گروه خانواده: شاید شما هم این روزها اصطلاح «پسماند صفر» را شنیده باشید. اصطلاحی که در نگاه اول خیلی دور از سبک زندگی فعلی ما به نظر می‌آید. یعنی می‌شود یک روز در خانه ما هیچ زباله‌ای تولید نشود؟ باید بدانیم که افراد بسیاری در سرتاسر دنیا توانسته‌اند این ایده را عملی کنند. حتی شیوع کرونا و استفاده از اقلام یک بار مصرف هم باعث نشده تا دنبال ایده‌ای برای بازیافت زباله و صفر کردن پسماندهای غیرقابل بازیافت و لازم به دفن، نباشند.
درست است که منشاء آلودگی در بسیاری از کشورهای دنیا صنایع آلاینده هستند. اما این دلیل موجهی نیست که ما به عنوان ساکنین کره زمین با تولید پسماند و بی‌توجهی به زباله‌های غیرقابل بازیافتی که در طبیعت رها می‌کنیم به این چرخه کمک کنیم و دستیار صنایع در بیشتر آلوده کردن زمین باشیم.
طبق آمار روزانه 53میلیون تن زباله در ایران تولید می‌شود که 21میلیون تن آن را ایرانی‌ها تولید می‌کنند. سرانه تولید زباله در جهان هم روزانه 300گرم است. درحالی که در ایران این رقم به 600 گرم می‌رسد. این اعداد و ارقام نشان می‌دهد، حتی اگر تصور کنیم رسیدن به پسماند صفر برای ما کار دشوار و سختی است اما باید برای سبک تولید زباله، شناخت زباله‌های قابل بازیافت از غیرقابل بازیافت و روش‌های تولید پسماند خود فکری اساسی کنیم.
پسماند صفر چیست؟
همانطور که گفتیم پسماند صفر یعنی هیچ چیزی تحت عنوان زباله از درب خانه ما خارج نشود. این کار مستلزم این است که حواسمان به وسائلی که از درب خانه هم وارد می‌شود، باشد.
پسماند صفر در واقع یک جنبش فلسفی، جهانی و مردمی است که از دهه 1990 و زمانی که مردم متوجه خطر روزافزون تولید و انباشت بی‌رویه پسماند در دنیا شدند، به وجود آمد. فلسفه پسماند صفر می‌گوید که ما انسانها باید مثل طبیعت پسماند را به منابع جدیدی تبدیل{ بازیافت} کنیم و شرایطی را فراهم کنیم که نیاز به دفن زباله یا همان سیستمی که زباله را از درب خانه ما جمع‌آوری و در محلی دیگر دفن کند، نداشته باشیم.
کمترین اثر توجه به صفر کردن پسماندها این است که می‌توانیم وسائل بازیافتی از غیرقابل بازیافت را شناسایی، مصرف غیرقابل بازیافت‌ها را صفر و با دیگر وسائل جایگزین کنیم و همچنین زباله‌های قابل بازیافت را هم خودمان بازیافت کنیم.
پوست میوه و تولید کود خانگی
انواع پسماند غذا و پوست میوه، اگرچه تجزیه‌پذیر هستند، اما شیرابه تولید شده آنها با دفن شدن، به شدت برای منابع خاک و در صورت رها شدن در طبیعت برای منابع آبی مضر است.
با پسماند میوه و سبزی و حتی پوست تخم‌مرغ و آجیل به راحتی می‌توان کود بری گلها و گیاهان خانه تولید کرد. آن هم کودی که به صورت طبیعی تولید شده و دقیقا می‌دانیم که از چه اقلامی به وجود آمده است. به این ترتیب نیاز به هزینه زیاد برای غنی کردن خاک و استفاده از مواد و قطره‌هایی شیمیایی هم تا حد زیادی از بین می‌رود.
برای تهیه کود بهتر است پسماندهای ذکر شده کمی مرطوب باشند، اما آنقدر از تولید آنها نگذشته باشد که بوی تعفن بدهد. همچنین در این مواد نباید باقیمانده غذا مثل باقیمانده تخم‌مرغ یا روغن و مواد لبنی باشد. به این پسماندها مقداری خاکستر و یا خاک اره اضافه کنید. آنها را در یک ظرف که دارای سوراخ‌هایی برای خروج رطوبت و دریافت اکسیژن است بگذارید و روزی 2 الی 3بار مخلوط به هم بزنید. وقتی این مواد با هم ترکیب شده و رنگ تیره به خود گرفتند، کود دارای مواد آلی شما برای استفاده در پای گلدانها و خاک باغچه آماده است. به این ترتیب چیزی هم تحت عنوان زباله تولیدکننده شیرابه از خانه خارج نشده است.
این روزها در بسیاری از کشورها تحت عنوان صفر کردن پسماندهای میوه، از تفاله مرکبات به صورت صنعتی یا نیمه صنعتی، انواع پالپ خشک و از اسانس و پوست میوه‌ها هم انواع روغن تولید می‌شود.
صابون مایع و مسواک و شانه قابل بازیافت
بطری‌های شامپو هم درست مثل دیگر بطری‌ها، بعد از دور انداخته شدن سالهای سال در طبیعت باقی می‌مانند و مواد مضر خود را وارد آب و خاک و حتی بدن جانداران دیگر مثل ماهی‌ها و پرنده‌ها می‌کنند.
گزینه جایگزین برای شامپو، صابونهای مایع و حتی صابونهای معمولی است که معمولا جلد مقوایی قابل بازیافت دارند. انواع سنتی هم در کشور خودمان با اثربخشی بالا و بدون پوشش پلاستیکی و مقوایی به فروش می‌رسند.
این روزها انواع چوب مسواک و شانه‌های زیست تخریب‌پذیر از جنس بامبو و یا موادی دیگر در فروشگاه‌ها موجود است. مزیت این مسواک وشانه‌ها علاوه بر نداشتن پلاستیکی که قابل تجزیه نباشد، عمر طولانی‌تر و امکان استفاده بیشتر آنها نسبت به انواع پلاستیکی است.
کیلویی خرید کنید
سبک زندگی مدرن به غلط استفاده از برخی اقلام را غیربهداشتی جلوه می‌دهد. به عنوان مثال اکثر مردم تصور می‌کنند اگر حبوبات بسته‌بندی و کارخانه‌ای نخرند دیگر هیچ حبوباتی قابل استفاده نیست. در حالی که شما می‌توانید بهترین انواع حبوبات، تنقلات، بنشن و دیگر اقلامی را که معمولا آنها را با بسته‌بندی پلاستیکی از قفسه فروشگاه‌ها برمی‌داریم، به صورت کیلویی و حتی با قیمت مناسبتر از عطاری‌ها و بنشن‌فروشی‌ها بخریم.
راهکار موثر دیگر هم که تا حد زیادی این روزها بین برخی از مردم جاافتاده است، عدم استفاده از کیسه پلاستیکی و همراه داشتن تعدادی کیسه پارچه‌ای برای هر خرید. البته این روزها بعضی مغازه‌ها و فروشگاه‌ها پلاستیک‌های تجزیه‌پذیر دارند که استفاده از آنها ایرادی ندارد و حتی می‌تواند برای مواردی که ناچار به استفاده از پلاستیک هستیم، مفید باشد.
یک بار مصرف‌ها را مصرف نکنید
استفاده از هر وسیله یک بار مصرف به خاطر راحتی و بدون دردسر بودن آن خیلی وسوسه‌کننده است. این روزها در بیشتر جمع‌های خانوادگی برای صرف غذا از سفره یک‌بار مصرف استفاده می‌شود. بعد هم سفره جمع و به راحتی دور انداخته می‌شود. اما تا به حال فکر کرده‌اید که این سفره (حتی انواع آن که به کاغذی موسوم است) معادل چند عدد پلاستیک هستند؟ منطقی است که در هر بار مهمانی و دورهمی، این حجم از پلاستیک را در هم گلوله کنیم و دور بیاندازیم؟
به اینها انواع بطری‌های نوشیدنی از جمله بطری آب معدنی که بعد از ته‌سیگار دومین آلاینده بک‌بار مصرف دنیاست، انواع قاشق چنگال و لیوان یک بار مصرف و حتی ظروف یک بار مصرف را هم اضافه کنید تا از حجم زباله غیرقابل بازیافتی که تولید می‌شود وحشت کنید.
پیشنهاد پسماند صفر منع هرگونه وسیله پلاستیکی یک بار مصرف است. سفره‌ها به راحتی قابل جایگزینی با سفره‌های همیشه مصرف و فقط با کمی زحمت برای تمیز کردن آن است. بهتر است هرکس، همیشه و همه‌جا لیوان اختصاصی و کم‌جای خود را به همراه داشته باشد. آب را می‌توان داخل قمقمه‌ها و کلمن‌های همیشه مصرف حمل کرد. برای مصرف شخصی هم یکی از این قمقمه‌ها که داخل آن را از خانه با آب پر کرده‌ایم راهگشاست. در واقع با کمی سختگیری به خودمان همه این اقلام یک بار مصرف قابل حذف و تبدیل به وسائلی که نیاز به دور انداخته نشدن ندارند، هستند.
در قسمتهای بعدی این مطلب، از راه‌های تفکیک زباله، روش تفکیک انواع پلاستیک و دیگر روش‌ها برای برداشتن اولین قدم‌ها به سمت پسماند صفر خواهیم گفت.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
