گروه خانواده: در ذهن اغلب ما اینطور ثبت شده است که پلاستیک بازیافت نمی‌شود. بنابراین اگر بخواهیم زباله‌ها را هم تفکیک کنیم همه انواع پلاستیک اعم از بطری‌ها، نایلون‌ها و قطعات پلاستیکی وسائل مختلف را به سطل پلاستیک‌ها که در کنار کاغذ و زباله قرار دارد می‌سپاریم.
اما واقعیت این است که انواع زیادی از پلاستیک‌ها قابل بازیافت هستند و برای اینکه تفکیک اصولی و مفیدی داشته باشیم بهتر است این دسته از پلاستیک‌ها را بشناسیم.
قدم اول در یک تفکیک زباله برای حفاظت از محیط زیست و همچنین به خطر نینداختن جان جانوران در طبیعیت، تفکیک زباله خشک و تر از یکدیگر است. اما واقعیت این است که انواع پلاستیک‌های تر و خشک هم در مرحله بعدی باید از یکدیگر جدا بشوند تا تفکیک زباله اصولی‌تر و با فایده بیشتری اتفاق بیفتد.
توجه به شماره‌های ثبت شده در بدنه‌ی انواع پلاستیک و تفکیک آنها طبق قابل بازیافت و غیرقابل بازیافت بودن، کمک بزرگی به این چرخه است. از طرف دیگر اگر در هنگام خرید با شماره انواع پلاستیک و چرخه بازیافت آن آشنا باشیم، پلاستیک‌هایی که در کشور ما کمتر امکان بازیافت دارند و یا بازیافت آنها به خاطر سختی مواد و دارا بودن مواد شیمیایی سخت‌تر است را کمتر خریداری خواهیم کرد.
پِت یا پلاستیک شماره یک
اولین دسته از پلاستیک‌هایی که راحت‌تر از بقیه، بازیافت می‌شوند پلاستیک‌های شماره یک یا آنهایی هستند که به اسم بطری‌های «پت» می‌شناسیم. در زیر این بطری‌ها و در داخل علامت بازیافت عدد یک ثبت شده است.
این دسته از پلاستیک‌ها که اغلب بطری‌های نوشابه و آب معدنی از آنها ساخته می‌شوند به دلیل ارزان و سبک بودن به راحتی بازیافت شده و تبدیل به محصولاتی مثل الیاف، مبل و فرش و گاهی ظروف جدید می‌شوند. به شرطی که آنها را از سایر پلاستیک‌ها جدا کرده و به مراکز بازیافت بسپاریم.
بطری‌های شیر و مواد شوینده
اما بطری‌های شماره دو بیشتر برای محصولاتی مثل مواد شوینده، پاک‌کننده‌های خانگی، شامپو، کیسه‌های خرید، بطری روغن و البته سطل ماست و بطری شیر به کار می‌روند.
پلاستیک‌های شماره دو با جنس پلی‌اتیلن هم با سپردن به مراکز بازیافت، قابلیت تبدیل به مواد جدید و بازگشت به چرخه مصرف را دارند. با این تفاوت که این محصولات اغلب به همان محصولات اولیه اما از نوع غیرقابل خوردن و آشامیدن یعنی بطری‌های پاک‌کننده تبدیل می‌شوند. البته به مواد دیگری مثل فنس هم تبدیل می‌شوند.
پی‌وی‌سی و شانس کمتر برای بازیافت
دسته سوم پلاستیک‌ها وشماره سوم را «پی‌وی‌سی»ها تشکیل می‌دهند. روکش پلاستیکی برای پلمپ محصولات خوراکی مثل سس و عرقیجات، لوله‌های پلاستیکی و بسته‌بندی شفاف مواد غذایی از جنس پی‌وی‌سی هستند. البته برخی بطری‌های روغن و شامپو هم ممکن است جزو این گروه سوم باشند که حتما باید قبل از دور انداختن شماره آنها بررسی بشود تا ببینیم بطری از پی‌وی‌سی ساخته شده یا پلی اتیلن.
پی‌وی‌سی‌ها چون از مواد سختی ساخته شده‌اند کار بازیافت سختی دارند. یعنی قابل بازیافت هستند اما به خاطر فرایند پیچیده‌تر آن نسبت به پلاستیک‌های شماره یک و دو، کمتر در چرخه بازیافت قرار می‌گیرند. به همین خاطر هم بهتر است کمتر از آنها استفاده کنیم.
پی‌وی‌سی‌ها اگر بازیافت بشوند به کفپوش،کابل برق و یا محصولاتی مثل زیراندازهای پلاستیکی تبدیل می‌شوند.
پی‌وی‌سی حاوی ماده خطرناک و سمی به اسم «دیوکسین» است. پس به عنوان مثال اگر از بطری روغنی استفاده می‌کنید که جنس آن پی‌وی‌سی و عدد بازیافتی آن شماره سه است، هرگر آن را نسوزانید و اجازه ندهید با غذای داغ تماس پیدا کند.
دسته دوم پلی‌اتیلن‌ها
پلاستیک‌های شماره 4 مانند شماره 2 هستند با این تفاوت که در خیلی از جوامع بازیافت آنها به خاطر سختی پلاستیک و مدل بازیافت آن کمتر پذیرفته می‌شود. اگرچه برخی کشورها به سمت بازیافت شماره چهار هم رفته‌اند.
مبلمان و فرش‌هایی که دارای پلاستیک هستند و بطری‌های فشرده مثل بطری مایع دستشویی، جزو این دسته هستند و اگر بازیافت بشوند به سطل زباله یا قسمت داخلی آن، ریسمان و کاشی‌های پلاستیکی تبدیل می‌شوند.
درب پِت و قوطی سس
دشمن اصلی این روزهای طبیعت همین درب بطری‌های پت و انواع بطری‌های سس است که جزو دسته پنجم پلاستیک‌هاست و با علامت «pp» شناخته می‌شوند. این دسته قابل بازیافت هستند اما حجم بسیار بالای تولید این دست پلاستیک‌ها ممکن است در برخی جوامع که هنوز چرخه بازیافت به طور جدی دنبال نمی‌شود و مردم هم تفکیک زباله درستی انجام نمی‌دهند، هنوز مشکل‌ساز باشد.
پلاستیک‌های دسته پنجم با بازیافت، به باتری خودرو، کابل، شن‌کش و... تبدیل می‌شوند.
یک بار مصرف‌ها
ظروف یک بار مصرف، سفره‌های یک بار مصرف و ظرف غذای بیرون‌بر از پرکاربردترین پلاستیک‌هایی است که روزانه از آنها استفاده می‌کنیم. خوشبختانه این دسته از پلاستیک‌ها که با علامت بازیافتی شماره شش، مشخص می‌شوند از طریق مراکز بازیافت قابل دریافت و قرار گرفتن در چرخه بازیافت هستند. اما از یک طرف باید تفکیک درستی با زباله‌های دیگر و انواع دیگر پلاستیک داشته باشند و از طرف دیگر حجم تولید بالای آنها هم کار هزینه‌بر بازیافت را مشکل می‌کند. البته یک بار مصرف‌ها هم انواع مختلف دارند و بدون بررسی شماره آنها، نباید صرف یک بار مصرف بون آنها را قابل بازیافت بدانیم. این را باید در نظر بگیریم که محصولات فومی مثل ظرف غذای بیرون‌بر به دلیل ماده شیمیایی خاصی که در خود دارد ممکن است توسط همه مراکز بازیافت پذیرش نشود.
شماره شش‌ها و یک بار مصرف‌ها با بازیافت به عایق، کلیدبرق و کارتن‌های تخم‌مرغ تبدیل می‌شوند.
متفرقه‌ها
دسته شماره هفت پلاستیک‌ها آنهایی هستند به نحوی در گروه‌های قبلی جا نمی‌گیرند. . در ساخت تعدادی از پلاستیک‌ها از گیاهان استفاده شده و قادر به بازیافت یا تبدیل به کمپوست هستند درحالی که برخی دیگر ماده‌ای به نام «پلی کربنات » دارند که برخی تحقیقات نشان داده است که می‌تواند حتی سبب اختلالات هورمونی در سن رشد برای کودکان بشود. بطری‌های گالنی آب معدنی که برای دستگاه‌های آب سرد و داغ استفاده می‌شوند و وسائل پلاستیکی اطراف ما مثل عینک آفتابی و تجهیزات الکترونیکی مثل موبایل و لب‌تاپ جزو این دسته هستند.
پلاستیک‌های شماره هفت به طور معمول بازیافت نمی‌شوند و مراکز بازیافت هم آنها را از شما دریافت نمی‌کنند. اگر چه در برخی کشورها برنامه‌هایی برای بازیافت این گروه هم وجود دارد. این دسته در صورت بازیافت به تخته‌های پلاستیکی که در موارد گوناگون کاربرد دارند تبدیل می‌شوند.
***
در مطالب بعدی انواع پلاستیک از نظر مناسب بودن برای حرارت و گرما و فریز کردن را بستری خواهیم کرد.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
