خبرگزاری فارس - بوشهر، سینا ناجی: بوشهر در منتهاالیه شبه جزیرهای که به شکل سیگار برگ است و از ماسه سنگهای دوران چهارم زمینشناسی ساخته شده استقرار دارد، طول این شبه جزیره ۱۲ مایل و عرض آن در پهنترین قسمت، چهار مایل است که به موازات سرزمین اصلی واقع شده و در میانه آن توسط دشتی ماسهای به پهنای حدوداً ۲۰ مایل، موسوم به مشیله، به سرزمین اصلی ایران متصل میشود؛ مشیله در فصل زمستان بیشتر به باتلاق میماند، بوشهر اندکی بالاتر از سطح دریا قرار داشت و در اوایل قرن ۱۹ به علت بالا آمدن آب دریا اغلب همانند جزیره بود. [۱]
منشأ و ریشه نام بوشهر گنگ و مبهم است، بر اساس ریشهشناسی عامه این نام به معنای ابوشهر یا پدر شهر است که بسیار مبهم و مشکوک مینماید.اهوتوم شیندلر ادعا کرده که این نام مخفف و صورت کوتاه شده واژه ''بُخت اردشیر'' اردشیر رهایی یافته میباشد.
چونش دریا به چشم بدید(اردشیر بابکان از سلسله ساسانی) اندر یزدان سپاسداری انگارد و بدآنجا روستایی را بوخت اردشیر (محل آزادی اردشیر) نام نهاد.
در زمان سلوکیان بوشهر موردتوجه یونانیان قرار گرفت؛ یونانیان این شهر را ''مزامیریا '' نامیدهاند، واژه مذکور در سفرنامه نئارخوس آمده و منظور آن شبه جزیره بوشهر بوده است. تاریخ جدید بوشهر با آغاز دوران پادشاهی نادرشاه شروع میشود، زمانی که نادرشاه بوشهر را برای کارگاه کشتیسازی خود انتخاب و لقب بندر نادریه را به این شهر عطا میکند.
از نظر مردم شناختی، "بندر بوشهر" دارای مردمی خونگرم، خموش و کمحرف، مقاوم و پرتوان، زودرنج و کم حوصله، با محبت و متعصب و در همان اندازه کینه در دل و منتقِم، به کم قانع و درعینحال با زیاد مُسرِف و به غیر بیشتر از خودی میجوشد و بر همین اساس غریبنواز قلمداد شده است. [۲]
با این همه بوشهر در اتفاقات جنگهای جهانی نقش فعالانهای را ایفا کرد و با شناساندن افرادی چون رئیسعلی دلواری، زائرخضرخان اهرمی، شیخ حسین چاهکوتاهی، غضنفرالسلطنه برازجانی و ... به ایران و دنیا نشان داد که این خاک محل زیست آزادگان است.
اگر از تاریخ پرافتخار مقاومت بوشهر بگذریم در دوران ستمشاهی شهید ابوتراب عاشوری رخ نمایان میشود و بازهم اگر از این مقوله بگذریم در دوران انقلاب اسلامی شهیدان والامقامی چون سردار شهید نادر مهدوی، بیژن گرد، علیرضا ماهینی و ... و در گروه مدافعان حرم شهید احمدی جوان پویایی این خاک را مستدل به ایران و جهان نمایان میسازد.
بوشهر مهمترین بندر تجاری ایران در دوران قاجار است که کشورهای مختلف با ایجاد کنسولگری در این شهر به تجارت میپرداختند و این خود از نظر اقتصادی جایگاه مهم این شهر را نشان میدهد؛ در دوران پهلوی با ایجاد راهآهن خوزستان به شمال کشور از اهمیت بوشهر به طرز فوقالعادهای کاهش یافت اما گمرک بوشهر، صنایع نفتی پارس، محصولات نخلداران و کشاورزان زحمتکش استان و صیادانی که دل به دریا میزنند باعث شده که با تمام بیمهریها بوشهر از دید اقتصادی جز مهمترینها در کشور باشد.
توجه به فرهنگ غنی این شهر هم خالیاز لطف نیست، بافت قدیم بسیار زیبا و عزاداریهای ماه محرم که شهرت جهانی و دارای امضای خاص بوشهری هستند در کنار دیگر آداب و رسومهایی که با درگیری مردم در دوران مدرنیته کمرنگ شدهاند قابلتوجه است، عروسی و عزای بوشهریها نمایان گر این است که سالها مردمی فهیم در این خاک زندگی و بسیاری از سنتها را سینهبهسینه به فرزندانشان منتقل کردهاند.
بوشهر دوران قاجار دروازه ورود به ایران بوده است و همین اتفاق باعث میشود تا افراد سرشناس خارجی و روشنفکران برجسته ایرانی مثل سید جمالالدین اسدآبادی در این شهر برای مدتی رحل اقامت افکنند و با مردم به گفتوگو بپردازند؛ همین امر سبب روحیه تحولخواهی بوشهریان آن زمان و یکی از دلائل تأسیس اولین مدرسه در جنوب ایران میشود.
تا سال ۱۳۱۸ ق / ۱۹۰۰ م تعداد شاگردان مدرسه از ۳۵۰ نفر بالغ گردید لذا محل مدرسه یعنی منزل حاج محمدحسین آلصفر با وجودی که ۱۰ اطاق نسبتاً بزرگ داشت از قبول دانشآموز بیشتر ناتوان بود. احمدخان دریابیگی که در این زمان هنوز سمت حکومت بوشهر و بنادر را داشت با اصرار و راهنمایی بزرگان شهر در اندیشه ساختن ساختمانی جهت مدرسه در بیرون حصار شهر بر آمد.
قطعه زمینی در اندازه ۱۰ هکتار از زمینهای حاج محمدمهدی ملکالتجار که در اختیار حاج محمد معین التجار بوشهری بود در اختیار دریابیگی قرار گرفت. در خصوص بنای این مدرسه و نامگذاری آن چنین آمده است: شالوده ساختمان مدرسه مشتمل بر پوشش کلاس بزرگ و یک سالن و چهار راه رو میان آن با دیگر اطاقهای موردنیاز، در میان جشن و سرور مردم و کمکهای تجار و اهالی معارفپرور به نام پادشاه مظفرالدین شاه قاجار ریخته شد. و چون مدرسه را بهخاطر نام پادشاه سعادت مظفری نام نهادند تلگرافی از پیشگاه ملوکانه تقاضای مساعدت شد که به امر مظفرالدینشاه مبلغ یک هزار تومان جهت تکمیل بنا حواله گردید.ساختمان مدرسه تا زیر سقف رسیده بود که احمدخان دریابیگی از حکومت بنادر منفصل و به تهران فرا خوانده شد. [۳]
روز ۱۸ اسفند سالروز تأسیس مدرسه سعادت و روز بوشهر نامگذاری شده است، از اهمیت مادر مدرسههای جنوب کشور همین بس که اولین مدیران مدرسههای جنوب ایران همه دانشآموخته مدرسه سعادت بودند و پس از تحصیل به شهرهای دیگر رفتند و باب علم و دانش را در آن دیار گشودند.
بوشهر شهری که به نهنگ پیر تشبیه میشود در هر برگه تاریخ خود افتخاری دارد و در تمام زمینههای اقتصادی، فرهنگی، امنیت، ورزشی و ... موفق بوده و چهرههای بسیاری را پرورش داده و در آینده هم خواهد داد؛ فقط این شهر زخمی نامهربانیهاست.
[۱] تاریخ بوشهر از صفوی تا زند؛ ویلم فلور
[۲] سنگستان، عبدالحسین احمدی ریشهری
[۳] سالنامه فرهنگ بنادر جنوب مقاله شیخ عبدالکریم سعادت
انتهای پیام/