فارس در آستانه نوروز؛ گشت و گذاری در مهد آداب اصیل پارسی

به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، نام فارس با جشن، عید و بهار گره خورده است و این روزهای پایان سال، در تاریخ فرهنگی شیراز جایگاه ویژه‌ای دارد.

از هر کوی و گذر و خیابان و کوچه که می‌گذری، زمستان را در حال دست تکان دادن می‌بینی و عطر بهار را در حال پر کشیدن بر سر و روی شهر، انگار در هر خانه بقچه‌ قدیمی مادربزرگی باز و بوی یاس و میخک همه جا را فرا گرفته است.

و شیراز که شهره به شهر شعر، ادب، گل و بلبل است، آداب و رسوم اهالی این شهر نیز مثل نامش دلنواز و پر از راز است، شهری با آدابی کهن و مردمی خوش ذوق،

از نیمه اسفند و همین که بوی تازگی درختان و باغ‌ها همچنین عطر بهار نارنج مشام‌نواز می‌شود، بساط خانه‌تکانی پهن و اهالی خانه‌های این دیار، هر یک گوشه‌ای از کار را می‌گیرند تا گرد کهنگی یک سال از چهره وسایل، و در و دیوار خانه‌ها رخت بر بندد و آماده جشن عید شوند.

مقدمه عید، فقط خانه تکانی نیست، چند روز مانده به پایان سال، ننه، عام‌خاتونی و شاباجی با کمک گل‌دوسی، بهاردوسی و غنچه‌دوسی، با آرد، شیر، شکر و ادویه‌های معطر مثل هل، میخک و دارچین خمیر نان شیرین را ورز داده و اجاق روشن می‌کنند و چانه‌های کوچک در دست می‌چرخانند تا نان نازکی با تیر چوبی بر تخته مخصوص پهن کنند و بر تابه مس یا آهنی روی آجاق بپزند و گرم و داغ تا می‌زنند تا در حین خشک شدن تردتر شود و برخی نیز برش می‌زنند و این مهمترین شیرینی عید نوروز خانواده‌ها در شیراز و استان فارس است.

آجیل بومی شب عید نیز ترکیبی از دانه‌های روغنی و آخرک و... است که این روزها کمتر دیده می‌شود، شاید در بعضی محله‌ها هنوز بی‌بی‌گل‌هایی باشند که این رسم را بر سر سفره عید ببرند.

سبزه می‌کارند و به نیت چهارده معصوم و سلامتی امام زمان(عج) دانه می‌ریزند، تخم‌مرغ‌ها را رنگ می‌زنند و به نیت سلامتی و دوری از رنج و رنگ پریدگی  چهارشنبه آخر سال را دور آتش می‌چرخند و شام مخصوص را با شیرینی و تفألی به حافظ در کنار خانواده نوش جان می‌کنند.

از گوشه و کنار شهر، راهی بازار می‌شوند و در زیر طاق‌های یادگار زندیه پارچه‌های سرخ، سفید و بهاری را خریده و با مهربانی بر تن می‌دوزند و پدران نیز ارسی، نقل و شیرینی می‌خرند و عیدی کوچکترها را لای قرآن می‌گذارند و همه با شادی، پاک دلی و رد مظالم، منتظر تحویل سال می‌مانند.

اگر خانواده‌ای قرار است عروس‌دار شود، قبل از نوروز شما عیدی ترتیب داده و با پخت انواع غذاهای سنتی و تهیه لباس، طلا، گل و شیرینی، راهی منزل عروس آینده می‌شوند و پس از تقدیم هدایا یک شب دیگر همه دعوت به شام عیدی عروس می‌شوند. این رسم در بسیاری از شهرستان‌های استان فارس، همچنان پابرجا است.

در بازار و خیابان‌ها نیز حال و هوای متفاوتی چشم و گوش را به سمت خود می‌برد و در حواشی بازار عمو نوروز و حاجی فیروز بساط شادی را به خیابان آورده‌اند و برای چند لحظه افکار و دل‌های درگیر شرایط سخت اقتصادی را با خود به عمق قصه ‌می‌برند و لبخند را مهمان دل‌های پر آب و تاب دم عید و افراد خسته یا احیانا عصبانی از کوچکی جیب و کم بودن موجودی کارت بانکشان می‌کنند.

حین عبور از خیابان‌ها، با سلامی به شاهچراغ(ع)، از بازار حرم، حاجی، وکیل و سرای مشیر به ارگ کریم‌خانی می‌رسند و از همان‌جا با دیدن شکوفه‌های نارنج، دل را به سرای سعدی و حافظ می‌فرستند و با دیدن سروهای ناز، از دلگشا راهی ارم می‌شوند و پس از آن، از میدان نمازی یکی راهی کوچه باغ‌های گل انار قصرالدشت می‌شود و دیگری مسیر شادی را از گذری دیگر در پیش می‌گیرد.

در این عبور چشم‌نواز آن قدر جاذبه‌های طبیعی و گردشگری زیاد است که خستگی و گاهی بی‌پولی را فراموش می‌کنی و ناخودآگاه "خوشا شیراز و وصف بی مثالش، خداوندا نگه دار از زوالش" بر لبت جاری می‌شود.

 و اینجا است که ترجیح می‌دهی در این ایام کرونایی و شرایط خاص نوروز را در شیراز باشی ‌و پس از تحویل سال در محضر احمدبن موسی(ع)، دیگر لحظاتت را در مقابل امارت عفیف‌آباد یا ارم، یا نارنجستان قوام یا خانه زینت الملوک و یا در کنار حوض کاشی  و آب رکن‌آباد سعدی و... بگذرانی و فال حافظ را در گوشه‌ای از حافظیه، زیر یکی از سرونازها، با امیدواری تمام باز کنی.

در سال‌های اخیر، بسیاری از مردم شیراز، لحظه  تحویل سال را در حریم امن و آرام‌بخش حرم نورانی سیدالسادات الاعاظم، احمدبن موسی الکاظم شاهچراغ (علیه السلام) می‌گذرانند و اینجا است که زمزمه نوای "یا مقلب القلوب و الابصار، یا مدبر اللیل و النهار یا محول الحول و الاحوال، حول حالا الی احسن الحال" سوار بر بال ملائک به آسمان می‌رسد و سال نو در شیراز و استان فارس با هزاران رنگ و با آمدن بهار آغاز می‌شود.

انتهای پیام/س