به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس ، حجت عابدی اصل ، پژوهش کلید حل مشکلات مختلف کشور است که مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب در توصیه‌های ۷ گانه خود فعالیت پژوهشی و تحقیقاتی را در راستای فناوری و نوآوری علمی مورد تأکید قرار داده‌اند در این رابطه برای بررسی «ویژگی دانشگاه کارآفرین» با سید احمد معتمدی رئیس دانشگاه صنعتی امیر کبیر گفت وگو کردیم.
آنچه در گفت‌وگوی ما با سید احمد معتمدی می‌خوانید:
* نیاز کشور به نیروی مهارتی و کارآفرین
* مسوولیت تربیت قشر متخصص کشور با دانشگاه‌ها است
* فارغ التحصیلان به دلیل نداشتن مهارت عملی برای اشتغال خود دچار مشکل هستند
* دانشگاه ها باید مراکز نوآوری را در رشته‌های مختلف تأسیس کنند
* با افزایش دانش فنی بسیاری از گره‌‌های صنعتی کشور به صورت خودکار حل خواهد شد
* رمز موفقیت پیشرفت علم و فناوری دانشگاه کارآفرین است
* در بین سایرکشورها در علم و فناوری صاحب ایده و جایگاه هستیم
* نیاز کشور به نیروی مهارتی و کارآفرین
فارس: مهم‌ترین کارکرد مراکز علمی و دانشگاه‌ها با توجه به رسالتی که دارند چیست؟
معتمدی: دانشگاه ها باید نیروی مورد نیاز جامعه را تربیت کنند به طوری که در واقع خروجی دانشگاه‌ها باید نیروی مهارتی و کارآفرین باشد چراکه امروز کشور به نیروی مهارتی و کارآفرین نیاز دارد در واقع یکی از مأموریت‌های اساسی همه مراکز علمی، موسسات و دانشگاه‌ها در سطح کشور تربیت نیروی انسانی متخصص و مورد نیاز جامعه و بازار کار است که در این رابطه باید همت و تلاش مضاعف انجام شود که با این اتفاق چرخ دنده‌های صنعت و اقتصاد کشور با ورود جوانان دانشگاهی با سرعت بیشتری حرکت خواهد کرد.
* مسوولیت تربیت قشر متخصص کشور با دانشگاه‌ها است
فارس: درباره نقش دانشگاه ها در تربیت نیروی مهارتی و کارآفرین بگوئید؟
معتمدی: امروز کشور و جامعه ما بیش از هر زمان دیگری به وجود نیروهای مهارتی و کارآفرین نیاز دارد که مسوولیت تربیت این قشر متخصص با دانشگاه‌ها است که باید با برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه های مختلف آزمایشگاهی و صنعتی گام های خود را با قدرت بیشتری بردارند.
* فارغ التحصیلان به دلیل نداشتن مهارت عملی برای اشتغال خود دچار مشکل هستند
فارس: درحال حاضر به چه میزان فارغ التحصیلان مهارت عملی دارند؟
معتمدی: متأسفانه بسیاری از فارغ التحصیلان دانشگاهی با توجه به اینکه دارای تخصص علمی بالایی هستند اما به دلیل نداشتن مهارت عملی برای اشتغال خود دچار مشکل هستند البته این موضوع برای دانشگاه‌های سطح یک مستثنی است از طرفی باید جوانان دانشگاهی خودشان کارآفرین بوده و در زمینه تخصص خود شغل ایجاد کرده و باعث اشتغال افراد دیگری هم بشوند.
* دانشگاه ها باید مراکز نوآوری را در رشته‌های مختلف تأسیس کنند
فارس: دانشگاه ها برای اشتغال دانشجویان چه مسیری را باید سپری کنند؟
معتمدی: دانشگاه ها و مراکز علمی برای رسیدن به شرایط ایده‌آل در زمینه کارآفرینی و مهارت افزایی دانشجویان باید مراکز نوآوری را در رشته‌های مختلف تأسیس کرده تا دانشجویان از طریق این مراکز به مهارت لازم رسیده و کارآفرین شوند.
* رمز موفقیت پیشرفت علم و فناوری دانشگاه کارآفرین است
فارس: رمز موفقیت پیشرفت علم و فناوری در کشور حرکت در چه مسیری است؟
معتمدی: دانشگاه‌ها در سیر تحول ، باید از آموزش محوری به کارآفرین تبدیل شوند چرا که دانشگاه نسل سوم در چرخه اقتصاد کشور نقش مهمی را بازی می‌کند و رمز موفقیت پیشرفت علم و فناوری است.
* در بین سایرکشورها در علم و فناوری صاحب ایده و جایگاه هستیم
فارس: وضعیت نظام آموزش عالی کشور در مقوله‌های علوم فناوری و تحقیقات چگونه است؟
معتمدی: نظام آموزش عالی کشور در مقوله‌های علوم فناوری و تحقیقات رشد به‌سزایی داشته و اکنون پیشرفت علم و فناوری به جایگاهی رسیده است که می‌توانیم در بین سایر کشورها صاحب ایده و جایگاه باشیم. این در حالی است که از زمان انقلاب تاکنون با گذشت زمان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری پیشرفت کردیم. در واقع در آن زمان عمدتاً ۷۰ هزار دانشجو در کشور وجود داشت اما امروز ما ۲۴ میلیون دانشجو داریم.
* دانشگاه کارآفرین مهم‌ترین ویژگی دانشگاه نسل سوم
فارس: مهم ترین ویژگی دانشگاه نسل سوم در چرخه اقتصاد کشور چیست؟
معتمدی: دانشگاه‌ها باید در سیر تحول از مقوله آموزش محوری به دانشگاه کارآفرین تبدیل شوند که این موضوع به تنهایی به عنوان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دانشگاه نسل سوم شناخته شده است.دانشگاه نسل سوم نه تنها در چرخه اقتصاد کشور نقش مهمی را بازی می‌کند بلکه رمز موفقیت پیشرفت علم و فناوری است.
* با افزایش دانش فنی بسیاری از گره‌‌های صنعتی کشور به صورت خودکار حل خواهد شد
فارس: رشد علم و فناوری با فعال تر شدن دانشگاه‌های علوم انسانی اتفاق می افتد؟
معتمدی: یکی از راهکارهای رشد در علم و فناوری فعال‌تر شدن دانشگاه‌های علوم انسانی است که می‌تواند با اثرگذاری بیشتری در اقتصاد نقش محوری ایفا کند. در واقع اینگونه دانشگاه‌ها با شناسایی نیازهای مختلف کشور می‌توانند نسبت به رفع آنها برنامه‌ریزی کنند. همچنین اگر دانشگاه‌ها و مراکز علمی وارد مقوله فناوری شوند یک نوع ارزش افزوده برای دانشگاه‌های فنی و صنعتی در اقتصاد محسوب می‌شود. چرا که با افزایش دانش فنی بسیاری از گره‌‌های صنعتی کشور به صورت خودکار حل خواهد شد. نوآوری یکی از عوامل مهم در رسیدن به تکنولوژی است که می‌تواند در کنار مهارت‌افزایی دانشجویان تکمیل‌کننده پیشرفت علم باشد.
* دانشگاه کارآفرین در مهارت افزایی به دانشجویان کمک می کند
فارس: برای رسیدن به دانشگاه نسل سوم و کارآفرین چه اقداماتی باید انجام شود؟
معتمدی: رسیدن به دانشگاه نسل سوم ، یکی از اهداف ماست چرا که دانشگاه نسل سوم، دانشگاهی کارآفرین است و برای مهارت افزایی و کارآفرینی به دانشجویان کمک می کند در واقع برنامه راهبردی دانشگاه امیرکبیر یک برنامه جامع و مستمربوده که طی آن مشخص می شود هر سال چه میزان پیشرفت در تحقق اهداف کلان دانشگاه وجود داشته باشد. در واقع دانشگاه کارآفرین با ارتباط مؤثر با صنعت می تواند به رونق تولیدات داخلی نیز کمک کند.برای رسیدن به این مهم، مرکز رشد دانشگاه فعالیت‌های خود را افزایش داده است و به عنوان یک مرکز کارآفرین در اختیار دانشجویان قرار گرفته است. بسیاری از خروجی‌های این مرکز تبدیل به شرکت دانش بنیان شده اند. در این مرکز ایده‌های دانشجویان تبدیل به محصول می شود و گروه‌ها پس از تولید محصول تبدیل به شرکت شده و از مرکز جدا می شوند.
* دانشجو باید همراه با استاد کارآفرین شود
فارس: درباره نقش اساتید در کارآفرینی دانشجویان بگوئید؟
معتمدی: ساختار دانشگاه‌ها باید مانند آیین‌نامه ارتقا و ضوابط جذب اساتید برای پیشرفت علم و فناوری تغییر کند؛ چرا که استادی که کارآفرین نباشد دانشجویش هم کارآفرین نخواهد بود. امروز باید فرهنگ علم و فناوری در دانشگاه تغییر کند که این کار باید خارج از دستورالعمل‌های اداری اتفاق بیفتد. درواقع باید بگویم ساختار دانشگاهی باید هرچه سریع‌تر مورد بازنگری قرار گیرد، زیرا ساختار دانشگاه‌های ما مربوط به نسل یک دانشگاه است.
* از ۹۰ درصد ظرفیت دانشجوی دکترای کشور ما استفاده نمی‌شود
فارس: اکنون ساختار دانشگاهی کشور برای پیشرفت علم و فناوری مناسب است؟
معتمدی: باید بگویم در تمامی پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌های سراسر دنیا به قدری رشته‌های میان‌رشته‌ای به وجود آمده است که دیگر در کشور ما ساختار دانشگاهی مربوط به نسل یک دیگر جوابگو نیست. این در حالی است که در هیچ جای دنیا مستقل بودن دانشکده و پژوهشکده معنا ندارد و از طرفی باید بگویم از ۹۰ درصد ظرفیت دانشجوی دکترای کشور ما استفاده نمی‌شود.
* دانشجوی دکتری باید قبل از شروع تحصیل با یک شرکت صنعتی قرارداد منعقد کند
فارس: درباره پتانسیل و ظرفیت دانشجویان دکتری بیشتر توضیح دهید؟
معتمدی: در کشورهای خارجی دانشجوی مقطع دکتری قبل از شروع تحصیل باید هزینه دانشگاه و استاد خود را بپردازد، همچنین او باید قبل از شروع تحصیل با یک شرکت صنعتی قرارداد منعقد کند و پس از آن مجوز تحصیل را دریافت می‌کند، این درحالی است که در داخل کشور به هیچ عنوان این اتفاق نمی‌افتد که به تنهایی این موضوع به عنوان یک آسیب بزرگ برای نظام آموزش عالی و اشتغال فارغ‌التحصیلان محسوب می‌شود.
* اشتغال تا حدودی در رشته مهندسی ایراداتی دارد
فارس: آیا پذیرش دانشجو در رشته‌های مهندسی با نیاز بازار تطابق دارد؟
معتمدی: بله ، ولی شاید باید در ۱۰ درصد آن تغییراتی ایجاد کنیم تا پذیرش دانشجو با نیاز بازار تطبیق بیشتری داشته باشد زمانی که صنایع مشکل مالی دارند و رشد اقتصادی منفی یا نزدیک به صفر است طبیعتا جذبی وجود ندارد از طرفی بحث اشتغال تا حدودی در رشته مهندسی ایراداتی دارد، و در بحث اشتغال باید کار وجود داشته باشد. اگر رونق اقتصادی وجود داشته باشد می‌توانیم جذب بیشتری داشته باشیم. البته این در مورد دانشگاه‌های معتبر دنیا است. در مورد دانشگاه‌هایی که کمی رشد کردند و خیلی به کیفیت نپرداختند مشکل بیشتر است.
* دانشگاه‌های معتبر در کارآفرینی موفق بودند
فارس: اگر اشتغال بیشتر شود دانشگاه ها قابلیت جذب دانشجو را دارند؟
معتمدی: اگر کارآفرینی و مهارت افزایی را در رشته‌های مهندسی دنبال کنیم قطعا وضعیت بهتر می‌شود و افراد سعی می‌کنند دنبال استخدام نباشند. آنهایی که دنبال استخدام هستند چون مهارت خوبی دارند بهتر جذب می‌شوند و آنهایی که کارآفرین هستند دنبال استخدام نمی‌روند و معمولا خودشان همان طور که از نامشان پیداست کارآفرینی، ایجاد اشتغال و استخدام می‌کنند.ما باید این دو حوزه را در مهندسی دنبال کنیم البته در حال پیگیری هستیم. خیلی از برنامه‌ها اجرا شده است و دانشگاه‌های معتبر در بحث کارآفرینی موفق بودند و در مورد مهارت افزایی نیز برنامه‌هایی داریم که باید دنبال کنیم.
* دانشجویان صرفا هدف استخدام شدن در بخش دولتی و بخش خصوصی نداشته باشند
فارس: برای تربیت افراد کارآفرین باید دانشگاه ها چگونه عمل کنند؟
معتمدی: دانشگاه‌ها باید به سمتی بروند و نیروهایی را تربیت کنند که صرفا هدف استخدام شدن در بخش دولتی و بخش خصوصی نداشته باشند. باید قید جذب در بخش دولتی را زد چون دستگاه‌های دولتی استخدامی ندارند یا بسیار کم است. بنابراین باید مهارت نیرو‌ها را افزایش دهیم و به تربیت افراد کارآفرین بپردازیم که بتوانند در بخش غیردولتی راحت‌تر استخدام شوند.البته همه این مسائل به بحث رونق اقتصادی برمی‌گردد که ان‌شاالله با رفع تحریم‌ها بتوانند موقعیت‌های بهتری کسب کنند.
* نقش دانشجوی کارآفرین در چرخه اقتصادی
فارس: با افزایش مهارت دانشجویان مشکلات کارآفرینی قشردانشجویی رفع می شود؟
معتمدی: افزایش مهارت دانشجویان و فارغ‌التحصیلان به معنای کارآفرین بودن آنها نیست چرا که دانشجوی کارآفرین باید خلاق و مولد باشد و بتواند در چرخه اقتصادی کشور نقش مؤثری ایفا کند. امروز بیش از هر زمان دیگری ما احتیاج به تولید در حوزه تکنولوژی داریم.از طرفی راه اندازی مراکز نوآوری و مراکز رشد از جمله گام‌های خوب این دانشگاه در رسیدن به دانشگاه کارآفرین است.
* دانشگاه‌های علوم انسانی باعث رشد در علم و فناوری
فارس: به نظر شما راهکار فعال تر شدن رشد علم فناوری چیست؟
معتمدی: یکی از راهکارهای رشد در علم و فناوری فعال‌تر شدن دانشگاه‌های علوم انسانی است که می‌تواند با اثرگذاری بیشتری در اقتصاد نقش محوری ایفا کند. در واقع اینگونه دانشگاه‌ها با شناسایی نیازهای مختلف کشور می‌توانند نسبت به رفع آنها برنامه‌ریزی کنند زیرا اگر دانشگاه‌ها و مراکز علمی وارد مقوله فناوری شوند یک نوع ارزش افزوده برای دانشگاه‌های فنی و صنعتی در اقتصاد محسوب می‌شود. چرا که با افزایش دانش فنی بسیاری از گره‌‌های صنعتی کشور به صورت خودکار حل خواهد شد. از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که نوآوری یکی از عوامل مهم در رسیدن به تکنولوژی است که می‌تواند در کنار مهارت‌افزایی دانشجویان تکمیل‌کننده پیشرفت علم باشد.
* رسیدن به پرچم داری علمی از طریق فعالیت های علم و فناوری
فارس: رسیدن به پرچم داری علمی چگونه میسر می شود؟
معتمدی: رسیدن به پیشرفت و پرچم داری علمی از طریق فعالیت های علم و فناوری میسر می شود. تجربه نشان داده است در هر مقطع زمانی وقتی به دانشگاه‌ها اعتماد شد نتایج خوبی را شاهد بودیم، در حال حاضر باید مراکز علمی در همه زمینه‌ها و بخش‌های کشور نقش محوری داشته باشند.از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که روش کار برای رسیدن به دانشگاه کارآفرین تنها از طریق اساتید و اعضای هیأت علمی میسر می‌شود و آنها می‌توانند با آموزش‌های کارآفرینی و ورود به صنایع نخستین گام کارآفرینی را طی کنند. اینکه اساتید خودشان به عنوان یک نیروی کارآفرین بوده و از مهارت‌های مختلف برخوردار باشند کمک زیادی به سرعت مهارتی دانشجویان می‌کند، همچنین باید طبق یک دستور العمل همه صنایع ما برای جهش تولید و افزایش کیفیت محصول ترغیب شوند تا از توان علمی داخل کشور استفاده کنند.
* ایجاد گرایش‌های بین رشته‌ای برای دانشگاه‌ها از اولویت‌های مهم در راستای نوآوری
فارس: بیشتر در مورد گرایش های بین رشته ای و تاثیر آنها بر نوآوری توضیح دهید؟
معتمدی: امروز دانشگاه‌های ما باید به عنوان یک دانشگاه جهان وطنی فعالیت کنند به طوریکه ارتباطات آنها از طریق ابزارهای ارتباطی در هدایت تحصیلی باشد. همچنین ایجاد گرایش‌های بین رشته‌ای برای دانشگاه‌ها از اولویت‌های مهم در راستای نوآوری است.البته رها شدن از زیر چتر دولت یکی دیگر از بحث‌هایی است که باید در قانون‌گذاری به آن پرداخته شود. به طوری که باید به دانشگاه‌ها اجازه داده شود به طور مستقل فعالیت‌های علمی و اقتصادی انجام دهند.در واقع مستقل شدن دانشگاه ها این فرصت را برای آنها محیا می کند تا به مرحله‌ای برسند تا دیگر بدون نیاز به کمک دولت نه تنها هزینه‌های خود را در بیاورند بلکه به سازمان‌های چند فرهنگی تبدیل شوند که اگر این اتفاق بیفتد بدون شک همه نخبگان کشور در هنگام فارغ‌التحصیلی به عنوان یک نیروی کارآفرین متخصص وارد بازار کار خواهند شد.
* با ایجاد زیرساخت های لازم مسیر حرکت ثروت آفرینی را مهیا کنیم
فارس: در حال حاضر پشتیبانی از فعالیت علمی دانشگاه انجام می شود؟
معتمدی: دانشگاه‌های سطح یک کشور با توجه به رویکرد تبدیل ایده دانشجویان به محصول و ثروت اگر پشتیبانی‌های لازم از فعالیت‌های علمی و پژوهشی شود به مرحله رفع نیازهای کشور خواهند رسید.به طوری که اقدامات ابتدایی برای رسیدن به دانشگاه کارآفرین انجام شده است اما فاصله زیادی داریم و باید به سرعت با ایجاد زیرساخت های لازم مسیر حرکت ثروت آفرینی را مهیا کنیم، در واقع باید در سیر تحول، دانشگاه‌ها از مقوله آموزش محوری به دانشگاه کارآفرین تبدیل شوند.
*افزایش بودجه پژوهشی سرعت مهارت افزایی دانشجویان را زیاد می کند
فارس: اکنون شرایط دانشگاه ها برای پوست اندازی و قرار گرفتن در مسیر کارآفرینی چگونه است؟
معتمدی: اکنون شرایط دانشگاه ها برای پوست اندازی و قرار گرفتن در مسیر مقوله کارآفرینی مناسب است و تنها باید با توجه به قوانین و مقررات حاکم بر دانشگاه ها و اختیاراتی که دارند دولت امکانات و تجهیزات مورد نیاز را در کنار تزریق بودجه پژوهشی به مراکز علمی بدهد که با این کار سرعت رسیدن به مهارت افزایی و کارآفرینی همه دانشجویان مهیا می شود.
* نوآوری عامل مهم رسیدن به تکنولوژی
فارس: در کنار فناوری چه عامل دیگری منجر به تکنولوژی می شود؟
معتمدی: نوآوری یکی از عوامل مهم در رسیدن به تکنولوژی است که می‌تواند در کنار مهارت‌افزایی دانشجویان تکمیل‌کننده پیشرفت علم باشد. این موضوع درحالی است که تجهیز آزمایشگاه‌ها و بودجه مورد نیاز فعالیت‌های علمی باید تأمین شود.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
