اوضاع قرقیزستان از منظر کارشناسان؛ دغدغه‌های فعلی چالش‌های آتی

به گزارش خبرنگار دفتر منطقه‌ای خبرگزاری فارس، انتخابات پارلمانی در قرقیزستان در تاریخ 4 اکتبر برگزار شد که در آن 16 حزب سیاسی شرکت کردند. طبق برآوردهای اولیه، 4 حزب «بیریمدیک» ، «مکنیم قرقیزستان» ، «قرقیزستان» و«بوتون قرقیزستان» با کسب بیش از 7 درصد از آرا، از مرحله اول عبور کرده‌اند و بقیه احزاب نتوانستند آرا لازم را کسب کنند.

پس از اعلام نتایج، معترضان در میدان «آلاتو» شهر بیشکک تجمع کردند. رهبران احزاب بازنده از مقامات خواستند که نتایج انتخابات را لغو کنند زیرا  به نظر آنها رأی گیری با تخلفات فاحش انجام شده است.

در اواخر عصر تظاهرات کنندگان به کاخ سفید (کاخ ریاست جمهوری) یورش بردند و درگیری بین پلیس و معترضان آغاز شد. بامداد دیروز 6 اکتبر معترضین کاخ سفید را تصرف کردند.

لازم به ذکر است که در طی این تحولات رئیس جمهور و نخست وزیر سابق کشور و چندین مقام سیاسی زندانی دیگر آزاد شدند و برخی مقامات فعلی دولت از جمله رئیس پارلمان و نخست وزیر نیز برکنار و اشخاص جدیدی منصوب شدند.

کارشناسان سیاسی روس و قزاق با بررسی این اوضاع اقدامات و عکس العمل فعلی و آینده روسیه و قزاقستان را مورد ارزیابی قرار داده اند.

«آژدار کورتوف» ، کارشناس روس در امور آسیای مرکزی در این زمینه عنوان کرد: ظرف دو یا سه روز اوضاع در قرقیزستان روشن خواهد شد. تا آن زمان روسیه صبر در پیش خواهد گرفت و اوضاع را رصد خواهد کرد.

از طرف دولت سابق قرقیزستان نیز هیچ درخواست رسمی دریافت نشده و بدون این درخواست هیچ کشوری در امور داخلی بیشکک دخالت نخواهد کرد.

با نگاهی به اوضاع کنونی قرقیزستان، روسیه ، قزاقستان و سایر اعضای پیمان امنیت جمعی فکر می کنند که آیا اصلاً لازم است مداخله شود؟ عاقلانه ترین کار این است که فعلا اوضاع را بررسی کنند زیرا وضعیت بسیار مشابهی بین ارمنستان و آذربایجان در حال وقوع است و یادآور می شوم ارمنستان نیز عضو این سازمان است و تاکنون هیچ کشوری در وضعیت پیش آمده برای ایروان دخالت نکرده است.

قرقیزستان بار دیگر به مشکل برای همسایگان و شرکای خود در سازمان های اقتصادی و نظامی-سیاسی تبدیل شده، بنابراین اکنون بیشتر کشورهای منطقه منتظر می مانند و رصد می‌کنند.

مسکو به یک اصل ساده، پشتیبانی از دولت فعلی پایبند است. این دقیقاً تا لحظه ای که مقامات وضعیت را تحت کنترل دارند و قادر به انجام وظایف خود هستند، مرتبط است. پس از استعفای رئیس جمهور قانونی، دولت و مجلس از حمایت روسیه محروم خواهند شد.

«ضمیر کاراژانوف» کارشناس سیاسی قزاقستان می‌گوید: «نورسلطان» با دقت در حال مشاهده چگونگی سومین تغییر خشونت آمیز قدرت در کشور همسایه است. تاکتیکهایی که قزاقستان در دو زمان گذشته در رابطه با قرقیزستان رعایت می کرد، اکنون تکرار خواهد شد.

برای قزاقستان عادی شدن وضعیت در بیشکک و سایر مناطق قرقیزستان مهم است. صرف نظر از این که چه کسی قدرت را در این کشور در دست بگیرد و حفظ کند، زیاد فرقی ندارد زیرا قزاقستان با آن به توافق خواهد رسید.

مهمترین چیز برای قزاقستان این است که قرقیزستان تعهدات سیاسی، اقتصادی و سایر تعهدات خود را در قبال شرکای خارجی تأیید کند. شرایط دیگر ثانویه است. این اولین بار نیست که قرقیزستان روزهای سختی را پشت سر می گذارد و تا آنجا که من می دانم ، آخرین بار بیشکک سیاست خارجی و روند اقتصادی خود را تغییر نداده است.

احتمال مداخله در این شرایط از طرف سازمان پیمان امنیت جمعی حداقل است. این سازمان به عنوان پاسخی به تهدیدهای خارجی ایجاد شده است و درگیری داخلی در قرقیزستان حتی با وجود کشمکش های زیاد مهم نیست.

«آندری گروزین» رئیس گروه آسیای مرکزی و قزاقستان انستیتوی کشورهای همسود نیز معتقد است: موقعیت روسیه در موضوع قرقیزستان به وضوح در بیانیه سفارت روسیه در بیشکک مشخص است، ماهیت اصلی این بیانیه "بیایید با هم زندگی کنیم" خلاصه می شود و مسکو برای رسیدن به این مهم صبر خواهد کرد.

هنوز هیچ شاخصی وجود ندارد که نگرانی جدی مسکو را نشان دهد. اکنون بیشتر نگرانی ارتباط اوضاع قرقیزستان با اعتراضات در بلاروس و درگیری در ارمنستان است.

در حال حاضر بیشتر در قرقیزستان اختلافات داخلی است تا نقش عوامل خارجی و درگیری زیادی بین طرف های مخالف در جامعه وجود ندارد.

در حال حاضر تضادها بین قبیله ها و مناطق قرقیزستان وجود دارد.

انتهای پیام/ح