پناهگاه‌هایی که پناه کار فرهنگی شدند/ شهرداری بازگشت کانون توحید و حسین‌جان را بعد از بازآفرینی سبزه میدان تضمین کند

به گزارش خبرگزاری فارس از قزوین، سبزه میدان، امروز مرکز شهر قزوین به حساب می‌آید و البته دارای قدمت تاریخی نیز هست و بخشی از پروژه مهم، تاریخی و گردشگری دولتخانه صفری به شمار می‌رود. در ضلع جنوبی این میدان عمارت کلاه فرنگی یا چهل ستون قرار دارد، ضلع جنوب غربی میدان به خیابان پیغمبریه می‌رسد که ارزش تاریخی و فرهنگی آن بسیار بالا است. از دیگر سوهای سبزه میدان باید به خیابان فردوسی، خیابان طالقانی، خیابان هلال احمر، خیابان نادری و خیابان امام خمینی(ره) اشاره کرد که اهمییت هریک از این‌ها جداگانه قابل بررسی است و در نهایت سبزه‌میدان را تبدیل به مرکز شهر و یک موقعیت تاریخی، گردشگری، ارتباطی و اقتصادی می‌کند.

پناهگاه‌هایی که مرکز فرهنگی شدند

در اوایل دهه شصت، با وقوع جنگ تحمیلی و آغاز بمباران شهرهای ایران توسط ارتش بعثی، در برخی مناطق مهم و پرتردد قزوین پناهگاه‌هایی ایجاد شد تا مردم بتوانند در هنگام بمباران به آن پناه ببرند. یکی از این مناطق مهم سبزه میدان بود که در آن دو پناهگاه در ضلع‌های غربی و شرقی آن حفر و احداث شد. پس از جنگ کاربری خاصی برای این دو مکان تعریف نشده بود و هر از گاهی شهرداری قزوین کاربردی را برای هریک از این مراکز در نظر می‌گرفت و حتی در برهه‌ای نیز بحث مسدود کردن این پناهگاه‌ها جهت جلوگیری از ریزش و تخریب احتمالی آن نیز مطرح شد. اما در نهایت در اواخر دهه هفتاد، پناهگاه ضلع غربی به کانون توحید اختصاص پیدا کرد تا با راه اندازی یک مرکز فروشگاهی فرهنگی، رونقی به سبزه‌میدان داده شود.

به موازات این اتفاق پناهگاه دیگر نیز تبدیل به ایستگاه مطبوعات شد. اما این طرح نتوانست به نتیجه مورد نظر برسد و گاه پاتوق مطبوعاتی سبزه‌میدان از هدف خود فاصله می‌گرفت. لذا پس از مدتی پناهگاه ضلع شرقی نیز به هیئت حسین‌جان اختصاص پیدا کرد تا این بخش نیز به کسب و کار فرهنگی اختصاص پیدا کند.

در نهایت با گذشت سال‌ها این دو مرکز فرهنگی به مرجعی برای تهیه انواع و اقسام محصولات چندرسانه‌ای مذهبی و فرهنگی و کالاهایی شد که مردم برای هیئت، مسجد و امثال آن و حتی نیازهای شخصی و سبک زندگی مذهبی به آن نیاز داشتند. رونق اقتصاد فرهنگی در سبزه میدان، کانون توحید و حسین جان را تبدیل به هویت سبزه میدان کرد.

بازآفرینی سبزه‌میدان به‌عنوان بخشی از دولتخانه

همانگونه که گفته شد، سبزه‌میدان به‌عنوان بخش مهمی از محوطه تاریخی و گردشگری دولتخانه صفوی، مورد مطالعات بازآفرینی و احیا قرار گرفت و در نهایت در سال جاری شهرداری قزوین تصمیم به اجرای فازهای جدید بازآفرینی سبزه میدان گرفت. در این میان جهت بهسازی و بازآفرینی دوفضای پناهگاه نیز به مستأجران آن اطلاع داده شد که پس از دو دهه فعالیت این واحدها را خالی کنند تا پروژه بهسازی اجرا شود.

این درخواست موجب نگرانی دغدغه‌مندان فرهنگی، فعالان هیئتی و مردمی شد که این مراکز فرهنگی را بخشی از هویت سبزه میدان می‌دیدند. بیشترین نگرانی از این ناحیه بود که اظهار می‌شد ممکن است پس از تخلیه پناهگاه و بازآفرینی و استحکام فضای آن، کاربری آن تغییر داده شده و یا اجازه بازگشت به این مراکز فرهنگی داده نشود.

ابوالفضل حدادزادگان مسئول کانون فرهنگی توحید در گفت‌وگو با خبرنگار فارس عنوان می‌کند: بیش از بیست سال است که خدمات فرهنگی در کانون توحید در محل سبزه میدان ارائه می‌شود و بسیاری از هیئت‌ها، مردم و حتی از روستاهای محروم و دوردست جهت تهیه کالاهایی مانند قرآن، پوستر و این قبیل اجناس با ما ارتباط می‌گرفتند و یا مراجعه می‌کردند. لذا ما نیز تلاش کردیم در این فعالیت اقتصاد فرهنگی به نحو شایسته عمل کنیم.

نگرانیم کاربری مراکز را تغییر بدهند

او اضافه می‌کند: متأسفانه در شورای شهر پنجم و در شهرداری امروز علی‌رغم اینکه طرح بازآفرینی باید اجرا شود و نیاز شهر هم بوده و کار کارشناسی در این‌باره انجام شده، از ما خواسته‌اند که مرکز را تخلیه کنیم که این نگرانی‌هایی را به وجود می‌آورد. نبود این دو مرکز یک خدشه بزرگ در چهره فرهنگی شهر ایجاد خواهد کرد. البته ما نیز تلاش کردیم با تعامل با شهرداری این ماجرا را به یک جای خوب برسانیم.

سید امید برزگری مسئول فروشگاه حسین‌جان نیز با تأکید بر همین موضوع اظهار می‌کند: باتوجه به اینکه این دو پایگاه محصولات فرهنگی از دو دهه قبل در مرکز شهر قزوین بوده و مردم از دورترین نقاط استان هم برای خرید ملزومات فرهنگی‌شان به این دو پایگاه مراجعه می‌کردند، لذا الآن مطالبات و توقع ما این است که مسئولین شهری این دو سنگر فرهنگی را حفظ کنند و این دو سنگر از جایشان تکان نخورند.

او تصریح می‌کند: در واقع حسین جان و کانون توحید تنها یک اسم است، اگر نام دیگر و مجموعه دیگری نیز بجای این مرکز بودند باز هم باید همین کار را می‌کردند و سنگرهای فرهنگی حفظ می‌شدند و جلوی تبدیل آن‌ها به کاربری دیگر گرفته می‌شد، ما به هرصورت می‌خواهیم این دو مجموعه حفظ شود.

سبزه‌میدان بخشی از یک کلان پروژه ملی است

آرش رشوند آوه مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار می‌کند: پروژ طرح بازآفرینی سببره میدان به‌عنوان بخشی از کلان پروژهٔ ملی دولت خانهٔ صفوی است که از قضا از مصوبات سفر مقام معظم رهبری به‌شمار می‌رود. براساس صورت‌جلسه‌ای که در سال 95 صورتجلسه در استانداری قزوین در حضور مقامات مختلف شهرداری، استانداری و میراث فرهنگی، تنظیم می‌شود، بازآفرینی سبزه‌میدان در طرح دولت‌خانه را جزو وظایف شهرداری مصوب می‌کنند.

وی اضافه می‌کند: طرح بازآفرینی سبزه‌میدان در ستاد بازآفرینی شهرستان در فرمانداری و نیز در ستاد بازآفرینی استان تصویب شده و در حضور وزیر راه و شهرسازی وقت و نمایندگان دستگاه‌های مختلف در ستادبازآفرینی ملی نیز مصوب شده است. لذا باید گفت این طرحی نیست که صرفاً شهرداری در آن دخیل باشد بلکه بخشی از یک کلان پروژه ملی است.

هویت فرهنگی پناهگاه‌های حفظ شده است

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین عنوان می‌کند: این دو پناهگاه به‌عنوان بخشی از هویت فرهنگی مردم شهر حفظ شده‌اند، اما پناهگاه در ضلع جنوب شرقی سبزه میدان از نظر فیزیکی کمی آسیب دیده است و دوستان هم اذعان دارند و نیاز به بهسازی دارد. اما باز هم برای این دو مرکز پس از بهسازی، کاربری فرهنگی در نظر گرفته شده. یعنی در طرح ما ورودی پناهگاه اصلاح شده و برای اینکه قشر کم توان جسمی ما هم بتواند از آن استفاده کند مناسب‌سازی می‌شود، مثلاً امکاناتی از قبیل تعبیه بالابر هم در طرح دیده شده است.

رشوند در تشریح اقداماتی که برای بهسازی این مکان‌ها صورت خواهد گرفت، عنوان می‌کند: در طرح پیش‌بینی شده تا کف این مکان‌ها کمی پایین‌تر برود که مشکل محدودیت ارتفاع پناهگاه‌ها حل شود، برای آن‌ها ایجاد تهویه مناسب دیده شده و سازهٔ آن هم باید بازبینی شود تا کاملاً مناسب بهره‌برداری شود.

وی در مورد احتماب تغییر کاربری این پناهگاه‌ها نیز می‌گوید: نمی‌دانم چرا شایعه شده که قرار است این مراکز تبدیل به کافه شود. قطعاً آنچه در طرح ما هست کاربری این پناهگاه‌ها همچنان فرهنگی است و کلیات طرح ملی فضای فرهنگی را در این محوطه دیده است.

در نقشه تهیه شده حرفی از ادامه فعالیت مراکز فرهنگی نیست

مسئول کانون توحید به نقشه تهیه شده برای طرح بهسازی اشاره کرده و عنوان می‌کند: یکی از پناهگاه‌ها در نقشهٔ جامع که تهیه کرده بودند قرار بود اتاق مانیتورینگ باشد و یکی هم به خانه خبر تبدیل شود. در حالی که خانه خبر قبلاً تجربه شده بود و از هدف خود طوری فاصله گرفت که به مکانی امن برای قرار خرید و فروش مواد مخدر در مرکز شهر تبدیل گشت.

مسئول فروشگاه حسین جان هم اظهار می‌کند: برای آینده این مکان‌ها هم بحث‌های گردشگری، خبرخانه و ایستگاه مطبوعات و حتی کافی شاپ مطرح شده و هرچیزی ممکن است مستقر شود غیر از مرکز محصولات فرهنگی که امروز تبدیل به بخشی از هویتی فرهنگی در سبزه‌میدان شده است.

تبدیل شدن پناهگاه‌ها به کافه شایعه است

رشوند در مورد نحوه اجرای طرح و آینده کاربری این مراکز عنوان می‌کند: واژه کافه و شایعات مطرح شده فقط چون ایجاد ذهنیت منفی یا مثبت می‌کند مطرح می‌شود، در این طرح ما اصلاً کافه دیده نشده، ما جزو گزینه‌هایمان این بود که کافه روزنامه راه بیاندازیم اما نه در آن فضا. فضای پناهگاه را گالری و فرهنگی دیده بودیم. آن هم برای آنکه اتود بزنیم، یعنی عنوانی در نقشه بیاید نه برای اینکه محقق کنیم. البته باید توجه کرد که ما در نوسازی تنها مکان‌ها را طراحی و بازآفرینی می‌کنیم و در ید خودمان نمی‌گیریم.

این مسئول می‌گوید: ما از سه سال قبل هم به این عزیزان نامه زدیم که بیایند و تعیین تکلیف کنند. امسال هم هر دو بزرگوار هم از کانون توحید و هم از هیئت حسین‌جان نزد من آمدند و من هم شرایط را برای آن‌ها توضیح دادم.

به هردو مرکز محل‌های جایگزین موقت پیشنهاد کردیم

مدیرعامل سازمان نوسازی شهرداری قزوین عنوان می‌کند: ما به این دو کانون فرهنگی فضای جایگزین نیز معرفی کردیم. هم حمام حاج میرحسن در دهنه دیمج که امکانات مناسبی نیز دارد، هم یکی از خانه‌های تملک شده شهرداری در خیابان بلاغی در بافت شهری در مرکز قزوین و هم مغازه‌های بازسازی و بدنه‌سازی شده خیابان تاریخی سپه به آن‌ها پیشنهاد شد.

وی در مورد آغاز کار پروژه بازآفرینی سبزه‌میدان عنوان می‌کند: بحثی که وجود دارد مسائل ایمنی و فنی است، یعنی ما در ادامه این پروژه با ایمنی جان مردم روبرو هستیم، در این پروژه باید بیل مکانیکی و لودر باید بیاید کار کند، لذا امکان تردد مردم اصلاً وجود ندارد و به خاطر ایمنی باید پناهگاه‌ها تخلیه شود.

رشوند عنوان می‌کند: در این زمینه حتی آقای برزگری پیشنهاد داد که من درهای بخش خودم را ببندم، روی اجناسم نیز گونی بکشم و شما تنها راه پله و ورودی را کار کنید و اگر با داخل پناهگاه کار داشتید آن را باز کنم. بازهم ما آن را پذیرفتیم. گفتیم ما کف را پایین نمی‌رویم که از نظر فضایی بهتر شود. فقط ورودی را اصلاح می‌کنیم که امکان رفت و آمد مردم بهتر شود. اما باید توجه کنیم که ما قبل از آنکه بخواهیم کار را آنجا شروع کنیم مطالعات اجتماعی آنجا را انجام دادیم و این یک کار سلیقه‌ای نیست.

مکان جایگزین موقت به ما بدهند تا پس از بازآفرینی به سبزه‌میدان باز گردیم

ابوالفضل حداد در مورد پیگری‌های انجام شده و نگرانی حذف این مراکز فرهنگی می‌گوید: چندین جلسه با آقای شهردار و با مدیران دیگر صحبت کردیم. قرار بود تا روز آخر که ممکن است به ما امکان استفاده از این مکان را بدهند و وقتی که دیگر امکان نداشت ما یک ماه تخلیه کنیم تا در طرح بازآفرینی مانع کار اینها نباشیم. اما متأسفانه اینها در اولین مرحله این داستان ورود کردند، دور میدان را بستند و ما را در یک حصار آهنی محبوس کردند به نحوی که امکان ادامه فعالیت نیست. و حالا هم ما را دارند مجبور به تخلیه می‌کنند که این خب اولین ضررش به همه همشهری‌ها خواهد رسید.

وی اضافه می‌کند: ما تا آخرین مرحله کارمان رسیدیم به همین نقطه. گفتیم یک مکان معوض برای مدتی که این کارگاه فعال است در اختیار ما قرار بدهید که همشهریان لنگ نمانند. ما این یک سال را برویم آنجا و بعد از یک سال تعهد کنید که این بر می‌گردد به بچه‌های انقلابی برای کار فرهنگی. در واقع شخص خودمان مصداق نیست. این مکان در دهه‌های گذشته از نظر فرهنگی اثرگذار بوده و ما اصرار داریم که از اثرگذاری کار فرهنگی خارج نشود.

می‌خواهند این مراکز را از ید نیروهای انقلابی خارج کنند

سید امید برزگری نیز در همین باره عنوان می‌کند: اگر ما یک ساعت آنجا را خالی کنیم دیگر جریان فرهنگی مذهبی صاحب این مکان و متمرکز در آن نیست. دیگر صاحب آن فضا نیستیم و آنها هم دنبال آن هستند که این فضا از ید نیروهای انقلابی و کار فرهنگی خارج شود.

وی اضافه می‌کند: مطالبهٔ جدی بچه‌های ارزشی و انقلابی این است که این دو پایگاه فرهنگی در همان مکان مستقر بمانند و این مراکز از دست نیروهای انقلابی خارج نشود.

در جلسه‌ای با حضور هر دو مرکز مکان‌های جایگزین بررسی شد

مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین در همین باره تأکید می‌کند: برای تفاهم با این دوستان در دفتر آقای داوودی رئیس شورای شهر، در حضور آقای فصیحی رامندی دیگر عضو شورا، در مورد فضای جایگزین صحبت کردیم. من خانه ابوترابی را پیشنهاد دادم، آقای فصیحی گفتند که آنجا امکان پذیر نیست، گفتم از زیرزمین آنجا می‌توانید به‌عنوان انباری استفاده کنید، گفتیم بروید در مجموعه مغازه‌های بدنه‌سازی شده سپه مستقر شوید تا زمانی که آنجا آماده شود. اتفاقا حاج فصیح هم گفتند این پیشنهاد خوبی است.

امضای تفاهم‌نامه درگیرودار سوءتفاهم و اما و اگرها

وی اضافه می‌کند: این دوستان یک دغدغه مهم دارند و آن هم این است که اگر ما از اینجا برویم ممکن است دیگر نگذارند به این مکان بازگردیم. لذا آقای شهردار تماس گرفت با من و برای راه چاره و رفع نگرانی دوستان بنده به شهردار پیشنهاد دادم که با این دوستان تفاهم نامه امضا شود. شهردار هم قبول کرد و دستور داد که سریع‌تر این کار انجام شود. من هم با دوستان تماس گرفتم و گفتم که یک نامه به شهردار بدهند و ایشان دستور دهد یا سازمان فرهنگی ورزشی یا سازمان نوسازی با این دوستان تفاهم نامه امضا کند. که بعد از دورهٔ بهسازی این فضا این دوستان برگردند سرجایشان.

اما ابوالفضل حداد پیرامون موضوع تفاهم‌نامه عنوان می‌کند: ما پیگیر تفاهم نامه‌ای هستیم که اگر آقای شهردار امضا کنند که یک مکان معوضی در اختیار قرار بدهند و تعهد کنند که این مکان‌ها پس از بازآفرینی سبزه‌میدان به کار فرهنگی باز می‌گردد.

وی اضافه می‌کند: مشکل این است که دوستان هیچ تعهدی نمیکنند و تجربهٔ سال‌های گذشته در ارتباط با دیگران نشان داده که در گذشته افرادی قصد داشتند که اینجا را تبدیل به کاربری‌های دیگری کنند و در واقع قصد کار فرهنگی را نداشتند.

مسئول کانون توحید می‌گوید: شهردار شفاهاً به مدیرعامل نوسازی می‌گوید مسئله تفاهم‌نامه را حل کن، مدیرعامل هم می‌گوید شهردار باید مکتوب دستور بدهد، لذا همکاری تنها در قالب سخن باقی مانده، نه مکان معوضی به ما داده شده و نه تفاهم نامه با ما منعقد شده و ما منتظریم که اقدام عملی صورت بگیرد.

به گزارش خبرگزاری فارس، به نظر می‌رسد عمده اختلافات میان طرفین و نیز نگرانی مسئولان این دو مرکز فرهنگی به سوءتفاهم‌هایی باز می‌گردد که اعتماد آن‌ها را سلب کرده و نگرانند که نگاه شهرداری مبنی بر ادامه فعالیت فرهنگی نباشد. لذا به سهولت می‌توان با مکاتبه با شهردار و نیز دستور وی برای انعقاد تفاهم‌نامه میان ارگان مربوطه شهرداری با این دو مرکز فرهنگی این دغدغه را حل کرد و نگرانی‌ها را از بین برد. در واقع شهرداری قزوین به سادگی می‌تواند در قالب تفاهم‌نامه متعهد شود که این دو پناهگاه پس از فرآیند بازآفرینی سبزه میدان همچنان بخشی از هویت فرهنگی آن باقی خواهد ماند و در اختیار کانون توحید و هیئت حسین‌جان جهت ادامه فعالیت فرهنگی قرار خواهد گرفت. چنین موضوعی به تمام نگرانی‌های مردم و فعالان و نخبگان فرهنگی شهر نیز پایان خواهد داد.

انتهای پیام/