چالش‌های پیش روی بخش کشاورزی در آذربایجان ‌غربی/ ظرفیت‌هایی که به کار گرفته نمی‌شود

به گزارش خبرگزاری فارس از ارومیه، در راستای خودکفایی و امنیت غذایی در کنار ارزآوری بالای بخش کشاورزی، توجه به تجارت این بخش کشاورزی از اهمیت بسزایی برخوردا&o=on'>دار است.

لازمه شکل گیری بخش توانمند کشاورزی، استفاده از ظرفیت های موجود و اتخاذ سیا&o=on'>سیاست&o=on'>سیاست های مناسب است و در این میان با توجه به حاصلخیزی خاک، پرآب بودن منطقه و موقعیت جغرافیایی، آذربایجان&o=on'>جان غربی می تواند یکی از استا&o=on'>تان های مهم در ارزآوری بخش کاشاورزی مطرح باشد.

در حالی که حدو&o=on'>دود&o=on'>دود 40 درصد جمعیت شاغل استان در بخش کشاورزی مشغول فعالیت هستند وعمده محل درآمد معیشت خانوارهای ساکن در این استان از طریق کشاورزی و دامداری تامین می شود، ضرورت دارد کشاورزی از حالت سنتی خارج و با اصلاح الگوی کشت، دولت نیز سیاست های تشویقی برای صادرات محصولات کشاورزی در نظر بگیرد و با نگاه ویژه به استان های مستعد بخش کشاورزی، بتواند از ولید&o=on'>تولیدات این حوزه در راستای ارزآوری بهره ببرد.

اما آنچه در این سالها مورد غفلت قرار گرفته، بی توجهی به ظرفیت مرزی به ویژه وجود بزرگترین منطقه آزاد کشور در این استان است به طوری که سه گروه تجار و بازرگانان، تولید کنندگان و دولت نتوانسته از این ظرفیت به خوبی بهره ببرد و به نظر می رسد علی‌رغم برگزاری جلسات متعدد، بخش خصوصی و دولت نتوانسته اند ظرفیت های خود را یک کاسه کرده و در راستای رونق صادرات بخش کشاورزی تلاش کنند.

در این راستا پای صحبت های نادر صادقی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان غربی نشسته ایم که مشروح این گفت وگو را می‌خوانید:

فارس :وضعیت کلی بخش کشاورزی آذربایجان غربی را در زمینه تولید ناخالص داخلی و ارزش افزوده چطور می بینید؟

صادقی : آذربایجان غربی با داشتن بیش از یک میلیون اراضی قابل کشت، 850 هزار هکتار اراضی زیر کشت، بیش از 200 هزار بهره بردار در حوزه کشاورز، تولید بیش از 6 میلیون و 500 هزار تن محصول زراعی، باغی و شیلاتی و دامی سهم بسزایی در تامین امنیت غذایی استان و کشور دارد و سهم استان در تولید ناخالص داخلی و ارزش افزوده این بخش در سال 1398 براساس قیمت های جاری، 17.84 درصد بود.

فارس:سال گذشته میزان صادرات محصولات کشاورزی استان چقدر بوده است؟

صادقی : میزان صادرات کشوری بخش کشاورزی و غذا در پایان اسفند ماه 1398 حدود 7 میلیون و 103 هزار تن به ارزش 5 میلیارد و 941 میلیون دلار بود که عمده محصولات صادراتی از لحاظ وزن و ارزش دلاری کشور شامل سیب، نه&o=on'>نه&o=on'>هندوانه، گوجه فرنگی&o=on'>گوجه فرنگی، سیب زمینی، پیاز و موسیر است که در این میان عمده صادرات سیب از استان آذربایجان غربی است که سال گذشته 540 هزار تن به ارزش 362 میلیون دلار سیب صادر شده است که صادرات سیب، بیشتر&o=on'>شترین سهم را به خود اختصاص داده است.

علاوه بر این، میزان صادرات محصول انگور و میوه هسته دار حدود 44 میلیون دلار است.

فارس:تا کنون چه میزان توانسته ایم از ظرفیت های مرزی بودن استان به ویژه منطقه آزاد ماکو در راستای بازاریابی و صادرات محصولات کشاورزی بهره ببریم؟

صادقی :استان آذربایجان غربی یکی از استان های مرزی کشور، با دارا بودن مرزهای مشترک با سه کشور عراق، ترکیه و جمهوری آذربایجان می تواند تاثیر بسزایی در عرصه صادرات و واردات داشته باشد و در این بین، مناطق آزاد ، گمرک&o=on'>گمرکات و بازارچه های مرزی استان نقش مهمی در این زمینه دارند و ارتباط اقتصادی میان کشورهای همسایه به توسعه اقتصادی، روابط سیاسی و امنیت پایدار استان کمک می کند.

استان آذربایجان غربی از این مزیت های موجود٬ آنطور که انتظار می رود نتوانسته استفاده کند و باید زیرساخت های صادراتی و وارداتی در مرزهای استان فراهم یافته و توسعه یابند و با توجه به اینکه آذربایجان غربی، استانی کشاورزی است، ضرورت دارد ترمینال ویژه صادرات محصولات کشاورزی در استان ایجاد شود و زیرساخت های ارتباطی توسعه یافته و ماشین آلات حمل و نقل ویژه محصولات کشاورزی تامین شود.

توسعه گلخانه ها، تجهیز و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیل آنها با دانش روز و وارد کردن تکنولوژی های سورتینگ و بسته بندی محصولات کشاورزی می تواند تحول عظیمی در استان و کشور ایجاد کند.

فارس: آیا بخش خصوصی و دولت توانسته اند با تعامل بیشتر، از ظرفیت های موجود بهره ببرند؟

صادقی:تعامل مستمر بازرگانان و تولیدکنندگان با کشورهای همسایه و تبادل اطلاعات و آموزش صادرکنندگان می تواند به امر صادرات کمک شایانی کند و باید این تعامل بین تولید کننده، بازرگانان و بخش دولتی فراهم شود.

فارس:سیاستهای خارجی دولت چه تاثیری در صادرات محصولات کشاورزی تولید استان در بازارهای هدف دارد؟ 

صادقی:دستگاه سیاست خارجی می تواند نقش تسهیل گر برای توسعه صادرات کشور داشته باشد و همین موضوع باعث افزایش تولید در کشور می شود.

هر چه تقاضا برای کالا و خدمات تولیدی بیشتر شود، تولید آن نیز در داخل بیشتر شده و به رونق اقتصادی منجر خواهد شد.

در شرایط تحریم&o=on'>تحریمی که ایران در آن قرار دارد، استراتژی کشور باید به سمتی حرکت کند که به توسعه صادرات محصولات غیرنفتی ختم شود و در این زمینه وزارت امور خارجه و به خصوص معاونت اقتصادی این وزارتخانه باید تلاش مضاعفی از خود نشان دهند.

فارس با توجه به همسایگی استان به سه کشور،تا کنون توانسته ایم از این توانمندی بهره ببریم؟

صادقی:علیرغم همسایگی استان با سه کشور ترکیه، عراق و جمهوری آذربایجان، بسیاری از محصولات تولیدی استان می تواند در بازارهای همسایه حضور داشته و به فروش رود ولی ضرورت دارد در این خصوص همکاری بین بخشی افزایش یابد.

در همین راستا وزارت امور خارجه با نقش تسهیل گری در تجارت و صادرات می تواند در رونق و جهش تولید نقش داشته باشد.

همچنین با توجه به لزوم توجه به قراردادهای حذف ترجیحات متقابل با کشورهای همسایه در روابط اقتصادی و بین المللی خود با چندین مشکل رایج مواجه بوده ایم که بحث تعرفه های گمرکی، مسائل مربوطی به گمرکات و مسائل و تبادلات بانکی است که در این موضوعات دستگاه دیپلماسی نقش مهمی در حل آنها می تواند ایفا کند.

با رایزنی های مستمری که وزارت امور خارجه باید داشته باشد، می توان برخی بانکها که اشتیاق زیادی برای همکاری با ایران داشته و در کنار آن نسبت به تحریم ها نیز آسیب پذیری ندارند را شناسایی و از طریق آن مسیر تجارت را گشود و به توسعه تجارت کمک کرد.

همچنین می توان با شناسایی و معرفی پتانسیل های تولیدی استان و رعایت برخی نکات حرفه ای در تجارت خارجی به شکل گیری جریان تجاری و به دست آوردن بازارهای جدید برای محصولات تولیدی استان بود.

در کل سیاست های خارجی ایران می تواند از طریق مختلف به تسهیل صادرات محصولات تولیدی استان کمک کند که از آن جمله می توان به ایجاد ارتباط نزدیک تر بین تشکل های بخش خصوصی دو کشور جهت شناخت از ظرفیت های تجاری و صنعتی یکدیگر، بررسی رفتار رقبا و ارائه اطلاعات بازار به خصوص معرفی شبکه های توزیع و زنجیره تامین در بازار هدف به صادر کنندگان استان، کمک به فعال سازی اتاق های مشترک در هر بازار و ایجاد دفاتر تجاری، جهت حضور موثرتر در بازارهای صادراتی کشورهای همسایه، شناسایی رویدادهای مهم تجاری از جمله نمایشگاه های معتبر و معرفی به صادر کنندگان استان و تسهیل حضور آنها در رویدادهای مربوطه، اعتبارسنجی شرکت های خارجی و کمک به حل اختلافات تجاری بین تجار ایرانی و تجار کشور مقابل، مشاوره در زمینه سرمایه گذاری، ثبت برند و تاسیس دفاتر تجاری، به کارگیری ایرانیان متخصص مقیم خارج از کشور در بازار کشورهای هدف در جهت کمک به تجار و بازرگانان کشور، پروژه اعزام رایزنان بازرگانی به بازارهای خارجی طی یک دهه اخیر پروژه بسیار موفقی بوده که تداوم آن نقش بارزی در توسعه صادرات استان ایفا می کند و از سوی دیگرپیگیری مشکلات و توافقات زیرساختی گمرکی، تسهیل در فعالیت شرکتهای حمل و نقل بین المللی می تواند در این زمینه موثر واقع شود.

فارس:موانع پیش روی صادرات محصولات کشاورزی استان چیست؟ 

صادقی:محصولات کشاورزی مانند همه کالاها برای صادرات نیازمند استانداردهای بین المللی در زمینه صادرات محصولات کشاورزی بوده و برای صادرات محصولات کشاورزی فقط استانداردهای کشور مبدا کافی نیست، در واقع بیش از استانداردهای مبدا، کالاهای تولید شده باید استانداردهای کشور مقصد یا مصرف کننده را داشته باشد.

عمده موانع پیش رو در این زمینه شامل نبود بسته بندی و برندسازی یکی از موانع اصلی توسعه صادرات، هزینه های بالای حمل و نقل محصولات کشاورزی، بالا بودن نرخ مواد اولیه مورد نیاز کارخانه های صنایع غذایی نسبت به سایر کشورها که به شدت قیمت تمام شده محصول ایرانی را در مقایسه با دیگر کشورها بالا می برد، اعمال تعرفه های سنگین گمرکی به کالاهای صادراتی، استفاده از شیوه های حمل بعضا نامتناسب با نوع محصول، ضرورت تدوین سند راهبردی و چشم انداز و برنامه مدون و اهداف سالیانه از دیگر موانع پیش روی صادرات محصولات کشاورزی استان است.

انتهای پیام/ح