در زندگی روزمره ما موقعیتهای زیادی را به دلیل کمبود اعتماد به نفس از دست میدهیم. از پاسخ ندادن به یک سوال ساده مدرسه و از دست دادن نمره مثبت مربوط به آن بگیرید تا از دست دادن موقعیتهای شغلی یا خانوادگی. موضوع اعتماد به نفس تنها مربوط به توانایی سخنرانی در برابر یک جمع غریبه نیست. هرجایی که شما نتوانید حرف خود را آنگونه که باید بزنید یا از حرف زدن خجالت بکشید رد پای کمبود آن دیده میشود. اما سوال اینجا است که چگونه باید این سدها را کنار زد و در نهایت به جایی رسید که بتوان بدون احساس خجالت حرف خود را زد. در این مطلب کمی بیشتر به این موضوع میپردازیم.
نکته اول: استرس جزئی جدانشدنی از شما است.
هر زمان که به خاطر حرف زدن دچار استرس شدید، به یاد داشته باشید که حتی مشهورترین سخنرانان نیز هنگام شروع سخنرانی استرس دارند. در قدم اول شما قرار نیست یک سخنران شوید. اما باید بتوانید حرف خود را در جمعی غریبه یا حتی دوستانه بزنید. از لرزیدن صدا یا دست و پاهای خود نترسید و سعی کنید حتی با وجود همه آنها کلماتی که توی ذهنتان ردیف کردهاید بیان کنید. برای شروع کار میتوانید روشهای مدیریت اضطراب را بشناسید و با تمرین از سطح استرس خود بکاهید. اینکه بپذیرید استرس همواره جزئی از حرف زدن در جمع است کمک زیادی به ایجاد آرامش در شما میکند. فقط باید یاد بگیرید که چگونه آن را مدیریت کنید تا در کار شما تاثیر منفی نگذارد.
نکته دوم: ردیفهای جلو را انتخاب کنید.
بسیاری از افراد هنگام نشستن در کلاس یا جلسات به سراغ ردیفهای آخر میروند. این موضوع ناشی از عدم اعتماد به نفس در آنها است. اما شما قرار است سکوی پرشی به سوی موفقیت بسازید. پس ردیفهای جلو را برای نشستن انتخاب کنید. سخنرانان معمولا از افراد حاضر در این ردیفها سوال میپرسند یا آنها را برای رفتن روی صحنه دعوت میکنند. تلاش کنید که جزء این افراد باشید و خود را از دید سخنران خود پنهان نکنید. برای شرکت در مسابقات روی صحنه دست بلند کنید و به سوالات مطرح شده با صدای بلند پاسخ دهید. نگران نباشید. افراد معمولا پس از جلسه دیگر شما را به خاطر نمیآورند. پس اگر اتفاق خنده داری هم بیفتد شما یک گام به سوی موفقیت برداشتهاید.
نکته سوم: مشکلات درونی خود را درمان کنید.
با مراجعه به کلینیکها یا سایتهای معتبر روانشناسی همچون مجموعه تجسم خلاق مشکلات ذهنی و روحی خود را درمان کنید. یک جلسه مشاوره با یک روانشناس کار بلد نشان میدهد که چه میزان از کمبود اعتماد به نفس شما ناشی از مشکلات درونی است. ممکن است شما به اندازه کافی به خود اعتماد نداشته باشید. پس با شرکت در دورهها یا مطالعه کتابهای مناسب یاد بگیرید که چگونه به خودتان اعتماد کنید. فراموش نکنید که همه چیز به خود شما بستگی دارد و تا زمانی که با خودتان کنار نیامدهاید نمیتوانید سکوی پرش محکمی بسازید.
نکته چهارم: نمودهای بیرونی را برطرف کنید.
ممکن است کمبود اعتماد به نفس شما ناشی از نارضایتی از برخی ویژگیهای ظاهری یا وجود بعضی مشکلات کوچک باشد. به عنوان مثال بعضی افراد به دلیل عرق کردن زیاد کف دستها هنگام دست دادن با دیگران دچار استرس میشوند و به همین دلیل خود را از این موقعیتها دور میکنند. این مشکل با استفاده از بوتاکس یا روشهای درمانی دیگر قابل حل است. برخی دیگر نیز به دلیل مشکلاتی که در ظاهر خود میبینند از حضور در برابر جمع یا جلب توجه در یک جمع غریبه خودداری میکنند. اگر واقعا یکی از دلایل ترس شما از این موضوع ویژگیهای ظاهری است تلاش کنید خود را به ظاهر مقبولتان نزدیکتر کنید.
اگر احساس میکنید خیلی چاق یا خیلی لاغر هستید با ورزش و رژیم غذایی این مشکل را برطرف کنید. اگر از موهای خود راضی نیستید مدل آنها را عوض کنید. خوشبختانه در حال حاضر روشهای زیادی برای زیباتر کردن ظاهر شما وجود دارد. پس اگر برایتان مهم است که به موفقیت برسید، اشکالاتی که فکر میکنید در ظاهرتان وجود دارد برطرف کنید. البته اگر نگاهی به دور و برتان بیندازید خواهید دید که افراد زیادی هستند که با ویژگیهایی که شما عیب میدانید به موفقیت رسیدهاند.
نکته پنجم: تمرین را فراموش نکنید.
تجسم و تصور موقعیتی که در آن قرار میگیرید میتواند بسیار مفید باشد. اگر موقعیت پیش بینی شدهای دارید که باید در آن حرف بزنید، با همه توانتان تمرین کنید. تکرار کردن متن سخنرانی برای خودتان با صدای بلند و گوش دادن به صدای ضبط شده میتواند تاثیر زیادی در بهبود اعتماد به نفس شما داشته باشد. علاوه بر این صحبت رو به روی آینه یا اجرای سخنرانی برای دوستان و خانواده میتواند بسیار موثر باشد. اما اگر قرار نیست جایی سخنرانی کنید و صرفا دوست دارید تواناییهای ابراز وجود خود را بالا ببرید، از روشهای دیگری برای تمرین استفاده کنید. اگر به شعر علاقه دارید، شروع به حفظ کردن شعرها و خواندن آنها با صدای بلند کنید. همچنین میتوانید هر چند وقت یک بار خود را در موقعیت سخنرانی قرار داده و برای آن تمرین کنید.
نکته ششم: اطلاعاتتان را افزایش دهید.
یکی از اصلیترین دلایلی که باعث میشود ما حرفمان را در گروه نزنیم، کمبود اطلاعات است. این که شما میترسید که حرفی که میزنید غلط باشد و بسیاری از افراد حاضر در جمع شما را مسخره کنند. زمانی که اطلاعات خود را درباره موضوع بالا میبرید با اطمینان خاطر حرف میزنید و ترسی از غلط بودن آن ندارید. در این صورت حتی اگر کسی به خاطر زدن این حرف شما را مسخره کند، میتوانید با درستی حرف خود را ثابت کرده و به این ترتیب به افزایش اعتماد به نفستان کمک کنید.
نکته هفتم: در یک گروه عضو شوید.
اگر بتوانید جمعی پیدا کنید که علایق و ویژگیهای اخلاقی مشترکی با شما داشته باشند عالی است. بدون شک تا زمانی که با افراد حاضر در گروه عجین شده و آنها را بشناسید مدتی طول خواهد کشید. از این زمان طلایی استفاده کرده و اعتماد به نفستان را تقویت کنید. این زمان همان جایی است که به شما یاد میدهد نظرات خود را در خصوص یک موضوع بیان کرده و از اظهار نظر افراد غریبه درباره آن نترسید. با گسترش ارتباطات در دنیای امروز پیدا کردن این گروهها کار چندان سختی نیست. در شبکههای اجتماعی جست و جو کنید و در گروهی که به آن علاقه دارید عضو شوید.
نکته هشتم: از افراد متخصص کمک بخواهید.
اگر با وجود همه تمرینهای بالا باز هم نمیتوانید به درستی حرف خود را بزنید، بهتر است به سراغ افراد متخصص بروید. یکی از مجموعههای معتبر روانشناسی را بشناسید و در دورههای آنها شرکت کنید. به عنوان مثال میتوانید از دورههای آموزشی مجموعه تجسم خلاق استفاده کنید. این مجموعه زیر نظر دکتر آرام بوده و دورههای تخصصی روانشناسی را برگزار میکند. این دورهها به صورت آنلاین یا آفلاین برگزار میشوند و به شما کمک میکنند بهتر حرف بزنید، استرس خود را کنترل کنید و در نهایت بر روی سکوی پرش به سوی موفقیت قرار گیرید. همچنین میتوانید از مقالات سایت برای افزایش آگاهی و تمرین بهتر نیز استفاده کنید.
نکته نهم: کلمات ناامید کننده را دور بریزید.
اگر در حال تلاش برای افزایش اعتماد به نفس هستید پس حتما میتوانید. با کلماتی مثل نمیتوانم و نمیشود خود را گول نزنید. فراموش نکنید که همه افرادی که اکنون از نظر شما دارای اعتماد به نفس کافی هستند قبلا مثل شما بودهاند. پس به خود امید دهید و به هدف خود مطمئن باشید. برای خود اهداف کوچک تعیین کنید و در هر مرحله پس از رسیدن به آنها به خودتان جایزه دهید. به عنوان مثال میتوانید پاسخ به سوال استاد یا معلم در کلاس را به عنوان یکی از اهداف خود تعیین کنید و زمانی که توانستید حتی با وجود ترس و استرس و نداهای منفی درونی این کار را انجام دهید خود را تشویق کنید.
نکته دهم: خود را برای پرش آماده کنید.
بدون شک انجام هر یک از این مراحل و موفقیت در آنها خود یک سکوی پرش است. اما جایی که بتوانید در محیط کار یا جمع دوستانه یا غریبه حرف خود را بدون ترس از قضاوت دیگران بزنید بزرگترین موفقیت را به دست آوردهاید. چرا که آن زمان میفهمید که با نزدن همه حرفهایی که در سرتان میچرخید و نزدید سدی برای پیشرفت خود ایجاد کرده بودید. اعتماد به نفس میتواند باعث شکوفایی استعدادهای شما شده و دیگران را نیز از وجود آنها باخبر کند. علاوه بر آن به زندگی روزمره و خانوادگی شما نیز کمک زیادی خواهد کرد. پس با انجام این تمرینها به دیگران نشان دهید که چه مرواریدی در صدف وجود خود پنهان کردهاید.
سخن پایانی
به طور قطع همه افراد در همه جای دنیا هنگام صحبت کردن در جمع به خصوص به عنوان سخنران دچار ترس و اضطراب میشوند. اما شخص موفق کسی است که بتواند با وجود اینها حرف خود را بزند. البته باید بدانید که اعتماد به نفس تنها شامل صحبت کردن نمیشود. اینکه شما بتوانید هنر خود را عرضه کرده و از توجه دیگران به آن نترسید خود مصداقی از اعتماد به نفس است. پس اگر فکر میکنید چیزی برای عرضه به دیگران دارید خود را دست کم نگیرید و همین الان برای ساخت سکوی پرش خود اقدام کنید.