به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، از زمانی که انسان خود را شناخت برای رفع نیازهایش دست به تغییر طبیعت زد و با تغییر آنچه که در دسترس داشت ابزارهای مورد نیازش را با دستان خود ساخت. همچون ابزاری که برای شکار و دفاع از خود بهعنوان ساخته دست خود استفاده میکرد.
پس از آن به واسطه یکجا نشینی و پرداختن به مشاغلی چون کشاورزی و دامپروری، بشر به این تفکر وا داشته شد تا ابزار مورد استفاده خود را متنوعتر به لحاظ کارایی و زیبایی بسازد و از این رو روستاهای کوچک به عنوان اولین خاستگاههای صنایع دستی شناخته شدند.
رشد صنایع دستی نیز با رشد و پرورش تمدنها رونق بیشتری پیدا کرد تا آنجا که صنایع دستی هر کشور نمادی از فرهنگ، تمدن و آداب و رسوم آن کشور شد.
صنایع دستی با دو کاربرد مهم زیبایی و استفاده مورد بهرهبرداری قرار گرفت و امروز بهعنوان یکی از مهمترین تولیدات هر کشور به شمار میرود و مردم چه در شهرها و چه روستاها به استفاده از صنایع دستی اقبال خوبی نشان میدهند.
کشور ایران و به طبع استان فارس و شهر شیراز نیز طی سالیان دور صنایع دستی بسیاری را به خود دیده است
آثار فاخری که به دلیل ورود به دنیای صنعتی از صد سال پیش تا کنون در مسیر فراموشی قرار گرفتند.
کشور ایران با داشتن انواع مختلف صنایع دستی بهعنوان شاخصترین و اصیلترین جلوهگاه تاریخ و تمدن کهن این سرزمین در دنیا شناخته شده است و در این میان استان فارس در حوزه صنایع دستی جایگاه ویژهتری دارد.
صنایعی که متاسفانه امروز راه رکود را در پیش گرفتهاند و برای احیایشان باید از همتی مضاعف بهره برد.
مسگری، شیشهگری، نمدمالی، گیوهدوزی، سیاهچادر، فرش و گلیم، چرخبافی، گچمهبافی، اویی بافی، جاجیم بافی، کاشیتراش، سفالگری، کوزهگری، چیقبافی، رنگرزی، آبگینه، خاتم و معرق و منبت و.... تنها تعدادی از صدها نوع صنایع دستی است که در قدیم در استان فارس رونق داشته و امروز فراموش شده یا در حال فراموشی است.
وجود ۸۰ دهنه مسگری در بازار مسگرهای شیراز که هر یک بهصورت تخصصی کاسه و بشقاب و دیگ و قابلمه میساختند و امروز تعدادشان به دو سه تا بیشتر نمیرسد نمونه بارز و عینی فراموش شدن این مشاغل است.
یا میدان کوزهگری شیراز گواه ادعای تعداد زیادی از مغازههای سفالگری چرخی در این شهر پر آوازه است که امروز دیگر از آن خبر چندانی نیست؛ چرا که امروز صنعت پا جای پای صنایع دستی قدیم گذاشته است و با تولید انبوه نیازها را وارد بازار میکند.
به گفته کارشناس مسئول توسعه و ترویج صنایع دستی استان فارس، سیاهچادر بهعنوان قدیمیترین صنایع دستی ایرانی نیز به فراموشی سپرده شده است.
وی با اشاره به اینکه فلسفه شکلگیری معاونت صنایع دستی نیز شناسایی و احیای مشاغل و صنایع دستی در حال رکود بوده است، اظهار داشت: اولین برنامه ما جهت احیای صنایع دستی در حال رسوخ فرش دستباف عشایر قشقایی بود. بهگونهای که هر سال حداقل یک رشته مورد بررسی و احیا قرار میگیرد. مجید سلیمی با اشاره به اینکه خودش کل ایران را زیرپا گذاشته و تنها توانسته است پنج سیاهچادر شناسایی کند، گفت: دلایل زیادی از جمله تغییر جو آب و هوا و افزایش گرد و خاک برای از بین رفتن این صنایع دستی وجود دارد که در شورای احیا و باز زنده سازی رشتههای در حال منسوخ شدن، مطرح شده و در حال پیگیری است.
برگزاری دورههای آموزشی صنایع دستی نیز برای علاقهمندان به رشتههای مختلف از جمله اتفاقات خوبی است که در این معاونت دنبال میشود.
وی علاوه بر سیاهچادر که مواد اولیهاش(موی بز) است دیگر پیدا نمیشود و رغبتی برای بافتنش وجود ندارد به دیگر رشتهها نیز اشاره کرد و عنوان داشت: رشتههای چوبی نیز مانند چیقبافی در حال منسوخ شدن است.
نقاشی روی چوب، کاشی تراش یا کاشی معرق نیز از مشاغل در خطر هستند و کاشی سازی سنتی کاملا منسوخ شده است و تنها یک نفر در فارس در این حوزه فعال است.
سلیمی مهمترین مشکل پیش روی صنایع دستی در حال احیا را تامین نشدن بازار عنوان کرد و گفت: تلاش برای احیای صنایع دستی فراموششده یا در حال فراموشی ادامه دارد اما تا بازار مناسبی برای خرید و فروش این محصولات وجود نداشته باشد، اتفاق مهمی رخ نخواهد داد.
سلیمی با بیان اینکه تعداد صنایع دستی که توسط مردم استان فارس ساخته میشده بسیاز ریاد است گفت: در این میان برخی کاملا فراموش شده و برخی در حال فراموشی است.
کارشناس مسئول توسعه و ترویج صنایع دستی استان فارس صنایع دستی را بهعنوان ارزشهای فرهنگی جامعه عنوان و بر ضرورت حفظ و احیای آنها تاکید کرد.
سلیمی با تاکید بر اینکه صنایع دستی ما هویت ما را شکل میدهند، گفت: بحث مادی و اشتغالزایی در این راستا بسیار حائز اهمیت است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد، چنانچه اگر برای مثال روند تولید خاتم توسط کشور چین به همین منوال پیش رود، نه تنها خاتمهای چینی بهجای خاتم اصیل شیراز در بازارها عرضه خواهد شد بلکه فرهنگ و هویت ما نیز توسط آنان به سرقت رفته است.
پس نیاز است ضمن حفظ و احیای آثار هنری و صنایع دستی اصیل ایرانی و برگزاری دورههای آموزشی برای علاقهمندان جهت ورود به این حرفهها بازار مناسب جهت فروش محصولاتشان نیز فراهم شود تا انگیزهای مضاعف برای پرداختن به این رشتههای ارزشمند که شکلدهنده فرهنگ و هویت ایران است، ایجاد شود و از به سرقت رفتن این گنجینههای ارزشمند نیز پیگیری شود.
انتهای پیام/ ن