اجراهای سومین روز جشنواره موسیقی فجر/از «بارو بارون» رستاک تا جَز کوبایی ملندِز

به گزارش خبرنگار موسیقی خبرگزاری فارس، اجراهای گروه هنرستان موسیقی دختران، دانشگاه هنر، گروه رستاک، اقبال آذر، آنسامبل نیواک و تکنوازی ویولنسل کوبایی روز پنجشنبه ۳۰ بهمن ماه براساس اعلام زمانبندی و در سایت‌های جشنواره موسیقی فجر، انجمن موسیقی ایران، تیوال، بیپ تونز، تماشاخونه، گپ فیلم و نواک پخش می‌شود.

هنرستان موسیقی دختران، دانشگاه هنر/ پنجشنبه ۳۰ بهمن ماه ساعت ۱۷
اجرای هنرستان موسیقی دختران و پس از آن اجرای گروه دانشگاه هنر ساعت ۱۷ پنجشنبه ۳۰ بهمن ماه پخش می شود.

یاسمن فرامرزی نژاد، آوا پویا کاشانی، روشا محمد اصغری و ملیکا چمن آرا نوازندگان هنرستان موسیقی دختران هستند.

یاسمن فرامرزی‌نژاد، دانش‌آموز پایه‌ی دوازدهم، از هفت سالگی نوازندگی پیانو را آغاز کرد. او در سال ۱۳۹، با انتخاب ساز ابوا به‌عنوان ساز تخصصی‌اش، وارد هنرستان موسیقی دختران شد و نوازندگی را نزد منوچهر صَهبایی و پس از آن با یاسمن کیمیاوی ادامه داد.

آوا پویاکاشانی در سال ۱۳۸۱ متولد شد. از شش سالگی با ساز پیانو فراگیری موسیقی را آغاز کرد و در دوازده سالگی وارد هنرستان موسیقی تهران شد و در آنجا ساز کنترباس را به عنوان ساز تخصصی برگزید و زیر نظر استاد مهدی کلانتری فراگیری آنرا ادامه داد.  او تاکنون در ارکسترهایی چون ارکستر گروسمان به رهبری سهراب کاشف، ارکستر فیلارمونیک شهرداری تهران به رهبری آرش امینی و ارکستر هنرستان موسیقی همکاری داشته است. پویاکاشانی عضو ارکستر سمفونیک صداوسیما و همچنین عضو ارکستر سمفونیک بانوان به رهبری نزهت امیری است.  

روشا محمداصغری در سال ۱۳۸۴ متولد شد. او نوازنده‌ی فاگوت و هنرجوی پایه‌ی دهم هنرستان موسیقی است. او در مسترکلاس نصیر حیدریان شرکت کرده و، تاکنون، با ارکستر کلاسیک هنرستان موسیقی به رهبری سهراب کاشف و ارکستر پایتخت تهران به رهبری شهرام توکلی  (۱۳۹۶) همکاری داشته است.

ملیکا چمن‌آرا فراگیری پیانو را از شش سالگی آغاز کرد  و پس از آن نزد امیر صراف ادامه داد. از پایه‌ی هفتم وارد هنرستان موسیقی شد و هم‌اکنون در رشته‌ی نوازندگی ساز جهانی (پیانو) زیر نظر استاد رافائل میناسکانیان تحصیل می‌کند.

استعدادهای دانشگاه هنر

عطا رستگار، نازنین سلطانی راد و هلیا سرایداریان نوازندگان ممتاز دانشگاه هنر هستند.
عطا رستگار، ، نوازنده و مدرس گیتار کلاسیک، در سال ۱۳۷۲ متولد شد. او برگزیده‌ی جشنواره‌های متعددی ا از جمله  فجر استان خوزستان ۹۳، مسابقه‌ی کشوری نوازنده‌ی برتر ۹۶، جشنواره‌ی ملی موسیقی جوان ۹۶، ۹۸ و ۹۹ و مسابقه‌ی کشوری مگتان ۹۸ است.

نازنین سلطانی‌راد، فارغ‌التحصیل هنرستان موسیقی دختران تهران، در حال‌حاضر دانشجوی کارشناسی موسیقی در رشته‌ی نوازندگیِ فلوت در دانشگاه هنر تهران است. او در مسترکلاس‌های استادانی چون کوشیار شاهرودی، فیروزه نوایی، سعید تقدسی، بریجیت رامسل، ماتیاس زیگلر، نولون بارگن، آندرا لیبرکنخ و باربارا گیسلر شرکت کرده است. همچنین، تاکنون با ارکستر سمفونیک تهران، ارکستر کُر شهر تهران، ارکستر ملی ایران، ارکستر نادر مشایخی، ارکستر جوانان و نوجوانان ایران  و کُر فلوت تهران همکاری داشته و در جشنواره‌ی جوان در سال ۱۳۹۴ ( با کسب رتبه‌ی دوم) و سال ۱۳۹۹ (با کسب رتبه‌ی سوم) و برنامه‌ی بورسیه یاماها در دبی ۲۰۱۸ (به‌عنوان نوازنده‌ی برگزیده‌) به اجرای برنامه پرداخته است. وی در حوزه‌ی تئاتر نیز به عنوان نوازنده در نمایش‌های «wow» و «اتاق ۱۹۱۴» فعالیت داشته است.

هلیا سرایداریان در سال ١٣٧٨متولد شد. او فراگیری پیانو را در هشت سالگی با امیر صوابی آغاز کرد و نزد دلبر حکیم‌آوا، ربکا آشوقیان و رافائل میناسکانیان ادامه داد و در مسترکلاس‌های استادانی همچون واسیلی شرباکوف و گوتلیب والیش شرکت کرد. او در حال‌حاضر، دانشجوی کارشناسی نوازندگی جهانی دانشگاه هنر تهران است. از فعالیت‌های هنری او می‌توان به شرکت در هشتمین دوره‌ی جشنواره‌ی موسیقی جوان (با کسب مقام دوم) و نهمین دوره‌ی آن (با کسب مقام اول)، چهارمین و پنجمین جشنواره‌ی موسیقی کلاسیک تا معاصر، تک‌نوازی در جشنواره‌ی موسیقی صبا (۱۳۹۸) و اجرا در بخش فرهنگی سفارت اتریش اشاره کرد.

اقبال آذر (سبحان مهدی پور)/ پنجشنبه ۳۰ بهمن ماه ساعت ۱۸:۳۰
دومین اجرای پنجشنبه ۳۰ بهمن ماه اجرای گروه اقبال آذر است که ساعت ۱۸:۳۰ پخش می شود.
گروه موسیقی اقبال آذر در سال ۱۳۸۸ توسط سبحان مهدی‌پور تشکیل شد. این گروه به احترام آوازخوان صاحب سبک «اقبال آذر» نامگذاری شد. این گروه تاکنون اجراهایی در تهران و شهرستان‌های مختلف روی صحنه برده و دو آلبوم موسیقی نیز با عنوان «یادواره‌ی اقبال آذر ۱ و ۲» منتشر کرده است.

سبحان مهدی پور: سرپرست و خواننده/ حمیدرضا برزویی: سنتور و تنظیم/  آناهیتا رمضانی: تار/ احسان لیوانی: نی/ پوریا کشاورز: کمانچه/ مسعود پاد: عود/ سهیل الله دادیان: تنبک/ مائده اسماعیلی: دف و دایره نوازندگان گروه اقبال آذر را تشکیل می دهند.

 مارتین مِلِندز (کوبا)/ سولوی ویولنسل/ پنجشنبه ۳۰ بهمن ماه ساعت ۲۰
سولوی ویولنسل هنرمند کوبایی ساعت ۲۰ سومین روز سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر پخش می شود.

مارتین ملندز، که یکی از مستعدترین، خوش‌قریحه‌ترین و خلاق‌ترین نوازندگان ویولنسلِ ‌نسلِ خود محسوب می‌شود، در سال ۱۹۸۲ از پدر و مادری کوبایی در مسکو متولد شد. از همان اوایل کودکی فراگیری ویولنسل را در کنسرواتوآر «آمادئو رولان» آغاز کرد و سپس در مؤسسه‌ عالی هنر در هاوانا، کوبا ادامه داد. او دوره‌ها‌ی نوازندگی ویولنسل کلاسیک را گذراند، اما از همان سال‌های نخست، استعداد چشمگیری در بداهه‌نوازی از خود نشان داد و سبک منحصربه‌فردی را خلق کرد. او ویلنسل را به سمت زبان جدیدی متأثر از جز، موسیقی کوبایی، موسیقی آفریقایی، فانک و فلامنکو سوق داد. وی، به سبب تنوع در سبک و اجرا، در صدها آلبوم از هنرمندان مطرح بین‌المللی همچون پابلو میلانز، چانو دومینگوئز، کیسی دریزن، ماکاکو، دورانتز، رنوآد گارسیا-فونز، یوسا، دیسمر بیونو، آنتونیو ری، کیکو وننو، ارنستو اورینیاک، رینالد کولوم، کِنان اَزمه (جاده ابریشم)، و دیگران نواخته است.

گروه رستاک / پنجشنبه ۳۰ بهمن ساعت ۲۱:۳۰
اجرای گروه رستاک نیز ساعت ۲۱:۳۰ پنجشنبه ۳۰ بهمن ماه پخش می شود.
گروه موسیقی رستاک از تابستان سال ۱۳۷۶ به‌سرپرستی سیامک سپهری فعالیت خود را آغاز کرد. رستاک در تجربیات خود نگاهی کاربردی به عناصر شنیداری فرهنگ‌های فولکلور ایران داشته که حاصل آن نزدیک به دو دهه فعالیت در حوزه‌های گوناگونی همچون پژوهش و تحقیقات میدانی، آموزش، ساخت موسیقی برای فیلم و تئاتر، طراحی و ساخت آلبوم‌های موسیقی و اجرای کنسرت بوده است. گروه رستاک تا کنون کنسرت‌های متعددی درکشورهای ایران، انگلستان، اتریش، آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، هلند، سوئد، آمریکا، کانادا، استرالیا، هندوستان، ژاپن، مالزی، شیلی، لهستان، ترکیه، بلژیک، گرجستان، عمان، بلاروس، بنگلادش وامارات متحده عربی و...  داشته و تاکنون آلبوم‌های موسیقی «رنگواره‌های کهن»،‌«همه‌ی اقوام من»، « سرنای نوروز»،‌ «میان خورشیدهای همیشه» و «بهار» را منتشر کرده ‌است. تازه‌ترین فعالیت رستاک، پروژه‌ی «در خانه- بی‌مرز» است که به موسیقی کشورهای همسایه‌ ایران می‌پردازد. گروه رستاک در ماه‌های گذشته دو اثر از این پروژه‌ی موسیقایی را در قالب تک‌آهنگ منتشر کرده است.

سیامک سپهری: سرپرست گروه و تار/ فرزاد مرادی: خواننده و عود، سه‌تار، قوپوز، دوتار و باغلاما/ بهزاد مرادی: خواننده و سازهای کوبه‌ای/ اکبر اسماعیلی‌پور: تار و عود/ دینا دوستی: کمانچه /حامد بلندهمت: سازهای بادی / مجید پوستی: سازهای کوبه‌ای/ یاسمن نجم‌الدین: قانون/ امید مصطفوی: سازهای کوبه‌ای/ پریسا اینانلو: سازهای کوبه‌ای/ نوازنده مهمان:  احسان اسدالهی: گارمون اعضای گروه رستاکرا تشکیل می دهند.

آنسامبل نیواک/ پنجشنبه ۳۰ بهمن ماه ساعت ۲۳
آخرین اجرای سویمن روز سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر پخش اجرای آنسامبل نیواک در ساعت ۲۳ است.

گلریز زربخش با همراهی خواهرش ژابیز آنسامبل نیواک را در سال ۱۳۸۷ بنیانگذاری کردند. نیواک ریشه‌ی واژه‌ی «نوا» در زبان پهلوی است. هدف اصلی تشکیل این گروه  اجرای دوئت‌های ویُلن و ویُلنسل از آهنگسازان کلاسیک و معاصر بوده است. در سال ۱۳۸۷، این گروه موفق به کسب رتبه‌ی نخست و دریافت تندیس بیست‌وچهارمین جشنواره‌ی بین‌المللی موسیقی فجر شد و نخستین کنسرت خود را با اجرای دوئت‌های مشهور کدای، راول و مارتینو در تالار رودکی تهران در اسفند ماه همان سال برگزار کرد. نخستین آلبوم این گروه شامل دوئت‌های ویلن و ویلنسل با اجرای آثاری از گلییر، مارتینو و شولهوف در آبان  ۱۳۹۴ و دومین آلبوم آن با نام «گفتوگو» شامل آثار ۹ آهنگساز معاصر ایرانی در فروردین ۱۳۹۸ منتشر شد.                                                                           

آنسامبل نیواک تا به حال اجراهای بسیاری در ایران و ارمنستان داشته و با نوازندگان و آهنگسازان بسیاری از ایران، ارمنستان و ایتالیا همکاری کرده است. همچنین آثار بسیاری به سفارش این آنسامبل نوشته و اجرا شده ‌است.

گلریز زربخش، ویلُن و ژابیز زربخش، ویلُنسل اعضای آنسامبل نیواک هستند.
****************************

نشست سیر تطور ترانه جشنواره موسیقی فجر برگزار شد

غربال زمان بسیاری از ترانه های سطحی را پس می زند

نخستین نشست بخش  پژوهش سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر با موضوع "سیر تطور ترانه" با حضور حسن علیشری و مجید افشاری سه شنبه ۲۸ بهمن برگزار و از رادیو گفتگو پخش شد.

به گزارش روابط عمومی سی و ششمین جشنواره موسیقی فجر، حسن علیشری ترانه‌سرا و پژوهشگر در ابتدای این برنامه در خصوص سیر تطور ترانه گفت: درست است که ترانه به معنای امروزی خودش که با موسیقی پاپ همراه می‌شود عمر کوتاهی دارد و از علی اکبر خان شیدا و عارف قزوینی به بعد می‌توان آن را پی گرفت، اما از نظر تاریخی شعر همراه با موسیقی، حتی سابقه طولانی‌تری از شعر مکتوب دارد. حتی افعالی که در زبان‌های مختلف وجود دارد بیشتر حاکی از همراهی موسیقی است. در شعر پیش از اسلام هم شاهد این هستیم که شعر عمدتاً همراه با موسیقی بوده و خنیاگرانی مثل باربد و نیکسا، شعر و ملودی را همراه با هم می‌ساخته‌اند. به مرور زمان و به‌ویژه با ورود وزن عروضی به شعر فارسی که بعد از اسلام اتفاق می‌افتد و با محدودیت‌هایی که در موضوع موسیقی وجود داشته است، این‌ها از همدیگر جدا می‌شوند.

علیشیری ادامه داد: حتی خود واژه ترانه هم از "ترانک" یا "ترنگ" گرفته شده که آوازخوان‌های دوره‌گرد آن‌ها را می‌خوانده‌اند. ما این آوازخوان‌ها را در جای جای مناطق مختلف ایران داریم ولی به معنای امروزی خودش، ما می‌توانیم از دوره قاجار به بعد درباره ترانه به طور جدی صحبت کنیم چون در آن دوره دستگاه‌های موسیقی شکل گرفتند. ما آغاز دوباره تصنیف را تحت تأثیر ادبیات مشروطه می‌بینیم. این ارتباط بین ادبیات روزگار خود و ترانه را می‌توانیم تا امروز ردیابی کنیم. شیدا، عارف، امیر جاهد و ملک‌الشعرای بهار کسانی هستند که در آن دوره فعالیت کردند.

در ادامه این گفت‌گو مجید افشاری ترانه‌سرا و پژوهشگر گفت: ما نمی‌توانیم برای انسان تعیین وضعیت کنیم. ذهن و زبان انسان، آمیخته با زندگی است. یعنی از لالایی گهواره تا نوحه و مویه بر سر مزار، کلام همراه با انسان است. ما در هر وضعی از حالات انسانی به ترانه پناه می‌بریم. برخلاف آن نگاه و نظر مشهوری که نوع سخیفی از زبان‌مندی است. باورم این است که ترانه به سرشت و باور انسان نزدیک است و ما آنجا خودیت انسان را بیشتر استشمام می‌کنیم.

علیشری در خصوص تفاوت شعر و ترانه عنوان کرد: حتی بین اهالی موسیقی هم یک روال و قانون شفافی وجود ندارد که این دو را از همدیگر جدا کنند. کما اینکه بسیاری از افراد، هر شعری که همراه با موسیقی اجرا می‌شود، را ترانه می‌دانند. در روزگار معاصر ما و به‌ویژه در نیمه دوم قرن، به نوعی از کلام که به نیت همراهی با موسیقی سروده شده است، هم ترانه گفته می‌شود. در عرف جامعه موسیقی ما، تفاوت این دو در این است که شعر پیش از موسیقی و بدون نیت همراهی با موسیقی سروده شده است. از طرفی آنچه را که برای همراهی با موسیقی سروده شده، ترانه خطاب می‌کنند.

افشاری در ادامه اظهار داشت: نمی‌توانیم تعریف و فصل مشترک مشخصی بگذاریم و بگوییم این شعر و ترانه است و مشابهت‌ها را قائل نباشیم، اما می‌توانیم بایسته‌هایی را برای نگارش شعر یا ترانه قائل باشیم.

علیشری با اشاره به اینکه ترانه، شکل‌ها و زبان‌های مختلفی دارد، گفت: وقتی ترانه‌ دهه‌های اخیر را بررسی می‌کنیم متوجه می‌شویم که با یک موجود همگن و هم شکل روبرو نیستیم. فکر می‌کنم اگر به یک تعریف روشنی از ترانه برسیم و بخش‌های مختلف این تعریف را در مورد آثار مختلف محک بزنیم، می‌توانیم روشن‌تر صحبت کنیم. برداشت من از ترانه، شعری است که با هدف همراهی با موسیقی یا بر روی موسیقی سروده می‌شود. ما چه خوشمان بیاید و چه خوشمان نیاید، یکی از شیوه‌های مرسوم تولید قطعات موسیقی در روزگار ما این است که ترانه‌سرا یک کلامی را می‌سراید و بعد آهنگساز روی آن ملودی می‌گذارد. نوع دوم این است که ملودی وجود دارد و بعد ترانه‌سرا روی آن ترانه می‌سراید. فکر می‌کنم عنصر نیت اهمیت زیادی دارد. در رشته‌های دیگر نیز همین‌طور است. نمایشنامه و فیلمنامه هم وضعیت شبیه ترانه دارند، اما درباره آن‌ها ویژگی فرمی هم وجود دارد و کمتر این خلط مطلب به وجود می‌آید.

افشاری درباره قید و بندهای ترانه اذعان کرد: برای نگارش یک نوشتار، مطلوب انسانی، کرامت انسانی و ارزش ادبی و هنری نیاز است. هر کسی حق دارد برای خودش بنویسد و فکر کند و اسم آن را ترانه بگذارد، اما وقتی قرار است آن را به‌عنون یک بسته هنری به جامعه هدفش عرضه کند باید متنش از یک سری بایسته‌ها بهره‌مند باشد. این یک قانون است و باید آن رعایت کنند. واقعیت ماجرا این موضوع مطرح است که بحث آموزش و نهادینه شدن آن از شورای شعر و ترانه  یا از مدارس شروع شود.

علیشری در ادامه این گفت‌وگو از تأثیرگذاری رادیو در سه برهه زمانی بر موسیقی گفت و اظهار داشت: از وقتی رادیو تهران افتتاح شد و آغاز به کار کرد، روی موسیقی تأثیر داشت چون موسیقی را همه‌گیر کرد. در آن دوره یک تنوع عجیب و غریبی از موسیقی وجود داشته است. در همان روز افتتاح از قطعات موسیقی کلاسیک گرفته تا موسیقی دستگاهی را پخش می‌کنند. حتی موسیقی پاپ ما نیز از همان رادیو آغاز می‌شود. دوره دیگر، دوره برنامه "گلها" است که در بحث موسیقی دستگاهی ما بسیار تأثیرگذار است و نغماتی را جاودانه می‌کند. برخلاف شیدا و عارف که تحت تأثیر ادبیات دوره خودشان هستند، تصنیف کلاسیک ما تحت تأثیر دوران خودش نیست. دوره سومی که ما شاهد تأثیر صداوسیما هستیم دهه ۷۰ بود. عملاً موسیقی پاپ ما بعد از انقلاب در صداوسیما شکل گرفت. در همه این ادوار تأثیرگذاری رسانه به خوبی مشخص است. امروز ما با یک رسانه بزرگتر و جهان شمولی به نام اینترنت روبرو هستیم که بسیاری از محدودیت‌های رسانه‌ای را برداشته است. از طرفی می‌تواند برای هر هنرمندی یک تریبون فراگیر ایجاد کند و از طرفی می‌تواند باعث کاهش سطح سلیقه و ذائقه فرهنگی جامعه شود. مشکل آموزش ترانه داریم و به همین خاطر به آموزش جدی ترانه نیاز داریم.

مجید افشاری با اشاره به اینکه ما با یک رکود ترانه‌ای مواجه هستیم، گفت: در حال حاضر یک سری الفاظ روی ملودی نوشته می‌شود و می‌گویند کار می‌گیرد. بعد کنسرت می‌گذارند و درآمد به دست می‌آورند. وقتی منطق اقتصادی حاکم می‌شود باید روی چرایی تمرکز کنیم. اگر صداوسیما ۱۰ دقیقه وقت برای آموزش ترانه بگذارد و از دوستان درس‌ گفتار ضبط کند، اوضاع بهتر خواهد شد ولی متأسفانه این وقت به ما داده نمی‌‌شود. نگران این نیستم که این وضعیت به تغزل ما ضربه می‌زند، چرا که استعدادهای خوبی هم در بین جوانان وجود دارد.

علیشری نیز در تأیید صحبت‌های مجید افشاری اظهار داشت: من هم به صورت کلی نگران وضعیت ترانه نیستم چون وقتی بررسی تاریخی می‌کنیم، در همان دورانی که ما از آن‌ها به‌عنوان دوران طلایی نام می‌بریم نیز آثار سخیف زیادی وجود دارد. فکر می‌کنم غربال زمان، بسیاری از ترانه‌های سطحی را پس خواهد زد و در نهایت آثار عمیق‌تر هستند که ماندگار می‌شوند. نقش حمایتی رسانه‌ها اینجا بیشتر ظهور و بروز پیدا می‌کند. امیدوارم دوستان شورای شعر و ترانه با قدرت چانه‌زنی خودشان بتوانند فضا را به سمت حمایت از آثار فرهیخته ببرند.

حسن علیشری در پایان و جمع بندی موضوع تاکید کرد: امیدوارم متخصصان بیش از پیش به تأثیرگذاری رسانه‌ای به نام ترانه پی ببرند. فکر نمی‌کنم هیچ محصول فرهنگی دیگری به اندازه ترانه تأثیرگذار باشد. آثار هنری دیگر یکی دو بار دیده یا خوانده می‌شوند ولی یک ترانه خوب و موفق در زندگی یک فرد بارها شنیده می‌شود و در ضمیر ناخودآگاهش قرار می‌گیرد. این رسانه تأثیرگذار باید در مباحث آموزشی جدی‌تر گرفته شود. اگر نمونه‌های خوب ترانه شنیده شود و به گوش مخاطب برسد، مطمئن باشید که این خود مخاطب خواهد بود که ترانه‌های سخیف و کم ارزش را پس می‌زند.

در ادامه این نشست‌ها روز چهارشنبه ۲۹ بهمن ماه، گفت‌وگوی فرهنگی رادیو گفت‌گو با حضور محمدرضا چراغعلی و پدرام کشتکار به «آسیب شناسی موسیقی پاپ در دو دهه گذشته» می پردازد.

نشست‌های بخش پژوهش این دوره از جشنواره به دبیری رضا مهدوی، پژوهشگر موسیقی با همکاری رادیو گفتگو برگزار می شود و هر نشست در برنامه گفتگوی فرهنگی رادیو گفتگو ساعت ۲۰ تا ۲۱ پخش می شود.

انتهای پیام/