به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در تاشکند، «حمید نیرآبادی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در ازبکستان گفت: «سلطان علی مشهدی» یکی از خوشنویسان دوره تیموری است که خیابان مجاور سفارت ایران در«تاشکند» به نام اوست.
نیرآبادی افزود: خوشنویسی یا خطاطی به معنی زیبانویسی و توازن دقیق حرف و واژه و نسبت آن به دیگر حروف و واژگان در زمره هنرهای زیباست که عمری دراز دارد، خوشنویسی در تمام فرهنگها به چشم میخورد، لیکن این هنر چشم نواز در مشرق زمین و میان فارسی زبانان اهمیت بسیار دارد.
سفیر ایران در تاشکند اظهار داشت: در اوایل قرن چهارم هجری قمری، بیضاوی شیرازی خطوطی را به وجود آورد که به خطوط ششگانه معروف شدند که عبارتند از: محقق، ریحان، ثلث، نسخ، رقاع و توقیع که وجه تمایز آنها، اختلاف در شکل حروف و کلمات و نسبت سطح و دور در هر کدام است. هنر خوش نویسی در زمان حکومت تیموریان، به اوج کمال خود رسید. «میرعلی تبریزی» با ترکیب خط نسخ و تعلیق، خط نستعلیق را بنیان نهاد. مشهورترین خطاط قرآن در این دوره «بایسنقر میرزا» بود.
سفیر کشورمان خاطرنشان کرد: از دیگر خوش نویسان دوره تیموری، «سلطان علی مشهدی» است که خیابان مجاور سفارت ایران در «تاشکند» به نام اوست .
دیپلمات ارشد ایران ادامه داد: «نظام الدین سلطانی» معروف به «سلطانعلی مشهدی» ملقب به شاهخوش نویسان از خوش نویسان معروف نستعلیقنویس دوره تیموری است. وی زاده شهر «مشهد» در ایران است و پس از نیل به درجه استادی در هنر خوش نویسی به دربار «سلطان حسین بایقرا» راه یافت .
نیرآبادی همچنین گفت: تاریخ نویسان «سلطان علی مشهدی» را دارای حسن صورت و صفای سیرت دانستهاند و گویند مردی پرهیزکار و آراسته و عارف مسلک بود و به جز خوشنویسی به سرایش شعر هم علاقمند بود و با دانشمندان و هنرمندان و عارفان آن روزگار همنشین، دوست و همراه بود، چنانکه در یکی از رباعیاتش در فراغ و دلتنگی استاد «کمال الدین بهزاد» نقاش شهیر سروده است:
فرزند عزیزارجمندم بهزاد
گه گه گذرش برین طرف می افتاد
او عمر منست از ره صورت، لیکن
عمریست که از منش نمی آید یاد
سفیر ایران در ازبکستان عنوان کرد: « سلطان علی مشهدی» با «امیر علیشیر نوایی» وزیر دانشمند و هنرپرور دوره تیموری نیز دوست و همنشین بود و برخی از آثار این وزیر دانشمند از جمله دیوان شعر نوایی و خمسه و پنج گانه وی را خوش نویسی و به یادگار گذاشته است، در همان دوران با «عبدالرحمن جامی» شاعر و عارف معروف هم دوستی ورزید و بسیاری از آثار«جامی» از جمله «یوسف و زلیخا» و«تحفه الاحرار» را با خط خوش نگاشت.
نیرآبادی اظهار داشت: از آثار دیگر دانشمندان و شاعرانی که با خط زیبای وی نگارش شده میتوان از «مناجات نامه» «خواجه عبدالله انصاری»، رباعیات «خیام نیشابوری»، «مخزن الاسرار» «نظامی»، دیوان «حافظ شیرازی»، رساله «گل و مل» و دیوان «سلطان حسین بایقرا»، کتاب های «بوستان» و «گلستان» «سعدی شیرازی» و دیوان «خواجوی کرمانی» یاد کرد که بسیاری از این آثار با خط و خوش نویسی وی در موزههای جهان و به عنوان نسخ خطی نگهداری میشوند.
سفیر کشورمان گفت: «سلطان علی مشهدی » علاوه بر خوشنویسی آثار بسیاری از بزرگان ادب و شعر و عرفان آن روزگار، کتیبههایی را در آرامگاههای بزرگان و امیران آن زمان، کتیبههای عمارت و منازل باغ جهان آرا مشهور به باغ مراد در «هرات» افغانستان و اوراق کتاب «مجالس النفایس» «امیر علی شیر نوایی» که در حوض آب خانه امیر مزبور و روی سنگ مرمر نوشته است را نیز به خط خود نگاشته و تزیین کرده است .
مهم ترین نوشته وی رساله منظومی در قالب مثنوی است که به قواعد خط پرداخته و نسخه خطی آن در روسیه نگهداری میشود.
این مقام دیپلمات یادآوری کرد: در میان خوشنویسان خط نستعلیق کمتر کسی به اندازه «سلطان علی مشهدی» در دوره طولانی زندگی هنری خود، شهرتی چنین گسترده کسب کرده است. دلیل این امر را علاوه بر ذوق و هنر و هوشمندی و پشتکار «سلطان علی مشهدی» میتوان در نگارش نخستین رساله آموزش خوشنویسی در خط نستعلیق از سوی وی و پشتیبانی شخصیتهای هنرپرور حکومت تیموریان ازجمله «سلطان حسین بایقرا» و«امیرعلی شیرنوایی» از این خوشنویس و نیز مرام شاگرد پروری او دانست.
نیرآبادی در پایان اظهار داشت: با وجود نبود صنعت چاپ در آن زمان، کتابها و آثار ارزشمندی از دانشمندان، شعرا، عارفان و نویسندگان گذشته برای ما و آیندگان به یادگار مانده است و این را وامدار، خوشنویسانی کوشا و پرکار همچون «سلطان علی مشهدی» هستیم، نام و یاد آنها را گرامی میداریم .
انتهای پیام/ح