خبرگزاری فارس ـ همدان؛ چهار سال پیش در چنین روزی جشن جهانی شدن لالجین با حضور رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و اعضای شورای جهانی صنایع دستی در لالجین برگزار شد.
آن روز تصور کارشناسان این بود که دریافت عنوان «شهر جهانی سفال» برای لالجین می‌تواند عواید زیادی به دنبال داشته باشد، تصورات این بود که جهانی شدن لالجین می‌تواند منجر به افزایش تولید سفال، جذب گردشگر و توسعه شهری آنها شود اما در مقابل عده‌ای نیز عقیده دارند دریافت این عنوان صرفا یک نام برای لالجین بود و در عمل چیزی گیر این شهر نیامد، این افراد نقش جوامع محلی را در این زمینه موثر می‌دانند و می‌گویند مسئولان کار خود را کردند و با گرفتن این عنوان برای لالجین قدم مثبتی برداشتند اما جامعه محلی نتوانست از این عنوان آن طور که باید بهره مند شود و فرصت بزرگی از دست لالجین و همدان و ایران رفت.
این مهم را حتی نماینده ولی‌فقیه در استان همدان نیز در آخرین بازدید از شهر جهانی سفال که خردادماه ۱۳۹۹ رخ داد مطرح کرد که لالجین در اندازه شهر جهانی معرفی نشده است.
به واقع در این سال‌ها، لالجین در اندازه شهر جهانی چه در عرصه ملی هم معرفی نشد چه برسد به عرصه بین‌المللی! با وجود موفقیت‌هایی که در این زمینه برای لالجین به دست آورده‌ایم اما نتوانسته‌ایم این شهر را آن سوی مرزهای استان و ایران به خوبی معرفی کنیم و حتی هنوز درصد زیادی از مردم ایران نام لالجین جهانی را نشنیده‌اند!
اغلب ساکنان شهر جهانی سفال نیز بر این باورند، جهانی شدن لالجین تاثیر چندانی بر تحول فضای شهری این دیار نداشته است، آنها معتقدند تنها این نام لالجین بود که جهانی شد، اما در عمل انتظارها برای جامعه محلی برآورده نشد.
شهرهایی که جهانی شدند
ایران با ثبت ۱۱ شهر و سه روستای جهانی، با مجموع ۱۴ عنوان شهر و روستای جهانی صنایع‌دستی، مقام نخست را در میان کشورهای جهان دارد؛ پیش‌تر تبریز برای فرش، اصفهان برای صنایع‌دستی خلاق، مشهد برای گوهرسنگ‌ها، لالجین همدان برای سفال، مریوان کردستان برای کلاش‌بافی(گیوه)، سیرجان کرمان برای گلیم شیریکی پیچ، آباده در حوزه منبت، میبد یزد در رشته زیلوبافی، روستاهای خراشاد خراسان جنوبی در حوزه حوله‌بافی و کلپورگان سیستان و بلوچستان برای سفالگری ۷ هزار ساله در فهرست شورای جهانی صنایع‌دستی به ثبت رسیده‌اند.
اکنون شیراز، زنجان، قاسم‌آباد و ملایر به این شهرها اضافه شدند که این برای اولین بار است که شورای جهانی صنایع‌دستی چهار پرونده از ایران را به طور هم‌زمان مورد بررسی قرار داده است؛ کشور چین با ثبت ۶ شهر و روستای جهانی صنایع‌دستی مقام دوم را به خود اختصاص داده است اما این نکته لازم به تاکید است که برای جهانی ماندن این شهرها شرایط خاصی باید وجود داشته باشد که در صورت محقق نشدن شرایط عنوان جهانی شدن از شهرها باز پس گرفته می‌شود.
دستورالعمل شورای راهبردی انتخاب شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی دارای چند بند است که پیش از هر چیز باید به تعاریف ذکر شده در آن اشاره کرد. شورای راهبردی انتخاب شهرهای جهانی نیز شامل مجموعه‌ای از افراد متخصص، مطلع، آگاه و مرتبط است که برای تصمیم‌گیری نهایی برای پرونده‌های شهرهای ملی در جلسات مرتبط شرکت می‌کنند. پرونده‌های مطرح در این شورا نتیجه تصمیم‌گیری و مصوبات شورای راهبردی انتخاب شهرهای ملی هستند و پس از تصویب پرونده‌ها، قابلیت ارسال به شورای جهانی صنایع‌دستی را برای ارزیابی و ثبت‌جهانی خواهند داشت.
شورای راهبردی انتخاب شهرهای جهانی
شورای راهبردی انتخاب شهرهای جهانی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بازوهای ثبت این چهار شهر، دارای ارکانی از جمله «شورای راهبردی انتخاب شهرهای ملی صنایع‌دستی»، «کمیته‌های تخصصی استانی» و «دبیرخانه» است. این شورا اختیار دارد پرونده‌های شهرها و روستاهای پیشنهادی را که از مرحله ثبت ملی عبور کرده‌اند بررسی کند و شهرهایی را که شرایط لازم را دارند برای ارسال به شورای جهانی صنایع‌دستی تأیید کند. مشخص است که در صورت نیاز به تکمیل پرونده و مراجعه مجدد به معاونت صنایع‌دستی و هنرهای سنتی، شورا به این امور اقدام می‌کند و شهرهایی را که از شرایط برخوردار نباشند رد می‌کند.
استانداردهای شهر جهانی براساس ابلاغ شورای جهانی صنایع‌دستی
براساس استانداردهای ابلاغ‌شده از سوی شورای جهانی صنایع‌دستی، هر شهری از دنیا که دارای ویژگی‌ها و شرایط موردنظر باشد می‌تواند با تصمیم و درخواست رسمی رؤسای دولتی شهر به‌عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی (WCC) معرفی شود تا پس از ارزیابی‌های به‌عمل‌آمده در هیئت داوری شورای جهانی صنایع‌دستی و بررسی در میان رؤسای مناطق مختلف شورای جهانی صنایع‌دستی و مجمع اصلی به‌عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی انتخاب و معرفی شود.
استانداردهای شورای جهانی در قالب محورهای کلی «اطلاعات محصول صنایع‌دستی»، «ارزش محصولات»، «روش‌های آموزش در تولید محصولات»، «وضعیت صنعتگران و هنرمندان»، «برنامه‌های مشارکت‌های خلاقانه» و «نمای کلی شهر» تدوین شده که هر یک از این قالب‌های کلی نیز دارای شاخص‌های متعدد است.
هدف از ثبت شهرهای جهانی در شورای جهانی
ناگفته پیداست که ثبت شهرهای جهانی در این شورا موفقیتی بزرگ برای سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری به‌شمار می‌رود و مزایای بسیاری برای حوزه گردشگری کشور به‌همراه دارد؛ حال آنکه این مزایا نیازمند مقدماتی است که در واقع اهداف این اقدام به‌شمار می‌روند. از مهم‌ترین این اهداف می‌توان به «ارتقای جایگاه صنایع‌دستی کشور در جهان»، «جلب حمایت مسئولان و مدیران روستایی، شهری و استانی»، «توسعه زیرساخت‌های منطقه به‌منظور رشد صنایع‌دستی»، «ارتقای وضعیت اقتصادی و معیشتی ذی‌نفعان صنایع‌دستی» و «معرفی صنایع‌دستی کشور در داخل کشور و خارج از آن» اشاره کرد.
مزایای ثبت شهرهای جهانی صنایع‌دستی
ثبت شهرهای جهانی صنایع‌دستی مزایای بسیاری دارد که می‌توان آنها را در دو شاخه کلی «مزایای اقتصادی» و «مزایای فرهنگی و اجتماعی» دسته‌بندی کرد. مزایای اقتصادی این دستاورد شامل معرفی محصولات در سطح جهانی، تبدیل شدن به برند بین‌المللی، فروش محصولات در سطح جهانی و درنهایت رونق کسبوکار هنرمندان و صنعتگران می‌شود. از سوی دیگر، از جمله نتایج مزایای فرهنگی و اجتماعی نیز می‌توان به معرفی زوایای فرهنگی جامعه موردنظر و استوار شدن پایه ملی‌فرهنگی صنایع‌دستی جامعه در سطح بین‌المللی اشاره کرد.
در نهایت، باید به این موضوع اشاره کرد که ثبت چهار شهر جهانی صنایع‌دستی، نه‌تنها مزیت‌های اقتصادی بسیاری برای کشور به‌همراه دارد، بلکه از سوی دیگر، یک رویکرد فرهنگی و اجتماعی مهم و انکارناپذیر هم هست. بدین‌ترتیب، این اتفاق شامل ارائه چهره واقعی ایران به‌عنوان کشوری متمدن و غنی از نظر فرهنگی نیز هست که برای تحقق برنامه‌های آن و جهانی ماندن باید اهتمام کرد.
قرار است شهرهای جهانی به پایگاه جهانی تبدیل و اعتباراتی خاص برای شهرهای جهانی اختصاص یابد. لالجین باید جشنواره مخصوص سفال لالجین داشته باشد و معروف باشد و هنرمندان مطرح در این حوزه و دوستداران سفال از همه جای دنیا در آن شرکت کنند این در حالی است که آموزش را باید توسعه دهیم چراکه سفال لالجین نیازمند این است که روی لعاب، بدنه؛ کاربری‌ها و طراحی آن کار شود . اتاق فکر لالجین در دبیرخانه باید فعال شود و جلسات مستمر مسئولین استانی برای پیگیری مشکلات شهر برگزار شود، سایت شهرهای جهانی راه‌اندازی می‌شود؛ ضمن اینکه سایت‌های لالجین هم باید فعال شود.
مهم‌ترین دستاورد جهانی شدن این بود که سفال چینی از فروشگاه‌ها حذف شد تا لالجینی‌ها راحت‌تر جنس به بازار دهند و تولید بیشتر شد اما روی این مهم هم نتوانستیم آنگونه که باید کار کنیم.
می‌توان معضلات و مشکلات لالجین را استفاده از طرح‌ها و الگوهای قدیمی و همچنین کپی‌برداری غیرقانونی از طرح‌ها، نبود ساختار حمایتی از الگوها و طرح‌های ابداعی و جدید، نبود خدمات توسعه کسبوکار در زمینه طراحی تخصصی سفال و سرامیک، نبود مهارت در استفاده از نرم‌افزارهای متعدد طراحی سه‌بعدی همانند CAD/CAM، نبود همکاری نظام‌مند بین فروشندگان و تولیدکنندگان در مسیر تولید بر اساس سلیقه بازار، نبود مرکزی برای آموزش و فروش اینترنتی تولیدات و تغییر مبلمان شهری و توسعه ظرفیتهای لالجین دانست که باید برای جهانی ماندن این شهر و معرفی آن نسبت به رفع آن فکری شود.
انتهای پیام/ 3140/خ
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
