اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

تعلیم و تربیت  /  دانشگاه

دست کوتاه دانشجویان و رشد قارچ‌گونه کلاه‌برداران/ قراردادهای میلیونی برای دریافت پذیرش‌های دروغین

در شرایطی که کرونا، مصائب چاپ مقاله برای اخذ مدرک دکتری را مضاعف کرده و با رو به پایان بودن 8 ترم مجاز تحصیلی، جریمه هزینه سنوات انتظار دانشجویان را می‌کشد، تجارت زیرزمینی اکسپت مقاله دکتری در ازای دریافت وجه رونق گرفته است.

دست کوتاه دانشجویان و رشد قارچ‌گونه کلاه‌برداران/ قراردادهای میلیونی برای دریافت پذیرش‌های دروغین

گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، فاطمه سامعی؛ مدتی است که دانشجوهای دکتری از سختی انتشار مقاله که یکی از لازمه های دفاع و فارغ التحصیلی است سخن می گویند و از سنگ اندازی و سخت گیری های دانشگاه در مقاله و دفاع گلایه می کنند؛ اما امروز به همه این گلایه ها، گلایه از شرایط متاثر از کرونا هم اضافه شده است.

دانشجویان دکتری می گویند که کرونا، مصائب چاپ مقاله برای اخذ مدرک دکتری را مضاعف و در نتیجه رویای فارغ التحصیلی را دورتر کرده است.

علاوه بر همه این سختی ها، دغدغه اصلی دانشجوهای دکتری به پایان رسیدن 8 ترم مجاز تحصیلی است که پس از آن دانشجوها مشمول جریمه هزینه سنوات می شوند که در شرایط اقتصادی فعلی برای بسیاری از دانشجوها خارج از توان پرداخت است.

اکنون به نظر می رسد همه عوامل دست به دست هم داده اند که برخی از دانشجوهای دکتری در راه رسیدن به مقاله برای مجوز دفاع به تجارت زیرزمینی اکسپت مقاله دکتری در ازای دریافت وجه رو بیاورند.

*دانشجویان از مصائب چاپ مقاله می گویند

مقاله داشتن شرط دفاع و فارغ التحصیلی برای دانشجوهای دکتری است که این روزها سخت تر از گذشته شده است و همین امر تجارت و روش های میانبر و غیرمجاز برای دست یابی به مقاله را پرطرفدارتر کرده است.

خبرنگار فارس در گفت وگو با چند دانشجو به مصائب چاپ مقاله، پرداخته است.

خانم زهره وند یکی از دانشجویانی است که مدتی پیش مقاله خود را به سرانجام رسانده است اما همچنین درگیر فارغ التحصیلی است؛ او کمپینی را هم در این باره در سامانه فارس من خبرگزاری فارس به راه انداخته است. سردبیر این کمپین به خبرنگار فارس، توضیح داد: در حال حاضر چاپ مقاله تحت تاثیر عوامل غیرعلمی از جمله شرایط سیاسی، طولانی شدن زمان داوری و گرانی مواد و ابزارهای آزمایشگاهی، سخت تر از قبل شده است. مجموعه این عوامل طول تحصیل دانشجوی دکتری را افزایش می دهد و وقتی مدت تحصیل بیشتر از حد مجاز شود، دانشجو ملزم به پرداخت هزینه سنوات خواهد شد که سنوات محلی برای درآمدزایی و تامین بودجه دانشگاه‌ها شده است. 

آقای آزاد که یک دانشجوی دانشگاه آزادی است، کمپین دیگری را با موضوعی مشابه در سامانه فارس من ثبت کرده است. وی به مشکلات دانشجویان دانشگاه آزاد در چاپ مقاله اشاره می کند و درباره مطالبه خود به خبرنگار فارس، می گوید: چاپ مقاله در مجلات معتبر وزارتخانه ها یا مجلات معتبر خارجی برای دانشجویان دکترا اجباری است؛ اما از نظر مراجع داخلی و خارجی، برخی از مجلات دانشگاه آزاد اعتبار لازم را ندارند و برخی از نشریات دارای اعتبار هم مقالات دانشجویان دانشگاه آزاد را چاپ نمی کنند. همه این عوامل دوره تحصیلی دانشجو را افزایش می دهد و هزینه مالی، روانی و زمانی به دانشجو تحمیل می کند. در نتیجه این شرایط، بسیاری از دانشجویان مجبور به پرداخت هزینه مالی هنگفت برای پذیرش یا چاپ مقالات خود شده اند.

*اگر با کرونا، پژوهش افت کند انتشار مقالات هم کاهش پیدا می کند

بی شک کرونا بر آموزش و تحصیل در همه دنیا اثرگذار بوده است و طبیعی است که در ایران هم شاهد اثرات این ویروس همه گیر بر نظام آموزش و پژوهش کشور باشیم که قطعا بخشی از آثار آن در فعالیت های پژوهشی و مقالات نمود خواهد یافت.

یکی از اثرات مستقیم ویروس کرونا بر فعالیت دانشگاه ها و پژوهشگاه ها، کاهش فعالیت های پژوهشی در این مدت بوده است. به طوری که اخیرا مدیران و اساتید دانشگاهی درباره لزوم توجه بیشتر به مقوله پژوهش در ترم جدید برای پرهیز از افت علمی دانشگاه ها و کشور هشدار و تذکر دادند.

همچنان که محمود فتوحی فیروزآباد رئیس دانشگاه صنعتی شریف زنگ خطر کاهش فعالیت های پژوهشی در دانشگاه ها در دوران شیوع کرونا را به صدا درآورد و احتمال کاهش رشد علمی کشور در سال های آینده را مطرح کرد.

وی در این باره، توضیح داد: حفظ کیفیت فعالیت‌ آموزشی و پژوهشی در کشور در زمان شیوع کرونا، از چالش های فعلی است. ضرر کاهش فعالیت ‌های پژوهشی دانشگاه ها، در آینده نمایان می شود. زیرا وقتی پژوهش انجام نشود مقاله علمی منتشر نمی شود. این نتیجه روی عملکرد دانشگاه ها و جایگاه علمی کشور تاثیر خواهد داشت.

به گفته وی، رتبه دانشگاه ها و رتبه علمی کشور در سال های اخیر رشد خوبی داشته است و امسال به رتبه 15 دست پیدا کرده ایم.

فتوحی تاکید کرد: کرونا می تواند تاثیر منفی بر پژوهش در کشور داشته باشد همچنان که قطعا بر اقتصاد کشور تاثیر زیادی داشته است.

در این باره این گزارش را مشاهده کنید: «گزارش فارس از 3 مشکل اصلی گریبانگیر پژوهش دانشگاهی در شرایط کرونا/ وزارت علوم برای جلوگیری از افت پژوهش چاره اندیشی کرد».

*سخت شدن مقاله دادن، تجارت کمک به چاپ مقاله را داغ کرد

دور از ذهن نیست در شرایطی که از یک سو مشکلات دانشجوها برای چاپ مقاله بیشتر شود و از سوی دیگر در شرایط خاص کرونایی، زمان به سرعت سپری می شود و ماحصل آن هزینه گران سنوات برای دانشجوها خواهد بود، تجارت و روش های میانبر برای کمک به چاپ مقاله و دست یابی به مقاله داغ تر شود. حتی گشتی در فضای مجازی به آسانی نمونه هایی از این تجارت را در دسترس قرار می دهد. 

 ظاهر این تجارت، مشاوره و در عمل انجام صفر تا 100 کار مقاله است. برای مثال وقتی به آگهی تأسیس یکی از این موسسات همکار و همیار در نگارش و پذیرش مقاله نگاه می کنیم می بینیم که موسسه در موضوعات متعددی خدمات مشاوره ارایه می کند که تهیه و چاپ مقاله علمی فقط یکی از بیشمار زمینه های کاری آن است؛ این رویه یعنی راهی غیررسمی و غیرعلمی برای یک مسیر علمی ایجاد شده است.

*ارائه خدمات مقاله دانشجویی در کنار تأمین نیروی کار و توزیع غذا

آگهی تاسیس یکی از این موسسه ها در سایت روزنامه رسمی در دسترس همه مراجعه کنندگان به سایت قرار دارد. در این آگهی آمده: « تأسیس مؤسسه غیرتجاری ....در 16 اسفند ...به شماره ثبت ...به شناسه ملی ...ثبت و امضا ذیل دفاتر تکمیل شده که خلاصه آن به شرح زیر جهت اطلاع عموم آگهی می‌شود. موضوع مؤسسه: مشاوره و انجام کلیه خدمات مربوط به اتوماسیون اداری و صنعتی، انجام مطالعات فنی، اقتصادی و اجتماعی و ارائه خدمات در زمینه‌های مختلف از جمله مدیریت مالی، ارائه خدمات مدیریت و مشاوره در زمینه‌های مختلف و تجزیه و تحلیل آنها، تهیه و تنظیم اظهارنامه‌های مالیاتی و دفاتر قانونی شرکت‌ها و ارائه گزارش‌ها و ترازهای مالی و حسابداری، مشاوره و انجام کلیه خدمات مورد نیاز مؤسسات اقتصادی، مالی و تجاری و اشخاص، تهیه طرح توجیهی فنی، اقتصادی، مالی و حقوقی، پشتیبانی کلیه امور اداری برای مؤسسه و انجام کلیه امور خدماتی و تأمین نیروی انسانی از قبیل نظافتچی، آبدارچی، باغبان، ماشین‌نویس و بایگان، حسابدار، اسباب‌کشی، تایپ و پرینت و ترجمه. تأمین کارگر ساده و ماهر و توزیع سرویس غذا، ارائه خدمات تهیه و تنظیم کلیه مقالات دانشجویی و دانش‌آموزی، دایر کردن کلاس‌های تقویتی، آمادگی کنکور و تأسیس آموزشگاه‌های زبان خارجی، عقد قرارداد با کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی دولتی و خصوصی، اخذ وام و تسهیلات با کلیه بانک‌های خصوصی و دولتی و مؤسسات اعتباری ـ در صورت ضرورت قانونی انجام موضوعات فعالیت پس از اخذ مجوزهای لازم مدت مؤسسه: از تاریخ ثبت به مدت نامحدود مرکز اصلی مؤسسه: ...کدپستی ...سرمایه مؤسسه: مبلغ ...ریال است...»

این آگهی نشان می دهد، این موسسه که فعالیت خود را هم غیرتجاری عنوان کرده علاوه بر اینکه در زمینه تأمین نیروی انسانی و توزیع غذا فعال است، در کار تهیه و تنظیم مقاله هم دستی بر آتش دارد؛ شرایطی که علمی بودن ماهیت فعالیت این موسسه را با تردید جدی مواجه می کند.

*وقتی دانشجوی دکتری با فروش مسئولیت خود، مجرم می شود و لایق عنوان دکتری نیست

عوامل متعددی در به بیراهه رفتن یک مسیر علمی نقش دارند؛ اما منطقی است که هیچ یک از این عوامل نمی تواند توجیه مناسبی برای زیر پا گذاشتن اخلاق به ویژه در پژوهش علمی تلقی شود. همچنان که گاهی باوجود اینکه قانون مرز صحیح و غلط را مشخص کرده اما مرز بین حق از باطل به قدری شفاف و عیان است که حتی اخلاق سخت گیرتر از قانون می شود. نمونه این اتفاق را می توانیم در کیفیت گذاری مقالات دانشجویان دکتری ببینیم، وقتی که اساتید دانشگاه به سادگی به هر مقاله و هر رساله ای ارزش نمی دهند.

با  سید علی اکبر صفوی استاد دانشگاه شیراز و رئیس کارگروه تخصصی آموزش های الکترونیکی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در این باره صحبت کرده ایم و نظر او را درباره واگذاری وظیفه تهیه و پذیرش و اخذ اکسپت مقالات دانشجویی در ازای پرداخت وجه جویا شده ایم.

وی به خبرنگار فارس، گفت: از نظر قانونی اگر خلافی در نگارش مقاله رخ دهد جرم اتفاق افتاده است؛ اما از نظر علمی و اخلاقی معیارهای دیگری هم در این زمینه برای اساتید و دانشگاه وجود دارد.

صفوی توضیح داد: یکی از توانایی هایی که از دانشجوی دکتری انتظار می رود این است که بتواند خودش پژوهش کند، مطلب علمی را فرموله کند، مقاله تهیه کند، ژورنال انتخاب کند و بتواند با ژورنال ها مکاتبه کند و نظر داوران را بگیرد. به عنوان یک استاد دانشگاه، معتقدم اگر یک دانشجوی دکتری نتواند هر یک از این فرآیندها را خودش به تنهایی انجام دهد، به شان و جایگاهی نرسیده است که عنوان دکتری را بگیرد. 

این استاد دانشگاه شیراز تاکید کرد: از همین رو است که عنوان دکتری بعد از دفاع ارایه می شود و فقط به داشتن 2 مقاله یا نوشتن رساله نیست؛ بلکه باید کمیته تشخیص دهد که این دانشجو صلاحیت لازم برای حل یک مساله از ابتدا تا انتها را دارد یا خیر. بنابراین اگر دانشجویی داشته باشم که بدانم این کارها را خودش انجام نداده است، او را لایق عنوان دکتری نمی دانم.

وی تصریح کرد: البته برای مثال گاهی یک دانشجو مقاله را به انگلیسی نوشته و متن را برای ویرایش به کسی می سپارد و در واقع در ویرایش متنی کمک می گیرد و مشکلی نیست؛ اما اگر دانشجویی انتخاب ژورنال و پیگیری را هم به دیگران بسپارد و در این راستا وجهی را رد و بدل کند برای من پذیرفتنی نیست؛ اگر برای چاپ مقاله هم پول بپردازد که صد در صد جرم انجام داده اند و مجرم هستند.

*اخذ اکسپت مقاله دکتری در ازای دریافت وجه قطعا غیرقانونی است

با مشخص شدن صورت مساله و روشن شدن فرض اولیه، خبرنگار فارس موضوع اخذ پولی اکسپت مقاله دکتری را از جنبه های آموزشی و پژوهشی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیگیری کرد.

معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در پیگیری موضوع وعده و تضمین اخذ اکسپت مقاله برای دانشجویان دکتری به منظور دفاع از رساله دکتری در ازای پرداخت وجه، به خبرنگار فارس، گفت: این اقدام کاملا غیرقانونی است.

وی ادامه داد: این قبیل تخلف محرز، قابل پیگیری است.

خاکی صدیق گفت: معاونت های حقوقی و امور مجلس و پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصداق های این تخلف را پیگیری می کنند.

*چه شکلی از تهیه و پذیرش مقاله غیرقانونی است؟

اکنون با تایید غیرقانونی بودن دریافت اکسپت مقاله در ازای دریافت وجه، برای دریافت اطلاع کافی از رویه قانونی پذیرش مقاله، از جمله تهیه مقاله، مشاوره، چاپ و اکسپت مقاله به سراغ دیگر مسوولان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری رفته ایم.

علی اسلامی پناه، معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت وگو با خبرنگار فارس، رویه کار را از تهیه تا اکسپت مقالات دانشجویی، ضوابط قانونی و موارد تخلف را شرح داد.

وی توضیح داد: اساسا وقتی دانشجویی مقاله ای علمی را می نویسد، آن مقاله باید ارزش چاپ شدن در نشریه را داشته باشد تا مقاله در نشریه عرضه شود. مقاله به داوران نشریه ارسال می شود که معمولا در نشریات داخلی دو داور وجود دارد و داوران مقاله را مشاهده می کنند و درباره آن نظر می دهند. اگر هر دو داور مقاله، آن را رد کنند آن مقاله دیگر قابلیت چاپ در آن نشریه را ندارد.

 اسلامی پناه ادامه داد: موسسه یا افرادی هستند که به دانشجو می گویند مقاله را بررسی می کنم و نقص و اشکالات آن را برطرف می کنم و از نظر شکل و ظاهر مقاله را آماده چاپ در نشریه می کنند؛ برای مثال در نحوه نگارش مقدمه و نتیجه راهنمایی می کنند. اگر واقعا مشاوره های این موسسات در این حد باشد؛ امری مرسوم است و اگر وجهی هم در قبال آن دریافت شود، بلامانع است. این امر حتی لازم است و به علم و پژوهش کشور کمک می کند؛ زیرا اساسا برخی افراد محتوای خوبی تهیه می کنند اما ممکن است از شکل و قالب استاندارد و لازم اطلاعات کافی نداشته باشند. ما هم خوشحال می شویم که موسسات و افرادی باشند که با این روش ها به بازنشر علوم و تحقیقات در کشور کمک می‌رسانند.

معاون وزیر علوم افزود: علاوه بر این، اگر موسسه ای پا را از این حد فراتر بگذارد و به دانشجو بگوید علاوه بر اینکه اشکالات و ایرادات مقاله را برطرف می کنیم، برای مقاله از نشریه اکسپت هم می گیریم؛ یعنی به دانشجو بگوید از نشریه ای برای مقاله اش پذیرش و قبولی می گیرد و این کار را هم طبق رویه جاری انجام دهد، یعنی از طرف دانشجو با نشریه ارتباط بگیرد و مقاله را به جای دانشجو برای نشریه بفرستد؛ اگر نتیجه کار را تضمین نکند، باز هم شاید بتوان گفت که کمکی به دانشجو و قابل توجیه است؛ زیرا برخی از دانشجوها اطلاع کافی از نشریه های مورد نظر و راه های ارتباطی با نشریه ها ندارند.

وی خاطر نشان کرد: اما حالت آخری وجود دارد که قابل پذیرش و توجیه نیست. اینکه موسسه یا فردی بگوید که پذیرش و اکسپت در نشریه را تضمین می کنم قابل دفاع نیست؛ به ویژه اگر در این ارتباط وجهی مبادله شود، پژوهش ها را با شائبه مواجه می کند. این کار مثل این است که به دانشجویی گفته شود یک پایان نامه برایت می نویسم و تضمین می‌کنم که دانشگاه هم نمره ات را بدهد.

*سقف خدمات تجاری مجاز در کمک به چاپ مقاله کجاست؟

پس از اطلاع از ضوابط قانونی و موارد تخلف در موضوع تهیه و اکسپت مقاله، سوالی که برای اغلب مخاطبان مطرح می شود این است که سقف خدمات تجاری مجاز در کمک به چاپ مقاله کجاست؟

معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به این سوال پاسخ داد. وی تصریح کرد: اصول کلی کار همین 3 مرحله است که توضیح داده شد و رویه های دیگری غیر از این رویه ها، خلاف اخلاق پژوهش و ضوابط و مقررات پژوهشی در کشور است. 

وی تاکید کرد: می پذیریم که در هر شرایطی اگر پژوهشگر نیاز به کمک داشته باشد اخلاق هم حکم می کند که از مشاوره و کمک موجود موسسات و افراد استفاده کند و اگر اقدام انجام شده در ضوابط مشاوره وزارت علوم بگنجد آن را قبول می کنیم؛ اما در غیر این صورت اگر هر موسسه ای بخواهد سوء استفاده کند و خدمات دیگری ارایه دهد و اسم آن را مشاوره بگذارد که در واقع فراتر از مشاوره است، پسندیده و مجاز نیست. 

*برخورد وزارت علوم با متخلفان پذیرش غیرقانونی مقالات علمی

اما همچنان که این تخلف مانند برخی از تخلفات علمی دیگر قابل مشاهده است، یکی از سوالات اساسی در این باره واکنش وزارت علوم با این تجارت غیرقانونی و برخورد با متخلفان است. همچنان که برخی از کاربران فارس با ثبت سوژه ای در این سامانه با اشاره به ضرورت برخورد با متخلفان، خواستار حمایت از افشاکنندگان تخلف های علمی شده اند و در کمپینی با عنوان افشاکنندگان «فساد علمی»‌ حمایت شوند، این مطالبه خود را ثبت کرده اند.

 معاون حقوقی و امور مجلس وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در پاسخ به این سوال که روش برخورد با متخلفان چگونه است؟ گفت: اساسا وزارت علوم عهده دار نظم بخشیدن به موسساتی است که در زمینه آموزش و پژوهش کشور فعالیت می کنند و این وزارتخانه بر عملکرد موسسات و افراد مرتبط نظارت داشته و دارد.

اسلامی پناه با بیان اینکه وزارت علوم در هر دوره ای با هر موسسه و فردی که اخلاق و ضوابط علم و پژوهش را رعایت نکند برخورد می کند، گفت: پیش از این هم با موسسات متخلف در حوزه های مختلف برخورد شده و قطعا با این موسسات هم برخورد خواهد شد.

وی خطاب به افرادی که با تخلفات این چنینی مواجه شده اند از مردم خواست که فساد را گزارش کنند.

وی گفت: مردم اگر در این باره شکایت دارند یا خواستند تخلفی را گزارش کردند حتما موضوع را به بازرسی وزارت علوم گزارش کنند تا متخلفان شناسایی شوند.

انتهای پیام/

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول