به گزارش گروه سیاست خارجی خبرگزاری فارس، ارسال سوخت به ونزوئلا علی‌رغم تلاش‌ها و کارشکنی‌های آمریکا برای جلوگیری از آن و سفر وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به سه کشور آمریکای لاتین و شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید بولیوی و اعزام سفیر جدید بولیوی به تهران از جمله تحولات سال گذشته در مناسبات ایران با آمریکای لاتین بود.
البته ناگفته نماند که شیوع ویروس کرونا رفت و آمدها با کشورهای این منطقه را نیز تحت الشعاع قرار داد.
اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۹ بود که اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه ۹ تُن طلا از ونزوئلا به ایران منتقل شده و شبکه خبری بلومبرگ هم مدعی شد: دولت ونزوئلا این ماه ۹ تُن طلا - معادل حدودا ۵۰۰ میلیون دلار - را در ازای خدمات ایران برای بازسازی پالایشگاه‌های این کشور با هواپیما به ایران ارسال کرده است. در همین خصوص نیز «الیوت آبرامز» مسئول وقت امور ونزوئلا در دولت آمریکا عنوان کرد که هواپیماهای زیادی از ایران به مقصد ونزوئلا عزیمت کرده‌اند و حدس ما این است که آنها برای این خدمات طلا دریافت می‌کنند. هواپیماهایی که از ایران وارد می‌شوند و تجهیزاتی برای صنعت نفت (ونزوئلا) می‌آورند، در ازای این تجهیزات طلا برمی‌گردانند.
«مایک پامپئو»، وزیر خارجه سابق آمریکا هم با متهم کردن شرکت هواپیمایی ماهان به تحویل محموله‌های نامعلوم به دولت ونزوئلا خواستار متوقف شدن پروازهای این شرکت شد و گفت: «طی روزهای گذشته، چندین هواپیمای متعلق به ماهان‌ایر کمک‌های نامعلومی برای دولت مادورو رئیس‌جمهور ونزوئلا ارسال کرده‌اند.»
در همین خصوص، «سید عباس موسوی» سخنگوی وقت وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران ۱۲ اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ با رد ادعای مسئول امور ونزوئلا در دولت آمریکا، این اظهارات را بی اساس و در جهت زمینه سازی برای اعمال فشار بیشتر از سوی آمریکا بر دولت ونزوئلا و ایجاد اخلال و دخالت در روابط تجاری بین ۲ کشور ایران و ونزوئلا برشمرد.
از سوی دیگر «حجت الله سلطانی» سفیر ایران در کاراکاس در همان زمان نیز ادعای انتقال ۹ تُن طلا از ونزوئلا به ایران را رد کرد و گفت: نه دولت ایران چنین محموله‌ای را دریافت کرده و نه تاکنون بنزین ایران وارد ونزوئلا شده و افزود: «تا امروز، بنزین ایران وارد ونزوئلا نشده است. تا امروز، دولت‌های دو کشور، گفت‌وگوهایی را در زمینه همکاری دوجانبه در زمینه تجاری انجام داده‌اند، اما تاکنون سوخت ایران وارد ونزوئلا نشده است».
سفیر ایران در ونزوئلا درباره پروازهای هواپیماهای ایرانی به ونزوئلا نیز توضیح داد: «در روزهای اخیر، میانگین ۱۰ تا ۱۷ پرواز تجاری (از ایران) به ونزوئلا برای انتقال فوری تجهیزات مورد نیاز کاتالیزور برای فعال‌سازی مجدد مجتمع پالایشگاه پاراگوانا صورت گرفته که در حال حاضر این مسئله در تحقق روابط جامع بین کشورهای ما به عنوان یک اولویت محسوب می‌شود». (اینجا بخوانید)
پس از آن بود که اخباری مبنی بر عزیمت چند نفتکش حامل سوخت از ایران به ونزوئلا منتشر شد و حتی مزاحمت‌هایی از سوی آمریکایی‌ها صورت گرفت و این نفتکش‌ها با اسکورت نیروهای نظامی ونزوئلا اقدام به انتقال محموله سوخت خود کردند.
پس از ورود این نفتکش‌ها به ونزوئلا، «حجت الله سلطانی» سفیر ایران در کاراکاس (+) در گفت‌وگویی عنوان کرد: حق تعیین سرنوشت، تجارت آزاد و عبور و مرور آزادانه برای تمام کشورهاست و همه کشورها باید بتوانند از آن استفاده کنند و ایران و و ونزوئلا نشان دادند که این حق وجود دارد و آمریکا دیگر بر جهان تسلط ندارد و نمی‌تواند به کشورهای جهان بگوید که چه کاری انجام دهند یا ندهد.
البته این اقدام به مذاق آمریکایی‌ها خوش نیامد و منابع خبری اعلام کردند که دولت آمریکا نفتکش‌های حامل سوخت ایران را به اعمال تحریم‌های اقتصادی تهدید کرده است.
۲۸ اردیبهشت در پی تحرکات آمریکا در ایجاد مزاحمت برای تانکرهای ایرانی حامل سوخت به ونزوئلا، سفیر سوئیس در تهران توسط «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزارت خارجه ایران احضار شد و «محمدجواد ظریف'>محمدجواد ظریف» وزیر خارجه نیز نامه‌ای هشدارآمیز به «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل نوشت و نسبت به تحرکات آمریکا در اعزام نیروی دریایی به منطقه کارائیب با نیت مداخله و ایجاد اختلال و مزاحمت در امر انتقال سوخت ایران به ونزوئلا هشدار داد. (جزییات بیشتر)
پس از آن هم سفیر ایران در ونزوئلا در ۳۱ خرداد خبر داد که ششمین کشتی ایرانی به مقصد ونزوئلا، حامل مواد غذایی است.
وزیر خزانه‌داری آمریکا هم چهارم تیرماه حمایت ایران از ونزوئلا را «غیرقابل‌قبول» توصیف کرد و گفت که واشنگتن برای مقابله با آن تلاش خواهد کرد. از سوی دیگر آمریکا ناخدایان پنج کشتی ایرانی که به ونزوئلا سوخت تحویل داده بودند را تحریم کرد که این موضوع واکنش «سید عباس موسوی» سخنگوی وقت وزارت امور خارجه را به همراه داشت. موسوی پنجم تیر ماه در این خصوص در توئیتی نوشت: «اقدام عاجزانه آمریکا علیه اشخاص ایرانی - شبیه آنچه توسط وزیر امور خارجه پامپئو که به عنوان وزیر نفرت هم شناخته می‌شود اعلام شد - تنها نشانگر شکست سخت آن چیزی است که "فشار حداکثری" خوانده می‌شود. به‌رغم فشار آمریکا، ایران و ونزوئلا در مقابله با تحریم‌های غیرقانونی آمریکا ثابت‌قدم هستند.»
«سید عباس موسوی» نهم تیر ماه ۱۳۹۹ نیز در نشست هفتگی با خبرنگاران در پاسخ به سؤالی درباره مناسبات تهران - کاراکاس اظهار داشت: روابط ایران با ونزوئلا و سایر کشورها در آمریکای لاتین و سایر نقاط جهان روابط رسمی و عادی است و ارتباطی با کشورها و منافع کشورهای دیگر ندارد. ما به عنوان دو کشور مستقلی که روابط تعریف شده‌ای از گذشته داشته و داریم به روابط نرمال خود ادامه می‌دهیم و اقداماتی که اخیرا صورت دادیم چیز خارق العاده‌ای از دید ما نبوده است و یک تجارت عادی بین ایران و یک کشور مستقل دیگری در نقطه‌ای دیگر از جهان بوده است. این روابط خوشایند برخی قدرت‌ها از جمله آمریکا نیست که ما هر دو را تحت فشار و تحریم دارد. اولا به آنها ربطی ندارد و ثانیا اراده دو کشور بر این است که به روابط عادی در همه مقاطع ادامه دهیم، به ویژه در حوزه اقتصادی و گفت‌وگوها و رایزنی‌ها بین دو کشور ادامه دارد و سفری هم در پیش است که اگر نهایی شود انجام خواهد شد.
«برایان هوک» نماینده دولت آمریکا در امور ایران ۲۰ تیر ماه در نشست اندیشکده «هادسون» از گسترش روابط بین ایران و ونزوئلا ابراز نگرانی کرد.
در سالی که گذشت مراسم جشن هفتادمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک ایران و ونزوئلا نیز ۱۹ مرداد ماه در کاراکاس برگزار شد. «حجت‌الله سلطانی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در کاراکاس در این خصوص در توئیتی نوشت: در ۲۰ سال گذشته روابط دوجانبه ایران و ونزوئلا تحت هدایت و رهبری رهبران شجاع و خردمند دو کشور نسبت به قبل بسیار متفاوت‌تر بوده و در این مدت دستاوردها و موفقیت‌های بی نظیر و غیرقابل مقایسه‌ای به دست آمده است. آینده روابط دوجانبه روشن‌تر خواهد بود.
* حضور وزیر امور خارجه در کاراکاس
از دیگر تحولات در این حوزه سفر محمدجواد ظریف به سه کشور آمریکای لاتین بود. رئیس دستگاه دیپلماسی آبان ۱۳۹۹ به ونزوئلا، کوبا و بولیوی سفر کرد.
او در کاراکاس با وزیر خارجه ونزوئلا با «دلسی رودریگرز» معاون اول رئیس جمهور و همچنین نیکلاس مادورو رئیس جمهور ونزوئلا دیدار و گفتوگو کرد.
رئیس جمهور ونزوئلا هم در توئیتی سفر ظریف به کاراکاس را تاییدی بر روحیه تزلزل ناپذیر مناسبات استراتژیک و همبستگی ایران و ونزوئلا خواند.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران همچنین در گفت‌وگویی با شبکه ونزوئلایی «تله‌سور» درباره اظهارات «الیوت آبرامز» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و ونزوئلا مبنی بر این که آمریکا انتقال موشک از ایران به ونزوئلا را تحمل نمی‌کند و به آن اجازه نخواهد داد، گفت: برای ایران و ونزوئلا کاملاً قانونی است که همکاری دفاعی داشته باشند. همکاری ما کاملاً قانونی است و ما به همکاری با ونزوئلا حتی در زمینه دفاعی ادامه خواهیم داد و معتقدیم حق ونزوئلاست که از هر جایی که بخواهد تجهیزات نظامی خریداری کند. اما این که ونزوئلا به چه چیزی نیاز دارد و ما چه چیزی برای عرضه داریم، قطعاً مورد مذاکره قرار خواهد گرفت و یکی از موضوعات روابط دو جانبه ما خواهد بود. فکر می‌کنم به آمریکا هیچ ارتباطی ندارد. (اینجا بخوانید)
*ظریف در هاوانا
مقصد دوم این سفر هاوانا بود. وزیر خارجه در این سفر با همتای کوبایی و معاون اول نخست وزیر کوبا دیدار کرد و با «میگل دیاز کانل» رئیس جمهور کوبا نیز از طریق ویدئو کنفرانس به گفتوگو پرداخت. دو طرف آمادگی خود را برای همکاری در زمینه تولید واکسن و از جمله واکسن ویروس کرونا اعلام کردند. موضوع انرژی و همکاری‌های نفتی بین دو کشور نیز از دیگر موضوعات مورد مذاکره ظریف با رئیس جمهور کوبا میگل دیاز کانل بود.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همچنین در این سفر از دو مرکز مطالعات پزشکی و دارویی در هاوانا بازدید کرد و در جریان پیشرفت‌های به دست آمده برای تولید انواع واکسن از جمله واکسن کووید-۱۹ قرار گرفت.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گزارشی توئیتری به تشریح رایزنی‌هایش در هاوانا پرداخت و نوشت: در هاوانا برای گفت و‌گو با رودریگز وزیر خارجه، کابریساس معاون نخست وزیر و گفتوگوی ویدئویی با رئیس جمهور کوبا، تمرکز بر همبستگی جهانی به خصوص در برابر تروریسم اقتصادی آمریکا و همکاری دوجانبه به ویژه در زمینه سلامت، علوم و انرژی.
وی افزود: در بازدید از دو مرکز مطالعات پزشکی و دارویی «مرکز مطالعات پیشرفته CEA» و«مرکز مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی CIGB» در هاوانا تحت تاثیر دستاوردهای کوبا در عرصه نانو و کووید-۱۹ قرار گرفتم.
در همین خصوص نیز «سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه هشتم دی ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران گفت که در سفر ظریف به آمریکای لاتین موضوع واکسن پیگیری شد و به جاهای خوبی رسیده است. در راستای تکمیل فاز سوم آزمایش بالینی واکسن کرونای کوبا، ۱۰۰ هزار دوز از این واکسن ۲۱ اسفند ماه تحویل انستیتو پاستور ایران شد تا از آنها برای آزمایش بالینی در این کشور استفاده شود.
* لاپاز مقصد پایانی سفر
مقصد پایانی سفر ظریف به آمریکای لاتین، لاپاز بود. وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در آخرین مقصد این سفر و به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در مراسم تحلیف «لوئیس آرسه» رئیس جمهور این کشور شرکت کرد و با آرسه و معاونش دیدار و گفتوگو کرد.
گفتنی است محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ۳۰ مهر ماه تلفنی با «اوو مورالس» رئیس جمهور پیشین بولیوی گفتوگو و ضمن تبریک پیروزی حزب مورالس در صحنه سیاسی بولیوی، بر آمادگی ایران برای گسترش روابط فیمابین در دولت قانونی جدید این کشور تأکید کرده بود.
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه نیز یک روز قبل از آن انتخاب رئیس جمهور منتخب بولیوی را به وی تبریک گفت و وزیر امور خارجه همچنین ۲۹ مهر ماه در توئیتی برگزاری انتخابات در بولیوی را به مردم این کشور تبریک گفت و نوشت: به مردم قهرمان بولیوی صمیمانه ترین تبریکات خود را به مناسبت پیروزی قاطع در برابر برنامه‌های بی ثبات ساز امپریالیست یانکی(آمریکا) ابراز می‌دارم. تبریک به لوئیس آرسه رئیس جمهور منتخب و داوید چوکه اوئنکا معاون رئیس جمهور به خاطر این پیروزی ارزشمند مردمی.
وزیر امور خارجه ایران همچنین در حاشیه مراسم رئیس جمهور جدید بولیوی با وزیر خارجه شیلی دیدار و گفتوگو کرد و همچنین به صورت تلفنی با «دنیس مونکادا» وزیر روابط خارجی نیکاراگوئه تلفنی گفتوگو کرد. ظریف در این گفتوگوی تلفنی با تأکید بر روابط دوستانه دو کشور ابراز امیدواری کرد که در آینده نزدیک به این کشور سفر کند.
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت خارجه نیز در اظهاراتی درباره دستاوردهای سفر ظریف به این سه کشور عنوان کرد: سعی می‌کنیم روابط متوازنی داشته باشیم و از فرصت‌ها استفاده کنیم. تنوع بخشی به روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران یکی از مهمترین اصول سیاست خارجی ایران است.
* اینکه فکر کنید در تهران نشسته باشیم و ببینیم در آنجا چه اتفاقی می‌افتد، این گونه نیست
علاوه بر این «سید عباس عراقچی» معاون وزیر خارجه ۲۱ آبان ماه در برنامه‌ای تلویزیونی درباره پیام سفر ظریف به سه کشور آمریکای لاتین گفت: هدف اصلی وزیر خارجه شرکت در مراسم تحلیف رئیس جمهور بولیوی بود و ما از این فرصت استفاده کرده و ونزوئلا و کوبا را نیز به سفر اضافه کردیم. اینها دوستان ما در آمریکای لاتین هستند و مراودات خاص سیاسی و اقتصادی با آنها داریم. هم زمانش بود که مروری بر روابط داشته باشیم و هم به جهت تلاقی با انتخابات ریاست جمهوری آمریکا این پیام در آن بود که آنچه برای ما اهمیت دارد دوستانمان هستند و اینکه فکر کنید در تهران نشسته باشیم و ببینیم در آنجا چه اتفاقی می‌افتد، این گونه نیست و سیاست ما یک سیاست پویا است و ارتباطات خودش را با طیف وسیعی از کشورها در آمریکای لاتین، آفریقا و آسیا و منطقه غرب آسیا دارد و یکسویه نیست.
پس از آنکه دولت آمریکا نام کوبا را در فهرست کشورهای حامی تروریسم قرار داد، خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ۲۳ دی ماه ۱۳۹۹ این اقدام را شدیدا محکوم و اعلام کرد: هیچ کشوری به ویژه آمریکا حق مداخله در امور داخلی کوبا یا امر و نهی کردن در زمینه برقراری روابط این کشور آزاد با یک کشور آزاد دیگر را ندارد.
* انتصاب سفیر جدید بولیوی در تهران و بازگشایی مجدد سفارت این کشور
از دیگر تحولات سال گذشته، اعزام سفیر جدید بولیوی به تهران و بازگشایی مجدد سفارتخانه این کشور بود. دولت جدید بولیوی به ریاست «لوئیس آرسه» پس از روی کار آمدن از تجدید روابط دیپلماتیک با تهران و کاراکاس خبر داد و آرسه فقط ۳ روز بعد از به دست گرفتن قدرت در بولیوی، استوارنامه‌های سفرای جدید ایران و ونزوئلا را پذیرفت. از سوی دیگر دولت جدید بولیوی در این زمینه با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که قصد دارد روابط دیپلماتیکی را که توسط دولت موقت قبلی مخدوش شده و آسیب دیده بود را مجددا برقرار کند.
«سعید خطیب‌زاده» سخنگوی وزارت خارجه آبان ماه سال جاری درباره احتمال بازگشایی سفارت بولیوی در تهران با توجه به سفر ظریف به این کشور عنوان کرد: آمادگی داریم و داشتیم و این سفر نشان می‌دهد هر دو طرف آمادگی دارند روابط را به سطح بسیار خوبی برگردانند. روابط متوازنی را با بسیاری از کشورها در آمریکای لاتین داریم و قطعا در آینده شاهد روابط جدی‌تری در روابط دو کشور خواهیم بود
بر همین اساس، «رومینا پرز راموس» سفیر جدید بولیوی در تهران نیز پنجم اسفند ماه رونوشت استوارنامه خود را تقدیم ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران کرد. وی همچنین استوارنامه خود را تقدیم حسن روحانی رئیس جمهوری ایران کرد.
* دهمین دور گفت‌وگوهای مشورتی دوجانبه با برزیل
از دیگر تحولات با کشورهای این منطقه، برگزاری دهمین دور گفت‌وگوهای مشورتی دوجانبه ایران و برزیل بود. این دور گفت‌وگوها ششم بهمن ۱۳۹۹ به ریاست سید عباس عراقچی معاون وزیر خارجه و «کنت نوبرگا» همتای برزیلی به صورت مجازی برگزار شد.در این نشست که سفرای دو کشور نیز حضور داشتند، طرفین ضمن مرور روابط دوجانبه در بخش‌های سیاسی، اقتصادی و همچنین همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، در خصوص گسترش و متنوع سازی روابط اقتصادی و تجاری تبادل نظر کردند.
علاوه بر این، مجلس سنای برزیل در روزهای پایانی اسفند ۱۳۹۹ با تشکیل گروه دوستی با ایران با اجماع موافقت کرد. پیش از این نیز فعالیت رسمی گروه دوستی پارلمانی ایران و برزیل در پارلمان برزیل تجدید شده بود.
لازم به ذکر است، بابک افقهی رئیس کمیسیون توسعه تجارت و صادرات غیرنفتی اتاق تعاون ایران از ایجاد خط مستقیم بین ایران، آفریقای جنوبی و کشورهای آمریکای لاتین در آینده نزدیک خبر داد و گفت: طراحی ایجاد خط مذکور با حرکت از بنادر جنوبی ایران با توقف در بنادر آفریقای جنوبی و عزیمت به سمت کشورهای آمریکای لاتین به طور مشخص کشور برزیل، در دستور کار قرار گرفته است.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
