به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، حسام الدین آشنا مشاور رئیس جمهور اخیرا در توییتی نوشت: «آیا بالاخره مشخص شد که «طرح راهبردی برای رفع تحریم» کمکی به «رفع تحریم» کرد یا به ابزاری برای فشار بیشتر و تداوم تحریم تبدیل شد؟ آیا کسی مسئولیتی را بر عهده می گیرد؟».
مسعود براتی کارشناس روابط بین الملل در گفت‌وگو با خبرنگار فارس درباره این توییت مشاور رئیس جمهور گفت: به نظر میرسد آقای آشنا ناظر به این واقعیت و پدیده صحبت میکند که طبق برآوردهای انجام شده، بنا بود بایدن پس از استقرار در پست ریاست جمهوری آمریکا، امتیازها یا مشوق هایی به ایران بدهد تا وارد دوره تنش زدایی با آمریکا بشوند. عبارتی که گزارش مرکز امنیت نوین آمریکا (CNAS) از آن با عنوان دوره تنش زدایی استفاده کرده است که در این دوره، آمریکا با این مشوق ها یک نوع اعتمادسنجی برای ایران انجام دهد.
براتی ادامه داد: چون علی رغم این توصیه ها، بایدن این کار را انجام نداده پس دلیلی دارد و احتمالا آن دلیلش؛ مصوبه مجلس است که بعد از شهادت شهید فخری زاده در مجلس به تصویب رسید و دولت را مکلف کرده که تعهدات هسته ای ایران ذیل برجام را به صفر برساند که مهمترین بخشش هم موضوع نظارت های آژانس بین المللی انرژی اتمی بر فعالیت‌های هسته ای ایران است که بخش مهمی از تعهدات را شامل می شود و بنا هست که در 3 اسفندماه سطح همکاری ایران با آژانس به سطح پادمان کاهش پیدا کند و دیگر موارد مشخص شده در برجام اجرا نشود.
*اصولا بایدن برنامه ای برای بازگشت واقعی به برجام و برداشتن تحریم ها نداشت
این کارشناس روابط بین الملل سپس به تحلیل این دیدگاه مشاور رئیس جمهور پرداخت و اظهار داشت: این تحلیل آقای آشنا، عامدانه یا از روی عدم توجه به برخی نکات بوده است. اول اینکه آقای آشنا به گونه ای بیان کرده است که انگار قرار بوده است که بایدن پس از استقرار در پست ریاست جمهوری آمریکا، به برجام برگردد و تمامی تحریم هایی که آمریکا بعد از خروج از برجام اعمال کرده اعم از تحریم هایی متوقف شده در برجام و تحریم هایی که مازاد بر آن توسط آمریکا اعمال شده است، را به صورت کامل بردارد. این یک تصور بسیار غلط و خامی است. متاسفانه این تصور را آقای ظریف هم داشتن و برآوردشون این بود که بایدن قرار است واقعا به برجام برگردد.
وی ادامه داد: این تصور خام در حالی در بین برخی مقامات دولتی ایجاد شده بود که از ماه ها قبل، شما می توانید شواهدی را پیدا کنید که بایدن کلا بنایی بر بازگشت واقعی به برجام و برداشتن تحریم ها نداشته است. برای نمونه، مردادماه امسال مرکز امنیت نوین آمریکا گزارشی با عنوان تعامل مجدد با ایران را منتشر کرده و در آنجا بیان کرده است که صرفا باید یک سری مشوق هایی به ایران ارائه شود و نه بحث رفع کامل و همه جانبه تحریم هایی که آمریکا اعمال کرده است علیه ایران. در واقع، مسئله بازگشت آمریکا به برجام هیچ جایگاهی در تصمیم سازی هایی که برای بایدن انجام شده، نداشت و مثلا همین گزارش برای مردادماه امسال است یعنی ماه ها قبل تر از مصوبه مجلس.
*تفاوت چشمگیر سیاست اعلامی و اعمالی بایدن در قبال برجام
براتی با طرح این سوال که این تصور خام از کجا ناشی می شود، گفت: این تصور خام از باور کردن این شعار بایدن که من قرار است به برجام برگردم، ایجاد شده است در حالی که این قضیه صرفا یک سیاست اعلامی و می شود گفت تبلیغاتی بایدن بود و اهداف فریبکارانه در آن وجود دارد. در واقع، وقتی میخواهید سیاست واقعی بایدن در قبال ایران و برجام را فهم کنید باید شرایط را ببینید. خیلی از افرادی که برای بایدن در حال تولید فکر هستند از جمله خانم وندی شرمن بیان کردند که الان سال 2016 نیست یعنی ما در موقعیتی مثل سال 2016 در برابر ایران نیستم.
*نقش مهم اشتباهات دولت در ایجاد تحلیل غلط در ذهن تصمیم سازان آمریکایی درباره برجام
این کارشناس روابط بین الملل سپس با طرح این سوال که چرا از افرادی که برای بایدن در حال تولید فکر هستند، این حرف را می‌زنند، اظهار داشت: متاسفانه رفتارهای دولت روحانی و بخصوص دستگاه دیپلماسی در مواجه با توافق هسته ای انجام دادند موجب شده است ادراکی در طرف آمریکایی شکل بگیرد که آنها خودشان را در جایگاه برتر در توافق با ایران بدانند. چرا؟ شما نگاه کنید اتفاقی که افتاده چه چیزی بوده است؟ از روز اجرای توافق و با صرفنظر از ایرادت جدی به توافق، آمریکا به صورت مستمر شروع به نادیده گرفتن و نقض تعهداتش کرد حتی در دوره اوباما. مهمترین نقض عهدی که در دوره اوباما صورت گرفت، تمدید قانون تحریم ایران بود که خلاف متن برجام بود ولی واکنش ایران چه بود؟ واکنشی مبتنی بر صبر راهبردی. بعدش که جلوتر میرسد شاهد تصویب قانون کاتسا بودیم که تحریم‌های بسیار جدی علیه ایران اعمال کرد و مشکلات ارزی برای ایران در امارات ایجاد کرد ولی باز هم توسط دولت روحانی با صبر راهبردی پاسخ داده شد.
وی افزود: بعدش هم شاهد خروج آمریکا از برجام بودیم که کل معادله توافق را عوض کرد اما دولت ایران یک طرفه در برجام باقی ماند و آقای روحانی اعلام کرد صرفا یک مزاحم از توافق کم شده و ما به توافق ادامه می دهیم. فارغ از اینکه در ظاهرا حرف هایی زده می شد که اروپا باید تعهدات را بر عهده بگیرد و جای خالی آمریکا را پر کند ولی در واقعیت مشخص بود که همچین اتفاقی امکانپذیر نیست و اروپا اصلا نمی تواند جای آمریکا را پر کند و مسئولان دولتی به خوبی به این موضوع واقف بودند. با این وجود، ما یک سال به صورت کاملا یک طرفه یک توافق نابرابر و نامتوازن را اجرا کردیم.
براتی با اشاره به اینکه هرچند بعد از یک سال دولت زیر فشار افکار عمومی، شروع به کاهش تعهدات ایران کرد، گفت: با این وجود، می بینید که این اقدامات ایران صرفا در حوزه عملیات هسته ای انجام می شود و کشورمان به هیچ وجه به هسته اصلی و سخت تعهدات ایران در برجام که گروه بین المللی بحران آنرا برجسته ترین بخش توافق برجام می داند و خیلی از آمریکایی ها از جمله بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا معتقد هستند که بخش مهم این توافق، بحث بازرسی ها و دسترسی‌های انرژی اتمی است، نزدیک نمی شود و دولت روحانی به هیچ وجه حاضر به کاهش تعهدات در این لایه نیست. حتی وقتی آمریکا موضوع مکانیسم ماشه را در شهریور امسال مطرح می کند و فرآیندش را طی می کند، دولت روحانی مجددا صبر راهبردی را دنبال می کند و به دنبال این است که صبر کند تا دولت آمریکا عوض شود.
*صبر راهبردی دولت روحانی، تصویر دولت ضعیف و معطل برجام برای آمریکایی ها ساخت
این کارشناس روابط بین الملل اضافه کرد: مجموعه این رفتارها، ذهنیت و ادراکی که برای تیم بایدن می سازد که، اصلا آن چیزی نیست که دولت و شخص آقای آشنا تصور میکند، بلکه کاملا یک دولت ضعیف و معطل برجام ترسیم می کند و برای همین، بایدن خودش را در موضع بالا می بیند و به همین دلیل، اصلا برنامه ای برای بازگشت واقعی به برجام و رفع تحریم ها ندارد و لذا اینکه آقای آشنا فرار رو به جلو می کند و می گوید که مشکل این اتفاقات، مصوبه مجلس است به این معنا حرف غلطی است. در واقع، اصلی ترین عاملی که بایدن به برجام بازنگشت و حتی در گام قبلی، ترامپ با برجام و ایران آنگونه رفتار کرد، همین صبر راهبردی دولت روحانی بود که راهبردی کاملا غلط بود و به نظر میرسد کسانی که اینگونه پیشنهادها را برای دولت پخت و پز کردند، باید مورد مواخذه قرار بگیرد، این عامل اصلی اش بود. اتفاقا مصوبه مجلس در راستای تغییر این ادراک انجام شده و البته تغییر ادراکی که در طول 5 سال یعنی از سال 94 تاکنون ایجاد شده است، یک شبه اتفاق نمی افتد و زمان بر است و شما باید رفتارهایی از خودت نشان بدهی که آمریکا باور کند شما تغییر دیدگاه داده ای. از این منظر حرف مشاور رئیس جمهور، حرف غلطی بوده و فرار رو به جلو است.
*احتمالا نگرانی مشاور رئیس جمهور، بخاطر انتخابات است
وی ادامه داد: اما اگر آقای آشنا نگران این موضوع است که چرا آن مشوق های خیلی سطحی که بایدن بنا بود به ایران بدهد، نداده است، این قضیه را بیشتر باید یک دغدغه انتخاباتی تحلیل کرد چون آن مشوق‌ها اثر جدی اقتصادی ندارد بلکه مثل شکلات یا آب‌نباتی هست که آمریکایی ها میخواستند به ایرانی ها بدهند تا کامشان را شیرین کنند و بعدش آن طرح های خصمانه خود را در قبال ایران پیاده کنند. هیچ کسی نباید از این موضوع استقبال کند و اگر آقای آشنا نگران این موضوع است، واقعا تاسف انگیز است.
براتی در پایان تاکید کرد: در مجموع، بهتر است آقای آشنا برگردد و رفتار دولت در قبال برجام را در 5 سال اخیر را تحلیل کند. ایشان مسئول مرکز تحقیقات استراتژیک هستند و حتما می توانند این تحلیل را انجام بدهند. به نظرم از تحلیل این رفتار و اینکه این رفتار چه ادراکی را در ذهن تصمیم سازان و تصمیم گیران آمریکایی ایجاد کرده است، نکات زیادی بدست میاد و فهم می شود.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
