماهه نخست امسال در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۱۸ درصد افزایش داشته است.
کشف بیش از 184 هزار قلم داروی قاچاق در کردستان
سرپرست اداره مبارزه با قاچاق کالا و ارز فرماندهی انتظامی کردستان میگوید: با توجه به اینکه در سال های اخیر محوریت نام گذاری سال ها از سوی مقام معظم رهبری بیشتر جنبه اقتصادی دارد و امسال هم به جهش تولید نامگذاری شده تمام تلاش نیروی انتظامی استان گام نهادن در راستای تحقق این شعار است.
سلیمانی ایجاد و فعالسازی ایستگاه پلیس در مرز باشماق با عنوان ایستگاه انتظامی گمرک را یکی از اقدامات مهم در راستای مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این مرز رسمی عنوان کرد و گفت: یکی از مهمترین مباحثی که در حوزه مقابله با قاچاق کالا و ارز در استان مد نظر قرار گرفته است، برخورد با دانه درشتها و حرکت به سمت شناسایی و مقابله با باندهای سازمان یافته است.
وی افزود: مبارزه با باندهای سازمانیافته و دانهدرشتها در سرلوحه فعالیتهای پلیس امنیت اقتصادی استان قرار گرفته و در کنار کشف و ضبط محمولههای قاچاق در داخل استان سال گذشته 39 محموله سنگین در استانهای دیگر توسط پلیس امنیت اقتصادی کردستان شناسایی و توقیف شدهاند.
شیوع کرونا ویروس موجب کاهش قاچاق در کردستان شد
وی گفت: از اواخر سال گذشته به دلیل شیوع کرونا تا حدود زیادی شاهد کاهش میزان ورود قاچاق به استان هستیم.
وی با بیان اینکه اعمال سخت گیری از سوی کشورهای مقابل یکی از دلایل مهم در کاهش آمار قاچاق در استان است، گفت: تشدید کنترل مرزها توسط مرزبانی و گمرک و سایر دستگاههای ذیربط و نواسانات نرخ ارز از دیگر دلایل کاهش میزان ورود قاچاق کالا و ارز به استان است.
کشف 504 میلیارد ریال قاچاق در کردستان
سلیمانی خاطرنشان کرد: با وجود کاهش میزان ورود قاچاق کالا به استان، در زمینه کشفیات 18 درصد رشد داریم و ارزش ریالی کالاهای قاچاق کشف شده 504 میلیارد ریال است.
وی خاطرنشان کرد: در سه ماهه گذشته از سال امسال 184 هزار و 494 قلم داروی قاچاق در استان کشف شده است.
امسال 184 هزار و 494 قلم داروی قاچاق در استان کشف شده است
وی میزان کشفیات داروی قاچاق در ساله گذشته را بیش از 4 میلیون قلم عنوان کرد و گفت: حرکت به سمت کشفیات عمده سیاست ناجا در سطح کشور و به تبع آن در استان است.
سلیمانی تصریح کرد: بیشترین میزان قاچاق کالا تا قبل از شیوع کرونا از سمت مرزهای استان انجام میگرفت، اما در حال حاضر بیشترین میزان قاچاق از سمت استانهای جنوبی کشور به استان وارد میشود.
سیر تقویمی یک قانون
مدیرکل تعزیرات حکومتی کردستان هم در این باره میگوید: قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز یک سیر تقویمی دارد که از سال 1311 شروع و آخرین قانون آن مربوط به اسفند ماه 92 است.
سیدنجیم حسینی خاطرنشان کرد: با توجه به اهمیت مقابله با قاچاق ستادی با عنوان ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز با حضور نمایندگان دستگاههای متولی در این حوزه در سطح کشور و استانها تشکیل شده است که وظیفه مهم سازماندهی اقدامات در این حوزه را به عهده دارد و وظایف هر کدام از دستگاهها و بخشها در آن تعیین شده است.
وی به وظایف تعزیرات حکومتی براساس آنچه قانون تعیین کرده در زمینه مبارزه با قاچاق کالا و ارز گریزی زد و گفت: رسیدگی به جرائم قاچاق کالا و ارز سازمان یافته و حرفهای، قاچاق کالاهای ممنوع و قاچاق کالا و ارز مستلزم حبس و یا انفصال از خدمات دولتی در صلاحیت دادسرا و دادگاه انقلاب است و سایر پروندههای قاچاق کالا و ارز، تخلف محسوب و رسیدگی به آن در صلاحیت سازمان تعزیرات حکومتی است.
رسیدگی به 3 هزار و 906 فقره پرونده قاچاق در کردستان از اقدامات تعزیرات حکومتی در سال گذشته بوده است و بنا به گفته مدیرکل این دستگاه بیشترین پروندههای ارسالی به سازمان تعزیرات حکومتی استان در حوزه قاچاق کالا در زمینه لوازم خانگی، موبایل و غیره بوده است.
حسینی میگوید: تعزیرات حکومتی کردستان در سال گذشته در مجموع ۲۰ میلیارد تومان وصولی داشته است که ۱۶ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان آن مربوط به پروندههای قاچاق بوده است.
۱۶ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان از وصولیات تعزیرات حکومتی کردستان در سال گذشته مربوط به پروندههای قاچاق بوده است.
وی ادامه داد: قاچاق سوخت با توجه به بالا بودن قیمت فرآورده های سوختی در آن سوی مرزها از سوی قاچاقچیان مورد توجه قرار گرفته است و مقابله با آن از اولویت های متولیان این حوزه است، طی سال گذشته ۱۰۰۴ فقره پرونده در خصوص سوخت به ارزش ۷۱ میلیارد و ۴۳۵ میلیون ریال تشکیل و منجر به محکومیت ۶۷ میلیارد ریالی شده است.
یکی از مباحث مهم در جلوگیری از قاچاق کالا و ارز موضوع پیشگیری و فرهنگسازی است، دبیرکمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و ارز استان در این باره میگوید: فرهنگسازی مصرف کالای ایرانی به تلاش خود ما ایرانیان و برنامهریزی مسوولان بستگی دارد، مردم باید این فرهنگ را بپذیرند که برای مقابله با قاچاق کالا و حمایت از کالای داخلی نهادینه شدن فرهنگ مبارزه با قاچاق کالا ضروری است.
خداویسی استفاده از ظرفیت سایتها و رسانهها برای بیان مضرات قاچاق کالا و همچنین حمایت از کالای ایرانی را ضروری میداند و میگوید: استفاده از ظرفیت تشکلهای مردمی برای مقابله با قاچاق کالا و ارز باید به صورت ویژه در برنامههای پیشگیری از قاچاق مد نظر قرار بگیرد.
گفتمانسازی جهش و رونق تولید گامی ارزشمند در مسیر مقابله با قاچاق
مدیرکل صدا و سیمای مرکز کردستان از اعضای کارگروه فرهنگی و اجتماعی کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا هم معتقد است؛ قاچاق کالا از مشکلات و معضلات اصلی کشور است که در فضای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور مشکلآفرین است.
جعفر عبدالملکی میگوید: خروج ارز کشور، افزایش تورم، افزایش بیکاری و عدم فروش تولیدات داخلی و از همه مهمتر هجمه شدید علیه هویت و نظام انقلاب اسلامی از تاثیرات منفی قاچاق کالا و ارز است.
وی گفت: استفاده از تولیدات داخلی و کاهش واردات باید مورد توجه جدی قرار بگیرد و در سالی که با عنوان سال جهش تولید نامگذاری شده است گفتمانسازی جهش و رونق تولید نیازی ضروری است.
در سالی که با عنوان سال جهش تولید نامگذاری شده است گفتمانسازی جهش و رونق تولید نیازی ضروری است
تکیه بر توان داخل کشور لازمه تحقق جهش تولید است، فرمایشات رهبری در زمینه جهش تولید و سیاستهای داخلی باید نهادینه شود که نقش رسانهها در این راستا بسیار بیبدیل است صدا و سیما در این راستا آماده هر نوع همکاری با کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا در استان است.
عبدالملکی معتقد است؛ یک ارگان به تنهایی نمیتواند برای مقابله با قاچاق کالا اقدام کند این مهم نیاز به پای کار آمدن همه ارگانها دارد.
قاچاق کالا یکی از مشکلات بزرگ در حوزه کسب و کار به ویژه برای فعالان اقتصادی است، عرضه کالای قاچاق با قیمت ارزانتر از تولیدات داخل باعث میشود که محصولات داخلی بازار فروش خود را از دست بدهند.
زمانی که تولیدات داخلی فروش نداشته باشند قطعا رشد اقتصادی کاهش می یابد و به دنبال آن اشتغال پایدار کشور نیز کم میشود، کالای قاچاق در کنار کالای داخل قرار گرفته و رقیبی جدی برای تولیدکنندگان داخلی میشود که باید مالیات، عوارض، حقوق دولتی و بیمه را بپردازند.
قاچاق تولید ملی و حقوق تولید کننده را به مخاطره میاندازد
محمد درهوزمی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان در این راستا میگوید: مبارزه با قاچاق کالا فقط در سطح ارز مطرح نیست، بلکه با خرید محصولات داخلی میتوان گام مهمی در راستای مبارزه با قاچاق برای حمایت از کالای داخلی در واقع از اشتغال پایدار برداشت.
محمد درهوزمی خاطرنشان کرد: قاچاق تولید ملی، حقوق مصرف کننده و تولید کننده را به مخاطره میاندازد و بزرگترین ضربهها را به اقتصاد هر جامعهای وارد میکند.
وجود قاچاق و عرضه کالاهای غیراستاندارد در مراکز عرضه موجب سلب اعتماد جامعه میشود و مبارزه و برخورد با قاچاق کالا حمایت از حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخل کشور را به دنبال دارد و منظور از قاچاق برخورد با باندهای کلان و کالاهای سلامت محور است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان خاطرنشان کرد: در بحث ریشهکنی و مبارزه با قاچاق کالا و ارز در کردستان باید خط شکن باشیم، لذا دولت باید با همکاریبخشخصوصی بستر مقابله کامل با این بلای اقتصادی را فراهم سازد.
وی خاطرنشان کرد: به اسناد ماده 36 قانون مبارزه با قاچاق کالا سازمان صمت تنها دستگاه حاکمیتی است که میتواند در سطح عرضه در زمینه مبارزه با قاچاق کالا و ارز اقدام کند.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان افزود: سال گذشته به صورت کلی 7 هزار و 250 مورد گشت مشترک و مستقل توسط سازمان صمت استان انجام شده است که نتیجه آن 248 پرونده به ارزش ریال 3 میلیارد و 908 میلیون ریال بوده است.
وی گفت: به لحاظ تعداد گشتهای مشترک برگزار شده در سال گذشته نسبت به مدت زمان مشابه 7.5 درصد و در زمینه ارزش ریالی نیز 113 درصد رشد پروندهها را در استان بوده است.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت کردستان اظهار کرد: یک هزار و 770 گشت مشترک و مستقل در سطح عرضه انجام و 10 فقره پرونده در این گشت های در رابطه با قاچاق کالا و ارز به ارزش ریالی 559 میلیون ریال تشکیل شده است.
143 دوره آموزشی برای مقابله با مصرف کالاهای قاچاق برگزار شد
عطاالله حیدری معاون غذا و دارو دانشگاه علوم پزشکی کردستان هم در این باره میگوید: در سال گذشته ۸۹ هزار و ۴۱۱ مورد بازرسی مستقل توسط دانشگاه علوم پزشکی انجام شده که منجر به کشف و ضبط ۸۹۸ میلیون ریال کالای قاچاق سلامت محور شده است.
آموزش از دیدگاه این مقام مسئول یکی از مهمترین مولفهها در پیشگیری از قاچاق کالا و ارز است و میگوید: برگزاری 143 دوره و جلسه آموزشی در سطح استان با هدف ترویج فرهنگ مقابله با استفاده از کالاهای قاچاق سلامت محور توسط دانشگاه علوم پزشکی انجام شده که 9 هزار و 450 نفر زیرپوشش این آموزشها قرار گرفتهاند.
وی خاطرنشان کرد: نوآوری در اقدامات پیشگیرانه در هر زمینهای از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و به همین منظور این اصل مهم در نظام معاونت غذا و دارو مورد توجه قرار گرفته و «سامانه ردیابی» ساماندهی شده است.
شهروندان میتوانند کالاها را از تولید تا زمان مصرف از سه طریق شماره برچسب، ورود به سایت و پیامک، اطلاعات محصول موردنظر را ردیابی کنند و برای تایید اصالت کالاها به شیوه نظام رهیابی و کنترل اصالت کالاهای سلامت محور از شیوههای سایت اینترنتی، پیامک و نرم افزار گوشی تلفن همراه بهرهمند شوند.
و اما...
موضوع قاچاق کالا و ارز در سالهای اخیر به عنوان یکی از چالشهای مهم مطرح بوده و راهکارهای مقابله با آن در برنامه اصلی اقتصاد کشور مطرح و در دستور کار دولتها قرار گرفته است.
پدیده قاچاق کالا مانع تحقق جهش تولید است، در استانهای مرزی مانند کردستان که هنوز در آغاز مسیر توسعه قرار دارد و واحدهای صنعتی آن انگشتشمارند، توجه به مقابله سخت با قاچاق و تلاش در مسیر رونق و جهش تولید نیازمند این است که سیاستگذاران، قانون گذاران و مجریان اقتصادی با همکاری مسئولان قضایی و نهادهای امنیتی تصمیمات کاربردی برای کاهش قاچاق گرفته و جدیترین مانع جهش تولید را ریشهکن سازند.
اما این واقعیت انکار ناپذیر وجود دارد که تا زمانی سودآوری قاچاق کالا بیشتر از تولید و عرضه محصولات تولید داخل است، صرف مبارزه فیزیکی با محصولات قاچاق موجب بهبود این مشکل نمیشود، مقابله با قاچاق نیاز به یک راهبرد منسجم و اصولی دارد راهبردی که تمام نهادها و دستگاههای اجرایی باید بر اساس آن حرکت کنند.
صرف مبارزه فیزیکی با محصولات قاچاق موجب بهبود این مشکل نمیشود، حتی با وجود فشار بیشتر و افزایش کنترل، نظارت و بازرسی، محصولات قاچاق با روشهای دیگر در اختیار متقاضیان قرار میگیرد و در نهایت هزینههای مختلف مبارزه با قاچاق موجب کاهش بیشتر تولید داخل و تبع آن کاهش اشتغال نیروی کار میشود.
شناسنامهدار کردن کالاهای وارداتی بیان مضرات قاچاق از طریق رسانهها
تشویق و ترغیب استفاده از کالاهای تولید داخل، تبلیغ مطلوب تلاشهای تولیدکنندگان، معرفی و شناسایی آنها به مردم توسط رسانهها، استفاده از کارشناسان، مسئولان و مدیران برای بیان مزایای استفاده از تولیدات داخلی و مضرات استفاده از کالاهای خارجی در رسانهها، شناسنامهدار کردن کالاهای وارداتی، ایجاد سیستم ارزیابی جهت سنجش کار دستگاهها، افزایش ریسک قاچاق با هدف کاهش صرفه قاچاق، مشارکت مردم در تحقق سیاستهای ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و...از راهکارهای مقابله با قاچاق است.
در کنار انجام اقدامات اساسی جهت انسداد مرزها و معابر غیررسمی و محورهای ورود و خروج کالاهای قاچاق باید به این نکته مهم توجه داشت که امروز قاچاقچیان سودجو با تبلیغات و ایجاد نیاز کاذب در مصرفکننده به مصرف این کالاها در داخل کشور دامن میزنند باید این فرهنگسازی در جامعه ایجاد شود که اکثرا این کالاها از کیفیت پایین و عدم استاندارهای لازم برخوردار هستند عدم استفاده مردم از این کالاها و گرایش به سمت تولیدات داخلی با کیفیت بهترین راهکار مقابله با قاچاق کالا خواهد بود.
انتهای پیام/2330/71/ی