از سینمای ۱۲۵ ساله اتیوپی چه می‌دانید؟ + تصاویر

سینما امپایر واقع در آدیس آبابا، دهه ۵۰ میلادی

خبرگزاری فارس ـ گروه سینما: صنعت سینما در اتیوپی هنوز در مرحله نوزادی خود به سر می‌برد. البته در چند سال اخیر این کشور شاهد تعداد زیادی از فیلمسازان نسل جدید بوده است که مشغول تولید محصولات آماتور بوده‌اند و بعضاً نظر بینندگان زیادی را در اتیوپی به خود جلب کرده اند،  با این حال  باید به روشنی اشاره کنیم که این تولیدات هیچ یک در حد استاندارد نیستند. این در حالی است که اتیوپی تنها ملت آفریقایی با خط خاص خود و تاریخچه میراث ادبی باستان است.

اما نکته تعجب آور این است که صنعت سینما تنها سه سال پس از نمایش اولین فیلم جهان در پاریس در ۲۸ دسامبر ۱۸۹۵ توسط برادران لومیر به این کشور وارد شد. برخی از آثار مکتوب علمی، سال ورود نخستین تجهیزات فیلمبرداری به اتیوپی را ۲۶ سال بعد از این تاریخ و ساخت نخستین سالن سینما را ۱۹۲۳ میلادی ذکر کرده‌اند.

با این همه، فیلمسازی در اتیوپی طی این سال‌ها نتوانسته به بالندگی و بلوغ برسد که در ادامه به توضیح و علل این عقب ماندگی خواهیم پرداخت.

هایله سلاسی امپراتور اتیوپی در دهه ۴۰ میلادی

* مستندی درباره فقر مردم اتیوپی، میراث بازمانده سینمایی

تاریخچه هنر هفتم در کشور اتیوپی به دوره حاکمیت نظامیان به رهبری «منگستو هایله ماریام» باز می‌گردد و از سال ۱۹۷۵ به بعد به تدریج صنعت سینما در این کشور شکل گرفت. تنها سابقه‌ای که از سینما در دوره قبل از حکومت هایله ماریام در این کشور وجود دارد فیلم مستندی است که در دهه ۱۹۶۰ توسط فیلمسازی اتیوپیایی درباره فقر و گرسنگی مردم این کشور تهیه شد و با وجود کیفیت هنری پایین آن، به دلیل ترسیم صحنه‌های تکان‌دهنده‌ای از زندگی پر محنت و رنج مردم اتیوپی با استقبال شبکه‌های تلویزیونی غربی مواجه شد و بسیاری از کانال های تلویزیونی کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی آن را پخش کردند.

پس از استقرار نظامیان بر اتیوپی در سال ۱۹۷۴، هایله ماریام سانسور شدیدی را بر صنعت در حال رشد سینما حاکم ساخت و تلاش زیادی انجام داد تا آن را در خدمت اهداف کمونیستی خود و تبلیغ حاکمیت خویش قرار دهد، به همین دلیل نمایش فیلم‌هایی از شوروی رونق گرفت، هر چند رفته‌رفته از تعداد سالن‌های سینما کم شد.

با وجود محدودیت‌های دوره ۱۵ ساله رژیم هایله ماریام، سینمای اتیوپی به تدریج به پیشرفت‌های قابل توجهی نائل آمد و کارگردانان بزرگی همچون هایله گریما (Haile Gerimaa) فیلم‌های ارزشمندی در ارتباط با تاریخ و فرهنگ اتیوپی تولید کردند که سبب شهرت سینمای اتیوپی در سطح قاره آفریقا شد.

منگیستو هایله ماریام

پس از سرنگونی هایله ماریام و به وجود آمدن آزادی نسبی در این کشور آفریقایی، فیلم‌های مستند و سینمایی متعددی در دهه‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ میلادی در اتیوپی تولید شدند و چند سینمای بزرگ مطابق با استانداردهای بین‌المللی نیز در آدیس آبابا و دیگر شهرهای بزرگ اتیوپی احداث شدند.

از سال ۲۰۰۰ به بعد، اتیوپی رشد چشمگیری در تولید فیلم‌های ویدئویی محلی داشته است. فیلم‌ها اکثر به زبان «امهری» زبان بومی مردم اتیوپی ساخته می‌شوند و برخی هم از زبان فرانسه بهره می‌گیرند.

* رقابت نابرابر فیلمسازان بومی با تولیدات جهانی

با وجود پیشرفت‌های صورت گرفته در هنر سینما و اعطای برخی جوایز جشنواره‌های فیلم آفریقایی و بین‌المللی به فیلم‌های ساخته شده توسط فیلمسازان اتیوپیایی، صنعت سینما در این کشور همچون دیگر کشورهای آفریقایی از نظر فناوری و تکنولوژی روز در سطح پایینی قرار دارد که بخش عمده این امر به عدم حمایت دولت از صنعت سینما و فقدان سرمایه‌گذاری بخش خصوصی باز می‌گردد.

از سوی دیگر انبوه فیلم‌های آمریکایی، هندی، اروپایی، ترکیه‌ای و نیجریه‌ای که از سینماهای کشور نمایش داده می‌شوند، رقیب جدی اندک فیلمسازان اتیوپی به شمار می‌‌روند که باید با بودجه‌ای بسیار اندک به رقابت با این فیلم‌ها بپردازند.

* فقدان مؤسسات آموزشی سینمایی

علاوه بر آن هنوز مؤسسات و انستیتوهایی که به صورت علمی هنر سینما و فیلمسازی را به علاقمندان آموزش دهند، در این کشور وجود ندارد و معدود کارگردانان اتیوپیایی نیز عمدتاً در کشورهای اروپایی تحصیل و اطلاعات خود را در دانشگاه‌های این کشورها به دست آورده‌اند.

با این همه طی چند سال گذشته حرکت نوینی در صنعت سینمای اتیوپی آغاز شده و دولت نیز با در نظر گرفتن بودجه‌ای محدود، معدود فیلمسازان کشور را به خلق آثاری حماسی به ویژه در ارتباط با تاریخ و تمدن اتیوپی فراخوانده است.

* جشنواره‌های فیلم و جوایز آن در اتیوپی

طبق اعلام رایزنی فرهنگی ایرانی در اتیوپی، جشنواره بین‌المللی فیلم مستند «آدیس آبابا» تنها فستیوال فیلم بین‌المللی در اتیوپی است که از سال ۲۰۰۵ آغاز بکار کرده و به دنبال ایجاد بستری برای فیلمسازان آماتور و حرفه‌ای است و طی آن بسیاری از سازندگان فیلم باید کار خود را به نمایش بگذارند و جوایز به بهترین فیلم‌ها هم توسط نظر هیأت داوران اهدا می‌شود.

شناخته‌شده‌ترین و معتبرترین جایزه در صنعت فیلم اتیوپی جایزه گاما (Gumma) است. این جایزه هر ساله از بین محصولات فیلم تولیدی در آدیس آبابا (پایتخت اتیوپی) برگزار شده و اولین دوره آن نیز در سال ۲۰۱۴ برگزار شد و جایزه برای فیلم‌های برتر این است که به صورت زنده فیلم در کانال‌های تلویزیونی اتیوپی نمایش داده می‌شوند.

بر اساس آماری که در سال ۲۰۱۶ منتشر شده، در اتیوپی ۲۷۳ پرده نمایش فیلم وجود دارد.

انتهای پیام/