گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس - شهین مردانی: وقتی آلودگی هوای تهران به مرز هشدار میرسد، همه رسانهها و مسئولین به خط میشوند تا ریشه مشکل را پیدا کنند؛ اما همینکه ماههای بحرانی سال رد میشود، دوباره همه چیز به فراموشی سپرده میشود. این در حالی است که هر راهحل موثری برای رفع مشکل آلودگی، نیاز به یک برنامهریزی جدی و بلند مدت دارد. اگر میخواهیم سال بعد چه در تهران و چه در شهرهای صنعتی دوباره آلایندهها نفس شهروندان را تنگ نکند، از همین الان باید دست به کار شویم. محققان کشور فناوریهای موثر و کارآمدی برای کاهش آلودگی هوا ارائه کردهاند که به کارگیری آن نیاز به توجه ویژه دستگاههای دولتی دارد. در گفتوگویی تفصیلی با «علی نجیمی» مدیر گروه صنعت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو به بررسی این موضوع پرداختهایم.
در این گفت وگو می خوانید:
*گلوگاههایی که در ساختار اجرایی کشور و دستگاههای متولی باعث شده این روشهای کاربردی مورداستفاده قرار نگیرد
* نبود متولی مشخص در بحث آلودگی هوا
* فراموشی هر ساله داستان آلودگی هوا
* کوتاهی محیط زیست و سایر ارگانها در کنترل آلودگی
* فناوریهای کاربردی که میتواند آلودگی خودروها را کاهش دهد
* عدم همکاری سازمانها برای استفاده از کاتالیستهای نانو
* لزوم ایجاد انسجام مجموعهای از عوامل برای استفاده از فناوریهای داخلی
* کاهش قابل توجه قیمت کاتالیست با بومیسازی
سوال: دقیقاً چه گلوگاههایی که در ساختار اجرایی کشور و دستگاههای متولی باعث شده این روشهای کاربردی مورداستفاده قرار نگیرد؟
* آلودگی هوا متولی مشخصی ندارد
نجیمی میگوید: اولاً من فکر میکنم هنوز بحث آلودگی هوا در کشور، متولی خاصی ندارد، یعنی ما قانون هوای پاک داریم که در آن دستگاههای مختلف مسئول کارهای مختلف شدند، اگر شما مصاحبههای اخیر را ببینید، از آذرماه به بعد که بحث آلودگی هوا یک مقدار در کشور سنگین میشود، سریع مطالبات، مصاحبهها و برنامههای تلویزیونی در این قضیه شروع میشود ولی بعد از آن به محض اینکه وارد اسفند ماه و بهمن ماه میشویم و آلودگی هوا کم میشود این مسائل هم کمتر میشود ولی باز هم این ماجرا فراموش میشود و دوباره برای سال بعد میرود؛ ولی دستگاههایی که در قانون هوای پاک موظف به انجام یکسری فعالیتها هستند اکثراً در مصاحبهها میگویند ما کارهایمان را کردیم یا حداقل یک قسمت عمدهای از کارهایمان را کردیم ولی برآیند آن برای شهروندان این آلودگیای است که میبینید؛ یعنی میبینیم هوا هنوز به شدت بیکیفیت است و هر سال هم به نوعی بدتر میشود؛ یعنی شیب رو به مثبت بودن این کاهش آلودگی را نمیبینیم، پس وقتی چنین اتفاقی دارد میافتد، سیاستگذار باید بداند یک جای کارش دارد میلنگد یعنی یک جایی دارد اشتباه میکند.
از آذرماه به بعد که بحث آلودگی هوا یک مقدار در کشور سنگین میشود، سریع مطالبات، مصاحبهها و برنامههای تلویزیونی در این قضیه شروع میشود ولی بعد از آن به محض اینکه وارد اسفند ماه و بهمن ماه میشویم و آلودگی هوا کم میشود این مسائل هم کمتر میشود
وی ادامه میدهد: من فکر میکنم آلودگی هوا هنوز فرد مسئول یا سازمان مشخصی ندارد که او قدرت اجرایی کامل هم داشته باشد و بخواهد همه این کارها را پیگیری کند؛ مثلاً هر کدام از نهادها مسئول یک کاری شدند و همه آنها نهایتاً ۲۰ درصد از وظایفی که داشتند را توانستند انجام بدهند؛ در این چند مدت اکثر مصاحبهها این بود که ما در نیروگاههای اطراف تهران سوخت مازوت نمیسوزانیم ولی بعد در نقشههای هواشناسی ماهوارهای دیدیم به شدت غلظت آلودگیهای سولفوری در اطراف چند پالایشگاه نیروگاههای اطراف تهران بالا است، وقتی که من پیگیر این موضوع شدم متوجه شدم مازوت نمیسوزاندند ولی گازوئیلی که در این نیروگاهها استفاده میَشود به شدت غیراستاندارد است و با مازوت خیلی فرقی ندارد و از لحاظ درصد گوگرد حتی بالاتر است؛ ما هدف را گم کردیم وقتی پیگیر این موضوع از سازمان محیط زیست شدم، پاسخ دادند خیالتان راحت ما مازوت نمیسوزانیم! چه فرقی دارد وقتی گازوئیل با سولفور بالا میسوزانید نتیجه برای هوا همین است.
سوال: بنابراین اگر الان مردم بخواهند اعتراض کنند به کجا باید اعتراض کنند؟
مدیر گروه صنعت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ادامه میدهد: سازمان محیطزیست میگوید من ناظرم یعنی من فقط رصد میکنم و گزارش میکنم و نهایتاً جریمه میکنم!
سوال: اساساً نهادسازی در این حوزه امکانپذیر است؟
* به سازمان مسئول قدرت و ابزار لازم داده شود
نجیمی میگوید: منظور من نهاد جدید نیست، منظورم این است که مثلاً اگر سازمان محیطزیست مسئول پیگیری چنین مشکلی است قدرت و ابزار لازم به آن داده شود که این سازمان نگوید ما فقط مسالۀ رصد را داریم و درنهایت اعمال جرایم را داریم، حتی ما این را در بحث سازمانهای محیطزیست و درگیریهایی که در خودرو داشت میدیدیم که همین بود، سازمان محیطزیست و سازمان استاندارد میگفتند ما زورمان به خودروساز نمیرسد؛ من منظورم بیشتر از این جنس است، مثلاً وزارت نفت وظیفهاش را در بحث سوخت کم گوگرد انجام نداده است، الان چه اتفاقی دارد میافتد؟ هیچی، یعنی محیطزیست چه قدرتی دارد که از وزارت نفت پیگیری کند؟ بیشتر از این جنس میگویم و نمیگویم نهادسازی جدیدی بشود، من میگویم اگر سازمان محیطزیست مسئول چنین کاری است باید به آن اختیارات و قدرت لازم داده شود که این کار را پیگیری کند، باید آن مدیر مسئولی که میخواهد این کار را بکند بداند که یک مطالبه سنگینی روی او است نه اینکه امسال یکبار او را صدا کنند و در مجلس و یا جای دیگری توضیح بدهد بع دوباره برای سال بعد برود.
اگر سازمان محیطزیست مسئول چنین کاری است باید به آن اختیارات و قدرت لازم داده شود که این کار را پیگیری کند
* سوال: سرانجام قانون هوای پاک چه شد؟
مدیر گروه صنعت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو خاطرنشان میکند: تقریباً ۷، ۸ سالی از قانون هوای پاک گذشته است، ولی تا آنجایی که من میدانم تنها جایی که فقط در این قضیه خوب عمل شده است بحث بنزین است، در واقع تنها جایی که کار شده فقط بحث بنزین است.
بنزین تنها موضوعی است که در بحث قانون هوای پاک بر روی آن کار شده
* سوال: منابع آلاینده هوا مشخص هستند؟
* هر سازمان و ارگانی آمارهای مختلف میدهد
نجیمی میگوید: موضوع دومی که میخواهم مطرح بکنم این است که فرض کنید الان کسی میداند یا حتی محیطزیست یا سازمانی که مسئول پایش مستقیم است آیا میداند سورس آلایندگیها دقیقا چیست؟ من در این مدت از مسئولین مختلف و محیطزیست آمارهای مختلفی شنیدم، یعنی از سازمان مربوطه و سازمان کنترل کیفیت هوا دوباره آمارهای مختلفی میدهد، هر کسی یک حرفی میزند یعنی به نظر میرسد در همان پایش سورس آلایندگی هم باز دقت خوبی وجود ندارد، ولی حالا با فرض اینکه این صحبتهایی که میشود دقیق است، الان گفته میشود که آلایندگی زمستان تهران و شهرهای بزرگ ناشی از دو منبع است، یک سورس حدود ۶۰ درصدی ـ من هیچ عدد دقیقی ندیدم ـ برای منابع متحرک است که باز در منابع متحرک بیشترین آلایندگی برای بحث زمستان که همان ذرات 5/2 میگرون است به خودروهای دیزلی یا آنهایی که گازوئیل میسوزانند برمیگردد و مابقی به منابع ثابت مربوط میشود؛ منابع ثابت هم بیشتر احتمالاً نیروگاهها و صنایعی است که داشتندگاز مصرف میکردند ولی به خاطر کمبود گاز سمت سوزاندن گازوئیل و مازوت رفتند.
آلایندگی زمستان تهران و شهرهای بزرگ ناشی از دو منبع است؛ خودروهای دیزلی که گازوئیل مصرف میکنند و نیروگاهها که به خاطر کمبود گاز به سمت سوزاندن گازوئیل و مازوت سوق پیدا کردند
سوال: چه راهحلی برای کنترل آلودگی هوای ناشی از منابع متحرک پیشنهاد شده؟
* عدم همکاری سازمانها برای استفاده از کاتالیستهای نانو
ما با فرض اینکه اینها درست باشد در راهحلها یک مرحله پایینتر میآییم، شرکت کنترل کیفیت هوا و محیطزیست همه قبول دارند که خودروهای دیزلی عامل آلودگی هوا هستند، با این حال حدود ۳۵۰۰ تا اتوبوس در تهران داریم که در حال کار هستند، تازه شهرداریها یک وظیفهای داشتند که قرار بوده اینها نوسازی شوند و خودروهای نو اضافه شوند یعنی آن قدیمیترها از رده خارج شوند یا یکسری نوسازی انجام شود، ولی در کل اتوبوسهای تهران زیر صد اتوبوس اصلاً از یک پکیجی تحت نام کاتالیست یا فیلتر دوده استفاده کردند.
در کل اتوبوسهای تهران زیر صد اتوبوس اصلاً از یک پکیجی تحت نام کاتالیست یا فیلتر دوده استفاده کردند.
سوال: برای حل آلودگی ناشی از خودروها چه فناوری توسعه یافته؟
* فناوریهای کاربردی که میتواند آلودگی خودروها را کاهش دهد
به گفته نجیمی، برای این مساله الان چند مجموعه هستند بخصوص یکی از شرکتها تحت حوزه نانو محصولی برای خودروهای دیزلی دارد که به صورت محصولات بومی ساخته شده است، خودروهای دیزلی سه بخش دارد؛ یک بخش آن کاتالیست که آلایندههای گازی مثل ناکس، مونوکسیدکربن را اکسید میکند و آنها را به گاز خنثی تبدیل میکند، یک مرحله هم دیپیاف است که آن فیلتر دوده است که بخصوص برای فصل زمستان دیپیاف خیلی مهم است که دودههایی که کربنیک که حاصل از سوخت یا احتراق ناقص یا مشکلات اینچنینی هستند که از موتور هم ناشی میشود، درواقع آنها از این کاتالیست باید حتماً استفاده بکنند و اینکه خروجی پاک داشته باشند.
یکی از شرکتها تحت حوزه نانو محصولی برای خودروهای دیزلی دارد که به صورت محصولات بومی ساخته شده است
سوال: چرا از فناوریهای توسعه داده شده استفاده نمیشود؟
* لزوم انسجام مجموعهای از عوامل برای استفاده از فناوریهای داخلی
نجیمی میگوید: ما الان در شرکتهای دانشبنیان نانو یک شرکتی داریم که این کاتالیست را به صورت بومی توسعه داده است ولی وقتی به صورت کیس بخواهیم به این قضیه نگاه کنیم که چرا این فناوری استفاده نشده اینطور است که وقتی یک فناوری توسعه پیدا میکند، مجموعهای از عوامل باید کنار هم قرار بگیرد تا آن فناوری به محصول نهایی تبدیل شود، اصلاً کار یک دولت چیست؟ کار یک دولت این است که یک هماهنگی بیننهادی انجام بدهد برای اینکه بدون اینکه خودش بخواهد به بحث تولید یا چیزی شبیه این ورود بکند که کار بخش خصوصی است تا بتواند از آن بهترین بهرهبرداری را داشته باشد. وقتی ما بخواهیم یک فناوری را توسعه بدهیم سرمایهگذاریهایی عظیمی نیاز است بخصوص وارد محصولات هایتک میشویم مثل کاتالیست، ساخت، تست و تولید انبوه این کاتالیستها به شدت سرمایهبر است یعنی سرمایهگذاری سنگینی باید بشود.
مجموعهای از عوامل باید کنار هم قرار بگیرد تا آن فناوری به محصول نهایی تبدیل شود.
سوال: نحوه سرمایهگذاری برای استفاده از فناوریهای داخلی در راستای کاهش آلودگی هوا به چه صورت باید باشد؟
* ایجاد یک مسیر جذاب؛ راه سرمایهگذاری برای کاربردی کردن فناوریها
نجیمی میگوید: ما دنبال این نیستیم که سرمایهگذاری را دولت انجام بدهد ولی میشود مکانیزمهایی در این راستا گذاشته شود که این سرمایهگذاری انجام شود یعنی برای سرمایهگذارانی که میخواهند وارد حوزه دانشبنیان شوند جذاب شود که به جای اینکه سرمایههایشان را در محیطهای دلالی، مسکن و دلار ببرند، پولشان را به این مسیر بیاورند؛ مثلاً ما برای این کاتالیست یک پیشنهاد شفاف به شهرداریها کردیم که اصلاً استقبال نشد که شما بیایید یک تضمین خرید برای این کاتالیست بدهید یعنی مجموعه فناور و ستاد نانو که بحث فناوری و رساندن آن را به بازار برعهده دارد، تضمین کیفیت کاتالیست و فیلتر را برای شما انجام میدهد و شما در ازای دریافت تضمین این فناوری، تضمین خرید بدهید، وقتی یک فناوری میخواهد یک محصولی را توسعه دهد چند ریسک دارد، ما ریسک شکست فناوری را داریم؛ ریسک بازار از ریسک فناوری خیلی وقتها سنگینتر است، یعنی شما بیایید میلیاردها تومان سرمایهگذاری کنید ولی هیچ خریداری به بهانههای مختلف نباشد.
مجموعه فناور و ستاد نانو که بحث فناوری و رساندن آن را به بازار برعهده دارد، تضمین کیفیت کاتالیست و فیلتر را برای شما انجام میدهد و شما در ازای دریافت تضمین این فناوری، تضمین خرید بدهید.
سوال: در این طرح کاهش قیمت هم مطرح شده است؟
* کاهش قیمت هم همکاری سازمانها را به دنبال نداشت
مدیر گروه صنعت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو میگوید: ما پارسال همین ایام طرح کاهش قیمت را پیشنهاد دادیم؛یعنی اگر پارسال این طرح انجام شده بود الان حتماً کاتالیست روی میز داشتیم، بالاخره این کاتالیست میتوانست یک قسمتی از آلودگی هوا را جبران کند، بحث آلودگی هوا یک بحث بسیار پیچیده و چندوجهی است، شما فقط یک خودرو را فرض کنید، یک خودرو حداقل سه بخش دارد که روی آلودگی تاثیر میگذارد، یک کیفیت سوخت، دوم کیفیت موتور خودرو و سوم وجود کاتالیست، کاتالیست یک قسمتی را میتواند جبران کند و حتی اگر سوخت خیلی بیکیفیت باشد یا موتور باکیفیت و بااستاندارد نباشد، کاتالیست ممکن است کارایی داشته باشد ولی به شدت یا سریع پر میشود و کاراییاش را از دست میدهد و کاتالیست وقتی ایرانی شود قیمتش خیلی کمتر میشود البته باز هم قطعه گرانی است و اقتصادی نمیشود.
به همین خاطر وقتی در مورد آلودگی صحبت میکنیم باید حواسمان باشد که آلودگی هوا مساله بسیار پیچیده و چندوجهی است و هر کدام از راهکارهایی که ارائه میدهیم فقط میتواند قسمتی از این مشکل را برطرف کند و حتماً باید خیلی دقیقتر باشد، اینکه سورس آلایندهها باید دقیق مشخص باشد، مثلاً من بازدید یک مجموعه تولید آسفالت رفته بودم و دیدم این مجموعه چقدر آلاینده است، یعنی من حتی برای اینکه روی این قضیه مطمئن بشوم یک سمپلی از گردوغباری که آنجا ایجاد میشد را برداشتم و با کمک یکی از اساتید دانشگاه شهید بهشتی یک شبیهسازی کردم که یک بادی با سرعت معمولی که در تهران است، بوزد این آلودگی چگونه پخش میشود؟ من دیدم آلودگی ناشی از این کارخانهها ۱۲ روز در هوا معلق میماند و جالب است که این کارخانهها کوچکترین تمهیداتی برای این مساله ندارند یعنی اصلاً به آن فکر نکردند! کسی هم به آنها نگفته است. مثلاً امروز هوا در مرز اضطرار میرود و غیر از این فکر کنید ما از اضطرار بیرون بیاییم باز آن سورس آلاینده برای تهران است یعنی باز هم ما مثلاً وقتی زیر ۱۰۰ یا بین ۱۰۰ و ۱۵۰ میآییم باز هوای ناسالم داریم؛ درست است که اضطرار نیست یا افت دیدمان به این شدت کم نشده ولی باز هم داریم هوای آلوده تنفس میکنیم.
آلودگی هوا مساله بسیار پیچیده و چندوجهی است و هر کدام از راهکارهایی که ارائه میدهیم فقط میتواند قسمتی از این مشکل را برطرف کند.
سوال: با توجه به هزینههایی که وجود دارد آیا واقعاً استفاده از کاتالیست برای دولت یا شهرداریها اقتصادی است یا نه؟
* عدم هماهنگی و انسجام؛ معضل اصلی در کنترل آلودگی
نجیمی ادامه میدهد: الان شهرداری باید برای کاتالیست هزینه کند ولی کل کشور دارد هزینه آلودگی هوا را میدهد نه شهرداری؛ امت دولت به این قضیه به عنوان یک سیستم یکپارچه نگاه نمیکند؛ علوم پزشکی تهران میگوید ما سالانه ۴۰ هزار نفر مرگ ناشی از آلودگی هوا داریم، الان کرونا که کل کشور برای آن بسیج شدند در یکسال اخیر کلاً حدود ۵۰ هزار نفر فوتی داشته در حالیکه عدد مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا به شدت بالاست و انگار ما دچار یک خوابآلودگی در مقابل آن شدیم و اصطلاحاً بیحس و سِر شدیم؛ وقتی این اتفاق میافتد که دولت بیاید هزینه همین چرخه را به صورت یکپارچه ببیند و بگوید هر مرگ و میر و بیماری چقدر هزینه گردن سیستم بهداشت کشور میاندازد، بحثهای اجتماعی و روانی آن چقدر سنگین است! بحثهای اکثر مردم کلانشهرها و شهرهای صنعتی در فصل زمستان بحث آلودگی هواست، یعنی یک دغدغه وسیع اجتماعی که هزینه آن از هزینه ریالی این موضوع خیلی بیشتر است؛ انگار هر سال به عنوان یکی از پروژههای بزرگ و شکستخورده به آن نگاه میشود و بار روانی سنگینی برای ما دارد. اگر دولت این را به صورت یکپارچه ببیند دیگر آن کار واضح را انجام نمیدهد یعنی به شهرداری میگوید من بودجه آن را تامین میکنم که شما برای کاتالیستها هزینه کنید؛ در واقع دولت به آن مثل یک سرمایهگذاری نگاه میکند که چند سال دیگر شروع به سوددهی میکند؛ آن موقع دیگر این بحث را شهرداری حاضر است انجام بدهد، وزارت نفر حاضر است انجام بدهد و مجموعه سازمانهای متولی حاضر هستند انجام بدهند.
علوم پزشکی تهران میگوید ما سالانه ۴۰ هزار نفر مرگ ناشی از آلودگی هوا داریم.
سوال: قمیت نمونه خارجی کاتالیستها چه میزان است و اگر بومیسازی شود هزینهها چقدر کاهش پیدا میکند؟
* کاهش قابل توجه قیمت کاتالیست با بومیسازی
نجیمی ادامه میدهد:قیمت متوسط کاتالیستها در شرق آسیا حدود ۶ تا ۷ هزار یورو است و چیزی حدود ۱۰ هزار یورو قیمت نمونههای اروپایی آن است؛ تحلیلی که ما داشتیم اگر این محصول بومی شود که نمونهسازی اولیه آن را انجام دادیم این قیمت تا حدود ۴ هزار، ۴۵۰۰ یورو، برای تولید انبوه کاهش پیدا میکند؛ پس آمدن به سمت تولید بومی خودش حدود ۵۰ درصد هزینه را در این محصول خاص کم میکند، این از لحاظ رقابت با محصولی خارجیست ولی استفاده از آن قطعاً نیازمند این است که به این قضیه به صورت یکپارچه نگاه شود و تعیین بودجه آن هم برای شهرداریها انجام شود، چون شهرداریها هم همیشه این بحث بودجه را مطرح میکنند.
آمدن به سمت تولید بومی خودش حدود ۵۰ درصد هزینه کاتالیست را کاهش میدهد.
سوال: کاتالیستها به تولید انبوه رسیده است؟
* سرمایهگذاری؛ شرط اصلی تولید انبوه
مدیر گروه صنعت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو میگوید: این کاتالیستها به تولید انبوه نرسیده است؛
این فناوریها سرمایهگذاریهای سنگینی میخواهد؛ فناوری آن تستشده، ولی وقتی میخواهیم آن را به تولید انبوه برسانیم باید چندین میلیارد روی آن سرمایهگذاری کنیم و سرمایهگذار وقتی جلو میآید که از بازار آن مطمئن باشد؛ الان ماشینهای سنگین موظف نیستند کاتالیست بگذارند، پس تنها مجموعههایی که احتمال خرید دارند مجموعههای دولتی و اتوبوسرانیها هستند و اینها بسیار ریسکی هستند یعنی ممکن است به راحتی نخرند و الزامی هم برای خرید ندارند، اینجاست که آن سرمایهگذاری برای توسعه این فناوریها در اِشل انبوه انجام نمیشود. البته ما داریم سیاست دومی را پیگیری میکنیم با توجه به اینکه مجموعه خودروسازی ایرانخودرو و خودرودیزل در حوزه ساخت اتوبوسهای شهری ورود کرده و اخیراً هم تعدادی اتوبوس را تحویل داده، ما مذاکراتی با این مجموعه شروع کردیم که این کاتالیستها برای خودروهای نو استفاده شود.
سرمایهگذار وقتی جلو میآید که از بازار آن مطمئن باشد.
سوال: برای کاهش آلودگی مازوت چه فناوری در دسترس است؟
* کاهش گوگرد مازوت به کمک فناوری کاتالیستها
به گفته نجیمی، مازوت هم یک مساله جدی است؛ چه در نیروگاههای اطراف تهران و چه در جاهای دیگر؛ چون بالاخره آلایندگی بالایی دارد؛ گفته میشود مازوت مازاد را در کشور داریم تولید میکنیم و باید یک طوری آن را مصرف کنیم که برای تولید ما هم اقتصادی باشد؛ ما برای این موضوع یک شرکتی داریم که با سرمایهگذاری بخش خصوصی آمده یک پایلوت برای کاهش گوگرد مازوت از حدود ۳ تا ۴ درصد به زیر یک درصد ایجاد کرده، به کمک فناوری کاتالیستها.
یک شرکتی با سرمایهگذاری بخش خصوصی آمده به کمک فناوری کاتالیستها یک پایلوت برای کاهش گوگرد مازوت از حدود ۳ تا ۴ درصد به زیر یک درصد ایجاد کرده.
سوال: با وجود توسعه فناوریها چرا از آنها استفاده نمیشود؟
* سوخت ارزان؛ مانع به کارگیری فناوری
مدیر گروه صنعت ستاد ویژه توسعه فناوری نانو ادامه میدهد: ما الان میخواهیم از این فرایند استفاده کنیم اولاً نیروگاهها دارند سوخت را بسیار ارزان میگیرند یعنی یارانهای و بسیار ارزان؛ در واقع برای آنها نزدیک به صفر تمام میشود البته نیروگاهها میگویند ما داریم برق را با قیمت بسیار ارزان به مشتری میدهیم ولی اینجا یک چرخه معیوبی است، چون وقتی شما میخواهید یک کار فناورانه روی سوخت انجام بدهید این هزینه دارد؛ اصولاً چرا در کشور ما فناوریهایی که مرتبط با صرفهجویی در مصرف و کاهش مصرف سوخت است، کلاً انجام نمیشود یا شکست میخورد، یکی از دلایل آن این است که این سوخت آنقدر ارزان است که هیچ فناوری توان رقابتی با آنها را ندارد، هر فناوری که شما بخواهید استفاده کنید به قیمت سوخت اضافه میکند.
فناوریهایی که در دنیا مثلاً در حوزههای نانو و حوزههای نوین دارد توسعه پیدا میکند، همیشه میبینید شاید بیش از نیمی از آنها در مورد این است که چطوری مصرف سوخت کم شود؟ چطوری بهینه شود؟ چطوری کاهشی داشته باشیم یا افزایش بهرهوری داشته باشیم؟ چه بکنیم؟ ولی در ایران همه اینها محکوم به شکست است، یکی به دلیل سوبسیدی است که روی سوخت است و کار ما را اقتصادی نمیکند، حالا ما اگر بخواهیم همین تکنولوژی را وارد بحث تولیدمان در کشور بکنیم دو تا راه بیشتر نداریم یا اینکه باید کلاً سوخت آزادسازی شود که بعد اینها به صورت بخشی خصوصی وارد رقابت شوند یا باید سیاستهای موازی با آن در دولت شکل بگیرد.د
انتهای پیام/