مردی که خطش نفیس باشد

به گزارش خبرگزاری فارس از تبریز، چهاردهم تیرماه مصادف است با چهل و چهارمین سالگرد درگذشت استاد بزرگ خوشنویسی ایران، استاد میرزا طاهر خوشنویس و نوشتار حاضر به همین بهانه تنظیم یافته است.

از بخت ‌بلند، دبیر هنرمان در دبیرستان ابوریحان تبریز در آغازین سال‌های دهه هفتاد، انسانی متواضع و هنرمند بود. آن روزها فقط اسمش را یاد گرفته بودیم، آقای فرزبود تکه گچی به دست می‌گرفت و بر روی تخته‌ سیاه بزرگ کلاس به هوای سرمشق دادن به ما هنرنمائی می‌کرد و تحسین و حیرتمان را برمی‌انگیخت اهل شعر هم بود، به یاد دارم روزی بیتی بدین مضمون زمزمه می‌کرد: 

 مردی که خطش نفیس باشد     آن طاهر خـوشنـویـس باشد

آن روزها من و همکلاسی‌هایم نمی‌دانستیم طاهر خوشنویسی که دبیر هنرمان نام او را در قالب این بیت بر زبان جاری می‌ساخت کیست؟ همانطور که نمی‌دانستیم آقای فرزبودی که بی‌ریا و خاضعانه قلم خوشنویسی تک‌تک دانش‌آموزانش را در آغازین دقایق هر جلسه با استادی تمام می‌تراشید، یکی از بزرگ‌ترین هنرمندان عرصه خوشنویسی کشور و شکسته نستعلیق‌نویسی کم‌نظیر است، استاد محمدعلی فرزبود نام دارد و بیت مذکور از سروده‌های خود اوست:

  مردی که خطش نفیس باشد            آن طاهر خوشنویس باشد

   شایسته بود به نامش الحق             این جمله خوشنویس مطلق

   در مشق و جلی و نسخ و تحریر            استاد بود به نیک تعبیر

و اما حاج میرزا طاهر خوشنویس که نام پدرش عبدالرحمن و سال ولادتش هزار و سیصد و هفت هجری قمری مطابق با هزار و دویست و شصت ‌و هشت شمسی و محل تولدش یکی از روستاهای قراجه‌داغ است.

او در خانواده‌ای روحانی پا به عرصه حیات نهاد و در سال هزار و دویست و هفتاد شمسی همراه خانواده خود به تبریز مهاجرت نمود. در پنج ‌سالگی به جهت زمینه مذهبی خانواده‌‏اش آموزش قرآن و در هفت ‌سالگی تحصیلات ابتدائی و مقدماتی ادبی را در مکتب شروع کرد. به سبب اینکه علاقه زیادی به فقه داشت، صرف و نحو و فقه را آموخت و چون استعداد وافری در زمینه خوشنویسی در وجودش نهفته بود بدون تعلّم و راهنمایی استاد و فقط به خاطر ذوق و عشق مفرط به این هنر از روی خطوط اساتید خط مشق کرد و به کیفیت و قواعد و رموز خط پی برد و در خوشنویسی به درجه‌‏ای رسید که خطاطان و خط شناسان به مهارت او در نوشتن خط نسخ معترف‌اند.

او اولین نوشته خود را در 9 ‌سالگی به چاپ رسانید، نوشتن اولین قرآن را در سن 13 ‌سالگی آغاز کرد، در سن هفده‌سالگی همزمان با انقلاب مشروطه، مدرسه‏‌های فیوضات، رشدیه و مموریال در تبریز از او برای تعلیم خط دعوت کردند.

او پس از پانزده سال خدمت در مدارس ملّی، مدّت سی ‌و پنج سال هم به‌طور رسمی در مدارس تبریز به آموزش هنر خوشنویسی اشتغال داشت. در سال هزار و سیصد و سی ‌و چهار شمسی در سن هفتاد سالگی بازنشسته شد.

استاد در حدود سال هزار و سیصد و چهل‌ و نه شمسی به تهران نقل‌ مکان نمود و بقیه زندگی خود را در آنجا سپری کرد و سرانجام در چهاردهم تیرماه سال هزار و سیصد و پنجاه ‌و پنج رخت از جهان بربست، پیکر این هنرمند ارزنده ابتدا در بهشت‌زهرا تهران به خاک سپرده شده بود اما در بهمن‌ماه هزار و سیصد و هشتاد و چهار، مقبره ایشان به تبریز منتقل و در مقبرةالشعرای تبریز و در جوار مزار استاد سید محمدحسین شهریار، جای گرفت.

کتابت چندین جلد قرآن مجید و نگارش کتاب‌های متعدد و... از آثار ماندگار و بی‌بدیل این هنرمند بزرگ است.

او کتابت اولین قرآن را در سال 1321 ه.ق شروع می‌کند. چهار سال تمام‌کار نوشتن آن قرآن به طول می‌انجامد، در عرض شصت ‌و چهار سال به تحریر بیش از دویست جلد کتاب، رساله عملی، اخلاقی و دینی از قبیل: مکاسب، مفاتیح‌الجنان (6 جلد)، قرآن (بیست ‌و پنج جلد)، منتهی الآمال نهج‌البلاغه (چهار جلد)، صحیفه سجادیه، گلستان سعدی، جامع المقدمات، شرح جامی، کتاب رجال (پنج جلد)، کفایت الاصول و ... موفق می‌شود. آخرین کتابی که استاد میرزا طاهر خوشنویس نوشته، کتاب آسمانی قرآن بود که در سال 1353 هجری شمسی به پایان می‌رساند و با ختم این قرآن تعداد نسخه‌هایی که از قرآن نوشته به بیست‌ و پنج جلد بالغ می‌شود.

نگارنده:  مهدی بزاز دستفروش 

انتهای پیام/60001/س