خبرگزاری فارس ـ همدان، ایران از دیرباز مرکز وجود طلاهای مختلف با رنگهای متنوع بوده و هست از طلای سیاه گرفته تا طلای سرخ؛ آوازه ثروتهای خدادادی آن در دنیا باعث طمعورزی خیلیها چه در داخل و چه در خارج از مرزها شده تا آنجا که کشورهای استعمارگر برای تصاحب و تملک این طلاها از آن سر دنیا میآمدند این سر دنیا
کشتیهای استعمارگران در ساحلهای ما کناره میگرفت و حاصل این لنگرانداختنها شد آن قراردادهای ننگین که عایدیاش برای این خاک و مردمش فقط چپاول بود و بس.
البته این یک گزارش تحلیلی سیاسی یا اقتصادی برای بررسی تاریخ چپاول ایران نیست بلکه مقدمهای کوتاه است برای یادآوری این همه نعمت و طلاهای نابی که خدا به این کشور ما ارزانی کرده است؛ نعمتهایی که اگر درست مدیریت شوند و با تفکر اعتقاد به خود و اتکا به توانمندی نیروهای خودی آمیخته شوند چنان جهشی در کشور اتفاق میافتد که چشم همگان به آن خیره میشود و انگشت به دهان میمانند.
امسال پدیده نوظهور کرونا کمی ما را از پرداختن و بررسی بیشتر شعار سال یعنی «جهش تولید» بازداشت و همه ما را به نوعی درگیر مسایل بیماری که تا به حال تجربه نکرده بودیم،کرد؛ هرچند این روزها برای افراد خلاق، صاحبفکر و ایدهپرداز پررونق بود زیرا توانستند از این شرایط تنها با راه انداختن کسب و کار اینترنتی و مجازی یا گسترش دامنه کاری که از قبل داشتند سود کنند و حتی تولیدات خود را افزایش دهند، البته کاسبان و تولیدکنندگانی که به این فضا توجه نداشتند و یا آن را به سخره میگرفتند از این قافله عقب ماندند و حتی برای چند ماه از جیب خوردند و متضرر شدند.
حال برای یافتن سوژهای که متناسب با شعار سال باشد و رنگ و بوی تولید و حرکت و امید دهد و در کنار تولید به کسب و کار اینترنتی و استارتاپی هم توجه کند به «ماهچین» رسیدم. یک سایت آموزشی و مشاوره برای کاشت و خرید و فروش زعفران. بعد از پیدا کردن شماره تلفن و ارتباط با مدیر مجموعه و صحبتهای اولیه قرار ملاقات و مصاحبه گذاشته شد.
مدیر جوان و خوشفکری که بعد از فارغالتحصیلی هرگز به پشت میزنشینی فکر نکرده و بعد از درس و دانشگاه به دنبال احداث گلخانه و کاشت صیفیجات رفته بود، اما این آن کاری نبود که او را راضی کند پس تصمیم گرفت زمینهای ابا و اجدادی را پر از رنگ و عطر طلای سرخ کند و برای رسیدن به این هدف سختیها کشید اما هرگز به توقف فکر نکرد.
حال این جوان ۳۲ ساله کبودراهنگی که فارغالتحصیل رشته مهندسی کشاورزی است ۱۰ سالی است به کمک برادرانش کمر همت بسته و برخلاف انتقادها و نه گفتنهای اطرافیان در منطقه کمآب کبودراهنگ کشت زعفران را شروع کرده و حالا این چند برادر یکی از بزرگترین سطوح زیر کشت زعفران را در این منطقه دارند.
آنها در این سالها فقط به کشت زعفران اکتفا نکردند بلکه روستا به روستا و شهر به شهر حتی به شهرهای اطراف همدان هم سفر کرده و برای کشاورزان در مورد کشت زعفران و مرغوب بودن و عیار بالای زعفران غرب کشور صحبت کردهاند و مشاوره دادهاند.
آنها آن قدر در این راه ایمان، پشتکار و عشق دارند که خیلی از جوانان با دیدن انگیزه آنها برای کاشتن زعفران ترغیب شدهاند و حالا هم تبدیل شدهاند به یکی از صادرکنندگان زعفران.
قرارمان شد دفتر فارس و آقای مسعود قیطاسی، مدیر جوان شرکت «ماهچین» به نمایندگی از برادران سر ساعت مقرر آمد، جوانی خوشبرخورد و خندان که به وضوح متوجه میشدی کار با زعفران، این اکسیر شادابی و طراوت بر روحیهاش اثر خود را گذاشته تا آنجا که لحظهای خنده از لبانش محو نمیشد؛ بدون مقدمه گفتگو را شروع کردیم.
وقتی از چرایی و چگونگی ایده کاشت زعفران از او سوال کردم در جواب گفت: از سال ۸۸ برحسب رشته دانشگاهیام که کشاورزی بود وارد این حرفه شدم، کارم را به صورت علمی با کاشت صیفیجات گلخانهای شروع کردم، از همان ابتدا هم معتقد بودم که کشاورزی شغلی پربرکت است.
اگر بخواهم به چرایی شروع کاشت زعفران به ذهنم اشاره کنم به سالهای خیلی قبل برمیگردد وقتی کودک بودم، دایی مادرم ۲۵ سال پیش برای ما که زمین کشاورزی داشتیم چند پیاز زعفران از مشهد آورده بود و من در آنجا برای اولین بار پیاز زعفران را دیدم، این در ذهن من حک شد که چرا ما زعفران نمیکاریم؟ سالها بعد وقتی که گلخانه را با همه سختیهایش احداث کردم به نظرم آمد که این آن کاری نیست که مرا راضی کند بنابراین تصمیم گرفتم رویای کودکیام را عملی کنم و زعفران را در همین منطقه و زمین آبا و اجدادیام بکارم اما در آن سالها هیچ کس در همدان هیچ اطلاعی از کاشت زعفران نداشت.
شروع کردم به تحقیق و مطالعه در مود کاشت زعفران، حتی چند بار به شهرهای شرق کشور و قسمتهایی که زعفران میکارند سفر کردم و از کشاورزان آن مناطق راهنمایی گرفتم اما همه آنها براساس اقلیم خود به من اطلاعات میدادند؛ بعد از کلی تحقیق و پرسوجو پیاز زعفران را تهیه کرده و شروع به کاشت آن کردم و همان تجربیات گلخانه را برای زعفران به کار گرفتم و از کودهای تقویتی به کار رفته در گلخانه برای زعفران هم استفاده کردم. در کل سالهای اول کارم حالت آزمون و خطا و آزمایشی داشت.
دایم سوالات بازدارنده به ذهنم میرسید که آیا این مسیر درست است؟ آیا موفق خواهم شد؟ و هزاران اما و اگر دیگر؛ ولی یک جمله مرا مصمم میکرد و دائم این جمله را با خود تکرار میکردم که «خاستگاه اصلی و اولیه زعفران در ایالت ماد و همدان بوده پس حتما در این منطقه رشد میکند و جان میگیرد».
البته تمام این نگرانیها به خاطر آن بود که کسی در کنارم نبود که برای هر مرحله راهنماییام کند چون این کاری نو و جدید در استان همدان بود و هیچ کس تصور نمیکرد در این منطقه بتوان زعفران کاشت.
در سال اول کشت زعفران با یک فردی آشنا شدم که تأمینکننده پیاز زعفران بود. مقداری پیاز زعفران خریداری کردم، پس از کشت متوجه شدم نامرغوبترین نوع پیاز را به من فروختهاند با این وجود موقع برداشت زعفران که رسید، مطمئن شدم که زعفران، با این منطقه سازگار بوده و راه من درست است. سال بعد پیاز زعفران مرغوبی تهیه کردم و روشهای مختلف کشت و پرورش زعفران را در منطقه همدان اجرا کردم و نتیجهای که از زعفران گرفتم فوقالعاده بود.
وقتی در آبان ماه، فصل گلدهی پیاز زعفران، زمینم یک دست رنگ بنفش شد و عطر خوش زعفران که را سرمست کننده بود دشت را پر کرد با خود به این نتیجه رسیدم که مسیر انتخابیام برای کاشت زعفران اشتباه نبوده و من باید مصممتر و جدیتر این کار را انجام دهم. در این مسیر برادرانم با من هممسیر شدند و اکنون با هم کار میکنیم و از آن سال تا به الان هر سال زمین زیر کشت را بیشتر و بیشتر کردیم.
همدان خاستگاه زعفران ایران
فارس: همیشه این تصور بوده که زعفران مختص به منطقه شرق کشور بوده و فقط آب و هوا و خاک آنجا جوابگوی کشت زعفران است در مورد اینکه همدان خاستگاه زعفران بوده چه دلیل و مستنداتی دارید؟
کاشت زعفران در ایران به ۳ هزار سال پیش برمیگردد و تاریخچه زعفران به ما میگوید که از دوران مادها در ایران زعفران کشت شده است و این موضوع را با یک جستجو و تحقیق میتوانید پیدا کنید.
نام علمی زعفران کروکوس ساتیوس بوده و از خانواده زنبقیان محسوب میشود. براساس تحقیقات و مطالعه بنده در بعضی از منابع اینگونه آمده که کلمه کروکوس از کریکوس گرفته شده و این واژه (کریکوس) برای منطقهای در نواحی سیلیسا در نواحی شرقی مدیترانه است. برخی از محققین معتقدند که خاستگاه زعفران جهان، ایالت ماد ایران است ولی در مقابل آنها عدهای دیگر از محققین محدوده بیشتری را مبدأ زعفران جهان میدانند که آن محدوده شامل ایران، آسیای صغیر، ترکیه و یونان است؛ در هر صورت ایران خاستگاه زعفران هست چه منحصرا و چه مشترکا.
در زمان هخامنشیان تولید زعفران در کشورمان از آمار بالایی برخوردار بوده تا آنجا که در دربار پادشاهی، مصرف زعفران، روزانه یک کیلوگرم بوده است.
از سوی دیگر این ایرانیها بودند که جهانیان را با زعفران و خواص آن آشنا کردند چراکه آنها به مناطق مختلفی از جهان همچون چین، روم، یونان و کشورهای عربی زعفران را فرستادند و آنان را با این گیاه فوقالعاده آشنا کردند. به علاوه ایرانیان در سده اول تا سده چهارم هجری قمری، طریقه کاشت زعفران را به مسلمانان محدوده مدیترانه آموزش میدادند.
مبدا اصلی زعفران در کشور ایران، همدان بوده و حتی یکی از شهرهای تویسرکان که «رودآور» نام دارد منبع اصلی برای کاشت زعفران شمرده میشود و در این شهر برای ارائه زعفران، بازارچههایی وجود داشته که بعدها به روستا تبدیل شدهاند یعنی فلسفه وجودی این روستاها زعفران بوده که این خودش به تنهایی گویای تاثیر زعفران در این منطقه است. همچنین در شهر بهار، روستایی به نام «رباط زعفرانیه» داریم و علت این نوع نامگذاری کشت بالای زعفران در آن منطقه بوده است.
متأسفانه با گذر زمان مشکلات متعددی برای کشت زعفران در همدان که مبدا بود به وجود آمد و کشتهای سودآورتر جایگزین رشد و رواج کشت زعفران شد لذا کشت زعفران اقبال خود را در این منطقه از دست داد. بنابراین بسیاری فراموش کردهاند و یا بسیاری هم نمیدانند که همدان مبدأ زعفران بوده و زمینهای آن کاملا مستعد کشت این گیاه است.
بر اساس آمار و گزارشها سالانه ۲۳۰ تن زعفران در جهان تولید می شود که در بین تمام تولیدکنندگان این ۲۳۰ تن زعفران در جهان و تولیدکنندگان حرفهای ایرانی، شهر قاین است که مرغوبترین و بهترین زعفران جهان را تولید میکند و صاحب مقام اول در زمینه برترین زعفران در ایران و جهان است ولی از نظر کمیت تولید زعفران خراسان رضوی مقام اول را دارد.
همدان رقیبی سرسخت برای زعفران خراسان جنوبی
آب و هوا در کشت زعفران بسیار حائز اهمیت است و باید در هوایی نیمه گرمسیری کشت شود، زعفران در مقابل سرما مقاومت خوبی دارد، به همین دلیل است که از گذشتههای دور در شهر همدان، زعفران کشت شده است اما نکته اصلی در کیفیت محصولات و زعفرانهای همدان است و به گفته خود کارشناسان جهاد کشاورزی کیفیت زعفرانهای همدان چیزی از قطب تولید زعفران یعنی خراسان جنوبی کم ندارد. بنابراین استان همدان رقیبی سرسخت برای زعفران خراسان جنوبی به حساب میآید. از نظر کمیت هم استان همدان دارای رتبه ۱۴ ایران و از نظر تولید در سطح هم صاحب رتبه ۱۳ ایران است و باز تکرار میکنم که خاستگاه اولیه زعفران ایران همدان بوده و در گذر زمان این مطلب به فراموشی سپرده شد.
فارس: از آنجا که کاشت زعفران در همدان در طول این سالها مرسوم نبوده خوب طبیعی است که کشاورز یا یک فرد مبتدی کمی نگران باشد، آیا اصل کار کشت سخت است و نیاز به یک مهارت خاصی میخواهد و فرد باید حتما با کشاورزی آشنا باشد؟
این نگرانی قطعا طبیعی بوده و خود من در سالهای اول ترس و نگرانی زیادی داشتم اما الان تجربه و علم لازم را کسب کردهام و میتوانم آنها را حتی رایگان در اختیار دیگران قرار دهم.
کسی که میخواهد وارد این کار شود نیاز به مهارت خاصی ندارد باید کمی سرمایه داشته باشد برای زمین و تهیه پیاز زعفران.
شرکت ما پیاز مرغوب را در اختیار فرد گذاشته آموزش لازم را میدهد و تا مرحله برداشت زعفران ما در کنار آن فرد هستیم و حتی کار فروش زعفران او را هم انجام میدهیم.
هدف ما و شرکت «ماهچین» تبدیل همدان به قطب کشت زعفران در غرب کشور است و برای رسیدن به این هدف از هیچ کمکی دریغ نمی کنیم.
زعفرانکاری آنقدر راحت و ساده است که حتی خانمها میتوانند روی آن سرمایهگذاری کرده و خودشان مزرعه را اداره کنند. الان هم ین خانمها هستند که برای برداشت گل از مزرعه و جدا کردن کلاله که همان قسمت اصلی زعفران است در مزارع زعفران فعالیت کرده و برای خودشان درآمدی کسب میکنند.
فارس: ظاهرا کشت زعفران با همه گیاهان دیگر فرق دارد و زمان گلدهی و برداشت آن متفاوت است!؟ کمی در مورد نحوه کشت زعفران که چه زمان و چگونه است بفرمایید:
کشت زعفران در منطقه ما از اواسط خرداد تا اوایل مهر کشت میشود ولی در خرداد و تیر چون پیاز زعفران رطوبت دارد بهتر است. زمین مورد نظر را قبل کاشت باید آماده کنیم و آنالیز خاک انجام میشود که عناصر لازم برای رشد و بازدهی بالا را داشته باشد و اگر خاک کمبودی دارد به شخص مشاوره برای کوددهی میدهیم، بعد زمین باید شخم بخورد و کاملا با کود مخلوط شود بعد پیاز آماده شده و ضدعفونی شده و عاری از هر بیماری که توسط شرکت تهیه شده را در اختیار فرد میگذاریم و این پیاز را با دستگاه در عمق و فاصله مناسب در زمین با دستگاه مخصوص میکاریم و هیچ کاری با دست نیست.
۵ تا ۲۰ مهرماه اولین آبیاری زمین صورت میگیرد که پیاز زعفران در این زمان تازه از خواب بیدار میَشود و بعد شروع به گلدهی کرده و ۱۵ تا ۲۰ روز برداشت گل است تا به آبان ماه میرسیم و در اواخر آبانماه هم یک آبیاری داریم همراه با کوددهی و یک آبیاری سوم هم داریم البته بسته به بارندگی منطقه که در اسفندماه صورت میگیرد.
بعد از آبیاری دوم، زمین علف هرز میگیرد که باید عملیات وجین روی زمین انجام بگیرد؛ همچنین باید ماهی سه مرتبه زمین زیر کشت مورد بازدید قرار بگیرد و پیازچهها بررسی شود چون آفت پیاز زعفران موش صحرایی است و با بازدید مطمئن میشویم که زمین موش دارد یا نه.
زعفران به دلیل طبع گرمش گیاهی مقاوم در مقابل سرماست و عکس همه گیاهان است چون تا فروردین بیدار بوده و از اردیبهشت به بعد به خواب میرود تا اولین آبیاری در مهرماه.
فارس: به قسمت شیرین ماجرای کاشت زعفران و درآمدزایی بپردازیم که چقدر برای فردی که میخواهد وارد این کار شود هزینه برمیدارد و چقدر سوددهی دارد؟
زعفران گیاه بسیار پربرکتی است و از همه قسمتهای این گیاه ظریف و زیبا و خوشآب و رنگ و معطر میتوان به سوددهی رسید. ما برای این کار تا به الان هیچ وامی از بانکی نگرفتهایم و آنقدر کاشت آن برایمان سود داشته که حتی توانستیم قرضهایمان را هم بدهیم. من حتی زمینی را که سال اول برای کشت اجاره کرده بودم را با سود حاصل از فروش زعفران خریدم.
زعفران دو تیپ درآمدزایی دارد: یک درآمد ریالی و دیگری دلاری و صادرات به خارج از کشور.
هزینه لازم برای کشت زعفران برای هر یک هزار مترمربع زمین ۱۰ میلیون تومان است. در همان سال اول ۱-۱/۵ کیلو زعفران به ما میدهد و در سالهای بین ۳ تا ۶ حدود ۲ الی ۲/۵ کیلو زعفران به ما میدهد. سال هفتم تا هشتم دوباره پیاز زعفران ۱ الی ۱/۵ کیلو زعفران میدهد زیرا پیاز مادر در کنارش پیازهای دختری داده و قوت آن کم شده که باید این پیازها جدا شده و در جایی دیگر کاشته شود یا میتوان آنها را به فروش رساند و این یعنی همان برکت که گرفتم هم کلاله آن به فروش میرسد هم پیازش.
قیمت زعفران هم تا الان که نرخ دارم بین ۶ تا ۱۳ میلیون است ولی همچنان قیمت در حال افزایش است و البته قیمت به کیفیت و عیار زعفران هم بستگی دارد. وقتی پای صادرات زعفران که وسط باشد خب قطعا سوددهی آن بیشتر است.
شرکت ما زعفران را به چند کشور صادر میکند ولی خریداران خوبی در کشورهای اتریش و آلمان داریم و تاجران آنها بسیار از عیار زعفران همدان راضیاند و هر ساله خواهان زعفران بیشتری از شرکت ما هستند.
تنها یک موضوع وجود دارد و آن هم وجود زعفرانهای تقلبی در بازار است که به صادارت لطمه میزند بنابراین باید حواسمان جمع باشد.
در کل بگویم کاشت زعفران در یک زمین مانند یک معدن است که فرد زعفرانکار تا هفت سال از این معدن طلای سرخ استخراج میکند، هم این طلا برایش سود دارد و هم پیازهای آن.
فارس: در مورد راهاندازی شرکت «ماهچین» و آموزش در فضای سایت و شبکههای مجازی هم توضیح بدهید که چرا به این نتیجه برای آموزش از راه دور رسیدید؟
بعد از اینکه از برداشت زعفران به رضایت رسیدیم مجبور بودیم برای صادرات با دادن هزینه زیاد از مدارک دیگران استفاده کنیم و این برای ما به صرفه نبود پس تصمیم گرفتیم یک برند و اسم برای زعفران کاشت خودمان انتخاب کنیم. بعد از انتخاب برند «ماهچین»، دنبال گرفتن مجوز و ثبت شرکت و برند و بستهبندی زعفران رفتیم. همه تولیدکنندگان میدانند که گرفتن مجوز در همدان کار بسیار سخت و طاقتفرسایی است.
معاون وزیر گفت: آن بخشنامه را پیدا کن، پاره کن و داخل سطل آشغال بریز
در این مسیر آقایان کارشناس دانشگاه علوم پزشکی که کار صدور مجوز را انجام میدادند به من گفتند که این مجوز بستهبندی زعفران به استان همدان طبق نامه و بخشنامهای که از وزراتخانه آمده تعلق نمیگیرد و همین باعث شد که من به تهران نزد وزیر بهداشت وقت بروم. در آن روز دیدار وزیر جلسه داشت و من سراغ معاون او مهندس غلامی رفتم و جریان آن بخشنامه را توضیح دادم، معاون وزیر سریع پیگیری کرد و همان لحظه با دانشگاه علوم پزشکی همدان و آن کارشناس مربوطه تماس گرفت و گفت: شماره نامه آن بخشنامه را برای من بخوانید تا ببینم کدام بخشنامه بوده که خود من خبر ندارم؟! که آن نامه پیدا نشد و معاون وزیر محکم پشت تلفن گفتند «آقای ... اگر روزی آن بخشنامه را پیدا کردی پاره کن و داخل سطل اشغال بریز» بعد از آن تلفن، من دست پر از تهران برگشتم.
هدف من تنها کاشتن زعفران نبود بلکه دنبال اهداف بزرگتر و معرفی زعفران غرب کشور و تبدیل همدان به قطب زعفران این منطقه بوده و دلم میخواهد همه زمینهای خالی همدان و اطراف آن تبدیل به مزرعههای زعفران شود و بعد از چند سال همدان و در کل غرب کشور برای فروش و صادرات زعفران حرف برای گفتن داشته باشد.
بنابراین بعد از انجام کارهای ثبت شرکت «ماهچین» با هدف معرفی کار کشت زعفران از ۰ تا ۱۰۰ به افراد، مشاوره به آنها، فروش و توزیع پیاز زعفران مرغوب، فروش زعفران و... با همکاری برادرانم و یک تیم مجرب و حرفهای و آشنا با فضای مجازی کار را شروع و وبسایت «ماهچین» را راهاندازی کردیم و از طریق آن تمام تجربیات خود را در قالب مقالات و مطالب علمی با دیگران به اشتراک گذاشتیم.
ما میخواستیم همه افراد علاقمند در سرتاسر ایران که شرایط اولیه ما را دارند و یا دنبال کسب و کار هستند بتوانند سریعتر رشد کنند و همین سایت و آموزشهای مجازی باعث شده دامنه کار ما محدود به همدان نباشد و افراد زیادی در اردبیل، لرستان، قزوین، زنجان و... هم متقاضی کشت زعفران باشند.
تا به امروز نیز افراد زیادی از نقاط مختلف از طریق همین وبسایت و کانال ما توانستهاند کاشت زعفران را آموزش ببینند و برای کاشت زعفران ترغیب شوند و ما نیز با سفر به این شهرها و آموزش و مشاوره سطحهای وسیعی را زیر کشت زعفران بردهایم؛ بخش زیادی از درآمد و معرفی کار کاشت زعفران ما از طریق همین فضا بوده است.
من و برادرانم حدودا ۳ الی ۴ سال درگیر آزمون و خطای کشت زعفران بودیم و بعد به این فکر افتادیم که این تجربیات را به افرادی که علاقمند به کشت زعفران هستند انتقال بدهیم تا این افراد بهای سنگینی را که ما در طول آن سالها پرداختیم را نپردازند و با آگاهی و شناخت خوب قدم در این مسیر بگذارند.
فارس: شما کشت زعفران را به عنوان یک منبع درآمد مطمئن برای افرادی که دنبال کسب و کار هستند خصوصا جوانان پیشنهاد میکنید؟
صد درصد میگویم بله و دلیل دارم. همانطور که گفتم اولین هدف من از راهاندازی سایت «ماهچین» و حتی کانال در فضای مجازی ترغیب جوانان برای راه انداختن این کسب و کار بوده است و با ایمان کامل میگویم این کار برکت و روزی بسیار دارد. گاهی افراد زمینی را دارند که سالهاست دست نخورده باقی مانده یا سرمایهای دارند که در بانک است و با آن هیچ کار تولیدی راه نیانداختهاند و دنبال یک کار جدید هستند که شرکت ما افراد را به هم معرفی کرده یعنی کسی که سرمایه دارد را با کسی که زمین دارد و بعد از معرفی و توافق این دو با هم کار میکنند یا فردی که زمین دارد از صفر تا ۱۰۰ کار را به او آموزش میدهیم تا خودش زمینش را بکارد یا اگر سرمایه دارد به او مشاوره میدهیم که زمینی را اجاره کرده و شروع به کشت کند که در همه حالتها ما در کنار آنها هستیم.
زعفران، گیاهی استراتژیک برای ایران
فارس: برنامه و هدف بعدی شما چیست؟
بزرگترین هدف ما و شرکت «ماهچین» احداث یک مزرعه بزرگ مادری است که همه نیازهای پیاز زعفران برای منطقه غرب را تأمین و زعفران غرب ایران را به عنوان یک برند به همه دنیا معرفی کنیم.
زعفران یکی از محصولات گرانبهایی است که جدا از خواص ویژهاش در درمان افسردگی، افزایش هوش و حافظه، درمان اختلالات تنفسی، درمان ریزش مو، کاهش سکتهها و پیشرفت سلولهای سرطانی، جلوگیری از بیماریهای گوارشی و... محصولی استراتژیک برای اقتصاد ایران بوده تا آنجا که خارج کردن پیاز آن به بیرون از مرزها قاچاق محسوب میشود.
حال نهادها و ارگانهایی که به نحوی با تولید، توزیع، فروش و صادرات این محصول سرخ ارتباط دارند باید راه را برای توسعه کاشت و فروش آن سهل و آسان کرده و حتی تسهیلاتی را برای افراد علاقمند به این حرفه فراهم کنند که این خود زمینه اشتعال را برای افراد زیادی فراهم میکند و نیز باید از وجود و بروز هرگونه قاچاق و واردات این محصول به داخل کشور از کشورهای همسایه جلوگیری کنند و راه را برای تقلب در این محصول ببندد و برند «طلای سرخ ایران» را فقط و فقط برای این کشور نگه دارند.
------------------------
گفتگو از الهام شهابی
-----------------------
انتهای پیام/89001/خ