ترجمه دیوان اشعار شاعر ترکمن «مختومقلی فراغی» به فارسی

به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان، «مختومقلی فراغی» از بزرگترین شاعران ایرانی در زبان ترکمن و یکی از مهمترین شخصیت‌های مردم به‌شمار می‌آید.
وی در سال 1102 در منطقه «گینگ جای» در مجاورت روستای «حاجی‌قوشان» از توابع شهرستان گنبدکاووس متولد شده و در سال 1169 یا  1169 دارفانی را وداع گفته و در منطقه «آق‌تقه» از توابع شهرستان مراوه‌تپه دفن شده و آرامگاه وی از آثار ملی ایران است.
مختومقلی فراغی در اشعار خود بیشتر به مسائل اجتماعی و سیاسی پرداخته و در بسیاری از آثار وی اعتراض به سیاست‌های حاکمان و ظلم و ستمی که بر مردم روا داشته مشاهده می‌شود.
وی در آثار خود ارادت خاصی به اهل بیت معصومین داشته و با گذشت نزدیک به سه قرن هنوز مردم ارزش‌های والای انسانی را از اشعار وی جست و جو کرده و صاحب‌نظران معتقدند وی به عنوان  ظرفیتی در پیوند بین اقوام و مذاهب مختلف است.
به گزارش خبرگزاری فارس از گرگان گفت‌وگویی با موسی جرجانی دبیر گروه مترجمین اشعار «مختومقلی فراغی» انجام شده است که با هم می خوانیم.
فارس: آقای موسی جرجانی درباره چگونگی ایجاد انگیزه و جرقه ترجمه اشعار شاعر ترکمن به زبان فارسی توضیحاتی دهید؟
جرجانی: سال‌های قبل به اتفاق جمعی از چهره‌های فرهنگی و ادبی ترکمن و پژوهشگران حوزه اشعار به کنفرانس بین‌المللی در عشق آباد ترکمنستان دعوت شدیم.

در این کنفرانس مشاهده کردیم که صاحب‌نظران و پژوهشگران کشورهای مختلف جهان از «تاتارستان» تا ژاپن تلاش کردند تا اشعار این شاعر ترکمن را به زبان خود ترجمه کنند و ما محققان و پژوهشگران به این نتیجه رسیدیم که در گام نخست باید اشعار این شاعر گرانقدر را به زبان فارسی ترجمه کنیم.
بر هین اساس مصمم شدیم تا به صورت گروهی و به صورت جدی کار ترجمه دیوان اشعار وی را آغاز کنیم.

فارس: درباره فعالیت خود در حوزه ترجمه این اشعار به زبان فارسی نکاتی را بیان کنید؟
جرجانی: با نشست‌هایی که انجام شد گروهی متشکل از آقایان «مشهدقلی قزل»، «خال‌محمد پقه»، «امان‌قلیچ شادمهر»، «حاجی‌محمد قرنجیک»، «عاشرمحمد رئوفی» و بنده حقیر برای نخستین بار در ایران و جهان کار ترجمه را آغاز کرده و با برگزاری ۹۵ جلسه مستمر توانستیم ۴۰۰ شعر وی را در چهار جلد و هر جلد ۱۰۰ شعر را به زبان فارسی ترجمه کنیم.
در ابتدای کار با دقت و بررسی‌های مختلف دیوان‌ها و منابع مختلف چاپ شده از اشعار مختومقلی فراغی را گردآوری کرده و با تشکیل کتابخانه کار خود را آغاز کردیم.
در سال ۱۳۹۲ نشست‌های ما در زمینه ترجمه اشعار جدی‌تر شده و توانستیم با تلاش‌های شبانه‌روزی ۱۰۰ شعر این شاعر بزرگ ترکمن را در یک جلد به زبان فارسی ترجمه و در همان زمان چاپ کرده و در اختیار علاقمندان قرار دهیم.
بعد از آن با تلاش‌های مستمر این گروه توانستیم هر سال ۱۰۰ شعر در قالب یک جلد را به زبان فارسی ترجمه و به چاپ برسانیم.

فارس: اساس کار ترجمه دیوان اشعار بر چه مبنایی است؟
جرجانی: ترجمه بر دو نوع است اول ترجمه آزاد که در آن با اصل کلمات زبان اصلی کار نداشته و فقط مفهوم و منظور زبان اصلی نویسنده یا شاعر را می‌رساند.
دوم ترجمه تحت الفظی بوده که معانی تک‌تک واژگان بدون هیچ‌گونه دخل و تصرف ترجمه می‌شود.
با نشست‌های انجام شده ملاک ترجمه گروه مترجمین براساس ترجمه بینابین بوده یعنی نه ترجمه تحت الفظی که مفهوم و مراد اثر را فدا کرده و نه ترجمه آزاد که خود را فدای مفاهیم و معانی واژگان کند.

در واقع در این ترجمه هم مفهوم و هم منظور اشعار حفظ شده و هم واژگان و اصطلاحات به خوبی ترجمه می‌شوند.

* منتظر تحقق قول وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هستیم

فارس: گروه مترجمین چه احساسی در زمان ترجمه دیوان اشعار داشته و به چه نکاتی در اشعار این شاعر شهیر رسیدید؟
جرجانی: کار شیرین ترجمه سبب شد تا گروه مترجمین به صورت منسجم و بدون هیچ چشمداشتی و با احساس مسوولیت  به کار ترجمه ادامه دهند.
خدا را شاکریم که در سال ۱۴۰۰ تلاش هشت ساله گروه مترجمین اشعار مختومقلی به ثمر نشسته و ۴۰۰ شعر از وی به زبان فارسی ترجمه شده و در اختیار علاقمندان و مختومقلی شناسان قرار خواهد گرفت.
مختومقلی فراغی یک شخصیت برجسته ایرانی بوده که به کل بشریت تعلق داشته و باید در معرفی وی تلاش کنیم.
در دیوان اشعار وی شاهد مضامین در موضوعات وطن‌پرستی، اتحاد و همدلی، عدالت‌خواهی، ظلم‌ستیزی و به ویژه اهل بیت (ع) هستیم.
«مختومقلی فراغی» از زمانه خود جلوتر بوده و برخی از مردم در آن زمان حرف‌های وی را در آن زمان درک نمی‌کردند.
امروز شاهد هستیم که هزاران نفر برای بزرگداشت این شخصیت نامدار گردهم می‌آیند.

فارس: در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید؟
جرجانی: علاقمندان به فرهنگ و ادب ترکمن و دوستداران مختومقلی فراغی می‌توانند برای سفارش و پیش خرید مجموعه چهار جلدی ترجمه شده با روابط عمومی گروه «عاشر محمد رئوفی» ۰۹۱۱۹۷۹۶۴۱۴ تماس حاصل کنند.
نکته مهم این است که در سال‌های گذشته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم بزرگداشت «مختومقلی فراغی» و در رونمایی از جلد نخست ترجمه دیوان اشعار این شاعر قول دادند که در زمان تکمیل هر چهار جلد این مجموعه در مراسمی باشکوه از این مجموعه رونمایی شود که امید داریم شرایط کشور و استان به لحاظ شیوع بیماری کرونا به وضعیت مطلوب رسیده تا این مراسم برگزار شود.
انتهای پیام/2307