رویه‌های غربالگری بارداری نیازمند اصلاح است

به گزارش گروه سلامت خبرگزاری فارس،  محمد شریعتی دانشیار پزشکی اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی تهران؛ در یادداشتی تاکید کرد که رویه های غربالگری بارداری نیازمند اصلاح است.

وی در ادامه نوشت: ضمن تاکید بر اهمیت غربالگری و پیشگیری از بیماریها که هدف رشته پزشکی اجتماعی است، با توجه به مستندات ارائه شده در پایان نامه های تخصصی و مقاله های حاصل از آن و نیز مستندات ارائه شده در بالا مشخص می شود که تحلیل ارائه شده در یادداشت انتقادی متخصصین ژنتیک پزشکی ایرانبه دلیل عدم پرداختن به معیارهای کلیدی ارزیابی برنامه‌های غربالگری از ضعف‌های بزرگی رنج برده و جمع‌بندی و دلالت‌های سیاستی آن از اعتبار علمی کافی برخوردار نیست. امید است که مطالعات صورت گرفته توسط متخصصین حوزه پزشکی اجتماعی و سیاست‌گذاری سلامت گام مهمی در اصلاح رویه‌های غربالگری بارداری و نمایانگر خوبی برای اهمیت پایش منظم برنامه‌های حوزه سلامت باشد.

در هفته‌های اخیر موضوع غربالگری‌های دوران بارداری در فضای مجازی و رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفت. در این کشمکش رسانه‌ای، مطالعه ارزیابی اقتصادی برنامه غربالگری سندرم داون که در دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شده مورد استناد قرار می‌گیرد. در این مطالعه نشان داده شده که برنامه غربالگری سندرم داون به صورتی غیرعلمی، به دور از استانداردهای  رایج دنیا و در نتیجه ضمن اینکه فاقد صرفه اقتصادی بوده مشکلات متعددی را نیز ایجاد نموده است و در نتیجه لازم است مورد بازنگری و اصلاح جدی قرار گیرد. یافته‌های مطالعه مذکور و دلالت‌های سیاستی آن از سوی برخی از بزرگواران و گروه‌هایی که به لحاظ صنفی ذی‌نفعغربالگری‌های بارداری هستند مورد نقد و انکار قرار گرفته است.

از جمله در ”یادداشت انتقادی“ دو تن از متخصصین ژنتیک، ”مطالعه ارزیابی“ مذکوربا ادبیاتی خاص مورد نقد قرار گرفته است. پیش از هرچیز خوب است بدانیم مطالعه مذکور در قالب پایان‌نامه تخصصی دستیاری پزشکی اجتماعی، به درخواست و با همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی انجام شده است. اساتید راهنما و مشاور این پایان‌نامه افرادی شناخته‌شده و از مدیران ارشد وزارت بهداشت بوده و برای ارزیابی و اصلاح برنامه در حال اجرا اقدام به این مطالعه نمودند. پژوهش مذکور در سازوکارهای آکادمیک و توسط اساتید دانشگاه داوری و حائز رتبه عالی شده است. همچنین مقاله مستخرج از این پایان‌نامه در مجله منطقه‌ای سازمان بهداشت جهانی(WHO)  پذیرفته شده و در نوبت چاپ قرار دارد. زیر سؤال بردن چنین پژوهشی از طریق برخورد گزینشی و سوگیرانه با اطلاعات این مطالعه، از اساتید محترم دور از انتظار بود. نکته مهم دیگر آن که مطالعه مشابهی نیز در دانشگاه علوم پزشکی ایران انجام شده و نتایج مطالعه دانشگاه تهران را تأیید می‌نماید.

مجموعه‌ای از عوامل که در ادامه یادداشت فوق الذکر مورد اشاره قرار خواهد گرفت سببشده در باب ارائه یک خدمت سلامت در قالب برنامه‌ای ملی، اظهارنظرهاییشنیده شود کههر چند به زعم اشخاص گوینده مبتنی بر شواهد علمی است، اما به دلیل فقدان توجه کافی به ضوابط علمی طراحی و استقرار برنامه‌های ملی سلامت، این اظهارات بدون توجه به اصلی‌ترین معیارهای سیاست‌گذاری سلامت بیان شده است. هرچند قاطبه جامعه علمی کشور به این بلوغ علمی دست یافته که سیاست‌گذاری سلامت یک حوزه تخصصی علمی است،ولی اظهانظرهای اخیر نشان می‌دهد هنوز عده‌ای از افراد جامعه علمی،سیاست‌گذاری را به عنوان یک امر تخصصی دارای چارچوب‌ها و قواعد خاص خود، به رسمیت نمی‌شناسند؛ تا جایی که به خود اجازه می‌دهند بی‌توجه به هنجارهای علمی آکادمیک این طور بنگارند: ”متاسفانه اساس همه یا لااقل بیشتر این هجمه‏ها[علیه غربالگری‌های دوران بارداری در کشور]یک سری اطلاعات غلط است که از سوی افراد به ظاهر علمی و متخصص، ولی در واقع ناآگاه به مسائل تخصصی غربالگری جنین ارائه شده‌اند.“!

انتهای پیام/