«آرمیک ژاپاسبایف» کارشناس سیاسی قزاق در یادداشتی که در اختیار خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه قرار داد بر لزوم حفظ امنیت انرژی ارمنستان با جلوگیری از تخریب نیروگاه «متسامور» که در حال حاضر ثبات ژئواستراتژیک این کشور را تامین می‌کند، تاکید کرد.
در این یادداشت آمده است: چندین نسل از ارامنه سال‌های سرد و گرسنگی 1992-1995 را به یاد دارند.
بسیاری از مردم، آن ایام را «سال‌های تیره و تاریک» عنوان می‌کنند و برای آن دلیل هم دارند.
همه آنها «آپوکالیپس» را که در تابستان سال 1991 آغاز شد، به خاطر دارند.
فصل پاییز و اتفاقات بعدی در ذهن همه نقش بسته است که چگونه کودکان و زنان سه ژاکت بر روی هم می‌پوشیدند و از مبلمان خود به عنوان هیزم استفاده می‌کردند.
در آن موقع ترانزیت گاز از طریق آذربایجان به ارمنستان قطع و پشت سر آن راه آهن هم مسدود شد و کالاهای که توسط قلمرو آذربایجان به ارمنستان منتقل می‌شدند، به این کشور نمی‌رسیدند.
ترکیه رسماً محاصره ارمنستان را از جنوب اعلام کرد.
درگیری‌ها در «آبخازیا» و «اوستیا» ارتباط با روسیه از طریق گرجستان را نیز غیرممکن کرد.
تنها مسیر حمل‌و‌نقل جاده «پوتی» بود که به لحاظ فیزیکی قدرت تامین همه نیازهای ارمنستان را نداشت.
در چنین شرایطی نیروگاه‌های حرارتی ارمنستان به تدریج از امکان دریافت نفت سیاه و گاز محروم شدند.
تعطیلی نیروگاه هسته‌ای ارمنستان در سال 1990 منجر به پیچیده‌تر شدن اوضاع کشور شد.
تنها منبع انرژی مستقل ارمنستان که طی سال‌ها فعال بود و می‌توانست تا حدودی به بهبود وضع کشور کمک کند، قبل از زمان تعطیل شد.
از ماه ژانویه سال 1992 قطع روزانه انتقال برق در ارمنستان آغاز شد.
در ابتدا انتقال برق برای 2 ساعت قطع شد و به تدریج به 6، 9، 12 و 18 ساعت رسید.
در ماه نوامبر رسما اعلام شد که برق به آپارتمان‌ها فقط یک ساعت در روز عرضه خواهد شد.
این وضعیت را خیلی از مردم که سن نسبتا بالایی دارند، فراموش نکرده‌اند.
و اکنون شاهد چه اتفاقی هستیم؟
در ارمنستان نیروگاه هسته‌ای «متسامور» وجود دارد که نیازمند رسیدگی لازم فنی است تا بهره‌برداری آن با اطمینان ادامه پیدا کند.
به گفته «نیکولای بانین» مدیر مرکز ژئوپلیتیکی «روسیه - قفقاز» طی سال‌های گذشته اقدامات مربوط به نگهداری این نیروگاه چندان انجام نشده است.
این نیروگاه و به همراه آن ساکنان ارمنستان به عنوان گروگان، در سیاست جهانی تبدیل شده‌اند که از آن ترکیه، آذربایجان و همچنین شرکت های تجاری آمریکا و اتحادیه اروپا نفع می‌برند.
به اعتقاد بانین، تجدید ساختار این تاسیسات انرژی و ایجاد پرونده‌های جنایی علیه برخی از مسئولین اجرایی این پروژه باعث شد تا مبلغ‌های اختصاص یافته در چارچوب آن استفاده نشود و امور تعمیر و نگهداری نیز انجام نپذیرد.
ترکیه، آذربایجان، آمریکا و اتحادیه اروپا به دلایل مختلف نسبت به تعطیلی این نیروگاه هسته‌ای علاقه‌مندی دارند.
به این موضوع هنوز در توافقنامه قدیمی درباره همکاری‌های جامع ارمنستان با اتحادیه اروپا تاکید شده بود.
بحث تعطیلی این نیروگاه همچنین در تعدادی از اسناد سیاسی منعکس شده است که به عنوان مثال تعدادی از متخصصان آمریکایی گویا به دلایل ملاحظات زیست محیطی، روی نکته تعطیلی اصرار داشته‌اند.
علاوه بر این همه، سازمان آمریکایی «یوساید» اقدام به تهیه «برنامه توسعه بخش انرژی ارمنستان با کمترین هزینه برای سال های 2020-2036» کرده است.
احتمالاً ترکیه و آذربایجان به دلایل معلوم خواهان تکرار وضعیت شناخته شده قبل در ارمنستان هستند.
در این میان شرکت‌های تجاری اتحادیه اروپا و آمریکا می‌خواهند نیروگاه هسته‌ای خود را در ارمنستان احداث کنند که اطلاعات مربوطه را بارها در رسانه‌های ارمنی پخش کرده‌اند.
بر اساس برآورد حداقلی هزینه‌ها و در نظر گرفتن ظرفیت چنین پروژه‌ای، ساخت نیروگاه هسته‌ای غربی در ارمنستان می‌تواند 6-9 میلیارد دلار هزینه داشته باشد.
طبیعتا این هزینه‌ها بر قیمت برق اضافه خواهد شد که همین حالا هم چندان پایین نیست.
جالب اینجاست که به دلایل نامعلوم، طرف روسی در جریان چنین تصمیمی قرار داده نشده و همچنان مذاکرات در خصوص امکان اعطای وام «مسکو» جهت تداوم امور مربوط به نگهداری نیروگاه در دستور کار بین‌المللی قرار داشته و امور تعمیر و نگهداری به طور عمدی به تعویق انداخته می‌شود تا شاید نیروگاه در نهایت به مرحله تخریب برسد.
در عین حال در رابطه به اینکه با تخریب نیروگاه هسته‌ای متسامور، نیروگاه جدید هسته‌ای غربی احداث خواهد شد، هیچ پیش زمینه فنی وجود ندارد.
این نیروگاه دارای پتانسیل عظیمی بوده و ایمنی آن بارها و بارها توسط کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای تأیید شده است.
به گفته بانین، پس از تمدید زمان بهره برداری این نیروگاه تا سال 2026 که توسط اقدامات مشترک امکان پذیر خواهد بود، می شود گفت که روسیه و ارمنستان به جایی رسیده‌اند که می‌توانند پا فراتر از این افق زمانی گذاشته و فرصت بهره برداری از این نیروگاه در دهه 2030 را هم فراهم کنند.
نتیجه گیری این موضوع ساده است. همانگونه که به نظر می‌رسد جهت حفظ امنیت انرژی ارمنستان که در حال حاضر ثبات ژئواستراتژیک این کشور را تامین می‌کند، لازم است تا «ایروان» از تخریب نیروگاه «متسامور» جلوگیری نماید.
انتهای پیام/ح
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
