خبرگزاری فارس اصفهان- سید محمدعلی سیدحنایی؛ در مواقع بحران بالأخص بحران‌هایی بزرگ در سطح ملی و بین‌المللی یکی از مهم‌ترین معضلات خبرهایی هستند که کذب و صدق آن‌ها مشخص نیست و گاهی به حدی رشد می‌کنند که از اصل واقعه نیز فراتر می‌روند و خود به بحرانی جدید با ابعادی بزرگ‌تر تبدیل می‌شوند.
در عصر ما رسانه یکی از پربسامدترین وسایل در مراودات روزانه است به طوری که همگی به نحوی درگیر نوعی از رسانه‌ها هستیم؛ از موبایل و تلویزیون و رادیو گرفته تا روزنامه‌ها و مجلات و بیلبوردهای تبلیغاتی و نهایتاً شبکه‌های اجتماعی که در میان ما شناخته شده ترین نوع رسانه‌ها هستند؛ بر همه ما واجب و لازم است که این وسیله نوین را خوب بشناسیم و در مواجهه با آن به صورت مخاطبی فعال و نه منفعل عمل کنیم.
در مجموعه «فارسانه» بر آنیم از فنون و تکنیک‌های رسانه‌ها پرده برداریم تا در مواقع بحرانی همانند شرایط کنونی که ویروس کرونا به معضلی اساسی و بین‌المللی تبدیل شده است؛ از شکل‌گیری بحران‌های جدید که عموماً نشات گرفته از فنون سوء و مغرضانه رسانه‌های مختلف است جلوگیری کنیم.
در قسمت اخیر علل وجود شایعه و راه نجات و فرار از آن را با یکدیگر بررسی کردیم؛ ( قسمت اول و دوم فارسانه را اینجا و اینجا بخوانید) همچنین بیان شد که شایعه معمولاً در شرایطی ایجاد می‌شود و گسترش می‌یابد که «درباره موضوع مهمی ابهامات فراوانی وجود داشته باشد»، در این مواقع افرادی که به دنبال تشویش اذهان عمومی و برهم ریختن آرامش و نظم اجتماعی هستند، دست به دامان تکنیک شایعه می‌شوند و با تشویش اذهان عمومی به منافع و خواسته‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت خود می‌رسند.
در این قسمت به این موضوع می‌پردازیم که چرا برای سلامتی خودمان و اطرافیانمان هم که شده نباید شایعات را باور کنیم؟
گاهی یک شایعه یا خبر دروغین صرفاً برای ایجاد ناامنی ذهنی و ترس و اضطراب بین افراد جامعه هدف ساخته و پرداخته می‌شود تا بتواند بنیان‌های فکری جامعه را دگرگون و مشوش سازد. ایجاد یک تشویش ذهنی و روانی در بین جامعه، در نهایت می‌تواند منجر به ناهنجاری‌های رفتاری در مسائل مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و حتی زندگی شخصی افراد شود که هر کدام می‌تواند ضررهای قابل توجهی به فرد یا جامعه وارد کند.
دانستیم که علت اصلی شایعات وجود ابهام در یک موضوع مهم است، ذهن انسان در مواجهه با ابهامات و سؤالاتی که پاسخی برای آن‌ها نمی‌یابد به دنبال ساده‌ترین راه برای پاسخ به آن‌هاست! برای مثال ممکن است به دلیل احساس نیاز به تأیید و یا رد یک خبر اولین خبری که می‌شنویم را باور کنیم یا آن‌چنان درگیر منابع اطلاعاتی و حجم انبوه داده‌های گوناگون شویم که قدرت اعتبار سنجی و تفسیر خود را از دست بدهیم.
هنگامی که با شایعات رو به رو می‌شوید به طور ناخودآگاه سریعاً به دنبال منبع اطلاعاتی برای تأیید و یا تکذیب آن می‌گردید؛ در چنین مواقعی برای جلوگیری از اختلال در عملکرد ذهن، اشتباهات و ناهنجاری‌های فکری و رفتاری، کاهش استرس و آسیب‌های جسمانی و روانی ناشی از آن بار دیگر ۵ سؤال مهم در مورد شایعات را با خود مرور کرده و به آن پاسخ دهید:
۱- منبع خبر را بررسی کنید.
۲- به تاریخ انتشار خبر توجه کنید.
۳- حواستان به نام‌های جعلی که به جای یک دانشمند و یا مسؤول ذکر می‌شود، باشد.
۴- برای بررسی صحت خبر به «منبع اولیه آن» رجوع کنید.
۵- احساساتتان را کنار گذاشته و با منطق به قضیه نگاه کنید!
۶- زنجیره‌ای از اطلاعات مربوط به رویداد را در کنار هم ببینید
۷- گروه‌های منتفع و متضرر از یک موج خبری را تحلیل کنید
در شرایطی مثل شرایط کنونی که جامعه با همه‌گیری ویروس کرونا مواجه است و بیش از هر زمانی نیاز به اطلاعات موثق را حس می‌کند برای رفع ابهامات ذهنی خودمان و جلوگیری از ایجاد یک بحران اجتماعی ، نباید شایعات را باور کنیم!
در قسمت بعدی به چگونگی تبدیل یک شایعه به ظاهر کوچک و ساده به بحرانی بزرگ در سطح کلان سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی می‌پردازیم.
انتهای پیام/۶۳۰۵۸/ص۱۰/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
