به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، علی رغم اینکه بیش از 70 درصد بودجه کل کشور، مربوط به بودجه شرکتهای دولتی است، این بخش از بودجه کل کشور در مجلس شورای اسلامی بررسی نمی‌شود.
در واقع، هرچند بودجه شرکتهای دولتی به‌معنای اقلام حساب‌های جاری و حساب‌های سرمایه‌ای (منابع و مصارف) این شرکت‌ها به تصویب مجلس می رسد، لکن در عمل، بجز اقلام مرتبط با منابع عمومی (مانند سود سهام، مالیات، اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای و اعتبارات هزینه ای)، سایر ارقام منابع و مصارف این شرکت‌ها در قوه مقننه مورد بررسی قرار نمی‌گیرند. با توجه به همین وضعیت، بودجه این شرکت ها را می توان به «تاریکخانه» تشبیه کرد.
به صورت خلاصه، وقت‌گیر بودن بررسی بودجه شرکتهای دولتی در فرصت اندک بررسی بودجه در مجلس، لزوم بررسی تخصصی شرکتهای هر حوزه خاص، عدم دسترسی به اطلاعات کافی و مبهم بودن الگوی مطلوب ورود مجلس به بودجه شرکت‌ها، مهمترین دلایل عدم بررسی جدی بودجه شرکت های دولتی در مجلس بوده است.
*ورود مجلس به بررسی بودجه شرکت های دولتی
با این وجود و با توجه به تلاش های صورت گرفته توسط مراکز پژوهشی، رسانه ها و کارشناسان، بالاخره مجلس از زمستان 97 و همزمان با بررسی لایحه بودجه 98، تا حدودی به موضوع بررسی بودجه شرکت های دولتی ورود پیدا کرد و این روند در سال گذشته هم ادامه داشت. در همین راستا، طرح الحاق یک تبصره به ماده 182 قانون آیین‌نامه داخلی مجلس در مردادماه 98 به تصویب رسید. براساس این قانون، دولت مکلف گردید گزارش عملکرد بودجه سال گذشته، صورتهای مالی حسابرسی شده، بودجه تفصیلی سال جاری و عملکرد بودجه مصوب 6 ماهه اول سال جاری تمامی شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت و همچنین بودجه پیشنهادی سال آینده آنها و شاخصهای کلان بودجه را تا 15 آبانماه هر سال به‌همراه گزارش ارزیابی برمبنای شاخصهای مالی و عملکردی به تفکیک به مجلس شورای اسلامی تسلیم کند.
در راستای اجرای همین قانون، سازمان برنامه و بودجه کشور در نیمه آبانماه 98، اطلاعات مورد درخواست در قانون فوق را به مجلس ارسال کرد. در واقع، صورتهای مالی حسابرسی شده، بودجه تفصیلی و عملکرد بودجه به‌همراه سنجه‌های عملکردی شرکتهای دولتی در اختیار مجلس قرار گرفت، موضوعی که یک گام رو به جلو در جهت ارتقای کیفی ورود مجلس به موضوع شرکتهای دولتی در بودجه است.
*چرا بررسی صورت های مالی شرکت های دولتی مهم است؟
بدون تردید، مهمترین اطلاعاتی که دولت در راستای بررسی بودجه شرکتهای دولتی در اختیار مجلس قرار داد، صورتهای مالی حسابرسی شده این شرکت‌ها بود. از دیدگاه مرکز پژوهش های مجلس، دلایل اهمیت ویژه این صورت های مالی عبارتست از:
الف- حاوی ارقام عملکردی بوده و بالطبع مشکلات مربوط به ارقام پیوست 3 لوایح بودجه (از نظر دقت و صحت پایین) درخصوص آنها مصداق نخواهد داشت،
ب- حاوی جزئیات کاملی از عملیات شرکت در سال مالی مربوطه است،
ج- اظهارنظر حسابرس رسمی (بازرس رسمی به‌عنوان یک رکن شرکت دولتی) ضمیمه آن است.
*در صورت های مالی شرکت‌ها چه اطلاعاتی وجود دارد؟
به گزارش فارس، صورت های مالی حسابرسی شده شرکت‌ها، دو بخش دارد:
الف- گزارش صورت مالی شرکت ها بعلاوه یادداشت های توضیحی (توضیحات درباره اجزای آنها)
ب- نظر حسابرس درباره گزارش صورت مالی شرکت ها و یادداشت های توضیحی
در ابتدای گزارش صورت مالی شرکت ها، چهار جدول کلی (تصویر کلان) از وضعیت مالی آنها ارائه می شود که شامل 4 بخش است: الف- ترازنامه (جزئیات دارایی ها و بدهی ها)، ب- صورت سود و زیان (سود ناخالص، سود عملیاتی، سود قبل از مالیات و سود خالص)، ج-گردش حساب سود (زیان) انباشته، د- صورت جریان وجوه نقد.
بخشی از اطلاعاتی که در قالب یادداشت‌های توضیحی و با ذکر مستندات قانونی و مقرراتی و با بیان جزئیات ارائه می شود، عبارتند از:
- تعداد کارکنان شرکت ها و وضعیت استخدامی آنها
- موجودی نقد شرکت ها
- مطالبات شرکت ها
- مالیات ابرازی، محاسبه شده و پرداختی شرکت ها در سال های اخیر
- بدهی های شرکت ها
- مانده تسهیلات دریافتی شرکت ها و وضعیت آتی آن
- اعتبارات دریافتی شرکت ها
- درآمدها و هزینه های عملیاتی و غیرعملیاتی
- هزینه های تولید و بهای تمام شده محصولات شرکت ها
- بودجه مصوب و عملکرد شرکت ها (از لحاظ مالی و عملیاتی)
در واقع، با استفاده از اطلاعات مندرج در صورت های مالی شرکت ها می توان تصویر کلی از تبادلات و وضعیت مالی آنها ارائه داد.
از سوی دیگر، حسابرس با بررسی گزارش صورت مالی شرکت ها و یادداشت های توضیحی، تمامی ایرادات عملکرد شرکت‌ها با توجه به قوانین و مقررات را مطرح کرده است.
* در پرونده «رونمایی از تاریکخانه شرکتهای دولتی» چه خواهید دید؟
با توجه به آنچه گفته شد، خبرگزاری فارس قصد دارد از ابتدای هفته آینده و در قالب پرونده ای با عنوان «رونمایی از تاریکخانه شرکت های دولتی»، سلسله اخبار و گزارش هایی درباره صورتهای مالی شرکتهای بزرگ دولتی منتشر نماید. ویدئویی درباره این موضوع در ادامه ببینید:
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
