به گزارش خبرنگار دفتر منطقهای خبرگزاری فارس، «الکساندر کنیازف» تحلیلگر سیاسی روس در یادداشتی به شرایط انتخابات زودهنگام امروز ریاست جمهوری قرقیزستان و نقش مخرب آمریکا در آن پرداخته است.
در این یادداشت آمده است: امروز انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری قرقیزستان و همه پرسی اصلاح قانون اساسی این کشور در حال برگزاری است.
در این انتخابات 17 نفر نامزد برای اشغال کرسی ریاست جمهوری رقابت میکنند اما بیشتر کارشناسان و رسانههای محلی و خارجی نتایج این انتخابات را قابل پیش بینی دانسته و به احتمال پیروزی «صدیر جباروف» اشاره میکنند.
علاوه بر جباروف که پس از تحولات سیاسی ماه اکتبر سال 2020 رهبری قرقیزستان را در اختیار گرفت و فضای انتخابات ریاست جمهوری را تا حدود بسیار بالایی در انحصار خود قرار داد، همچنین «ادهم مدعمروف» دبیر پیشین شورای امنیت قرقیزستان و «کانات عیسی اف» رهبر حزب «قرقیزستان» را میتوان از نامزدهای نسبتاً قوی عنوان کرد.
نکته قابل توجه این است که به اعتقاد برخی از تحلیلگران، حضور عدهای از نامزدها در این انتخابات با منافع تعدادی از کشورهای خارجی بیارتباط نیست.
در این میان بیش از همه به منافع آمریکا اشاره شده و از نامزدهایی نظیر «کلارا سارانکولاوا» رئیس حزب سیاسی «اصلاحات»، «عبدول ساگزبایف» رئیس پیشین کمیته امنیت ملی و سخنگوی پیشین رئیس جمهور قرقیزستان، «روشن جین بیکوف» رئیس پیشین کمیته مدیریت اموال دولتی و نماینده پیشین پارلمان این کشور و تعدادی دیگر نام برده میشود.
وجه مشترک این نامزدها ارتباط و همکاری آنها با «بنیاد سوروس» (به عنوان مثال «عبدول ساگزبایف» طی 5 سال هماهنگ کننده ملی این بنیاد بود)، تحصیل در آمریکا و انجام فعالیت بر مبنای کمکهای مالی آمریکا است.
سناریوی تشدید فعالیت آمریکاییها در کارزار انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری قرقیزستان تامین پیروزی هیچ یک از نامزدهای مورد نظر را در دستور کار ندارد. مهرههای فوق که طی سالهای طولانی با بخشهای غیردولتی آمریکا در ارتباط هستند، ضمن مطلوبترین شرایط از شانس به دست آوردن بیش از 7-8 درصد آرای انتخاب کنندگان برخوردار نیستند.
آمریکا از نامزدهای یادشده به این منظور حمایت میکند تا پس از اعلام نتایج انتخابات با تمرکز روی آنها بتواند تحرکات اعتراضی را شکل داده و سعی در ایجاد بی ثباتی مجدد در قرقیزستان کند.
این سناریو با هدف اعمال فشار بالای پیروز انتخابات دنبال میشود.
حتی چنانچه تلاشهای آمریکا برای ایجاد بیثباتی در قرقیزستان به ثمر هم نرسد، موضوع دیگری که در دستور کار دارند، تحت سوال بردن مشروعیت شرکت جباروف در انتخابات ریاست جمهوری است که بهانه برای آشفته کردن وضعیت سیاسی در مراحل بعد از انتخابات را فراهم میکند.
به عبارت دیگر در صورت پیروزی جباروف و مطرح شدن اعتراضاتی نسبت به آن، هدف «واشنگتن» لغو نتایج انتخابات و استمرار فضای مبهم سیاسی در قرقیزستان خواهد بود.
حتی در صورت به رسمیت شناخته شدن پیروزی جباروف نیز آمریکا هدف تضعیف مواضع وی را دنبال خواهد کرد.
مهرههای مورد توجه نسبتا خاص آمریکا «کلارا سارانکولاوا»، «عبدول ساگزبایف» و احتمالاً «روشن جین بیکوف» است. آنها در حقیقت در داخل قرقیزستان از حمایتهای قبیلهای یا منطقهای برخوردار نیستند ولی پشتیبانی سازمانهای غیردولتی آمریکایی را با خود دارند.
نکتهای که میتواند مورد توجه و حمایت بخش قابل توجهی از انتخاب کنندگان قرار گیرد، این است که نامزدهای یادشده در برنامهها و مناظرههای انتخاباتی خود بیشتر بر ضرورت مبارزه آشتی ناپذیر با فساد مالی و اداری تاکید کردند.
تصادفی نیست که در ماه دسامبر سال 2020 نمونههای از حمایت مستقیم آمریکا از این موضوع برجستگی پیدا کرد.
در 7 دسامبر سفیر آمریکا از وجود «امپراتوری جنایی» در قرقیزستان خبر داد و شرایطی را تعریف کرد که در صورت فراهم کردن آن، دولت فعلی قادر به مبارزه با جرایم سازمان یافته خواهد بود.
در پی آن در 9 دسامبر اعلام شد که «رحیم بیک مدرحیموف» معاون سابق کمیته گمرک قرقیزستان (و همچنین پس از مدتی همسرش) در «لیست ماگنیتسکی» قرار داده شده است.
این حرکت بسیار معنیدار است، زیرا مدرحیموف حامی اصلی نه تنها جباروف بلکه ساختار قدرت حاکم قرقیزستان پس از تحولات ماه اکتبر این کشور است.
بلافاصله لابیگران منافع آمریکا در قرقیزستان (نظیر «فلکس کولوف») واکنش نشان داده و خواستار توجه جدی «بیشکک» نسبت به این موضوع شدند «تا بر روابط میان دو کشور تاثیر نامطلوب بر جای نگذارد».
اما روسیه بر خلاف آمریکا در رابطه به انتخابات ریاست جمهوری قرقیزستان نقش فعالی نداشت و به این دلیل از هیچ نامزدی به عنوان مهره مورد حمایت «مسکو» نمیتوان نام برد.
در این زمینه دیپلماسی چین نیز موضع منفعلانهای داشت و از آن جایی که «پکن» از منابع لازم به اصطلاح «قدرت نرم» در قرقیزستان برخوردار نیست، ترجیح داده است که مشاهدهگر و منتظر باشد. هرچند برخی منابع بر آنند که چین به طور غیر مستقیم بر علاقه مندی خود نسبت به پیروزی جباروف و حمایت از همه پرسی اصلاحات قانونی اساسی اشاره کرده است.
با این حال برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و همه پرسی اصلاح قانون اساسی قرقیزستان هنوز به معنای تضمین ثبات، امنیت و فراهم شدن زمینه توسعه این کشور نخواهد بود. زیرا همانگونه که اشاره شد برخی از کشورهای خارجی و به طور خاص آمریکا به دنبال استفاده از فضای باز سیاسی این کشور برای ایجاد ناامنی و تاثیرگذاری بر فضای آسیای مرکزی هستند.
تحقق چنین سناریویی امکان منافع رقبای ژئوپلیتیکی آمریکا در منطقه را که در راس آن روسیه و چین قرار دارند، در معرض تهدید قرار خواهد داد.
برای اینکه قرقیزستان دچار ناآرامی دیگر نشود، نیازمند وحدت گروههای سیاسی پیرامون منافع جامع ملی (نه گروهی و منطقهای) و حمایت مردم است؛ سرمایهای که امروز این کشور آن را کم دارد.
انتهای پیام/ح