اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

هنر و رسانه  /  رسانه

مدیریت رژیم مصرف رسانه در خانواده با چه کسی است؟

عضو هیأت مدیره انجمن سواد رسانه ای گفت: در خانه یک رژیم مصرف رسانه مؤثر شامل مدیریت زمان، مکان، محتوا، نیاز و ابزار توسط والدین عالم و عامل به سواد رسانه ای و رژیم مصرف بهینه است.

مدیریت رژیم مصرف رسانه در خانواده با چه کسی است؟

خبرگزاری فارس- گروه رسانه: سواد رسانه ای مفهومی است که در چند سال اخیر به صورت پررنگ در جامعه مطرح شده که البته در این خصوص کتابی در مقطع متوسطه منتشر شده است. نقشی که سواد رسانه ای می تواند بر رژیم مصرف رسانه کاربران داشته باشد، امری بسیار ضروری و جدی است؛ چراکه سواد رسانه‌ای می تواند آئین نامه و دستورالعملی برای یک رژیم غذایی باشد.

این دستورالعمل مشخص می کند که کاربر چند ساعت از روز را در رسانه سپری کند و به استفاده چه محتوایی بپردازد. کدام محتوا برایش مفید و حتی کدام مطالب برایش مضر است.

حتی این دستورالعمل می تواند مشخص کند که کاربر تا چه اندازه می تواند به استفاده از مطالب مفید بپردازد و تا چه میزان باید مصرف شود. زمانی کاربران می توان این رژیم مصرف را تعیین کنند که نسبت به ویژگی های هر رسانه اطلاع داشته یعنی محدودیت ها و ظرفیت های رسانه را بشناسند و به فرصت ها و تهدیدهای آن آگاه باشند.

 همچنین برخی از ما عادت کرده‌ایم در هر جایی به اینترنت وصل باشیم که در این شرایط هم اینترنت گوشی‌مان فعال است و هم محل کارمان اینترنت دارد و هم در خانه، آنلاین هستیم. همین امر سبب می شود که کاربران دچار مصرف بی رویه از رسانه باشند.

از دیگر موضوعاتی که در خصوص رژیم مصرف رسانه بحث است، می توان به عادت های غلط برخی از کاربران اشاره کنیم که در همه شبکه های اجتماعی و پیام رسان های ارتباطی عضو هستند و همین امر سبب می شود تا وقت بیشتری برای گذراندن صفحات مربوطه داشته باشند.

داشتن سواد رسانه ای سبب می شود تا هر کاربری این پرسش را از خود داشته باشد که عضو چند کانال، گروه و شبکه اجتماعی هستم و آیا حضور در این شبکه ها برای من مفید است یا نمی تواند فایده ای داشته باشد.

سید پیمان خادم الحسینی عضو هیأت مدیره انجمن سواد رسانه ای معتقد است: دروازه بانی اطلاعات و پرهیز از انفعال با حفظ اختیار انتخاب و گزینش محتواها،‌ استفاده از منابع دانشی و خبری مناسب و متفاوت و عدم انحصار در فضای مجازی،‌ اختصاص زمان مناسب و کافی به خانواده و تعاملات فردی و اجتماعی به همراه افراد خانواده، و اختصاص زمانی برای گفتگو و تعاملات چهره به چهره و مسئولیت اجتماعی ازجمله راهکارها جهت اجرای رژیم مصرف بهینه به شمار می رود.

 

او بر این باور است که همبستگی های معناداری میان مصرف رسانه و انسجام اجتماعی وجود دارد؛ همچنین ارتباط معناداری بین مدیریت بحران و سواد رسانه ای و رژیم مصرف است. همزمان با هر رویداد جهانی  یک کار رسانه‌ای تولید می‌شود و بازخورد آن می‌تواند ایجاد هیجان یا سکوت در جامعه باشد.

به همین بهانه و چگونگی داشتن رژیم مصرف درست رسانه با این کارشناس حوزه رسانه ساعتی به بحث و گفت و گو نشستیم که در میانه صحبت پیشنهادهایی برای داشتن رژیم مصرف درست رسانه ارائه شد. آنچه از نظر می گذرانید، حاصل گفت و گوی ما با وی است.

** رژیم مصرف رسانه به ویژه فضای مجازی تا چه اندازه می تواند اهمیت داشته باشد؟

- رژیم مصرف رسانه ای نوع و میزان مصرف محتوای رسانه را چه برای  برطرف کردن نیازمان به رسانه و چه برای حفظ سلامت روانی و رفتاری ما به نحوی تعیین می کند که نتواند خللی در روال و روند زندگی عادی و طبیعی ما ایحاد کند.

مصرف رسـانه ای مجموعـه ای از نیازهـا و الگوهـای مخاطبـان بـرای اسـتفاده از رسانه های ارتباط جمعی است و منظـور از سـبک زنـدگی شـیوه سـازمان دادن زنـدگی شخصی، الگوهای تفریح و مصرف بوده  و بدیهی است که رژیم مصرف رسانه ای در میان افراد با سن و سال، جنسیت، طبقه اجتماعی، باورها و الگوهای رفتاری و سبک زندگی، میزان تحصیلات و شغل افراد و عوامل متعدد دیگری می تواند متفاوت باشد و نسخه یکسانی در این مورد وجود ندارد.

 

بخشی از کارکرد سواد رسانه ای در کنار تفکر انتقادی و توانایی تولید محتوای رسانه ای ،کسب مهارت در رژیم مصرف است. مهارت توانایی شناسایی فضای مجازی سالم، ایمن و مفید را از فضای ناسالم، غیرایمن و غیر مفید، توانایی شناسایی اطلاعات درست از نادرست، توانایی تعیین میزان نیاز به اطلاعات مناسب و مرتبط، همه این تواناییها برای جمع آوری، پردازش و استفاده مطلوب و بهینه در فرصت های مناسب مورد بهره برداری قرار می گیرد. تصمیم‌های درست، انتخاب‌های دقیق و رفتارهای ثمربخش در گروی دربافت صحیح اطلاعات مناسب ، کافی و به اندازه است.

** بنابراین سواد رسانه ای را در داشتن رژیم مصرف درست رسانه مفید می دانید؟

- بله کاملا همینطور است. سواد رسانه ای در بهره برداری از فضای مجازی علاوه بر تنظیم رژیم مصرف، افراد را به استفاده ی مناسب از مطالب موجود در فضای مجازی هدایت می کند. مدیریت مصرف و سواد رسانه ای امروزه یکی از مهم ترین مباحث و لازمه استفاده از فضای مجازی است.لازمه مصرف درست هر چیز ، درک و شناخت صحیح از آن و عواقب مصرف آن چیز است.

ضرورت شناخت والدین از فضای رسانه ها

به عنوان مثال برای والدین، شناخت فضای مجازی و برخی از مصادیق آن یعنی سایت های اینترنتی و بازی های رایانه ای که فرزندان شان در ارتباط تنگاتنگ با آنها هستند،بسیار ضروری است.

** راهکارهایی برای اجرای رژیم مصرف بهینه رسانه دارید؟

- بله در این راستا و جهت اجرای رژیم مصرف بهینه چندین راهکار را پیشنهاد می کنم. اولین راهکار استفاده از فضای مجازی و رسانه ها در ساعات مشخص و منظم برای برطرف نمودن نیازهای مشخص و استفاده از انها ترجیحا در زمان های فراغت است.

 

همچنین از دیگر راهکارها می توان به این موضوع اشاره کرد که تنظیم زمان استفاده از فضای مجازی و رسانه ها متناسب با شغل و موقعیت اجتماعی که طبیعتا در افراد با مشخصات متفاوت متغیر خواهد بود. البته ورود و عضویت در فضاها و شبکه های اجتماعی بر حسب نیاز و پرهیز از اتلاف وقت خصوصا کانال ها و گروه های متعدد که محتوای همانندی دارند.

سواد رسانه ای در بهره برداری از فضای مجازی علاوه بر تنظیم رژیم مصرف، افراد را به استفاده ی مناسب از مطالب موجود در فضای مجازی هدایت می کند. مدیریت مصرف و سواد رسانه ای امروزه یکی از مهم ترین مباحث و لازمه استفاده از فضای مجازی است.لازمه مصرف درست هر چیز ، درک و شناخت صحیح از آن و عواقب مصرف آن چیز است.

 

دروازه بانی اطلاعات و پرهیز از انفعال با حفظ اختیار انتخاب و گزینش محتواها،‌ استفاده از منابع دانشی و خبری مناسب و متفاوت و عدم انحصار در فضای مجازی،‌ اختصاص زمان مناسب و کافی به خانواده و تعاملات فردی و اجتماعی به همراه افراد خانواده، و اختصاص زمانی برای گفتگو و تعاملات چهره به چهره و مسئولیت اجتماعی از دیگر راهکارها جهت اجرای رژیم مصرف بهینه به شمار می رود.

** بنظر شما در خصوص اجرای رژیم مصرف بهینه رسانه، نهادهای حکومتی و حاکمیتی هم می توانند نقش آفرین باشند؟

- بله این نهادها می توانند نقش آفرین باشند. آنچه اشاره شد در حوزه فردی بود و اما جهت اجرای رژیم مصرف بهینه نهادهای حکومتی و حاکمیتی نیز در هر جامعه متناسب با ساختارهای فرهنگی و قوانین هر کشور قابلیت اداره آن را خواهند داشت.

 

برای مثال در کشور ما اجرای طرح شامد، شناسنامه دار کردن محتوای دیجیتال و هویت دار شدن آن  توسط وزارت ارشاد یک نمونه قابل اشاره است. از طریق این طرح، فضای مجازی سالم، ایمن و مفید از فضای ناسالم، غیرایمن و غیر مفید قابل تشخیص است.

** در کشورهای مختلف دنیا تجربه ثابت کرده است که انجمن های مردم نهاد هم در فرهنگسازی بسیاری از مفهوم رسانه نقش آفرین بودند. نظر شما در این خصوص چیست؟

- نقش انجمن های مردم نهاد و مؤسسات فرهنگی خصوصی و دولتی در این زمینه بسیار مهم است؛ مانند انجمن سواد رسانه ای طلاب و خصوصا می توان به انجمن سواد رسانه ای ایران اشاره کرد که متشکل از متخصصان و دست اندرکاران حوزه سواد رسانه ای و ارتباطات اجتماعی در سرتاسر کشور همراه با کارگروه های تخصصی گوناگون به ویژه کارگروه رژیم مصرف و با نمایندگی های مختلف است. 

بخشی از کارکرد سواد رسانه ای در کنار تفکر انتقادی و توانایی تولید محتوای رسانه ای ،کسب مهارت در رژیم مصرف است. مهارت توانایی شناسایی فضای مجازی سالم، ایمن و مفید را از فضای ناسالم، غیرایمن و غیر مفید، توانایی شناسایی اطلاعات درست از نادرست، توانایی تعیین میزان نیاز به اطلاعات مناسب و مرتبط، همه این تواناییها برای جمع آوری، پردازش و استفاده مطلوب و بهینه در فرصت های مناسب مورد بهره برداری قرار می گیرد. تصمیم‌های درست، انتخاب‌های دقیق و رفتارهای ثمربخش در گروی دربافت صحیح اطلاعات مناسب ، کافی و به اندازه است.

 

همچنین منابع متعددی در زمینه تأثیر رسانه و مصرف رسانه ای وجود دارد و به ویژه آثار گربنر و بوردیو در این رابطه قابل توجهند.مقالات متعددی نیز در این زمینه موجود هستند. البته از همکاران انجمن معصومه نصیری که عضو انجمن سواد رسانه ای ایران هستند، نیز در زمینه رژیم مصرف کتابی با این عنوان منتشر کرده اند.

** با توجه به صحبت های تان هم اکنون الگوی مشخصی در این موضوع وجود ندارد، بنظر شما هر گروه سنی باید از چه الگویی در مصرف رسانه ای رعایت کنند؟

- بنابر یک تعریف تئوریک، مصرف رسـانه ای مجموعـه ای از نیازهـا و الگوهـای مخاطبـان بـرای اسـتفاده از رسانه های ارتباط جمعی است و منظـور از سـبک زنـدگی شـیوه سـازمان دادن زنـدگی شخصی، الگوهای تفریح و مصرف بوده  و بدیهی است که رژیم مصرف رسانه ای در میان افراد با سن و سال، جنسیت، طبقه اجتماعی، باورها و الگوهای رفتاری و سبک زندگی، میزان تحصیلات و شغل افراد و عوامل متعدد دیگری می تواند متفاوت باشد و نسخه یکسانی در این مورد وجود ندارد.

از دیگر راهکارهایی که می توان برای داشتن رژیم مصرف مناسب پیشنهاد کرد این است که تنظیم زمان استفاده از فضای مجازی و رسانه ها متناسب با شغل و موقعیت اجتماعی که طبیعتا در افراد با مشخصات متفاوت متغیر خواهد بود. البته ورود و عضویت در فضاها و شبکه های اجتماعی بر حسب نیاز و پرهیز از اتلاف وقت خصوصا کانال ها و گروه های متعدد که محتوای همانندی دارند.

 

به ویژه در میان این موارد، به زعم من سبک زندگی از اهمیت بسیاری برخوردار است، اما به هر حال حفظ اعتدال و پرهیز از عوام زدگی و اتلاف وقت از موارد قابل ملاحظه در رعایت رژیم مصرف است.

** همبستگی های معناداری میان مصرف رسانه و انسجام اجتماعی وجود دارد. در این خصوص بیشتر توضیح می دهید؟

- کاملا درست است؛ همبستگی های معناداری میان مصرف رسانه و انسجام اجتماعی وجود دارد؛ همچنین ارتباط معناداری بین مدیریت بحران و سواد رسانه ای و رژیم مصرف است. همزمان با هر رویداد جهانی  یک کار رسانه‌ای تولید می‌شود و بازخورد آن می‌تواند ایجاد هیجان یا سکوت در جامعه باشد.

 

در مورد فرزندان و نقش والدین در رژیم مصرف بطور خلاصه می توان گفت در خانه یک رژیم مصرف رسانه مؤثر شامل مدیریت زمان، مکان، محتوا، نیاز و ابزار توسط والدین عالم و عامل به سواد رسانه ای و رژیم مصرف بهینه و قوانین و قواعد آن متناسب با ارزش های مورد قبول خانواده به عنوان یک همراه و دوست فرزندان است.

سواد رسانه ای در بهره برداری از فضای مجازی علاوه بر تنظیم رژیم مصرف، افراد را به استفاده ی مناسب از مطالب موجود در فضای مجازی هدایت می کند. مدیریت مصرف و سواد رسانه ای امروزه یکی از مهم ترین مباحث و لازمه استفاده از فضای مجازی است.لازمه مصرف درست هر چیز ، درک و شناخت صحیح از آن و عواقب مصرف آن چیز است.

فکر می کنم در سطح جامعه هم متولیان سیاسی و فرهنگی جامعه هم به مثابه همان والدین برای اقشار مختلف مردم چنانچه همان نقش را با همان خصوصیات ایفا کنند، بهترین نتیجه حاصل خواهد شد.

نمی توان به تحقیق و یا نمودار جامعی برای شناسایی رژیم مصرف در همه آحاد جامعه اشاره کرد، اما مقالات و تحقیقات موردی و در مقاطع خاص سنی و یا در جوامع آماری کوچک و محدود موجود است که به مجموعه مقالاتی که در این خصوص در کتاب مجموعه مقالات همایش سواد رسانه ای وجود دارد و مقالاتی که حاصل تحقیقات برخی دستگاه های فرهنگی و دانشگاهی است، نیز می توان مراجعه کرد.

انتهای پیام/

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول