به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، موضوع استقلال کمیسیون بررسی سوانح هوایی و عدم وابستگی آنها به سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان قانونگذار، ناظر و مجری، امری قابل توجه است که ضرورت دارد در راستای تحقق عدالت در بررسی سوانح هوایی و همچنین جلوگیری از بروز سوانح بعدی این مهم به صورت جدی در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گیرد.
در حال حاضر کمیسیون بررسی سوانح هوایی در واقع بخشی از سازمان هواپیمایی کشوری محسوب می‌شود و ریاست آن را یکی از مدیران‌کل سازمان هواپیمایی بر عهده دارد.
در واقع استقرار دفتر کمیسیون بررسی سانحه در محل سازمان هواپیمایی کشوری است، رئیس آن یکی از مدیران سازمان هواپیمایی است و ریاست آن با معرفی رئیس سازمان هواپیمایی و به تازگی با صدور حکم توسط وزیر راه و شهرسازی انجام می‌شود اما در عمل ریاست کمیسیون بررسی سانحه توسط رئیس سازمان هواپیمایی کشوری انجام می‌شود.
حال در این شرایط وقتی سازمان به عنوان نهادی قانونگذار، ناظر و مجری خود، همه این موارد را بر عهده دارد، قطعا در بررسی سوانح هوایی اگر قصوری از سوی مدیران بالادستی و متولیان انجام شده باشد، به سختی ممکن است در شفاف‌سازی این قصور به خوبی عمل کند.
طبق الزامات ایکائو کمیسیون بررسی سانحه باید نهادی مستقل از سازمان هواپیمایی کشوری و حتی دولت باشد و اعضای آن ذینفع نباشند.
در راستای بررسی این موضوع به سراغ یکی از کارشناسان حمل و نقل هوایی رفتیم تا در حوزه موانع عدم استقلال کمیسیون بررسی سوانح هوایی و عواقب آن گفت‌وگویی داشته باشیم.
این کارشناس حمل و نقل هوایی در این باره می‌گوید: سازمان هواپیمایی کشوری در حال حاضر تدوین مقررات و رویه‌ها را خود انجام می‌دهد، ضمن آنکه خود نیز اجرا کرده و در نهایت نیز خود بر اجرای آنها نظارت می‌کند و در صورت بروز سوانح نیز کمیسیون بررسی سانحه سازمان هواپیمایی کشوری، مسئولیت بررسی و رسیدگی را به‌عهده خواهد داشت؛ قطعاً و بدون شک تجمیع و تمرکز فرآیند قانونگذاری، اجرا و نظارت در یک نهاد واحد، مفسده‌انگیز خواهد بود.
* انعکاس وابستگی دفتر بررسی سانحه به سازمان هواپیمایی توسط ایکائو
فارس: در حال حاضر در دنیا طبق قواعد سازمان جهانی هواپیمایی کمیسیون بررسی سانحه مستقل است؟
پاسخ: بله، حتی در ممیزی صورت گرفته توسط نهاد جهانی هواپیمایی غیرنظامی (ICAO) در سال 2010 میلادی و آژانس ایمنی هوانوردی اتحادیه اروپا (EASA) در سال 2016 میلادی از ساختار سازمان هواپیمائی کشوری، وابستگی دفتر بررسی سانحه به سازمان هواپیمائی کشوری و عدم استقلال آن به عنوان یافته و مغایرتی مهم، احصاء و منعکس شد.
* ضرورت استقلال نهاد بررسی سوانح از سازمان هواپیمایی در ضمائم پیمان شیکاگو
فارس: نظر و رفتار سازمان هواپیمایی کشور درباره استقلال کمیسیون بررسی سانحه چیست؟
پاسخ: کشور ایران عضو پیمان شیکاگو بوده و در سال 1389 با تصویب هیأت وزیران، اجراء و تبعیت از ضمائم 18 گانه پیمان شیکاگو به سازمان هواپیمائی کشوری ابلاغ شده است؛ در ضمیمه 13 از پیمان شیکاگو بند 3-2، ضرورت، ایجاب و الزام درخصوص عدم وابستگی و استقلال نهاد بررسی سوانح از سازمان هواپیمایی کشوری مورد تصریح قرار گرفته است.
* استقلال کمیسیون بررسی سانحه مطلوب مدیران سازمان هواپیمایی نیست
فارس: چرا و به چه علّت سازمان هواپیمائی کشوری متمایل به جدائی و استقلال نهاد بررسی سانحه از ساختار خود نیست؟
پاسخ: چون یکی از نتایج این استقلال و عدم وابستگی به ساختار سازمان هواپیمائی کشوری، می‌تواند بررسی و نهایتاً اثبات اثر تصمیمات و اقدامات سازمان هواپیمایی کشوری در وقوع سوانح وحوادث باشد و طبعاً از حیث فرار از مسئولیت و عدم پاسخگوئی، چنین چیزی مطلوب مدیران ارشد و تصمیم‌گیران آن سازمان نبوده و نخواهد بود، ظاهراً بیشتر تمایل به پنهان کردن خاکستر در زیر فرش دارند.
با ورود سایر مراجع مستقل در کشور نظیر قوه قضائیه و مجلس به موضوع بررسی سانحه، عموماً رئیس سازمان هواپیمائی کشوری و مدیر نهاد بررسی سانحه سازمان مذکور، ضمن موضعگیری شدید، با استناد به «آئین‌نامه بررسی سوانح ابلاغی از سوی هیأت وزیران» (که اتفاقاً توسط سازمان هواپیمایی کشوری تدوین و به هیئت وزیران جهت تصوب پیشنهاد شده است)، نتایج بررسی‌های سایر دستگاه‌ها و مراجع را بی‌اثر و کم‌اهمیّت و غیرقابل استناد معرفی می‌کنند، چنین واکنش و رفتاری یکی از پیامدهای منفی ناشی از تجمیع همزمان وظایف «قانوگذاری، اجراء و نظارت» درون سازمان هواپیمائی کشوری است.
* وابستگی بودجه‌ای کمیسیون بررسی سانحه به سازمان هواپیمایی کشوری
فارس: پس معتقد هستید وقتی رئیس کمیسیون بررسی سانحه از بین مدیران سازمان و توسط رئیس سازمان معرفی می‌شود، نمی‌تواند مغایر علیه مدیران خود مطالبی عنوان کند...
پاسخ: قطعا؛ بدون تردید سازمان هواپیمایی کشوری مهم‌ترین بازیگر و نقش‌آفرین عرصه صنعت هوانوردی در کشور است و قطعاً تصمیمات، اقدامات و نحوه عملکرد این سازمان در ایمنی هوانوردی و همچنین حوادث و سوانح، نقش بسزا و غیر قابل انکاری دارد، چگونه «مدیر نهاد بررسی سانحه» که توسط رئیس سازمان هواپیمائی کشوری منصوب شده است و از منظر ساختار و بودجه نیز به سازمان مذکور وابسته است، می‌تواند مستقلاً و شفاف به نقش رئیس و مدیران سازمان هواپیمایی کشوری و آثارِ اقدامات و عملکرد ایشان رسیدگی کند؟
دقیقاً به همین دلیل در نظام هوانوردی برابر ضمیمه لازم الاجرای 13 از پیمان شیکاگو، لزومِ استقلال و عدم وابستگی نهاد بررسی سانحه به سازمان هواپیمایی کشوری مورد تأکید فراوان قرار گرفته است.
در 5 سال گذشته و در زمان ریاست آقای علی عابدزاده بر سازمان هواپیمائی کشوری، وی اقدام به انجام تغییرات فراوان در ساختار اداری سازمان هواپیمایی کشوری و جابه‌جایی‌های متعدد مدیران تخصصی کرده است که قطعاً ارتباط و تاثیر آن بر ایمنی صنعت هوانوردی کشور و بروز حوادث و سوانح ضرورت دارد مورد ارزیابی و تحلیل قرارگیرد. اما متاسفانه در حال حاضر تحت شرایطی که وی بر همه شئون نظارتی صنعت هوانوردی کشور، چیره و مسلط است، چنین چیزی میّسر و امکانپذیر نیست و قطعاً این ساختار مهم‌ترین مانع در برابر شفاف‌سازی خواهد بود.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
