راه اندازی مدرنترین نمونه پایلوت تکثیر و نگهداری مارها در موسسه رازی

به گزارش خبرگزاری فارس از کرج، ناصر محمدپور، رئیس بخش جانوران سمی و تولید پادزهر موسسه رازی، ظهر امروز در سلن جلسات موسسه سرم سازی رازی در جمع خبرنگاران، با اشاره به اینکه کمک به محیط زیست و اکوسیستم و جلوگیری از صدمه وارد شدن به جانوران زهری یکی از مهمترین دغدغه های این مجموعه به شمار می رود، اظهار کرد: برنامه های مختلفی در این زمینه توسط موسسه اجرایی شد که از جمله این موارد، سم گیری در محل و رهاسازی جانوران سمی در محیط زندگی شان بود که از 10 سال گذشته این برنامه در حال اجراست. پس از بررسی ها مشخص شد این برنامه بسیار موثر بوده و سال های بعد نمونه های زهرگیری شده رویت و حتی مجددا از آن ها زهرگیری انجام شد.

وی از امکان سنجی برای تکثیر و نگهداری جانوران زهری به ویژه مارها در شرایط اسارت به عنوان دیگر اقدام این موسسه در راستای کمک به محیط زیست یاد کرد و افزود: با توجه به اینکه اطلاعات بسیار کمی در مورد رفتارشناسی و فیزیولوژی این جانوران وجود داشت نیاز بر این بود که مرکز پایلوتی ایجاد شود تا به صورت مداوم و لحظه ای این جانوران را از نظر تغذیه، خواب، تکثیر و سایر عوامل رصد کرده و مستندات آن را تهیه کنیم تا بر اساس آن، شرایط لازم برای تکثیر و نگهداری این موجودات در سطح بزرگتر فراهم شود.

رئیس بخش جانوران سمی و تولید پادزهر موسسه رازی با بیان اینکه در این راستا مرکزی به عنوان مرکز پایلوت تکثیر و نگهداری در شرایط اسارت، برای مارها در این موسسه طراحی شده گفت: به جرات می توان گفت این مرکز یکی از مدرن ترین نمونه های پایلوت در این زمینه در دنیا محسوب می شود.

وی تصریح کرد: کشورهای مختلفی این کار را انجام داده اند اما تاکنون به این شکل علمی و مجهز که در موسسه رازی در حال انجام است، اجرایی نشده است.

دکتر محمدپور با بیان اینکه در این مرکز سعی شده شرایط زیست برای حیوان عینا بر اساس شرایط طبیعی آماده شود، ادامه داد: تلاش شده گیاهان و جانوران موجود در این فضا بر اساس سیکل اکوسیستم و زنجیره غذایی موجود در طبیعت و مانند فضای طبیعی تغذیه و زندگی کنند و سیکل خواب زمستانی و تابستانی، تخم گذاری و زنده زایی آنان نیز رعایت شده است.

دکتر محمدپور گفت: غارها و فضاهای بیرونی که برای این کار طراحی شده مجهز به دوربین هایی است که لحظه به لحظه شرایط زندگی و رفتارهای زیستی این حیوانات را رصد کرده و مورد ارزیابی کارشناسان قرار می گیرد که در نهایت به طور قطع منجر به انتشار مقالات و کتاب هایی خواهد شد که تاکنون در دنیا وجود نداشته است.

وی با تاکید بر اینکه هم اکنون اطلاعات بسیار اندکی در خصوص نحوه زندگی مارها وجود دارد، خاطرنشان کرد:  اطلاعات به دست آمده در این شرایط می تواند بسیار ارزشمند باشد و زیرساخت های لازم برای تشکیل این مکان در مقیاسی بزرگتر را ایجاد کند. از طرفی زهری که در این شرایط استحصال می شود، از نظر زهرشناختی، پروتئومیکس و  کیفیت پادزهر تهیه شده با آن با موارد طبیعی مقایسه می شوند.

رئیس بخش جانوران سمی و تولید پادزهر موسسه رازی افزود: در مجموع اطلاعاتی که مربوط به فیزیولوژی، رفتارشناسی، پروتئومیکس و زهرشناسی این حیوانات می‌شود مورد مطالعه قرار می‌گیرد و با استحصال در شرایط طبیعی مقایسه می‌شوند که نتایج آن به این سوال پاسخ می‌دهد که آیا می‌توانیم از زهر تهیه شده در شرایط اسارت شبیه به محیط طبیعی برای تولید پادزهر استفاده کنیم یا نه. چراکه در دنیا با وجود بحث‌های زیادی که در این زمینه وجود دارد، پاسخ قاطعی وجود ندارد.

وی دلیل این موضوع را استرس مارها در شرایط اسارت عنوان کرد که باعث می شود خصوصیات زهر آنان تغییر پیدا کند.

وی با بیان اینکه شرایط اسارتی که برای این جانداران در نظر گرفته شده شبیه به قفس نیست و کاملا شبیه محیط طبیعی آنان است، تصریح کرد: انتظار می رود شاهد نتایج مثبتی در این خصوص باشیم که در این صورت می توانیم با گسترش این مرکز، نیاز خود را به طور کامل از طبیعت برای استحصال زهر قطع کنیم و از طرفی دیگر می توانیم در افق دوردست نمونه مارهای کشورهای دیگر را نیز در این مرکز نگهداری کرده و پادزهر اختصاصی و با اثربخشی بالا برای صادرات بدون نیاز به طبیعت برای کشورهای متقاضی تهیه نماییم.

دکتر محمدپور با تاکید بر ارزشمند بودن این کار و تالیف کتاب‌ها و مقالات در خصوص رفتارشناسی موجودات کشور، اضافه کرد: در راستای وظایف و فعالیت های موسسه، همچنان که موسسه تاکنون به عنوان رفرنس و مرکز ملی ، به پشتوانه مقالات و کتاب های تالیف شده توسط بنیان گذاران (اساتید فقید جناب آقای دکتر لطیفی و دکتر فرزان پی) و سایر محققین این بخش، در دنیا مطرح بوده راه موسسه رازی بعنوان مرجع در این زمینه پربارتر ادامه خواهد یافت.

وی افزود: در صورتی که مشخص شود زهری که از طبیعت و زهری که در اسارت در شرایط شبه طبیعی از مارها استحصال می‌شود در زمینه زهرشناختی و تولید پادزهر متفاوت نیستند، در راستای گسترش این فضا گام برمی داریم تا نیاز خود را از طبیعت برای استحصال زهر قطع کنیم که این گام بسیار بزرگی در این حوزه محسوب می‌شود.

رئیس بخش جانوران سمی و تولید پادزهر موسسه رازی با تاکید بر اینکه تقاضای بسیار زیادی برای تولید پادزهر در دنیا وجود دارد، گفت: با توجه به اینکه پادزهر جانوران زهری هر منطقه را باید به صورت اختصاصی از جانوران همان منطقه فرآوری کرد و پادزهر یک کشور ممکن است برای کشور دیگری مناسب نباشد، این امکان برای ما فراهم می شود که با چندین نمونه از جانوران سمی مناطق مختلف، آنان را تکثیر داده و پس از استحصال سم آنان، نسبت به تهیه پادزهر اختصاصی اقدام کنیم.

وی تصریح کرد: این مجموعه قابلیت آن را دارد که به یک مرکز بین المللی تولید پادزهر تبدیل شود و پاسخگوی نیازهای صادراتی باشد، کما اینکه سازمان بهداشتی جهانی نیز این انتظار را از مراکزی مانند موسسه رازی دارد تا فعالیت خود را گسترش داده و نیاز موجود در سطح دنیا را تامین کنند.

دکتر محمدپور با بیان اینکه با توجه به اقدامات مقدماتی انجام شده، انتظار می رود نهایتا تا دو سال آینده نتیجه گیری این طرح انجام شود، ادامه داد: با توجه به گسترش شهرنشینی خطر انقراض برخی از مارها را تهدید می کند، به همین سبب در درجه نخست این طرح برای مارهای اجرایی می شود که در معرض تهدید قرار دارند و در صورت موفقیت، چنین شرایطی را برای تمامی جانوران زهری ایجاد خواهیم کرد.

انتهای پیام/ج