ماجرای شانتاژ خبری برخی تئاتری ها برای لغو اجراها/اُفت مخاطب تئاتر چطور محرز شد

به گزارش خبرنگار تئاتر خبرگزاری فارس، در شش ماه اخیر سال که وضعیت شیوع ویروس کرونا باعث شد سالن های تئاتر و سینما در بخشی تعطیل و در بخش دیگری نیز کم فروغ باشند بیش از هر حوزه و مکان دیگری این سالن های خصوصی بودند که به دلائل مختلف دچار آسیب هایی شدند.

در این مدت سالندارهای مختلف تئاتر البته داد سخن به میان آوردند و از وضعیت در حال ورشکستگی خود صحبت کردند ، از اینکه اگر مورد حمایت قرار نگیرند نمی توانند از اجاره بهای ملک تا تأمین خیلی هزینه های دیگر خود را بدهند منتها تا به حال تمهیدی برایشان اندیشیده نشده است.

تنها روز گذشته شاهد بودیم که مدیر هنرهای نمایشی کشور صحبتی از یک وام سیصد میلیونی به سالن های خصوصی داشت که آن هم فعلا مشخص نیست کی و در چه زمانی و با چه شرایطی تعلق بگیرد. در نهایت اینکه دو راه پیش روی سالن های خصوصی است یا ورشکستگی و خروج سرمایه از این حوزه و یا ادامه فعالیت با حمایت های دولتی که باید ببینیم در این راستا چه کاری صورت می گیرد و به عمل تبدیل می شود.

مصطفی کوشکی یکی از سالن دارهای قدیمی تئاتر خصوصی به عنوان تئاتر مستقل است که از سال ها پیش تمام تلاش خود را برای تبدیل مجموعه اش به یک کمپانی تولید تئاتر کرده و در این زمینه هم بالحق موفق بوده است ، وی در طول هر سال مخاطبان زیادی را به سمت تماشاخانه خود می آورد و سالنش تبدیل به پاتوق هنرمندان و علاقه مندان به تئاتر شده است.

با کوشکی در ارتباط با چگونگی رسیدن به این شرایط در ایام کرونایی و فعالیت های خود تئاتر مستقل گپ و گفتی داشتیم که در ادامه می خوانیم:

*آقای کوشکی مقتدمتا از آن شرایط ابتدایی بازگشایی سالن های تئاتر بعد از وضعیت موج اول کرونا در تهران بگویید از آن دوره که همه در شک بین بازگشایی یا باز نشدن سالن ها بودند..

بله ، البته قبل از اینکه سالن های تئاتر باز شود و بخشنامه ها بیاید پیش بینی های این چنینی بود که احتمالا استقبال خوبی از سینما و تئاتر خواهد شد با اینکه ظرفیت نصف می شود، اما استقبال مناسب خواهد بود برای اینکه مردم چندین ماه از اجراهای تئاتر و سینما و حتی کنسرت ، شهر کتاب ها و گالری ها دور بودند و چون چند هفته قبل از بازگشایی سالن ها کافه ها و رستوران ها باز شده بودند و مردم از حضور در کافه ها و رستوران ها استقبال داشتند، این انتظار می رفت که این ماجرا برای سالن های تئاتر و سینما هم اتفاق بیافتد. 

ما هم خارج از بحث اینکه چقدر ماجرای حمایت یا بحث اقتصادی و مالی اهمیت دارد یا خیر، برای خودمان خیلی مهم بود که چراغ تئاتر روشن باشد برای اینکه بهرحال بخشی از اندیشه ای که تولید می شود ، در جامعه کارکرد دارد و این اتفاق افتاد و ما هم بدون معطلی و حتی یک روز تأخیر ، دو نمایش روی صحنه بردیم، در ده روز اول هم استقبال همانطور که فکر می کردیم، بود.

*با وضعیت پنجاه درصدی سالن چه کردید؟

خب، ظرفیت پنجاه درصدی سالن پُر می شد و اتفاق به خوبی جلو می رفت تا اینکه یک تعدادی از همکارانمان برای به روی صحنه بردن نمایش هایشان دنبال کار بزرگتری بودند و سرمایه بیشتری برایشان در نظر گرفته شده بود و روی فروش و استقبال مخاطب باید حساب می کردند اما به خاطر ظرفیت پنجاه درصدی تردید برای اجرا کردند،  اینها مذاکراتی با مرکز هنرهای نمایشی برای دریافت حمایت کردند تا پنجاه درصد دیگر را مورد حمایت قرار بگیرند و مرکز هم که در این شرایط وظیفه اش حمایت از سالن ها و کلیت تئاتر است به خاطر اینکه دستش خالی بوده یا در سیاستش نبوده که کمک کند، این کار را انجام نداد و این دوستان اجراهایشان را لغو کردند.

از سویی هم این دوستان شروع به مصاحبه ها ، گفت وگو و خبرهایی کردند که در آن خبرها اسمی از انگیزه لغو نمایششان نیاوردند که در واقع بحث حمایتی و مالی بود و بیشتر موضوع را به سمت سلامت گروه اجرایی و بازیگرانشان بردند.

*خب این که شرایط را بدتر می کرد...

این شروعی برای وقفه ایجاد کردن و خدشه دار کردن روند اجراهای تئاتر بود، چون بهرحال اینها افراد پیشکسوت و شناخته شده ای هم بودند ، حرف هایشان بیشتر تأثیرگذار بود و وقتی که از سلامت بازیگر و گروه اجرایی صحبت کردند، گروه های کوچکتر دیگر به این فکر کردند که چرا باید آنها هم اجرا بروند، وقتی که فلان بازیگر و هنرمند از سلامت بازیگران و گروهش حمایت می کند؟

بنابراین این اجرا نرفتن و لغو اجراها تقریبا به یک اپیدمی دیگری بعد از کرون تبدیل ا شد که گروه های تئاتری دست به لغو اجرا یا لغو تمرین کارهایی زدند که در ماه های آینده اجرا داشتند و این به نظرم تأثیر عجیبی روی روند اجرای تئاتر گذاشت و از سویی هم مخاطب تئاتر که این گزارش ها و فضاهای خبری و گفت وگوها را دنبال می کرد، به حضور خود شک کرد و اینطور برایش استنباط شد که من هم نباید به تئاتر بروم! چون خود آنها می ترسند و من چرا باید  به سالن هاورود کنم؟

*خب مگر بهرحال اولویت حفظ جان گروه ها و هنرمندان و مردم نیست؟

بله هست البته همه اینها که بخش زیادی از ماجرا و رعایت بهداشت و جامعه هنری و مردم که از اولویت خیلی خیلی بالایی برخوردار است نقض این ماجرا نیست و حتما سلامت گروه های اجرایی و تماشاگر باید اولویت باشد.

ولی می خواهم بگویم که بهرحال اکثر مردم وقتی سرکاهایشان حاضر می شوند و شده اند از همان زمان هایی که ممنوعیت ها برداشته شد و با مترو و اتوبوس رفت و آمد می کنند و به رستوران و پاساژ می روند و از همه این فضاها استفاده می کنند ، همان بخشی از این آدم ها و مردم وقتی به تئاتر می رسند، این نگرانی برایشان بیشتر می شود چون این فضای خبری که درباره اش صحبت کردم، برایشان ایجاد شده است.

آدمی که با مترو می رود فارغ از بحث اقتصادی که شاید خیلی ها توان استفاده از وسیله شخصی و اسنپ به طور مثال ندارند، دیگر فراموش می کنند که ممکن است این جاها هم خیلی خطرناک باشد یعنی کسی شانتاژ خبری برایش ایجاد نمی کند و دولت ها هم که این را در یک بایکوت خبری قرار می دهند ، اما زمانی که می خواهند به تئاتر یا سینما بروند به خاطر خبرهایی که تولید شده نگرانی بیشتری از این فضاها دارند در حالیکه شاید کمتر هم آسیب زا باشد.

*این فضا دقیقا از چه زمانی ایجاد شد؟

این ماجراها تقریبا از دهم یا دوازدهم تیر ماه شروع شد و یک اُفت چشم گیر مخاطب ما به خاطر لغوهای مکرر و پشت هم تئاتری ها و خبری کردن این ماجراها داشتیم و همین باعث شد مخاطب تئاتر از سالن ها برود و گروه ها هم قراردادهایشان را فسخ کنند .فکر می کنم از ابتدای تیر ماه تا الان جمعا شاید پنج یا شش نمایش در مجموع اجرا رفتند که سه تای آن ها در تئاتر مستقل بوده است.

*شما چطور تلاش کردید تئاترها بر صحنه باقی بمانند؟

بنابراین من سعی کردم به هیچ عنوان چراغ تئاتر را خاموش نکنم چرا که خطرناک است بنابراین به نظرم چراغ تئاتر مخصوصا در سالن های دولتی که امکان بهتری دارند و مسئله اقتصادی پیچیده ندارند چون با اجاره دست و پنجه نرم نمی کنند مثل ایرانشهر، مثل تئاتر شهر یا وحدت ، حافظ ، سنگلج و محراب باید با روشن کردن چراغ تئاتر اجازه ندهیمکه این در حقیقت جسد نیمه جان تئاتر به زمین بیافتد.

برای من بسیار مهم است که نمایش روی صحنه داشته باشم خودم نمایشی از خودم را آماده کردم و از اول مرداد کوریولانوس را روی صحنه بردم، فقط برای اینکه چراغ تئاتر خاموش نشود، برایم بسیار مهم است و با اینکه مخاطب تئاتر بسیار کم است و شرایط اقتصادی اصلا برای به صحنه بردن یک نمایش مناسب نیست و هزینه تولید و آدم هایی که در این نمایش حضور دارند بالا رفته است اما برای من و گروهم این اولویت هست که چراغ تئاتر روشن بماند.

حتی اگر پنج نمایش فقط روی صحنه باشد بنابراین حضور تئاتر الان روی صحنه بسیار مهم است حداقل برای ما که رشته مان این است که اهمیت این موضوع را بهتر متوجه می شویم و تأثیرگذاری تئاتر را روی مردم بهتر درک می کنیم و به نظرم تئاتر یکی از تأثیرگذارترین هنرهاست تا مردم همیشه بیدار باشند.

*لطفا در ارتباط با وضعیت حمایتی دولتی  هم بفرمایید با توجه به اینکه صحبت هایی مبنی بر حمایت صورت گرفته بود و الان هم مدیر هنرهای نمایشی صحبتی در ارتباط با وام به سالندارهای خصوصی کرده است.

ببینید این که می بینید وضعیت سالن های تئاتر و مخاطبانش است اینکه دولت حمایت کرده یا نه، تا به حال هنوز هیچ اتفاقی به لحاظ حمایتی نیافتاده است، یعنی از اسفند ماه که سالن ها به دستور دولت بسته شد تا امروز که پنجم مرداد است یعنی پنج تا شش ماه زمان گذشته هیچ حمایتی از سوی دولت رخ نداده و این ها مشکلات جدی برای تماشاخانه های خصوصی گذاشته است.

همه سالن ها در آستانه ورشکستی و تعطیلی هستند چون بیش از نود درصد این سالن ها ملک های استیجاری دارند و باید اجاره بدهند، مالک ها کنار نمی آیند و همین ماجرا باعث شده که با یک شرایط بسیار عجیبی مواجه شویم که امیدوارم این شرایط را عمدا سیستم به وجود نیاورده باشد که بخشی از تئاتر را زمین گیر کند یعنی امیدوارم آگاهانه صورت نگرفته باشد که جسم نحیف و بی جان تئاتر الان نفس های آخر را بکشد و امیدوارم هر چه زودتر مرکز هنرهای نمایشی که متولی مستقیم تئاتر است، آستین بالا بزند و یک شرایطی را ایجاد کند که از این بحران حداقل بخشی از آن خارج شویم.

*چه نمایش هایی در این مدت در تئاتر مستقل به صحنه رفته؟

ما در تیر ماه سه نمایش روی صحنه داشتیم نمایشی است از منتخبان دانشجویی ، نمایش یازده جریحه روح  که یک نمایش پر زحمت تجربی بود و نمایش باب اسفنجی کرگدن که یک کار انتقادی کودک نوجوان بود این سه نمایش تا آخر تیر روی صحنه بودند از دوم مرداد هم نمایش کوریولانوس به کارگردانی خودم روی صحنه هست و برای شهریور ماه نیز خیلی قراردادهای من به خاطر همین مسائلی که گفتم فسخ شد و فقط یک نمایش را آماده داریم و آینده روشنی پیش رویمان نیست که چه زمانی اعتماد به گروه های تئاتری  و سالن ها برمی گردد تا دوباره تئاتر روی پا می شود.

در ارتباط با وامی هم که به تازگی وعده داده شده باید بگویم که این مبالغ دردی را از سالندارهای خصوصی دوا نمی کند.

*درباره وضعیت پر کردن سالن پنجاه درصد هم توضیح بدهید که این چه شرایطی را برای گروه های نمایشی و سالندارها ایجاد کرده است و آیا شما در این عرصه فکری کرده اید که جایگزینی برای گروه ها باشد؟

درباره ظرفیت پنجاه درصدی هم لابه لای صحبت هایم گفتم که گروه ها منتظر حمایت دولت بودند اما این اتفاق نیافتاد و گروه ها بهرحال یک فاکتور مهم برایشان است که وقتی یک نمایشی قرار است اجرا بشود و براساس آن پروپوزال اقتصادی بسته  می شود، هزینه می کنند، وقتی ظرفیت نصف می شود، دچار این تردید می شوند که آیا اجرا رفتن در این شرایط مناسب هست یا نه ؟

من یک راهکارهایی داشتم که به گروه ها ارائه دادم و سعی کردم این شرایط را ایجاد کنم که اگر هر گروهی پنجاه درصد سانل را پر کند، ما سرریز تماشاگر را برای اجرای رایگان برای گروه ها بگذاریم البته با همه منفعت مالی آن برای گروه ، بهرحال ما این شرایط را به عنوان تئاتر مستقل برای گروه ها ایجاد می کنیم که با اطمینان خاطر بیشتری کار روی صحنه ببرند و اگر بخواهند کل روز ظرفیت سالن را با دو اجرا و با همان شرایط مالی یک تک اجرا به صحنه می روند، این هم پیشنهاد ما بود که به سایر بچه های تماشاخانه ها دادیم تا آنها هم از این فرمول برای قراردادهایشان استفاده کنند.

*ممنون از وقتی که در اختیارمان گذاشتید.

انتهای پیام/