اخبار فارس من افکار سنجی دانشکده انتشارات توانا فارس نوجوان

بین الملل  /  غرب آسیا

یادداشت میهمان| حقوق بشر در یمن قربانی معامله‌های تسلیحاتی

اوضاع کنونی در یمن که با حضور نیروهای ائتلاف به رهبری عربستان سعودی شرایط جدیدی را در منطقه غرب آسیا رقم زده است از مباحث قابل توجه است که از دید صاحبنظران و تحلیلگران پنهان نمانده است.

یادداشت میهمان| حقوق بشر در یمن  قربانی معامله‌های تسلیحاتی

گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس؛ سید نورالله میراشرفی*: در اوضاع کنونی یمن از ابتدایی ترین حقوق انسانی که همان حق حیات است به دور مانده است. در حالیکه متن پیش‌نویس نهایی سازمان ملل برای حل بحران یمن در حال تدوین است گزارش‌های تکان دهنده‌ای از سویی سازمان ملل از اوضاع یمن  ارائه شده است. حاکی از این نکته می باشد که  مختل شدن وضعیت  بهداشت و سوء تغذیه در اثر جنگ و درگیری  و همچنین  شیوع  ویروس کرونا وضعیت  تاسف باری را در این کشور رقم زده است. در واقع وقوع جنگ و تنش در  یمن  نه تنها حقوق بشر در این کشور را مورد تهدید قرار داده بلکه تعهدات بین المللی را هم نقض نموده است.با این اوصاف  ۸۰ درصد جمعیت این کشور از ابتدایی‌ترین نیازهای انسانی محروم شده اند.با توجه به  گزارشات لیزا گرانده که هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد   در زمینه بحران های انسانی که در ما ه های اخیر در یمن رخ داده  توجه نماییم. وضعیت  بحرانی و نامناسب  ملت این کشور را درک نموده و عاملان ایجاد بحران وتنش و جنگ در این کشور را   در زمره مجرمان  ناقضان حقوق بشر   قرار خواهیم داد. چنانچه وضعیت دکر شده همچنان در یمن ادامه یابد  باتهدیدات متعددی از جمله  جان هزاران کودک به علت سوء تغذیه و بیماری های حاصله از ان روبرو خواهیم شد بنا بر نظرات  کارشناسان اپیدمیولوژی  با شیوع بیماری کرونا در جهان یمن نیز با اوضاع توصیف شده سریعتر  از سایر کشورها ی  منطقه با تهدیدات این ویروس روبرو  شده به گونه ای که یا نبود تجهیزات بهداشتی وعدم محافظت شخصی کارکنان در مراکز اداری کشور ساختار  و نظام سیاسی را دچار تنش خواهد نمود. . از سوی دیگر هشدارهای اخیر  کارشناسان سازمان ملل نسبت به  تامین منابع مالی یمن در جهت حفظ حقوق انسانی و جایگاه ان  د ر شرایط بحرانی  می با شد.

بر همین اساس گوترش  دبیر کل سازمان ملل در سخنان هفته گذشته خود پیش بینی کرد که اگر اوضاع در  یمن همچنان  با  همین شرایط ادامه یابد  این کشور بدترین بحران گرسنگی در جهان را در دهه های اخیر را تجربه خواهد نمود.همچنین طبق  گزارشات ارائه شده در چند ماه اخیر  گرسنگی  عامل اصلی از دست دادن کودکان  در این کشور خواهد بود و زیر پا گذاشتن ابتدایی ترین حقوق ملت یمن  به وضوح مشاهده خواهد شد.

  علاوه بر گزارشات ارائه شده یکی از مشکلات جدی دیگر در یمن  روند خدمات رسانی و تجهیزات پزشکی لازم برای ۱۸۹ بیمارستان و۲۵۰۰ کلینیک درمانی  که نیمی از امکانات درمانی یمن رو تشکیل می دهد می باشد که  پیش بینی شده  که احتمال توقف بوده و نیازمند بررسی منطقی تر و مناسب تری   از ادامه درگیری در یمن می باشد.

 نکته قابل توجه حضور نیروهای  ائتلافی  به رهبری عربستان سعودی  و استراتژهای تدوین شده ایالات متحده آمریکا که عامل اصلی بحران و جنگ در یمن است که صلح وامنیت را از مردم این کشوردریغ نموده و دغدغه های امنیتی را در میان کشورهای منطقه از جمله جمهوری اسلامی ایران ایجاد نموده است.اگر برای تحلیل قوانین حقوق یین الملل جنگ وتنش را در یمن تحلیل کنیم باید به این نکته توجه داشته باشیم که طرفهای درگیر در یمن به احتمال زیاد مرتکب جنایت جنگی شده اند .نقض  قوانین بین المللی و جنایت بین المللی طی چند سال اخیر در یمن بسیار مشاهده شده و نقض  قوانین انسانی  وکیفری بین المللی همچنان ادامه دارد وبه عبارتی درست تر حقوق بشر و قوانین آن در یمن با حضور  نیروهای ائتلافی  با رهبری عربستان سعودی رخت خود را بسته و از این کشور خارج شده  است.  نمونه مصداقی نبود ابتدایی ترین حقوق انسانی در یمن قربانی شده شهروندان این کشور در شهرهای مختلف بوده که دلیل آن حمله هوایی نیروهای ائتلافی  می باشد حملات هوایی که مناطق مسکونی .بازارها،بازداشتگاه‌ها قایقهای غیر نظامی و حتی تاسیسات پزشکی را در ماه های اخیر مورد هدف قرار داده‌اند  .از سویی دیگر محدویت های نقل و انتقالات هوایی و دریایی از جمله بسته شدن فرودگاه صنعا وبندر مدیره را میتوان  در قالب جنایت جنگی دانست چرا درپی اجرای این محدویت های دسترسی غیر نظامیان به مواد غذایی دارید را با موانع جدی روبرو نموده است.

در شرایط کنونی دولت نجات ملی از دبیر کل سازمان ملل در خواست نموده که محاصره یمن را محکوم نماید زیرا حضور این نیروها مغایر با اصول موازین بین المللی است. وضعیت حقوق بشر در یمن در واقع در پایین ترین حد نیز رعایت نشده و تا زمانیکه نیروهای ائتلافی به رهبری عربستان سعودی از این کشور خارج نشوند مردم این کشور طعم آرامش واسایش ره نخواهند چشید. قابل توجه است که نیروهای ائتلافی  همچنان از دستیابی به اهداف خود دور مانده اند  وفقط کشته شدن ده ها هزار یمنی واواره شدن میلیونها نفر در یمن و تخریب زیر ساخت های  و همچنین قطعی وگرسنگی و گسترش بیماریهای واگیر دار در این کشور درحال حاضر مشهود است.. و این در حالی است که مقامات عربستان سعودی چند بار از تصمیم خود در جهت ایجاد   آتش  بست در یمن خبر داده‌اند ولی اقدامی برای کاهش یا رفع محاصره این کشور  انجام نداده‌اند ودر مواردی  با بهره گیری از مسله آتش بست برحملات خود شدت داده‌اند که در این میان باید به درگیری در مرز شمال یمن  با  عربستان سعودی ومزدوران آن که همچنان بطور روزانه  ادامه داشته که هزاران شهروند  یمنی در این منطقه کشته و زخمی می شوند نیز اشاره نماییم. حال با این اوصاف  جایی برای حقوق بشر و الزامات حقوق بین الملل در یمن نخواهد بود.

بر این اساس حقوق بشر جای خود را در یمن به مرکزی برای معامله تسلیحاتی  داده است.عربستان سعودی که ادعای رهبری جهان عرب منطقه را همچنان داشته  حجم عظیمی از صادرات سلاح از آمریکا و انگلستان  وآلمان در چند سال اخیر به ویژه در جنگ یمن را داشته است .که بیشترین واردات سلاح، عربستان سعودی ۷۳ درصد  از آمریکا  و۱۳ درصد از انگلستان و بقیه را از آلمان و سایر کشورها بوده است.با توجه به این نکته نیمی از کل فروش تسلیحات آمریکا یی ها در این سالها راهی خاورمیانه شده ونیمی  از سلاحهای آمریکایی   اختصاص یافته به خاورمیانه یعنی یک چهارم کل فروش سلاح آمریکا به عربستان سعودی رسیده است می توانیم به عظیم ترین معامله تسلیحاتی در چند دهه اخیر  اشاره نماییم که  شرکت های تولید تسلیحات که اکثر آنها  آمریکایی می باشند از جمله ریتون که بلافاصله بعد از شروع جنگ یمن از سال ۲۰۱۵ بیش از۳میلیارد دلار بمب به عربستان سعودی فروخته است.

 اگر رویکرد تهاجمی دونالد ترامپ را که در قالب رویکرد رئالیستی معنا یافته است را مورد تحلیل قرار دهیم به طرح جدید وی که فروش تسلیحات  به عربستان سعودی که فروش هزاران بمب هدایت شونده با هدف گیری دقیق و اختصاصی بوده است به این نکته دست می یابیم که آمریکا برای سلطه بیشتر در منطقه غرب آسیا از استراتژی تخریب کشورها ی منطقه بر علیه  یکدیگر بهره می برد. در چنین وضعیتی که کشور کانادا تسلیحات وعده داده شده از جمله فروش خودروهای سبک زرهی ساخت شرکت جنرال داینا میگی که در حدود ۱۴ میلیارد دلار تخمین زده شده بود با مقابله کارشناسان حقوق بشر در این کشور روبرو شده بود جهت فروش به  عربستان سعودی   از سال ۲۰۱۸ پس از قتل خاشقیچی  روزنامه نگار سعودی در سفارت این کشور در ترکیه به حالت تعلیق در اورده  ودولت آلمان هم ممنوعیت فروش تسلیحات  به عربستان سعودی رو برای شش ماه دیگر تمدید نموده است. شرایط برای دولت ترامپ مهیا گردید که در قالب اهداف رئالیستی خود عربستان سعودی رو مشتاق به خرید تسلیحات شرکت های این کشور نماید.

توافقات اخیر عربستان سعودی و دولت ترامپ حاکی از این مسله می باشد که ترامپ در جهت دستیابی به اهداف وبرنامه های  خود   تلاش می نماید که بیشترین بهره را از حضور عربستان در جنگ یمن در منطقه  ببرد زیرا از یک طرف فروش ویژه تسلیحات خود را محقق ساخته  واز سوی دیگر  با هزینه کمتری  در منطقه در جهت   تبلیغات ایران هراسی و عملیات روانی نسبت به نظام  جمهوری اسلامی ایران گام محکم تری  بردارد، ازدیگر اهداف ایالات متحده از حضور غیر مستقیم در یمن بهره گیری از خلیج عدن  و سلطه براین منطقه حساس واسترتژیک بوده است . زیرا بیش از یک سوم تجارت جهانی در این منطقه انجام می شود. در واقع اهمیت یمن واقع شدن در موقعیت استراتژیک باب المندب و خلیج عدن می باشد  به گونه ای که عبور و مرور تمام کالاهای آسیای جنوب شرقی به سمت خلیج عدن وباب المندب دریای سرخ _کانال سوئز _ مدیترانه  و اروپا واز جبل الطارق به سمت قاره آمریکا  می باشد .بنابراین جایگاه واهمیت کشورهایی که در این مسیر واقع می باشند دو چندان می باشد. که حفظ موقعیت و منافع آمریکا و متحدانش   بر در این  محور بسیار اساسی می باشد که بتواننداین مناطق را کاملا تحت نظارت خودشان قرار دهند. از ویژگی  خلیج عدن که خلیجی است  در جنوب یمن که ازاین کشور را از جنوب با کشور سومالی واز سوی غرب با کشور جیبوتی  همسایه  نموده واز سمت غرب  به باب المندب ودریای سرخ واز سمت شرق با اقیانوس هند مرتبط است و جزیی از اقیانوس هند به شمار می اید از منطق حساس واستراتزیک منافع ایالات متحده امریکا می با شد.از سوی دیگرعربستان سعودی که منافع اش در گرو منافع آمریکا دراین  منطقه  می باشد  به دنبال ایجاد رژیم حقوقی دریای سرخ و خلیج عدن  است که در ارائه این طرح اهداف عربستان سعودی در زمینه نظارت هر چه بیشتر در این منطقه وبه ویژه در یمن تحقق خواهد یافت. عبور و مرور کشتی های حامل نفت و مشتقات آن از طریق خلیج عدن وباب امندب  اهمیت ویژه ای  را به این منطقه بخشیده است. بر  همین اساس ناوهای آمریکایی واروپایی در این منطقه در حال تردد می باشند که محافظت  از کشتی های حامل سوخت انرژی بر عهده دارند.  بنا براین دلایل نظارت آمریکا به طور مستقیم وغیر مستقیم بر این منطقه  و تقویت بنیه نظامی تسلیحاتی عربستان سعودی کاملا مشهود می با شد.

طبق گزارشات ارائه شده  با حضور عربستان سعودی در یمن بودجه نظامی این کشور از بودجه بخش آموزش وپرورش و بهداشت بالاتر  بوده به طوریکه  هزینه های نظامی عربستان از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ حدود ۲۷۳ میلیارد دلار یعنی ۲۰/۹ درصد  از هزینه های دولت عربستان صرف  هزینه های نظامی شده است . از سال ۲۰۱۶ ایالات متحده آمریکا ۱۵۴ فروند جنگنده اف15 اس به عربستان را شروع کرده  و در این میان انگلستان  نیز ۷۲ فروند جنگنده چند منظوره تانیون به عربستان سعودی فروخته  در شرایط  کنونی در مقایسه با ۵ سال گذشته ۱۲۰ درصد  بیشتر بوده که به این مفهوم است که۱۲ درصد از کل فروش  اسلحه جهان به ارتش عربستان اختصاص داده شده. در واقع سیاستهای  آمریکا که در قالب رویکرد رئالیسم  تهاجمی در تقویت امنیت خود و متحدانش در منطقه با فروش تسلیحات ومعامله تسلیحاتی با عربستان سعودی  پی ریزی شده است نه تنها بر علیه اهداف انسانی حرکت نموده بلکه در جهت تخریب مفاهیم ونشانه های بشر دوستانه در منطقه تدوین شده است که  دونالد ترامپ سعی می نماید مخالفتهای کنگره آمریکا از فروش سلاح ها وتسلیحات نظامی به عربستان سعودی را با  وتوی خود همچنان در اولویت های اساسی خود قرار دهد.

 در واقع فروش ومعامله تسلیحاتی با عربستان سعودی در شرایط کنونی یمن که با جنگ وتنش امنیت منطقه  را بر هم زده در قالب رویکرد رئالیستی دونالد ترامپ  معنا می یابد که از مولفه های اساسی در ایجا د بحران واشوب با فروش تسلیحات به عربستان سعودی  که مدعی سر کردگی جهان عرب و منطقه غرب آسیا را در سر می پروراند  جنگ در یمن را شدت بخشد  واز این طریق با  مواضع حزب الله لبنان و جمهوری اسلامی و محور مقاومت  و انصار الله  به مقابله برخاسته و با گسترش جنگ و درگیری در یمن در دستیابی به استراتژی تهاجمی خود در قالب جنگ های نیابتی حرکت نموده است.

 اگر همچنان جنگ در یمن ادامه یابد وملت بی پناه و آسیب دیده  یمن  با حضور نیروهای ائتلافی به رهبری عربستان سعودی همچنان در بدترین شرایط انسانی به سر ببرند بهترین شرایط   برای امریکا خواهد بود زیرا در قالب این  سیاست می تواند از یک کشور مسلمان که ادعای رهبری جهان اسلام را دارد بر علیه سایر کشورهای اسلامی از جمله جمهوری اسلامی ایران بهره جسته واز سوی دیگر محصولات و سلاح های تسلیحاتی که توسط مراکز و شرکتهای اسلحه سازی   آمریکایی تولید می شوند داره فروش برساند. به عبارتی حقوق بشر در یمن قربانی معامله تسلیحات  عربستان سعودی و ایالات متحده آمریکا  شده است که حاصل این روند آسیب هایی است که بر پیکره انسانیت وارد گردیده  وباید سناریوی اصلی دولت تهاجمی  ترامپ را در  دستیابی به اهداف  از بی شرمانه ترین سناریوی چند سال اخیر به شمار اورد. در واقع ائتلاف  متجاوز به رهبری عربستان سعودی با  سناریوی جدید ترامپ شکل گرفته  است برا ین اساس دولت نجات ملی یمن ایستادگی این کشور را دربرابر متجاوزان را در اولویت های خود قرارداده است و وزیر دفاع دولت نجات ملی یمن براین نکته تاکید داشته که اکنون زمان آغاز نبرد آزاد سازی استقلال همه جانبه فرا رسیده ودر پی اجرایی این امر مهم  ارتش نجات ملی کمیته های مردمی با پیشروی به سمت محور جیزان پایگاه  های ارتش متجاوز سعودی را مورد هدف قرارداده‌اند. 

از سویی دیگر و در پی اعتراض از حضور  ائتلاف متجاوز در یمن صدها شهروند یمنی در شهر تعز  در محکومیت سیاست های دولت عبدر  به منصور و ائتلاف  سعودی واماراتی در این کشور دست به برگزاری تظاهرات زدند.

حال باید به تضاد سیاست های اعلامی و اعمالی ترامپ  توجه نماییم  که شعار پایان جنگ های  بی پایان را سر داده بود در حالیکه تلفات غیر نظامی در دوره ریاست اش نسبت به دوره های دیگر بی سابقه می باشد. پس دگر جایی برای مفاهیم حداقلی حقوق بشر  در یمن که اکنون مرکزی برای جولانگاه عربستان سعودی و آمریکا در جهت تامین منافع شان می باشد باقی نمانده.  البته نباید از تلاشهای اخیر انصار الله در یمن  نسبت به بحث  نقض حقوق بشر و فجایع رخ داده  واکنش های متعددی اتخاذ گردیده غافل شویم  به طور نمونه به حمله دوباره پهپادی انصار الله یمن به عربستان سعودی اشاره نماییم.

نکته قابل توجه در بحث تحولات اخیردر یمن که با حضور ائتلاف متجاوز  با رهبری عربستان سعودی در این کشور رقم خورد ه است رفتار خشونت آمیز وغیر انسانی نسبت به غیر نظامیان و مناطق مسکونی در   این کشور نشان دهنده وضعیت نامناسب انسانی است . که نه تنها ناقض  قوانین بین المللی است بلکه ناقض  ابتدایی ترین حقوق انسانی است . ویمن به عنوان چند مین کشور در منطقه غرب آسیا همچنان جولانگاه سیاست های منفعت طلبانه ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی در منطقه  می باشد.  


*کارشناس انرژی

انتهای پیام/

این مطلب را برای صفحه اول پیشنهاد کنید
نظرات
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط خبرگزاری فارس در وب سایت منتشر خواهد شد پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد
Captcha
لطفا پیام خود را وارد نمایید.
پیام شما با موفقیت ثبت گردید.
لطفا کد اعتبارسنجی را صحیح وارد نمایید.
مشکلی پیش آمده است. لطفا دوباره تلاش نمایید.

پر بازدید ها

    پر بحث ترین ها

      بیشترین اشتراک

        اخبار گردشگری globe
        اخبار کسب و کار تریبون
        همراه اول