خبرگزاری فارس کردستان/ سمیه صمدنیا؛ کودکان دیروز، کودکانی که کودکی‌شان در صف نان، شیر و اجناس کوپنی گذشت کودکانی که نشستن روی نیمکت‌های سه، چهار نفره کلاس‌های پرجمعیت، مدارس سه شیفته و کابوس قبولی در کنکور با ده‌ها هزار متقاضی و پذیرش در چند دانشگاه محدود را تجربه کرده‌اند و اکنون همان کودکان، جوانان امروز را تشکیل می‌دهند، جوانانی که مشکلات ازدواج و فرزنددار شدن به یکی از دغدغه‌های اصلی آنها تبدیل شده است.
به عقیده بسیاری از کارشناسان، کاهش جمعیت عواقب اجتماعی بسیاری را در پی دارد که برای شکاف بیشتر این موضوع با خانواده‌ها، کارشناسان و متولیان امر و به بحث و گفتگو پرداخته‌ایم.
غمی پنهان
کنار درب ورودی کلینیک ناباروری بیمارستان بعثت سنندج مردی به انتظار ایستاده است، به نزد او می‌روم و با او هم سخن می‌شوم، نامش فرهاد و ۳۸ ساله است، می‌گوید؛ برای کسب تحصیلات دانشگاهی که نتیجه‌اش، فارغ التحصیلی و بیکاری بود ازدواجم به تعویق افتاد، و به دلیل مشکلات اقتصادی علاقه‌ای به داشتن فرزند نیز نداشتم و اکنون که پنج سال از ازدواجمان می‌گذرد، به گفته پزشکان به دلیل شرایط سنی بالا قادر به بچه‌دار شدن نیستیم و هزینه‌های درمان نیز بسیار سرسام‌آور است.
فرهاد با غمی که آمیخته با غرور مردانه‌اش شده است، می‌گوید؛ از اینکه بچه ندارم ناراحتم مخصوصا از نگاه‌های اطرافیان و خانواده که هر روز و یا در هر مراسم فامیلی که می‌رویم با این سوال روبرو می‌شویم که چرا بچه‌دار نمی‌شوید؟
۱۷ درصد از زوجین در سنندج نابارور هستند
رئیس کلینیک ناباروری بعثت سنندج در گفت‌وگو با ما می‌گوید؛ ۱۷ درصد از زوجین در سنندج نابارور هستند و نازایی می‌تواند دلایل متعددی از جمله عوامل ژنتیک، سن باروری و ... داسته باشد.
محمدجعفر رضایی افزود: متأسفانه در جامعه به دلیل مشکلات اقتصادی و فرهنگی سن ازدواج به بالای ۳۰ تا ۳۵ سال رسیده است و این امر خصوصاً برای خانم‌ها که سن باروری آنها محدود است بسیار مشکل ساز است.
وی اذعان داشت: ناباروری تنها یک بحث پزشکی نیست بلکه یک موضوع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز هست و خوشبختانه با پیشرفت‌هایی که در علم پزشکی صورت گرفته است امید به فرزنددار شدن بسیار بالا است و حدود ۳۵ درصد از افرادی که به این کلینیک مراجعه کرده‌اند نتیجه مثبت دریافت کرده‌اند.
وی اظهار داشت: این مرکز از متخصصین حرفه‌ای، تکنیک‌ها و ابزار لازم برخوردار است اما متاسفانه به دلیل ناآگاهی، بسیاری از مردم به مراکز درمانی شهرهای دیگر از جمله تهران مراجعه می‌کنند و به دلیل دوری راه، شانس باروری آنها کمتر می‌شود.
رضایی افزود: متاسفانه خدمات نازایی پوشش بیمه‌ای ندارد و بسیاری از بیماران با وجود پیشرفت علم پزشکی به دلیل مشکلات اقتصادی نمی‌توانند پیگیر درمان باشند.
کاش 5.3 درصدی واقعه تولد در کردستان
مدیرکل ثبت احوال استان کردستان گفت: در 11 ماهه سال گذشته 20 هزار و 994 واقعه ولادت در این استان به ثبت رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل آن، 5.3 درصد کاهش داشته است.
حسن صومی با بیان اینکه در همین مدت 12 هزار و 961 واقعه ازدواج در استان ثبت شده است، اظهار کرد: این تعداد واقعه ازدواج در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 6 دهم درصد افزایش داشته است.
وی خاطرنشان کرد: میانگین سن ازدواج‌های ثبت شده بار اول در بین مردان را ۲۷.۵۹ سال و میانگین سن ازدواج بار اول زنان ۲۳.۴۸ سال بوده است.
مدیرکل ثبت احوال استان کردستان افزود: تعداد ولادت ثبت شده پسران در مدت زمان یادشده 10 هزار و 903 واقعه و ولادت ثبت شده دختران نیز 10 هزار و 91 واقعه بوده است.
به گفته صومی، براساس آمار موجود در 11 ماهه ۹۹، در هر شبانه روز در استان 62 واقعه ولادت به ثبت رسیده است.
وی میانگین سن مادران در ولادت‌های ثبت شده ۳۰.۱۸ سال عنوان کرد و گفت: بیشترین ولادت ثبت شده مربوط به مادران گروه سنی ۲۵ تا ۲۹ سال با ۲۸.۴ درصد ثبت شده است.
مدیرکل ثبت احوال استان کردستان اظهار کرد: تعداد ولادت‌های ثبت شده در مهلت قانونی 99.5 درصد بوده است.
صومی همچنین خاطرنشان کرد: تعداد ولادت ثبت شده در مهلت قانونی یعنی 15 روز پس از واقعه ولادت در استان برابر با 20 هزار و 845 واقعه بوده است.
وی افزود: نسبت جنسی حاصل از ثبت ولادت در مقابل هر 100 واقعه تولد دختر در استان تولد 108 پسر به ثبت رسیده است.
علت‌های کاهش جمعیت
عطاالله شاکریان عضو هیئت علمی دانشگاه و کارشناس مشاوره خانواده و ازدواج، راجع به علت کاهش جمعیت و بی‌رغبتی والدین به داشتن فرزند اظهار داشت: بنظر می‌رسد که ساختار فکری افراد با گذشته تفاوت کرده است و بدون تحلیل و تفکر اقدام به بچه‌دار شدن نمی‌کنند و به جنبه‌هایی از زندگی توجه دارند که در گذشته اهمیتی نداشته است.
وی افزود: آنچه که امروز می‌توان دید رواج فردگرایی است، منظور از فردگرایی آن است که افراد به‌جای اولویت‌دادن به خواست‌ها و علایق جمعی، سنتی و خانوادگی، به ارزش‌ها و خواست‌های فردی خود اولویت می‌دهند.
شاکریان تصریح کرد: فردگرایی می‌تواند پیامد‌هایی همچون کاهش مسئولیت‌پذیری، بالا رفتن سن ازدواج، افزایش طلاق و طبیعتاً کاهش فرزندآوری را به همراه داشته است،
وی با اشاره به دیگر دلایل کاهش جمعیت از جمله ترس از بارداری در سنین بالا، بروز ناسازگاری در زندگی‌های مشترک امروزی، ترس از خیانت همسر، پدیده طلاق عاطفی، خاطره دشواری نخستین بارداری و ترس از تغییر آناتومی بدن از دیگر تصاویر نادرست شکل یافته در ذهن گروه‌هایی از زنان امروز است که مانع فرزندآوری می‌شود.
وی عنوان کرد: در مقایسه با گذشته، زوجین در کنار توجه به مساله فرزندآوری، به فکرآسایش مادی خود نیز هستند. مولفه‌های متعددی از جمله افزایش بلوغ فکری، رفاه اقتصادی، تجمل‌گرایی، مسئولیت گریزی، آسایش‌طلبی، بیکاری، مشکلات اقتصادی و بالا بودن آسیب‌های اجتماعی دلایل مهمی است که موجب شده است فرزندآوری برای نسل کنونی تبدیل به یک چالش جدی شود. هر چند که تمایل به فرزندآوری می‌تواند مربوط به اعتقادات و باور‌های افراد نیز باشد.
کاهش جمعیت و عواقب پیری جمعیت
این کارشناس به کاهش جمعیت نسل آینده به پیامدهای پیری جمعیت اشاره کرد و گفت: کاهش سرمایه انسانی و اجتماعی و کاهش توان نظامی و قدرت بازدارندگی از مهم‌ترین پیامدهای پیری جمعیت است. از نظر کارشناسان توسعه، اگر جمعیت کشوری، جوان، مولد، فعال و کارا باشد می‌تواند عامل رشد و توسعه شود و به عکس، اگر جمعیت کشوری سالخورده، غیرمولد و مصرفی و ناکارا باشد، مانعی برای رشد و توسعه خواهد بود. هر چند که پدیده پیری جمعیت در بسیاری از جوامع نیز اتفاق افتاده است، اما نکته قابل توجه این است که در کشور ما رشد پیری سرعت بیشتری دارد.
وی افزود: بر اساس آمارهای موجود، از هر سه ایرانی یک نفر پیر خواهد بود. فرد پیر قاعدتا قدرت تولید ندارد و فرد دیگری باید هزینه‌های او را تامین کند، بنابراین این افراد روی دست جوانان کشور می‌مانند.
شاکریان افزود: در هر حال فرزندآوری عامل بقای نسل، رشد استعدادها، پویایی نیروی انسانی و قدرت جمعیتی به حساب می‌آید و در فقدان و خلأ آن علاوه بر به خطر افتادن کانون و نظام خانواده، بافت جمعیتی جامعه هم با چالش‌ها و نارسایی‌هایی روبرو می‌شود که اثرات و پیامدهای مخرب آن، بعضا در حوزه‌ها و عرصه‌های بزرگ و ملی کشور نمود و ظهور پیدا می‌کند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تصریح کرد: افزایش سطح تحصیلات زنان جامعه و یا اشتغال زنان، باعث افزایش سن ازدواج و کاهش زادوولد در سنین پایین‌تر خواهد شد. توجه زوجین به پیشرفت‌های شخصی و مسائل خارج از خانواده از جمله اشتغال، تحصیل و ......هر چند خوب و لازمه جامعه است اما امروزه والدین به قدری درگیر این مسائل شده‌اند که تشکیل خانواده یا فرزندآوری در اولویت‌های بعدی قرار گرفته و از تولد فرزندان غافل شده‌اند.
سیاست افزایش جمعیت با اعمال فشار قابل حل نیست
این کارشناس اذعان کرد: در هیچ کشوری و هیچ قومی تغییر حاصل نمی‌شود مگر اینکه در زمینه فکر و اندیشه آنها تغییر حاصل شود. اول باید مردم بپذیرند ازدیاد نسل یک موضوع حیاتی است و برای ادامه یک ملت مهم است، هر چند که فرزندآوری، تصمیم شخصی زوجین است اما باید به این نکته توجه داشت که اگر نرخ رشد جمعیت کاهش یابد، مشکلاتی اعم از بیماری‌های روحی، کاهش نیروی کار وافزایش جمعیت میان سال مشکلات بسیاری را به وجود خواهد آورد که قابل جبران نیست.
نقش اداره‌کل وزرش و جوانان در امر ازدواج
معاون اداره‌کل ورزش و جوانان استان کردستان هم در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار داشت: متاسفانه علی‌رغم تبلیغات و سیاست‌های ایجاد رغبت به فرزندآوری، اما زنان شاغل به دلیل مشکلاتی از قبیل دوران بارداری و بعد از بارداری و همچنین ساعت کاری طولانی و...میل به داشتن فرزند یا فرزندان بیشتری ندارند، چه بسا بسیاری از زنان باردار قادر به تداوم اشتغال نبوده‌اند، یا از ارتقای شغلی باز مانده‌اند، که متاسفانه این مشکلات به یکی از دغدغه‌های زنان شاغل تبدیل شده است.
گلاویژ فتاحی به اعطای وام ۱۰۰ میلیون تومانی به زوجین در خصوص تسهیلات ازدواج به جوانان اشاره کرد؛ که باز پرداخت این وام به صورت ۷ ساله و به مبلغ ماهیانه ششصد هزار تومان است.
وی یکی از عملکردهای موفق معاونت امور جوانان و در راس آن اداره کل ورزش و جوانان در سال ۹۹ تشکیل مجمع خیرین ازدواج در مرداد ماه دانست که با هدف تسهیل در ازدواج جوانان انجام شد.
فتاحی هدف کلی تاسیس این مجمع را که به صورت مردمی و با حضور و مشارکت اشخاص حقیقی و حقوقی تشکیل شد، حمایت از ازدواج جوانان و با همراهی خیرین عنوان کرد.
وی اذعان کرد: از دیگر اهداف این مجمع، تلاش در جهت تامین جهیزیه با کمک خیرین برای زوجین مستحق، و تلاش در جهت توانمندسازی جوانان، آموزش مهارت‌های زندگی، ارائه مشاوره‌های تخصصی ازدواج و خانواده و غیره است.
فتاحی اظهار داشت: اوضاع اقتصادی به تنهایی عامل تاخیر در ازدواج جوانان نیست کما اینکه شاهد جوانان شاغلی هستیم با وجود منبع درآمد مالی میل و رغبتی به این امر ندارند.
وی همچنین به آموزش و ارائه آگاهی‌های لازم در قالب تولید محتوا و برگزاری کارگاه‌های آموزشی قبل از ازدواج و بهره‌مندی جوانان و مشاوره‌های تخصصی در زمینه ازدواج و خانواده به صورت رایگان در هشت مرکز مشاوره تخصصی با حمایت اداره کل ورزش و جوانان که مجوز خود را از این وزارت اخذ کرده‌اند، اشاره کرد.
فتاحی افزود: ایجاد رغبت فرزندآوری برای زوجین به خاصتا زوجین جوان، قطعاً متاثر از تامین منابع اقتصادی پرورش فرزند و عدم نگرانی تأمین مادی در این خصوص است ایجاد آگاهی در زمینه سن مناسب باروری در خانواده‌ها تناسب فاصله سنی فرزندان و والدین آگاهی از اصول فرزندپروری و ایجاد فضای توام با آرامش در خانواده ها و ... همگی حلقه‌های زنجیره‌ای هستند که در حفظ کانون گرم خانواده و پایداری یک ازدواج درست به فرزندآوری ایمن تاثیرگذار خواهند بود
دیدگاه عامه مردم
بهرام ۳۵ ساله شهروند سنندجی نیز می‌گوید: یک فرزند ۹ ساله دارم و لزومی به داشتن فرزند دیگری نمی‌بینم و از اینکه بتوانم نیازهای فرزندم را برآورده کنم و او راخوب تربیت کنم برای من کافی است.
وی افزود: من یک کارگر بیش نیستم، زن و بچه نان می‌خواهند، مگر می‌شود در این اوضاع گرانی بچه‌دار شد؟
و اما
آگاه‌سازی والدین از پیری طولانی مدت و آگاهی از عدم وجود حمایت‌های مادی و معنوی در آن دوران به دلیل نبود فرزند یا تعداد کم فرزندان که می‌توان از طریق آموزش‌های قبل، بعد و حین ازدواج، خانواده‌ها را نسبت به تبعات تک‌فرزندی آگاه کرده و موجب تغییر سبک زندگی فعلی و تمایل زوج‌ها به فرزندآوری شد.
اما باید به این مسئله نیز توجه شود که صرفا اقدامات فرهنگی برای تشویق جوانان به ازدواج و فرزندآوری هر چند لازم است اما کافی نیست، بلکه باید بستر مناسبی ایجاد شود که در آن زوجین احساس امنیت اقتصادی و اجتماعی کنند.
توجه به نیاز جوانان اعم از شغل، مسکن و سایر نیازهای رفاهی همچنین تشویق جوانان بر تشکیل خانواده و باروری،که با عزم ملی و حمایت دستگاه‌های اجرایی، حاکمیتی و ارگان‌های فعال می‌تواند راهکار رسیدن به سطح جانشینی نرخ جمعیت باشد.
انتهای پیام/2330/87/ر
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
