اثرات زیان‌بار بازار مکاره‌ مؤسسات آموزشی بر کنکور

خبرگزاری فارس ـ منیژه ترک: جلیل فتح‌آبادی دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه تعلیم تربیت خبرگزاری فارس در رابطه با اثرات مثبت و منفی کنکور، اظهار داشت: در تمام دنیا استفاده از سیستم گزینش دانشجو برای ورود به دانشگاه‌ها و استفاده از فرصت‌های آموزش عالی یک امر ناگزیر و ضروری است؛ بنابراین صحبت درباره حذف کنکور باید با گفتمان اصلاح شیوه‌­های انتخاب دانشجو جایگزین شود.

وی افزود: حذف کنکور و اعطای فرصت‌های تحصیل در دانشگاه‌های برتر به افرادی که استعداد و انگیزه لازم را ندارند، ضایع کردن سرمایه‌های ملی و استفاده از سیستم مناسب انتخاب دانشجو، یک ضرروت است. حتی کشورهایی که در سطح ملی کنکور ندارند از دانشجویان چندین لایه بررسی و گزینش علمی به عمل می‌آورند.

دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: تأثیری که کنکور سراسری یا هر آزمون گزینشی سرنوشت‌ساز مانند آزمون استخدامی ایجاد می‌کند را اثر واش‌بک یا اثر آزمون می‌گویند که می‌تواند مثبت یا منفی باشد. نخستین اثر مثبت آزمون در کشور ما به نوعی گسترش عدالت آموزشی است.

فتح‌آبادی اضافه کرد: اگر منصفانه به کنکور نگاه کنیم می‌بینیم سهمیه‌ای که برای دانش‌آموزان مناطق محروم در نظر گرفته شده است، به نحو شایسته‌ای در استفاده از ظرفیت‌های ملی و شکوفایی استعدادها نقش بازی می‌­کند. بنده به عنوان عضو هیأت علمی یک دانشگاه، می‌بینم دانشجویان سهمیه مناطق محروم بسیار توانمند و با انگیزه‌‌اند و در دراز مدت موفق هستند و چه بسا اگر کنکور وجود نداشت نمی‌توانستند از ظرفیت‌های آموزش عالی در شرایطی برابر با دانشجویان مناطق برخوردار استفاده کنند؛ بنابراین می‌توان گفت کنکور در گسترش عدالت آموزشی سهم بسزایی دارد.

وی درباره اثرات مثبت یا واش بک آزمون سراسری گفت: برگزاری کنکور یک انگیزه رقابت و مطالعه برای داوطلبان ایجاد می‌کند که به جای خودش خوب است و اگر سؤالات کنکور به خوبی طراحی شوند می‌تواند کیفیت تدریس و یادگیری را بهتر کند.

* اثرات زیان‌بار بازار مکاره‌های مؤسسات و انتشارات آموزشی بر کنکور

دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به نتایج پژوهشی که در این زمینه انجام داده است به اثرات منفی کنکور نیز اشاره کرد و گفت: کنکور علاوه بر دانش آموزان برای خانواده‌ها نیز ایجاد اضطراب می‌کند و آنها از زمان ورود فرزندان‌شان به دوره متوسطه  آماده‌باش هستند و زندگی‌شان تحت تأثیر این موضوع قرار می‌گیرد و دچار ناهمگونی و عدم توازن در سبک زندگی می‌شوند.

فتح‌‌آبادی اضافه کرد: یکی دیگر از اثرات منفی کنکور، راه‌انداختن بازار مکاره‌ مؤسسات و انتشارات آموزشی و کمک آموزشی است که اثرات زیان‌بار متعددی دارد. می‌توان گفت کار این مؤسسات با دوپینگ ورزشکارها شباهت دارد. ورزشکاری که چندین سال تمرین و خودش را تقویت می‌کند با فردی که داروی غیرمجاز مصرف می‌کند، مسابقه می‌دهد و بازنده می‌شود. 

وی ادامه داد: در واقع بسیاری از دانش آموزانی که مطالعه واقعی دارند ولی به امکانات آموزشی چنین آموزشگاه‌هایی دسترسی ندارند، رقابت برابری با این دسته از دانش آموزان ندارند. این مؤسسات، دبیران و مؤلفین برتر را جذب می‌کنند و با شعارهای جذاب اهداف اقتصادی خود را دنبال می‌کنند.

دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: کنکور با راه ‌انداختن اقتصاد نامناسب آموزشی از طریق این آموزشگاه‌ها و مؤسسات یک گناه نابخشودنی را مرتکب می‌شود و می‌توان گفت کنکور به شکل فعلی از بکارگیری یک جریان علمی و اصلاح شده انتخاب دانشجو ممانعت به عمل می‌آورد.

فتح‌آبادی افزود: یکی دیگر از اثرات منفی کنکور سراسری، تحریف برنامه درسی رسمی دوره متوسطه است. دانش آموزان فقط بر آن بخش از برنامه درسی که به موفقیت در کنکور کمک می‌کند توجه دارند و بقیه بخش‌ها را مورد بی‌توجهی قرار می‌دهند. اغلب مهارت‌های زندگی فردی و اجتماعی که انعکاسی در کنکور ندارد نادیده انگاشته می‌شود.

وی اضافه کرد: مشکلات کنکور را نباید فقط مربوط به کنکور دانست. چرا هر سال بیش از یک میلیون دانش آموز در کنکور شرکت می‌کنند؟  چون برای اکثر دانش‌آموزان، دانشگاه‌ تنها بهشت موعود است و در کشور  فرصت‌های کافی کار، اشتغال، ارتقا و تفریح و سرگرمی وجود ندارد. بار چنین کمبودهایی بر دوش دانشگاه‌ها افتاده شده و همه عاشق دانشگاه‌ شده‌اند.

دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی گفت: اگر فرصت‌های دیگری خلق می‌کردیم که تنها بهشت موعود، دانشگاه نباشد؛ بسیاری از دانش‌آموزان به این اندازه از کنکور متأثر نمی‌شدند و مستقیم وارد بازار کار در حرفه‌های مختلف خدماتی، فنی، کشاورزی و تولیدی می‌شدند. آن چیزی که دانشگاه را به بهشت موعود تبدیل کرده یک اقتصاد متمرکز بیمار دولتی و عدم خلق فرصت‌های متنوع برای رشد و تعالی جوانان است و شرایطی پیش آورده که همه افراد برای رسیدن به آرزوهای‌شان باید از روی پلی عبور کنند که اسمش کنکور است.

انتهای پیام/