اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

فرهنگ  /  غرب از نگاه غرب

نقش جنگل زدایی در انتقال ویروس های مرگبار جانوری به انسان

ما به عنوان پزشک و زیست شناس متخصص در امراض مسری، این امراض با منشا جانوری را که در آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی انتشار یافته اند مورد مطالعه قرار داده ایم. ما دریافته ایم که در تمام این امراض جنگل زدایی یک درونمایه مشترک بوده است.

نقش جنگل زدایی در انتقال ویروس های مرگبار جانوری به انسان

گروه غرب از نگاه غرب خبرگزاری فارس: همه گیری ویروس کرونا که ظن آن می رود منشا آن خفاش ها و پانگولین ها باشند، باعث شده که خطر انتقال ویروس ها از حیات وحش به انسان ها به شدت در کانون توجه قرار گیرد.
این قبیل پرش ها معمولا در حاشیه جنگل های استوایی که جنگل زدایی به شکل فزاینده ای در حال تشدید تماس انسان ها با زیستگاه های طبیعی حیوانات است مشاهده می شود. تب زرد، مالاریا، التهاب مغزی ونزوئلایی، ابولا؛ همگی این پاتوژن ها در حاشیه جنگل ها از یک گونه به گونه دیگر انتقال یافته اند.
ما به عنوان پزشک و زیست شناس متخصص در امراض مسری، این امراض با منشا جانوری را که در آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی انتشار یافته اند مورد مطالعه قرار داده ایم. ما دریافته ایم که در تمام این امراض جنگل زدایی یک درونمایه مشترک بوده است.
بیش از نیمی از جنگل زدایی های جهان در مناطق استوایی به چهار دلیل صورت می گیرند: تهیه گوشت گاو، سویا، روغن نخل و محصولات چوبی. طی این روند جنگل های استوایی کهنسال و دارای تنوع زیستی با مزارع تک محصولی و چراگاه ها جایگزین می شوند. در حالی که از مساحت جنگل  کاسته می شود، جانوران همچنان در تکه های جدا و منزوی پوشیده از گیاهان طبیعی برای زنده بودن تقلا می کنند. وقتی اقامتگاه های انسانی  به دل یکی از این جنگل ها پیشروی می کنند، تماس بین انسان ها و حیات وحش افزایش می یابد و جانوران فرصت طلب جدید نیز ممکن است با این مناطق کوچ کنند.
امراضی که در نتیجه این وضعیت منتشر می شوند، عدم ارتباط متقابل بین زیستگاه های طبیعی، حیواناتی که درون آنها سکونت دارند و انسان ها را نشان می دهد.

تب زرد: میمون ها، انسان ها و پشه های گرسنه
معروف است تب زرد که یک عفونت ویروسی است و توسط پشه ها انتقال پیدا می کند. هر چند واکسن تب زرد از دهه 1930 به بعد در دسترس قرار داشته، این بیماری همچنان سالانه 200 هزار نفر را آلوده می کند که یک سوم آنها عمدتا در غرب آفریقا جان خود را از دست می دهند.
ویروسی که باعث این بیماری می شود در نخستی ها زندگی می کند و توسط پشه هایی انتشار می یابد که  معمولا در ارتفاع بسیار زیاد و بالای تاج درختان که سکونتگاه نخستی هاست زندگی می کنند.
در اوایل دهه 1990 یک مورد شیوع تب زرد برای اولین بار در دره کایرو در کنیا که جنگل زدایی آن را تکه تکه کرده بود گزارش شد. بین سال های 2016 تا 2018 جنوب آمریکا شاهد بزرگ ترین تعداد موارد مبتلا به تب زرد بود که باعث ابتلای حدود دو هزار تن گردید و صدها نفر جان باختند. تاثیر این بیماری در جنگل به شدت آسیب پذیر آتلانتیک در برزیل بسیار شدید بود؛ منطقه ای برخوردار از تنوع زیستی که  تا 7 درصد پوشش جنگلی اولیه خود کاهش پیدا کرده است.
کوچک شدن زیستگاه نشان داده که موجب تمرکز بیشتر میمون های جیغ زن شده که یکی از عمده ترین میزبان های تب زرد در آمریکای جنوبی به شمار می روند. مطالعه ای که روی تمرکز نخستی ها در کنیا انجام شده، باز هم نشان داده که تکه تکه شدن جنگل به تراکم بیشتر نخستی ها و در نتیجه  به شیوع بیشتر پاتوژن ها منجر شده است.
جنگل زدایی در بخش هایی از جنگل هم باعث تمرکز میزبانان نخستی شده و هم شرایط مطلوبی را برای پشه هایی فراهم کرده که می توانند این ویروس را به انسان ها انتقال دهند.

مالاریا: انسان ها نیز می توانند حیات وحش را آلوده کنند
درست همانطور که پاتوژن های حیات وحش می توانند به انسان ها پرش کنند، انسان ها نیز می توانند آلودگی را به حیات وحش انتقال دهند.
 مالاریای فالسیپاروم هر ساله به خصوص در آفریقا جان هزاران نفر را می گیرد. اما در جنگل استوایی آتلانتیک در برزیل ما نرخ غافلگیرکننده و بالایی از پلاسمودیوم فالسیپاروم (انگل مالاریا که عامل مالاریای شدید است) را نیز یافته ایم که در نبود انسان ها نیز در چرخش است. این وضعیت احتمال آلوده شدن میمون های جدید جهان توسط این انگل را تشدید می کند. در تمام آمازون گونه های میمون ها به طور طبیعی آلوده شده اند. در هر دو مورد جنگل زدایی می تواند این سرایت متقابل را تسهیل کند.
ما و دیگر دانشمندان مستندات گسترده ای را در مورد ارتباطات موجود بین جنگل زدایی و مالاریا در آمازون را گردآوری کرده ایم که نشان می دهند وجود پشه های ناقل مالاریا و موارد انسان های مبتلا به مالاریا در زیستگاه های جنگل زدایی شده چه ارتباط قدرتمندی با هم دارند.
نوع دیگری از مالاریا به نام پلاسمودیوم ناولسی که می دانیم در میان میمون ها رواج دارد، یک دهه پیش به یک نگرانی برای سلامت انسان ها در جنوب شرق آسیا تبدیل شد. چندین مطالعه نشان داده اند در  مناطقی که نرخ های بالاتری از جنگل زدایی در آنها وجود دارد، نرخ سرایت بیماری به انسان  بالاتر است و پشه های ناقل و میمون های میزبان در طیف وسیعی از زیستگاه ها از جمله جنگل چند پاره شده پخش شده اند.

التهاب مغزی ونزوئلایی: جوندگان به حرکت درمی آیند
التهاب مغزی ونزوئلایی ویروس دیگری است که پشه ها ناقل آن هستند و برآورد می شود که هر ساله باعث مرگ ده ها تا صدها هزار تن از انسان ها در نتیجه بیماری های همراه با تب می شوند. عفونت های شدید می تواند به التهاب مغز و حتی مرگ بینجامد.
ما دریافته ایم که در استان دارین در پاناما دو گونه از جوندگان با نرخ های آلودگی به ویروس التهاب مغزی ونزوئلایی که به  طور خاصی بالاست نقش داشته است. این مسئله این سوء ظن را در ما به وجود آورد  که این گونه ها ممکن است میزبانان این ویروس در حیات وحش باشند.
به یکی از این گونه ها یعنی موش خاردار تام نیز در دیگر مطالعات نیز اشاره شده است. یک گونه دیگر یعنی موش نیزار دم کوتاه نیز در انتقال بیماری های جانوری نظیر ویروس هانتا و احتمالا ویروس ماداریاگا که یک ویروس التهاب مغزی در حال ظهور است نقش دارد.
با توجه به اینکه موش خاردار تام در جنگل های استوایی آمریکای جنوبی به وفور یافت می شود، آماده است تا تکه های جنگل و مناطق از نو رشد کرده را به اشغال خود درآورد. موش نیزار دم کوتاه زیستگاه های واقع در حاشیه جنگل ها و مجاور مراتع گاوها را ترجیح می دهد.
همزمان با پیشرفت جنگل زدایی در این منطقه، این دو جونده می توانند تکه های باقی مانده جنگل ها، مراتع گاوها و مناطقی را که با رها شدن مزارع از نو سبز می شوند به اشغال خود درآورند. پشه ها نیز این مناطق را به اشغال خود در می آورند و می توانند ویروس را به انسان ها و دام ها انتقال دهند.

ابولا: بیماری در حاشیه جنگل
بیماری های ناقل دار تنها بیماری هایی نیستند که به جنگل زدایی حساسند. ابولا برای اولین بار در سال 1976 یافت شده، ولی موارد شیوع آن شایع تر شده است. شیوع سال های 2016 – 2014 این بیماری باعث مرگ بیش از 11 هزار نفر در غرب آفریقا شد و توجهات را به سمت بیماری هایی جلب کرد که می توانند از حیات وحش به انسان ها انتقال پیدا کنند.
چرخه انتقال طبیعی ویروس ابولا همچنان مبهم است. خفاش ها یکی از متهمین هستند که امکان دارد با مشارکت برخی حیوانات دیگر زمینی، بین موارد شیوع بیماری در انسان ها، در کار انتقال «ساکت» این ویروس باشند.
اگرچه ماهیت دقیق انتقال این ویروس هنوز ناشناخته است، ولی چندین مطالعه نشان داده اند که جنگل زدایی و تکه تکه کردن جنگل در شیوع های سال های 2004 و 2014 نقش داشته اند. علاوه بر تمرکز میزبانان احتمالی ابولا در حیات وحش، تکه تکه کردن جنگل می تواند نقش یک دالان را برای حیوانات حامل پاتوژن ایفا کند تا این ویروس را در مناطق همواره بزرگ تر منتشر کنند و این روند ممکن است تماس انسان ها با این حیوانات را در امتداد حاشیه جنگل افزایش دهد.

درباره ویروس کرونا چه؟
اگرچه منشا شیوع سارس- کو2 ثابت نشده است، ویروسی که از نظر ژنتیک به آن شباهت دارد در خفاش های نعل اسبی واسطه و پانگولین های سوندا ردگیری شده است.
زیستگاه پانگولین سوندا- که به شدت در معرض خطر قرار دارد- با خفاش نعل اسبی واسطه در جنگل های جنوب شرق آسیا که در سوراخ های درختان سالخورده زندگی می کند همپوشانی دارد. آیا احتمال دارد که با کوچک شدن زیستگاه جنگلی، پانگولین ها افزایش تراکم را تجربه کنند و مستعد حمل این پاتوژن ها شوند؟
در واقع در تکه های جنگلی شهری در مالزی، با اینکه تنوع کلی پستانداران در یک ردگیری مقایسه ای با جنگل مجاور بسیار کمتر بود، اما حضور پانگولین سوندا ردگیری شده است. این نشان می دهد که این حیوان قادر به بقا در جنگل های تکه تکه شده ای هست که می تواند تماس انسان ها با سایر حیواناتی را که به طور بالقوه میزبان بیماری های جانوری هستند مثل خفاش ها افزایش دهد. پانگولین سوندا برای مصرف گوشت، پوست و فلس های آن صید و به طور غیرقانونی از مالزی و ویتنام به چین صادر می شود. ظن آن می رود که یک بازار خیس در ووهان که چنین حیواناتی در آن به فروش می رسد، منبع اصلی همه گیری فعلی باشد.

جلوگیری از گسترش بیماری های جانوری
هنوز چیزهای بسیار زیادی هست که ما در مورد نحوه پرش ویروس ها از حیات وحش به انسان ها و اینکه چه چیزی می تواند عامل این تماس باشد نمی دانیم.
تکه های جنگل و چشم اندازهای مرتبط با آنها شامل حاشیه جنگل ها، مزارع کشاورزی و مراتع، درونمایه مکرر بیماری های جانوری بوده اند. در حالی که گونه های بسیاری با پاکسازی جنگل ها ناپدید می شوند، برخی توانسته اند خود را با شرایط جدید سازگار کنند. جانورانی که خود را سازگار می کنند ممکن است متراکم تر شوند و در نتیجه نرخ سرایت ها افزایش پیدا کند.
با توجه به شواهد موجود، روشن است که انسان ها باید بین تولید مواد غذایی، محصولات جنگلی و دیگر کالاها با حفاظت از جنگل های استوایی تعادلی ایجاد کنند.  حفظ حیات وحش می تواند پاتوژن های آنها را تحت کنترل نگه دارد و مانع از انتشار بیماری های جانوری شود که در نهایت به سود انسان ها نیز تمام خواهد شد.
نویسنده: امی ویتور/ گابریل زورلو لاپورتا (Amy Y. Vittor) استادیار پزشکی در دانشگاه فلوریدا (Gabriel Zorello Laporta)  استاد زیست شناسی و امراض مسری در دانشگاه ای بی سی
منبع: https://b2n.ir/359592

انتهای پیام

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول