به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری فارس، در حالی که هنوز برنامه‌سازان تلویزیونی صداوسیما، راه و روش موثری برای تولید برنامه‌هایی درباره حجاب پیدا نکرده‌اند و بی‌میلی آنان به این موضوع عملا حجاب را از اولویت‌های برنامه‌‌‌سازی در صداوسیما خارج کرده است، در سال‌های اخیر شبکه‌های تلویزیونی کشورهای دیگر به طور فزاینده به استفاده از کاراکترهای محجبه در سریال‌ها، شوها، بخش‌های خبری و میزگردهای تلویزیونی روی آورده‌اند.
سال 2012 کمی پس از آنکه حسنی مبارک در مصر سقوط کرد، برای اولین بار خانمی با حجاب اسلامی در تلویزیون دولتی مصر به عنوان گوینده خبر ظاهر شد. شبکه یک قاهره، درحالی «فاطمه نبیل» را با حجاب اسلامی به عنوان گوینده خبر نشان می‌داد که این موضوع در شبکه‌های خبری جهان به عنوان خیزش گروه‌های اسلام‌گرا در مصر پس از سقوط دیکتاتور مصری تعبیر و تحلیل می‌شد.
نخستین زنان محجبه گوینده خبر در تلویزیون‌های جهان
یک سال پس از آن در ترکیه، باوجود اوج گرفتن تصویب قوانین ضداسلامی، برای نخستین بار از یک خانم محجبه به عنوان گوینده خبر در شبکه تلویزیون دولتی ترکیه استفاده شد. در آن سال پس از آنکه اردوغان پوشش حجاب را در ادارات دولتی مجاز اعلام کرد، از یک خانم گوینده محجبه در بخش خبر تلویزیون دولتی ترکیه دعوت شد تا در کنار سایرین به اعلام اخبار بپردازد.
«فیضا چیغدم» اولین بانوی محجبه که در شبکه تلویزیونی «تی.آر.تی» به اجرای برنامه پرداخت
سال 2016 یک خانم خبرنگار محجبه برای اولین بار میز خبر شبکه تلویزیونی تورنتو در کانادا را اجرا کرد و پس از آن در توییترش نوشت: «امشب فقط برای من مهم نبود. فکر نمی‌کنم تاکنون هیچ زنی با حجاب در یک بخش خبری در کانادا ظاهر شده باشد.»
اتفاقی که درباره «جینلا ماسا» افتاد همزمان با انتخابات دور اول ترامپ در آمریکا بود که او اعلام کرد مسلمانان باید به‌طور کامل از ورود به آمریکا منع شوند اما بسیاری از زنان مسلمان محجبه در آمریکا در گفت‌وگو با ماسا، از این موضوع ابراز نگرانی کردند.
ماسا در یکی از گفت‌وگوهایش گفت که برای من هم در کانادا اتفاق بهتری نیفتاده و باوجود برخی بازخوردهای مثبت، نظرات منفی بسیاری هم دریافت کرده است. او گفته بود: «زنان وقتی حجاب می‌گذارند، نماد اسلام هستند و این، یک‌جور نمایش قدرت است. این خیلی مهم است که از ما، زنان محجبه، تصویر مثبتی در رسانه وجود داشته باشد.»
«طاهره رحمان» اولین گوینده خبر محجبه در آمریکا
سال 2018 هم «طاهره رحمان» قفل حضور یک زن محجبه به عنوان گزارشگر را در تلویزیون آمریکا شکست و در شبکه CBS با حجاب ظاهر شد. گزارش صدای آمریکا دراین‌باره اذعان می‌کند که بیش از سه‌ونیم میلیون مسلمان در ایالات متحده سکونت دارند و طاهره رحمان، ژورنالیستی از این جامعه است که اولین گزارشگر تلویزیونی تمام‌وقت محجبه در آمریکا محسوب می‌شود.
زنان محجبه در سریال‌های تلویزیونی جهان
اما نمایش زنان محجبه فقط به بخش‌های خبری تلویزیون‌های خارجی منتهی نشد. در سال‌های اخیر حضور آنان در سریال‌های تلویزیون، وفور بیشتری یافته است.
برخی از سریال‌ها مانند «هوم‌لند» البته مورد انتقاد جامعه مسلمانان قرار گرفته‌اند چرا که از کاراکتر زن محجبه (با بازی بازیگر ایرانی-آمریکایی به نام نازنین بنیادی) بازنمایی مثبتی ندارند و برخی دیگر هم مانند یکی از اپیزودهای سریال مشهور «واکینگ‌دِد» شخصیت محجبه را در حاشیه بخشی از داستان خود به نمایش می‌گذارند.
اما برخی دیگر از سریال‌ها تلاش دارند تا صرفا نمایشی از کاراکترهای محجبه به عنوان بخشی از جوامع داشته باشند. «نارنجی، یک مشکی جدید است» یکی از سریال‌های نسبتا محبوب نتفلیکس است که در فصل چهارم خود یک کاراکتر محجبه باهوش و معقول به نام «آلیسون عبدالله» دارد که در یک ندامتگاه زندانی است. این سریال تلاش می‌کند واقعیت‌های زندگی یک زن مسلمان و چالش‌های آنها در جامعه آمریکا را نمایش دهد.
«دگراسی» یک سریال دبیرستانی محصول کاناداست که در آن دختری محجبه به نام «گلدی ناهیر» به عنوان یک دانش‌آموز با شخصیتی هدایتگر و فعال در زمینه‌های حقوق زنان و سیاست نشان داده می‌شود.
«سانا بکاش» شخصیتی است که سریال هلندی «کلاه‌برداری»، او را به عنوان دختری محجبه نشان می‌دهد که هم با همکلاسی‌هایش می‌جوشد و هم برنده مدال در بسکتبال است.
سریال «کانتیکو» نیز یاسمین المصری، بازیگر لبنانی‌الاصل را در نقش دو خواهر دوقلو به نمایش می‌گذارد که یکی حجاب دارد و دیگری ندارد. این دو خواهر برای FBI کار می‌کنند و به‌عنوان شخصیت‌هایی قوی، مقتدر و کاردان نشان داده می‌شوند.
شوهای تلویزیونی خارجی با حضور زنان محجبه
اما طی یکی دو سال گذشته، پای کاراکترهای محجبه به شوهای تلویزیونی هم باز شده است. یکی از آنها برنامه تلویزیونی اندونزیایی در دسته شوهای سفرنامه‌ای است که سفرهای سه خانم محجبه را در کنار دو آقا نشان می‌دهد.
این گروه برنامه خود را به تبلیغ توریسم زیارتی در پهنه کشور ازبکستان اختصاص داده‌اند. نام این برنامه «سفر حجابی» است و به مناسبت ماه رمضان در سال 2019 از شبکه هفت تلویزیون اندونزی پخش شده است.
حمایت از زنان محجبه در پی حملات تروریستی علیه آنان
اما فعالیت رسانه‌ای در دفاع از حجاب و زنان محجبه حتی به ساخت برنامه‌های تلویزیونی یا حضور در بخش‌های خبری هم منتهی نمی‌شود.
ماه مارس سال گذشته وقتی طی حمله به دو مسجد در نیوزلند، بیش از 50 نفر کشته شدند که در میان آنان زنان محجبه زیادی نیز حضور داشتند، زنان نیوزلندی در حمایت از آنان و محکومیت این حرکت تروریستی روسری پوشیدند؛ از نخست‌وزیر گرفته تا زنان گزارشگر و خبرنگارهای تلویزیونی، در حمایت از زنان مسلمان و محجبه به مدت یک هفته با حجاب در مجامع عمومی ظاهر شدند تا اعتراض و مخالفت خود را با حرکت‌های تروریستی علیه مسلمانان به نمایش بگذارند.
قطعا برای ما ایرانی‌ها تماشای زنان محجبه در تلویزیون موضوعی عادی و جاافتاده است اما در سراسر جهان اغلب اوقات امنیت آنها در خطر است و عمده این دست فعالیت‌های رسانه‌ها خصوصا در غرب، برای کاهش جرایم و آزار و اذیت‌ها علیه زنان مسلمان صورت می‌گیرد.
در کنار رویکردهای لیبرالیستی و تلاش بخشی از زنان تحصیلکرده و فعال در این جوامع برای احقاق حقوق زنان، جرایمی که صرفا به علت پوشیدن روسری برای زنان در این کشورها رخ می‌دهد، سیاست‌گذاران و مسوولان این کشورها را به سمت عادی‌تر کردن پوشش حجاب در بازنمایی رسانه‌ای سوق داده است.
صداوسیما و حرکت اقناعی برای حجاب
با این حال حضور زنان محجبه در تلویزیون‌های کشورهای سکولار خاورمیانه دلایل دیگری دارد که بیش‌از عادی‌‌‌سازی برای کاهش خطرات جامعه در مواجهه با آنها، به نمایش قدرت اسلام‌گرایان بازمی‌گردد. برخلاف مردان که عمدتا نشانه ظاهری برای نمایش اسلام ندارند، حجاب زنان به عنوان سمبلی برای روی کار آمدن گروه‌های معارض اسلام‌گرا در این کشورها شناخته می‌شود.
اما همه این رویکردها خواه‌ناخواه به تبلیغ یا دست‌کم آشنایی مردم جهان با حجاب منجر می‌شود؛ رویکردهایی که لازم است برنامه‌سازان تلویزیون ما نیز بیشتر روی آنها تمرکز کنند. حضور زنان محجبه در برنامه‌هایی که به ظاهر ارتباط مستقیمی با حجاب ندارند اما فعالیت‌ها و موفقیت‌های یک زن مسلمان باحجاب را به نمایش می‌گذارند، می‌توانند در اقناع افکار عمومی نسبت به آن موثرتر باشند. با این حال تاکنون تلویزیون ما نیز به طور اخص برنامه‌هایی را در مورد حجاب روی آنتن برده است.
مشهورترین این برنامه‌ها، «از لاک جیغ تا خدا» دخترانی را نشان می‌داد که در پی یک تحول درونی به ایمان و عمدتا حجاب روی آورده‌اند. اگرچه این برنامه مخاطبان و علاقه‌مندان خود را تا مدتی جلب کرد اما انتقادات زیادی را نیز نسبت به شیوه‌های تبلیغی‌اش برانگیخت.
برنامه دیگری که اخیرا با موضوع حجاب و عفاف ساخته شده و روی آنتن رفته است، «چراغ» نام دارد که در آن مجری با زنانی که طرح‌های موفقی در رابطه با تبلیغ حجاب در جامعه پیاده کرده و پیش برده‌اند به گفت‌وگو می‌نشیند.
منبع: صبح نو
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
