به گزارش گروه دیگر رسانههای خبرگزاری فارس، روزنامه صبح نو در گزارشی به افزایش سرانه مطالعه کتاب در ایام کرونا پرداخته است که بخشهای مهم آن در ادامه میآید.
به نظر میرسد باز هم با اوجگیری شیوع کرونا و آغاز دورههای خانهنشینیهای اجباری و افزایش اوقات فراغت باز هم مردم به مطالعه کتاب روی آوردهاند و شاید دیگر چندان غیر قابل باور نباشد که ادعا کنیم کرونا دستکم بر تغییر رفتار مطالعاتی مردم و افزایش سرانه مطالعه در کشور تاثیر داشته است.
اما دوره دوم شیوع کرونا، تفاوت بهسزایی با دوره اول دارد و آن هم این که دیگر مسیر فروش کتابهای کاغذی هم روی ریل قرار گرفته و پس از حدود هفتماه، کتابفروشهای بیشتری راه و چاه این بازاریابی جدید را یاد گرفتهاند. این درحالی است که اقبال نسبت به پلتفرمهای مجازی فروش کتاب نیز افزایش یافته است.
حالا دیگر یک توافق چندجانبه میان صنعت نشر، صنعت عرضه کتاب و خوانندگان به وجود آمده و همگی کموبیش یاد گرفتهاند در ایام خانهنشینی کرونایی از چه مسیرهایی میتوانند به کتاب مد نظرشان دست پیدا کنند.
از کتابگردی خیابانی به کتابگردی مجازی
مسیر اول، همان خرید کتاب کاغذی است که البته حالا بیشتر از کتابگردی در راسته خیابان انقلاب یا کتابفروشیهای سطح شهر به فضای مجازی سرریز کرده خریداران ترجیح میدهد در خانه بمانند و از طریق پست یا سایر راههای غیرمستقیم کتاب فیزیکی را دریافت کنند.
ظاهراً کسبوکارهای مبتنی بر فروش کتاب بیش از پیش به سمت فروش از طریق سفارش گرفتن و ارسال کتاب رفته است و برخی از کتابفروشان دستکم از طریق یک صفحه اینستاگرامی با خریداران خود ارتباط گرفتهاند. با این حال به نظر میرسد که در میان همه راههای دسترسی به کتاب، رشد اقبال به سمت خواندن کتابهای الکترونیکی بیش از هر راه دیگری بوده است. در واقع مسیر دوم مطالعه کتاب مجازی است که هم بازار پلتفرمهای عرضه کتاب را داغ کرده و هم البته دانلود کتابهای رایگان در اینترنت را هم افزایش داده است.
افزایش ۲ تا ۳ برابری فروش اینترنتی کتاب
محمد صدوقی، مدیر «طاقچه» یکی از سه پلتفرم اصلی عرضه کتاب الکترونیک چندی پیش در گفتوگو با «صبحنو»، در پاسخ به این سؤال که فروش کتاب کاغذی از طریق پست و راههای غیرمستقیم دیگر بیشتر رشد داشته یا فروش کتاب الکترونیک گفت: «آماری که من از دیجیکالا، شهر کتاب آنلاین و برخی دیگر به صورت حدودی داشتم، نشان میداد که آنها رشد فروش و ارسال پستیشان حدود دو تا سه برابر بوده است که به خاطر ایام عید و تعطیلات، برخی از آنها با مشکل ارسال هم مواجه شده بودند.»
وی افزود: «اقبال ناشرانی که از قبل در طاقچه حضور داشتند یا ناشرانی که با کتابالکترونیک آشنایی داشتند اما به دلایلی تمایل به حضور نداشتند، مثلاً فکر میکردند روی فروش کاغذیشان تأثیر میگذارد، به کتاب الکترونیک بیشتر شد و این دسته ناشران به این سمت حرکت کرده و همکاریشان را بیشتر کردند. به علاوه ناشران در اسفند درگیر مساله نمایشگاه کتاب هم بودند که وقتی بنا شد نمایشگاه برگزار نشود، خصوصاً بعد از ایام عید، خیلی از ناشران مراجعه کردند و ناشرانی هم که از قبل همکاری داشتیم، درخواست داشتند که کتابهای دیگرشان هم زودتر آپلود شود.»
ناشران زودتر شرایط جدید را باور کنند
اما یک طرف مهم عرضه کتاب الکترونیک، ناشران هستند. در واقع با این که اقبال عمومی به سمت مطالعه کتاب مجازی رفته اما دیر جنبیدن ناشران برای هماهنگ شدن با این فضا ممکن است آنان را در معرض خطرات بیشتری قرار دهد.
راهی برای خودتطبیقی کتابخانههای عمومی با کرونا هست؟
اما مسیرهای سنتی دیگری هم هست که دارند خود را با شرایط جدید تطبیق میدهند. درواقع اگر فکر میکنید شیوع کرونا کتابخانههای عمومی را به کلی تعطیل کرده است، سخت در اشتباهید. به نظر میرسد که حتی کتابخانههای عمومی هم که مبتنی بر عرضه کتاب فیزیکی آن هم به صورت اشتراکی و مستلزم حضور متقاضی در مکان کتابخانه هستند، این روزها بیشتر تلاش میکنند تا راههایی را بیابند که کتابخانههای عمومی هم از چرخه عرضه کتاب خارج نشوند.
در دسترس بودن کتاب، عامل مهمی در افزایش سرانه مطالعه
آخرین نمونه از این دست، همین یک ماه پیش در ایستگاه متروی حضرت ولیعصر (عج) تهران اتفاق افتاد. نزدیک کردن کتاب به محلهای پرتردد و در دسترس عموم از جمله تدابیری است که نهادهای فرهنگی و شهری برای افزایش سرانه مطالعه و در معرض دید و تماس مخاطبان قرار دادن کتاب، انجام دادهاند.
در همین راستا چندی پیش بخشی از محیط ایستگاه متروی میدان حضرت ولی عصر (عج) با چهار هزار جلد کتاب، به کتابخانه تبدیل و افتتاح شد. فرنوش نوبخت، مدیرعامل شرکت بهرهبرداری مترو تهران و حومه درباره این موضوع به تسنیم گفته است: «سال گذشته پیش از شیوع ویروس کرونا، تفاهمنامهای با کتابخانه ملی داشتیم تا براساس آن هشت ایستگاه مترو برای ایجاد کتابخانه عمومی در نظر گرفته شود اما با توجه به شیوع کرونا، فعلاً ایستگاه میدان ولی عصر (عج) بهعنوان کتابخانه عمومی انتخاب و راهاندازی شده است.»
کتابخانه این ایستگاه حالا با توجه به خطرات شیوع کرونا مراحل دسترسی به کتاب مدنظر را برای متقاضیان آسانتر کرده و با قرار دادن رایانههای و مسوولان جستوجو این مسیر را کوتاهتر کرده است.
انتهای پیام/