ضرورت وجود روانشناس در جامعه از دیدگاه روانشناسان

به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز روز روانشناس و مشاور بهانه‌ای شد تا ضمن تبریک این روز به همه فعالان این عرصه چرایی وجود این قشر در جامعه را نیز از زبان چند روانشناس و مشاور جویا شویم.

احمد طرماح، روانشناس و مشاور خانواده اولین مهمان گفت و گوی امروز است که صحبتش را با تبریک به مناسبت نهم اردیبهشت روز بزرگداشت روانشناسان آغاز می‌کند.

 وی در پاسخ به سؤال خبرنگار فارس اظهار داشت: انسان دارای دو بعد روحی و جسمی است و ممکن است در هر بعد مشکلاتی برای او پیش بیاید، همانطور که جسم انسان‌ها مثل این روزها درگیر می‌شود، از نظر روحی و روانی هم گاهی ممکن است صدماتی بر روح و روان ما عارض شود.

 این مشاور خانواده تصریح کرد: ما در مشکلات جسمی انواع بیماری‌ها را داریم، مثل دندان درد، مشکلات مغزی، مشکلات عروقی و... در مباحث روحی و روانی نیز مشکلات وعوارض متفاوت است، به عنوان مثال پرخاشگری، افسردگی، عدم کنترل خشم، نداشتن مهارت‌های ارتباطی مناسب برای سازگاری اجتماعی، مشکلات در حوزه تعلیم و تربیت و شکاکیت، وسواس و اضطراب از جمله مشکلات روحی روانی‌ هستند.

طرماح افزود: همانطور که در مشکلات و مباحث جسمی به پزشک مراجعه می شود و انتظار داریم با تخصصی که کسب کرده مشکلات را رفع نماید، در مباحث روحی و روانی هم به یک متخصص در زمینه‌های فوق نیاز داریم.

این مدرس دوره‌های مشاوره خانواده بیان داشت: گرایش به مباحث روانشناسی و مشاوره به جهت پیشینه فرهنگی که ممکن است گاه اشتباه هم باشد، کمرنگ‌تر از مباحث جسمی است.

وی اضافه کرد: ما در حوزه جسمی به محض اینکه دچار مشکل می‌شویم بلافاصله با هزینه‌های هنگفت خودمان را تحت درمان قرار می‌دهیم اما در مباحث روانشناسی چنین نیست.

طرماح گفت: به عنوان مثال اگر افراد مهارت‌های ارتباطی یا کنترل خشم را بلد نیستند یعنی اختلالی وجود دارد و همین بلد نبودن، آسیب جبران ناپذیری به زندگی شخصی فرد و افراد پیرامون وی می‌زند، آنها شاید درک کنند ولی حاضر نیستند از خدمات و راهنمایی‌های یک روانشناس استفاده کنند و تحت درمان قرار بگیرند و این مسأله یکی از رایج‌ترین مشکلات موجود در جامعه ما است.

این عضو نظام روانشناسی افزود: یک روی دیگر صحبت با همکاران روانشناس و مشاوران عزیزی است که در این حیطه ها مشغول به مطالعه و خدمات حرفه‌ای هستند، روانشناسان ما با سخت‌ترین لایه‌های شخصیتی یک انسان برخورد می کنند، این لایه‌ها به حدی عمیق است که ممکن است فرد را دچار روان رنجوری‌ها، اضطراب‌ها و انزواها یا رفتارهای ضداجتماعی کند که بنیان زندگی را تخریب نماید و این روانشناس است که با تخصصی که دارد در یک فرایند، می تواند به بازگشت تعادل به زندگی فرد کمک‌ کند و قدرت سازگاری خود را افزایش دهد و در این راستا به زندگی طبیعی برگردد، بنابراین کار ما بسیار ظریف و حساس است.

وی خطاب به خانواده ها گفت: اینکه امروزه مسئله طلاق یکی از مسائلی است که از شکل مسئله به مشکل و از مشکل به یک بحران  تبدیل می‌شود، به عدم توجه به درونیات و برخورداری از خدمات مشاوران و روانشناسان برمی‌گردد، هر چند در برخی از مناطق ما، از هر سه، چهار یا پنج ازدواج یک طلاق صورت می‌گیرد و برخی از این طلاق‌ها، در سال‌های اول، دوم یا  حداکثر سوم اتفاق می‌افتد.

وی خاطرنشان کرد: روانشناسان در این حیطه مهارت‌های لازم را کسب کرده‌اند و می‌توانند آموزش‌های لازم را به افرادی که می‌خواهند وارد جریان زندگی مشترک شوند ارائه نمایند و قطعا این آموزش‌ها به بهتر زندگی کردن افراد کمک فراوانی می‌کند و باعث می‌شود، افراد زندگی رشد یافته‌تری را داشته باشد و در همین راستا علاوه بر آموزش‌های مشاوره قبل از ازدواج، آموزش مهارت‌های ارتباطی که بعد از ازدواج صورت می‌گیرد نیز می‌تواند نقش ارزنده‌ای را در بهبود روابط و شرایط زندگی ایفا نماید.

سیدمحمد حسینی، دومین مهمان گفتگوی امروز نیز ضمن تبریک روز جهانی روانشناس و مشاور به همه تلاشگران حوزه سلامت روان، در پاسخ به سوال ما اظهار داشت: رسالت شغل روانشناسی و مشاوره افزایش سطح سلامت روان، افزایش بهزیستی، شادمانه زیستن و بهتر انتخاب کردن است.

وی افزود: افزایش سطح آسیب روان در افراد و سبک زندگی نامطلوب شهروندان موجب شده است تا هر چه بیشتر به ضرورت روانشناس و مشاور جهت کاهش آسیب‌ها پی ببریم.

حسینی تاکید کرد: متاسفانه اقبال و فرهنگ عمومی نسبت به روانشناس و مشاور مثبت نیست.،همان‌طور که افراد اهمیت زیادی به سلامت جسمی می‌دهند این انتظار می رود که اهمیت روان و سطح سلامت روان در بین مردم افزایش یابد.

مشاوره روانشناس گفت: شهروندان باید اطلاع داشته باشند که بیش از ۳۰ درصد مشکلات جسمانی ریشه روحی و روانی دارد، افراد ممکن است دچار نگرانی‌ها یا زخم‌های درونی باشند که با مراجعه به مشاور و روانشناس می‌توانند از این زخم‌ها و دردها رهایی یابند.

وی در ادامه بیان داشت: از بحث فردی که بگذریم اهمیت روانشناس و مشاور در سطح ارتباطی به‌‌ویژه ارتباط زوجین، ارتباط فرزند _ والد و ارتباط اعضای خانواده با یکدیگر قابل تامل است، متاسفانه زوجین یا خانواده‌ها زمانی به مشاور مراجعه می‌کنند که کارد به استخوان رسیده و انتظار معجزه از مشاور دارند، در حالی که اگر ابتدای بروز مشکل کمک تخصصی می‌گرفتند، مشکلات اینقدر عمیق نمی‌شد.

حسینی اضافه کرد: شهروندان باید مشاور و روانشناس را یک متخصص و یک یاری‌گر فرض کنند، همان‌طور که وقتی یک فرد برای درمان چشمش به متخصص چشم‌پزشک رجوع می‌کند، باید این فرهنگ هم نهادینه شود تا مردم بدون دغدغه به مشاور و روانشناس رجوع کنند.

وی تصریح کرد: بسیاری از افراد و خانواده‌ها که درگیر مشکلات تربیتی، رفتارهای پرخطر، اختلالات رفتاری، اختلالات شخصیت، خیانت، طلاق و ... هستند که اگر به موقع زیر نظر یک روانشناس و مشاور به درمان می‌پرداختند این اتفاق‌ها رخ نمی‌داد.

حسینی معتقد است، شهروندان باید به این نقطه برسند که به صورت خانوادگی یک روانشناس یا مشاور را به عنوان مشاور خانواده انتخاب کنند، همان‌طور که پزشک خانواده وجود دارد یا وکیل خانوادگی وجود دارد، وجود روانشناس خانوادگی هم ضروری است.

این مشاور روانشناس در ادامه گفت: لازم است که نگاهی به مشکلات ارتباطی و آسیب‌های روانی در زمان کرونا و پساکرونا داشته باشیم تا به ضرورت مشاور و روانشناس پی ببریم، جامعه ما در زمان کرونا دچار بیشترین مشکلات درون_روانی و بین فردی شده است اما متاسفانه عدم هماهنگی در بخش‌های دولتی یا عدم باور به مشاور و روانشناس باعث شده فعالیت‌های روانشناختی در این برهه از زمان نادیده گرفته شود.

وی افزود: در زمان کرونا و حتی پساکرونا ما شاهد بیشترین سطح تنش بین زوجین، بیشترین استرس و اضطراب در بین افراد و به‌خصوص کودکان و نوجوانان هستیم و خواهیم بود اما متاسفانه بی میلی افراد و عدم آگاهی مردم از کارکرد روانشناس باعث شده افراد در این زمان کرونایی به روانشناس مراجعه نکنند.

حسینی یادآور شد: آنچه که بیش از هر چیزی جامعه ما روانشناسان و مشاوران را ناراحت کرده است، همین حجم از مشکلات بین فردی و درون فردی است که قرار است در زمان پساکرونا جامعه و خانواده ها را درگیر کند.

عضو نظام روانشناسی کشور گفت: امیدوارم با تلاش جامعه روانشناسان و مشاوران و همت مسئولین، شاهد اقبال عمومی نسبت به خدمات روانشناختی باشیم چرا که جامعه‌ای که نیروی انسانی سالمی از بعد روانی دارد، قطعا کارکرد مطلوب‌تری در همه حیطه‌ها خواهد داشت.

طبیب زاده مشاور کودک و خانواده دیگر مهمان این گفتگوی ویژه است که پس از آرزوی قبولی طاعات و عبادات و تبریک روز روانشناس به همه روانشناسان جامعه اظهار داشت: امیدوارم که روز به روز بر سلامت روان همه ما به عنوان بندگان که خداوند برای بندگی و رسیدن به تکامل خلق کرده افزوده شود.

طبیب‌زاده در رابطه با این روز و اهمیت روانشناسی و مشاوره و چرایی وجود روانشناسان در جامعه گفت: با این که هر انسانی عقل و درایت و علم مختص به خودش را دارد، اما پیمودن هر مسیری به استاد و راهنما احتیاج دارد و همان طور که وقتی خداوند انسان را خلق کرد برای کمال او برنامه و هدف تعیین کرد و دستورالعمل‌های ساده و استادانی که همان پیامبران الهی هستند را به عنوان راهنما مبعوث نمود، وجود و حضور یک راهنما در رابطه با روح و روان انسان نیز لازم و ضروری است.

وی بیان کرد: در مباحث روانشناسی، اولین اساتید و کارشناسان پیامبران و بزرگان و اولیا هستند اما در این بحث، منظور از پیامبر صرفاً پیامبران اولوالعزم یا ۱۲۴ هزار پیامبر الهی نیست، بلکه منظور هم پیامبر درونی ا‌ست هم پیامبر بیرونی، پیامبر درونی عقل است و پیامبر بیرونی، رسول و فرستاده الهی.

این مدرس حوزه روانشناسی گفت: گاهی یک پیام از طریق یک معلم آگاه و دلسوز، از طریق پدر و مادر یا تجربه‌ای که از طبیعت به‌ دست آورده‌ایم، به ما می‌رسد چرا که همه این موارد به نوعی پیام‌آور پیغام خداوند می‌باشند.

طبیب زاده با اشاره به ارزش وجودی و رسالت پیامبری مخلوقات خداوند تصریح کرد: یکی از مواردی که اینجا خداوند تبارک و تعالی مدنظر قرار داده این است که راهنماها و مبشران و روانشناسان پیام‌آوران سلامت روح و روان انسان‌ها هستند و به نوبه خودشان استادانی هستند که در مسیر سلامت روان در کنار دانش‌پذیران و کسانی که در این مسیر قدم برداشته‌ یعنی سالک راه سلامت روان هستند قرار داده است.

وی افزود: هر روانشناس بنا به تلاشی که کرده، علمی که کسب کرده و از همه مهمتر عملکرد و تأثیری که بر روی خودش داشته و به میزان خودسازی که داشته است، در درجات قوت و قدرتی که برای کمک به سلامت مردم داره متفاوت خواهد بود.

این مشاور و روانشناس کودک و خانواده با اشاره به ضرورت مشاوره در زندگی اذعان داشت: در شرایط کرونایی که ما هستیم و بنا به توصیه قرآن کریم "و امرهم شوری بینهم"، لازم است که برای تسریع در روند بهبودی و بازیابی توانمندی درون، مسائل و مشکلات و اختلالات را با روانشناسان و مشاورین مطرح کنیم.

طبیب‌زاده در ادامه ضمن اشاره به برخی باورهای غلط در جامعه گفت: اینکه افراد مراجعه به روانشناسان را دال بر دیوانگی و مشکل داشتن تعبیر می‌کنند، تفکری کاملا مردود و غلط است چرا که هر فردی که علاقه‌مند به بهتر زندگی کردن است برای رفع اختلالات درونی و رفتاری به روانشناس مراجعه می‌کند و چنین شخص علاقه‌مند به خود و آینده و سلامت خانواده و اجتماع خود است.

این مشاور روانشناس افزود: نکته دیگر اینکه عده ای می‌گویند اگر روانشناسان تکنیک بلدند و آگاهی دارند و به همه توصیه می‌کنند که باید خوب زندگی کرد و سلامت روان را رقم می‌زنند، پس چرا بعضی از این مشاوران خود مشکل دارند؟ چرا بعضی از روانشناسان را می‌بینیم که مثلاً بچه هایشان خیلی اذیت می‌کنند؟ اگر تخصصش مشاوره و روانشناسی است پس چرا خودش انواع مشکلات را در زندگی با خانمش دارد؟

وی در پاسخ به این سوالات گفت: نکته قابل تامل  و پاسخ به این سؤالات این است که روانشناس هم یک انسان است، با این تفاوت که در زمینه خاصی آگاهی دارد که میزان این آگاهی در هر روانشناسی متفاوت است، ولی به طور کلی یک انسان است یعنی احساساتش احساسات انسانی، رفتار و افکارش انسانی و طبیعی است که وقتی عزیزی را از دست می‌دهد اشک بریزد و مدتی دپرس باشد.

طبیب‌زاده گفت ممکن است شخصی روانشناس باشد و در زندگی شخصی خودش مشکل داشته باشد و این معنی‌اش این نیست که علمش پاسخگو نبوده، بلکه فرق روانشناس با انسان‌های معمولی این است که اگر همان بحران روی یک انسان معمولی، یک انسان ناآگاه از علم روانشناسی یا بهتر بگویم یک انسان ناگاه از خود گاهی و خود شناسی با آن بحران روبرو شود، از این بحران ۱۰۰ درصد خسارت می‌بیند و روانشناس از این بحران ۳۰ درصد خسارت می‌بیند چون علم رویارویی با بحران را دارد.

 وی افزود: اگر شما می‌بینید یک روانشناس دچار مشکل است، مثلاً فرزندش به درس خواندن توجه ندارد یا اهمیت نمی‌دهد، این معنایش این نیست که این روانشناس بلد نبوده به بچه خودش انگیزه درس خواندن بدهد، بلکه اگر این بچه، فرزند یک فرد معمولی بود به جای اینکه درس نخواند ممکن بود بزهکار هم بشود یا ممکن بود که ترک تحصیل هم بکند.

این مشاور روانشناس اضافه کرد: انسان در زندگی خودش باید نقش خودش را به درستی ایفا کند، من در منزل پدر خانواده هستم، پدر روانشناسی که فرزند دارد، در منزل اول یک پدر، بعد یک روانشناس، باید در نقش پدر ظاهر شود و یک معلم باید در مدرسه معلم باشه اما در خانه اگر خانم است، نقش مادری را درست ایفا کند.

سمیه کشاورز روانشناس و مشاور کودک نیز در ادامه این گفتگو با تبریک ایام ماه مبارک و روز روانشناس گفت: یکی از مهمترین، پرکاربردترین و موثرترین شاخه‌های علم روانشناسی، روانشناسی کودک است.

وی ادامه داد: روانشناسی کودک به بررسی روند رشد عاطفی، رشد اخلاقی و رشد اجتماعی کودک به موازات رشد جسمانی او می‌پردازد، دوران کودکی دوران پایه‌گذاری رشد و شکل‌گیری شخصیت کودکان محسوب می‌شود و به همین جهت در شکل‌گیری شخصیت و آینده افراد تاثیرات چشمگیر قابل توجهی دارد.

کشاورز گفت: برخورداری از مشاوره متخصصان روانشناسی کودک در سنین اولیه رشد و شکل‌گیری شخصیت او می‌تواند افزایش چشمگیر توانمندی‌های شخصی افراد در مواجه با مشکلات و سختی‌های احتمالی زندگی  را به دنبال داشت.

وی با اشاره به مواردی که مراجعه به مشاور صرورت دارد، بیان داشت: در زمان ورود یک عضو جدید به خانواده ( تولد فرزند جدید، اضافه شدن پدر بزرگ و مادر بزرگ به جمع خانواده) در آستانه دوران بلوغ  در آستانه برقراری ارتباطات صمیمی و عاطفی در زمان از دست دادن یکی از اعضای خانواده و یا بستگان درجه اول  در صورت عدم توانایی در برقراری ارتباط با گروه همسالان،  در صورت وجود وابستگی بیش از حد به والدین در صورت مشاهده اختلالات رفتاری، وسواس زیاد به شستشوی دست در دوران کرونا و پرخاشگری و افسردگی کودک به دلیل نداشتن همبازی، ناخن جویدن و بسیاری موارد دیگر که با کمک جلسات روانشناسی و استفاد از توصیه‌های تخصصی و تجربی متخصصان روانشناسی کودک و نوجوان به سادگی برطرف خواهد شد.

 این مشاور و روانشناس کودک، به ضرورت روانشناسی کودک اشاره کرد و گفت: از آنجا که در دوران کودکی علاوه بررشد جسمانی، شخصیت افراد نیز شکل گرفته و تثبیت می‌شود، بنابراین این دوران را می‌توان سنگ بنای شکل‌گیری شخصیت افراد به حساب آورد، از این رو عدم توجه به مشکلات و اختلالات در این دوران می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری در سال‌های آینده به دنبال داشته باشد و از سوی دیگر توجه، رسیدگی و درمان مشکلات در مراحل اولیه می‌تواند منجر به کسب موفقیت‌های بسیار در آینده افراد شود.

انتهای پیام/س