اجرای سیاست‌های کلی نظام خانواده نیازمند اراده جدی مهندسی فرهنگی است/ ضرورت آسیب‌زدایی در عرصه خانواده

سرویس فرهنگی خبرگزاری فارس؛ شیراز | به گمانم همه‌چیز تغییر کرده است... رؤیاهایمان، دوستی‌ها، تفریح و سرگرمی‌ها حتی درس خواندن‌هایمان هم!

خیابان ارم در شیراز یکی از زیباترین خیابان‌ها به‌ویژه در فصل بهار و پاییز است، خیابانی که امروزه به محلی برای پر کردن اوقات فراغت دختران و پسران جوان تبدیل‌شده است آن‌هم به‌نوعی که خودشان تعیین می‌کنند!

این‌ها تنها نمونه‌های کوچکی از هزاران هزار رفتار ریزودرشتی است که به گفته روانشناسان در گام نخست درگرو ناکارآمدی بنیان خانواده شکل می‌گیرد.

پیشرفت فناوری اگر‌چه مزیت‌های بسیاری دارد؛ اما به نظر می‌رسد ایجاد دهکده جهانی و تهاجم فرهنگی تا حد زیادی فرزندانمان را تحت تاثیر قرار داده است.

فرزندانی که فطرت پاکشان آماج اطلاعات درست و نادرست از هر نوعی در فضاهای نا‌‌امن مجازی قرار می‌گیرد و درنهایت به رفتارهای پر‌خطری منتهی می‌شود که در گام نخست گریبان خودشان را می‌گیرد و بعضا آن‌ها را به ناکامی می‌کشاند و در قدم بعدی گریبان گیر خانواده شده و درنهایت منجر به بروز آسیب‌های اجتماعی می‌شود.

فناوری که به‌سرعت برق و باد به‌روزتر می‌شود ولی فرهنگی جهت استفاده از آن تبیین نمی‌شود و در ابعاد مختلف در اختیار افراد مختلف با تفاوت‌های فرهنگی متفاوت و در گروه‌های مختلف سنی قرار داده می‌شود و اینجاست که نقش خانواده به‌عنوان رکن اصلی جامعه نمایان می‌شود.

سند تحول بنیادین، راهکار اصلی تحکیم بنیان خانواده است

یک کارشناس فرهنگی در فارس، بر تاکید دین اسلام بر نهاد خانواده اشاره می‌کند.

فاطمه جهانگیر معتقد است: در دین اسلام و در ایران اسلامی بسیار بر بنیان خانواده به‌عنوان اصلی‌ترین رکن جامعه تاکید شده است و ضرورت استحکام خانواده از بیانات رهبر معظم انقلاب نسبت به تعیین سیاست‌های کلی نظام بر پایه خانواده آشکار است.

وی اجرای سیاست‌های کلی نظام خانواده که در کلام رهبر معظم انقلاب بسیار آورده شده است را نیازمند اراده جدی مهندسی فرهنگی کشور که سند تحول نیز بر آن تکیه دارد، دانست و گفت: آسیب زدایی در عرصه خانواده ضروری است؛ زیرا امروز همه درگیری‌های ما در بحث خانواده شامل دادگاه‌های خانواده، دختران فراری، زنان بی‌سرپرست و مواردی از این قبیل بوده که این ظاهر ماجراست و خروجی آن تربیت فرزندانی است که در آینده زنان و مردان این جامعه را تشکیل خواهند داد، لذا استحکام خانواده محقق نمی‌شود مگر اینکه تمام قطعات این پازل به‌درستی در جای خود قرار گیرند.

لزوم انتخاب صحیح و ضرورت آشنایی با امر ازدواج 

جهانگیر در ادامه لزوم انتخاب صحیح و آشنایی با امر ازدواج را ضروری دانست و گفت: متاسفانه در کشور ما مشاوره‌های مناسب و به‌موقع صورت نمی‌گیرد و مشاوره‌های وارداتی که اکنون رواج دارد، نیز مشکلی را از جامعه دوا نخواهد کرد.

دبیر کمیسیون بانوان ستاد امربه‌معروف و نهی از منکر فارس با اشاره به فصل شش سند تحول بنیادین اظهار داشت: فصل آخر این سند بسیار به موضوع خانواده پرداخته و همه شاخص‌های موجود را مطرح کرده است؛ درحالی‌که ما آن‌گونه که باید به آن توجه نمی‌کنیم‌ برای مثال تشکیل انجمن اولیا و مربیان در مدارس، دچار نوعی روزمرگی و ناکارآمدی است.

جهانگیر با اشاره به اینکه بنا به فرموده رهبر معظم انقلاب، فارس در قله است، گفت: قطعا این سخنان حکمت‌آمیز رهبر معظم انقلاب از سر احساس و برای خوشامد ما بیان‌نشده بلکه این سخن حکیمانه بر مبنای ظرفیت‌های استان بیان‌شده است و لذا بر اساس افق دید ۱۴۰۴ باید بسیار وسیع‌تر از امروز، بحث تحکیم بنیان خانواده از سوی مسئولان مهندسی فرهنگی استان پیگیری شود.

وی با بیان اینکه در خانواده مرد به‌عنوان ستون و تکیه‌گاه و نیز به‌عنوان مدیر خانه و همچنین فرزندان هر یک نقش خود را ایفا می‌کنند، گفت: در خانواده هریک از افراد نقشی دارند که اگر به‌درستی ایفا شود نتیجه آن چیزی می‌شود که انتظار داریم.

خروجی وقتی محقق می‌شود که کار همه‌جانبه انجام شود

جهانگیر همچنین با اشاره به اقدامات حداقلی شامل برگزاری دوره‌های آموزش خانواده در دوره‌های ضمن خدمت برای مدیران در مدارس افزود: متاسفانه باوجود تلاش‌های حداقلی در این حوزه شاهد خروجی مناسبی در این مسیر نیستیم چراکه خروجی وقتی محقق می‌شود که کار همه‌جانبه انجام شود، به‌طور مثال وقتی دبستان ابتدایی مشاور ندارد و یا اگر مشاوری هم در مدرسه متوسطه باشد در همه عرصه‌ها متخصص نبوده و از طرفی تنها دانش‌آموزی که مورد دارد به مشاور مراجعه می‌کند و همه دانش‌آموزان مشاور را اتاق امنی برای بیان و حل مشکلات خود نمی‌دانند؛ لذا این کمبودها و سطحی‌نگری‌ها از آسیب‌هایی است که در این راه وجود دارد.

راه‌حل اصلی تحکیم بنیان خانواده، تحقق سند تحول است

وی راه‌حل اصلی تحکیم بنیان خانواده را تحقق سند تحول عنوان کرد و بهترین راهنما برای ازدواج جوانان را شناخت دقیق مقوله ازدواج دانست و گفت: پس از خانواده، بخش اصلی این مقوله بر عهده مهندسین فرهنگی جامعه، رسانه‌ها، متولیان توسعه و فرهنگ ازدواج، اساتید و حوزویان  است.

این فعال حوزه خانواده همچنین به عدم اعتماد به بسیاری از موسسه‌های همسریابی اشاره کرد و گفت: این موسسه‌ها به دلیل اینکه تجاری عمل می‌کنند قابل‌اعتماد نیستند درحالی‌که می‌توان آن‌ها را به دست کسانی سپرد که به‌عنوان یک کسب‌وکار به این مقوله فکر نمی‌کنند و دغدغه دارند.

والدین، الگوی عملی فرزندان

یکی از اساتید حوزوی نیز بر تشکیل خانواده سالم درگرو شناخت تاکید کرد.

نادیا نیکنام، داشتن خانواده سالم را اصل و پایه عنوان کرد و گفت: تشکیل خانواده مستلزم راهنمایی صحیح و انتخاب مناسب است تا در آینده مشکلات فعلی را شاهد نباشیم.

به‌طور مثال اگر خانواده‌ای مقید به حجاب و موارد دینی و اجتماعی باشد مشکلات کمتری در آینده متوجه فرزندانش خواهد بود و اگر پدر و مادر سالم بوده و زندگی سالمی داشته باشند، فرزندان سالم‌تری را پرورش خواهند داد؛ چراکه فرزندان به دنبال الگوی عملی می‌گردند و اولین الگوی آن‌ها در خانواده پدر و مادر هستند.

وی افزود: متاسفانه در حال حاضر پدرها و مادرهای امروزی بسیاری از مسائل را رعایت نمی‌کنند و الگوهای خوبی نیستند لذا بچه‌هایشان هم در جامعه دچار نابهنجاری‌هایی می‌شوند.

این مشاور خانواده اظهار داشت: در این راستا مرکز بهار نکو که چندین سال است در زمینه مشاوره ازدواج فعالیت می‌کند، بسیاری از این مسائل را در نظر می‌گیرد؛ چراکه بسیاری از زوجین پس از طلاق معتقدند که بعد به دلیل نداشتن راهنمایی خوب زندگی‌شان ازهم‌پاشیده است.

نیکنام گفت: کتاب‌های بسیاری نیز در زمینه امر ازدواج در بازار موجود است که نیاز به معرفی دارد.

لذا مطالعه و مشاوره‌های خوب قبل از ازدواج می‌تواند آینده درخشانی را برای زوجین و درنتیجه برای فرزندان آن‌ها رقم بزند و استفاده از تجربیات علمی دیگران نیز به‌راحتی مشکل‌گشا خواهد بود.

گذشت، عاملی که منجر به استحکام زندگی مشترک می‌شود

فاطمه جوان‌بخت نیز یکی از بانوان فعال در عرصه خانواده است که در گفت‌وگو با خبرنگار فارس به بررسی اهمیت خانواده از منظر دین اسلام پرداخت.

وی خانواده را از بنیان‌های مهم عنوان کرد که در اسلام بسیار به آن اهمیت داده‌شده و هیچ موضوعی به‌اندازه ازدواج و تشکیل خانواده در اسلام موردتوجه نبوده است.

استاد دانشگاه فرهنگیان فارس با اشاره به آیات و روایات قرآن کریم درباره فلسفه تشکیل خانواده گفت: در کنار بحث تشکیل خانواده، بحث تحکیم بنیاد خانواده نیز بسیار مورد اهمیت است به‌گونه‌ای که زوجین برای استحکام روابط بنا بر اینکه اصل بقای زندگی مشترک میان زوجین است، باید برگذشت توجه کنند.

وی افزود: رعایت حقوق زن و مرد بسیار مورد تاکید است و بر اساس دستور اسلام، هم زن و هم مرد وظیفه‌دارند موارد فقهی و حقوقی یکدیگر را رعایت کنند.

جوانبخت گفت: این حق، حقی قابل مطالبه است و اگر رعایت نشود می‌تواند از سوی طرف مقابل به مراجع قانونی مراجعه شود.

در این میان برخی مسائل انسانی که تکلیف نیست اما زن و مرد ملزم به رعایت آن هستند مانند مسائل اخلاقی و عاطفی نیز اهمیت دارد؛ به این صورت که اگر هر یک از زوجین موارد اخلاقی و عاطفی را بدانند یا ندانند و یا انجام ندهند، مسئله گذشت پیش می‌آید به‌گونه‌ای که هر یک باید از حق خود برای استحکام خانواده بگذرند.

جوانبخت در ادامه تاکید کرد: اسلام بسیار بر مسئله اخلاقی و عاطفی توجه کرده و حتی برای آن از پاداش بسیاری در نظر گرفته است به این‌گونه که انجام امور خانه‌داری برای زن، اجری برابر با شهادت درراه خدا دارد.

وی با اشاره به اینکه اصل زندگی توجه به مسائل عاطفی و اخلاقی است و مسائل حقوقی جزو مسائل ثانویه به شمار می‌رود، گفت: ما وظیفه‌داریم که در مقابل همسر این حق را طلب کنیم و ازلحاظ فقهی و قانونی به دنبال حقوق خود باشیم اما باید بدانیم که به جهت استحکام بنیان خانواده اصل بر سازش و گذشت است.

بنابراین گزارش؛ در این میان آنچه مسلم است لزوم توجه به مسئله شناخت جهت ازدواج درست و به‌موقع و شناخت شخص مقابل است چراکه در این صورت است که خانواده به‌درستی شکل می‌گیرد و در پرتو خانواده موفق است که فرزندان موفق و سالم رشد می‌یابند؛ پس در این میان توجه به آیات و روایات دین مبین اسلام پیرامون مقوله ازدواج و تشکیل خانواده، بیانات مقام معظم رهبری دراین‌باره بسیار احساس می‌شود و باید سرلوحه کاری نهادهای مربوط به این امر به‌ویژه دستگاه‌های متولی فرهنگ قرار گیرد تا شاید بتوان اندکی از آسیب‌هایی که فرزندان این مرزوبوم را تهدید می‌کند کم کرد و بیشتر به آینده امیدوار بود.

انتهای پیام/ م