خبرگزاری فارس- گروه قرآن و فعالیت‌های دینی: در ادامه انتشار شرح آیات منتخب قرآن و در بیست‌وچهارمین روز از ماه مبارک رمضان شرح و تفسیر آیات منتخب جزء ۲۴ قرآن کریم بر اساس تفسیر نور به همراه توضیحات حجت‌الاسلام محسن قرائتی تقدیم می‌شود.
آیه ۴۷ سوره مبارکه غافر
«وَ إِذْ یتَحاجُّونَ فِی النَّارِ فَیقُولُ الضُّعَفاءُ لِلَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعاً فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا نَصِیباً مِنَ النَّارِ» و (یاد کن) آنگاه که در آتش به محاجّه (و آوردن دلیل) مىپردازند، پس زیردستان به کسانى که تکبّر ورزیدند، گویند: «همانا ما پیرو شما بودیم، آیا (امروز) شما مىتوانید حتّى بخشى از آتش را از ما دور کنید؟»
شرح آیات ۴۷ و ۴۸ سوره مبارکه غافر توسط حجت‌الاسلام قرائتی
گفت‌وگوی مستکبران با دوستانشان در دوزخ
واژه «احتجاج»، هر کجا در قرآن آمده از طرف افراد منحرف بوده است. «وَ إِذْ یتَحاجُّونَ فِی النَّارِ» در آیات قبل سخن از قهر خداوند نسبت به آل فرعون بود، این آیات گفت‌وگوى مستکبران و فرعونهاى تاریخ را با اطرافیان و یاوران متملّق آنان در دوزخ بیان مىکند. آرى احساس حقارت و خود کم بینى افرادى را به جمع شدن دور طاغوتها وادار مىکند ولى این امر از نظر عقل و منطق و وحى پذیرفته نیست. نظیر آنکه گاهى مشکلات زندگى افرادى را به خلافکارى وادار مىکند در حالى که باید با صبر و زهد و تلاش مشکلات را حل کرد، نه با دست زدن به خلاف.
خصومت طاغوتیان در دوزخ هم ادامه دارد
۱- یاد گفت‌وگوهاى دوزخیان، عامل هوشیارى و بیدارى است. «إِذْ»
۲- خصومت و محاجّه دوزخیان با یکدیگر استمرار دارد. «یتَحاجُّونَ»
۳- آتش دوزخ با همه سنگینى و دردناکى، نیروى درک و فهم انسان را محو نمىکند. «یتَحاجُّونَ»
۴- دوزخیان با یکدیگر احتجاجات و استمدادها دارند. «یتَحاجُّونَ فِی النَّارِ»
۵- مشکلات دنیوى مجوّز سرسپردگى به طاغوت نیست، بلکه این سرسپردگى انسان را به دوزخ خواهد کشاند. «فِی النَّارِ فَیقُولُ الضُّعَفاءُ ...»
۶- در دوزخ مجرمان یکدیگر را مىشناسند، دنیا را به یاد مىآورند و قدرت سخن گفتن دارند. «یتَحاجُّونَ- فَیقُولُ»
۷- سرانجام تقلیدها و تبعیتهاى نابجا دوزخ است. «إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعاً»
۸- خطر آن جا است که انسان با تمام وجود پیرو باطل باشد. «تبع» (یعنى یک پارچه پیرو بودیم، بر خلاف «تابع»)
۹- پیروى از باطل مشکل آفرین است؛ توجّه کنیم به دنبال چه کسى حرکت مىکنیم. «إِنَّا کُنَّا لَکُمْ تَبَعاً»
۱۰- مجرم در قیامت از بى کسى، به مجرم دیگر پناه مىبرد. «فَهَلْ أَنْتُمْ مُغْنُونَ عَنَّا»
۱۱- مجرم از ناچارى به تخفیف بخشى از عذاب قانع است. «نَصِیباً مِنَ النَّارِ»
آیات ۴۸ و ۴۹ سوره مبارکه غافر
«قالَ الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُلٌّ فِیها إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَکَمَ بَینَ الْعِبادِ * وَ قالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ ادْعُوا رَبَّکُمْ یخَفِّفْ عَنَّا یوْماً مِنَ الْعَذابِ» کسانى که تکبّر مىورزیدند (در پاسخ) گویند: «ما همگى در آتش هستیم، زیرا خداوند میان بندگانش (به عدالت) داورى کرده است». و کسانى که در دوزخند، به نگهبانان دوزخ گویند: «از پروردگارتان بخواهید که یک روز از عذاب ما بکاهد».
شرح آیات ۴۹ و ۵۰ سوره مبارکه غافر توسط حجت‌الاسلام قرائتی
مأموران جهنم
۱- در قیامت پاسخ استمدادها براى کافران منفى است و هیچ کس بار دیگرى را حمل نمىکند. (کسى که خودش در آتش است چگونه مىتواند دیگرى را نجات دهد). «إِنَّا کُلٌّ فِیها»
۲- روزى مستکبران عاجزانه به ذلّت خود اقرار خواهند نمود. «إِنَّا کُلٌّ فِیها»
۳- مال و مقام، مانع ورود به دوزخ نیست. «الَّذِینَ اسْتَکْبَرُوا إِنَّا کُلٌّ فِیها»
۴- داورى خداوند، چون و چرا ندارد. «قَدْ حَکَمَ بَینَ الْعِبادِ» (حاکمان مستکبرِ امروز، محکومان فردایند).
۵- در آیه ۴۴ خواندیم: «إِنَّ اللَّهَ بَصِیرٌ بِالْعِبادِ» در این جا مىخوانیم: «إِنَّ اللَّهَ قَدْ حَکَمَ بَینَ الْعِبادِ» یعنى داور کسى است که خودش همه چیز را دیده است.
۶- در آیه قبل فرمود: ضعفا از مستکبران استمداد مىکنند، در این آیه مىفرماید: همه با هم از نگهبان دوزخ استمداد مىکنند. «قالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ»
۷- در قیامت، انسان فرشتگان را مىبیند و با آنان گفت‌وگو مىکند. (نگهبانان دوزخ، فرشتگان هستند.) «وَ قالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ»
۸- دوزخ مأمورانى دارد. «لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ»
۹- کار کافر به جایى مىرسد که به مأمور عذاب خود پناه مىبرد. «قالَ الَّذِینَ فِی النَّارِ لِخَزَنَةِ جَهَنَّمَ»
۱۰- تخفیف در عذاب فقط به دست خداست. «ادْعُوا رَبَّکُمْ»
۱۱- دوزخیان از نجات ابدى مأیوسند و به حدّاقل تخفیف، در کمیت و کیفیت عذاب قانعند. «یخَفِّفْ- یوْماً»
۱۲- عذاب دوزخ، نه تعطیلبردار است و نه تخفیفبردار. «یوْماً مِنَ الْعَذابِ»
آیه ۵۰ سوره مبارکه غافر
«قالُوا أَ وَ لَمْ تَکُ تَأْتِیکُمْ رُسُلُکُمْ بِالْبَیناتِ قالُوا بَلى قالُوا فَادْعُوا وَ ما دُعاءُ الْکافِرِینَ إِلَّا فِی ضَلالٍ» (نگهبانان دوزخ در پاسخ) گویند: «آیا چنین نبود که پیامبرانتان معجزاتى براى شما آوردند؟» مىگویند: «چرا» گویند: «پس دعا کنید (و خدا را بخوانید)» ولى دعاى کافران در تباهى است.
توبه در لحظه مرگ سودی ندارد
کسانى که هنگام دیدن قهر خداوند ایمان مىآورند، سودى نمىبرند. «فَلَمْ یکُ ینْفَعُهُمْ إِیمانُهُمْ لَمَّا رَأَوْا بَأْسَنا»[۱] توبه در لحظه مرگ نیز سودى ندارد. فرعون در لحظه غرق شدن توبه کرد ولى به او خطاب شد حالا توبه مىکنى در حالى که قبلا معصیت کردى: «آلْآنَ وَ قَدْ عَصَیتَ قَبْلُ»[۲] دعا و ناله در دوزخ نیز بى ثمر است. «وَ ما دُعاءُ الْکافِرِینَ إِلَّا فِی ضَلالٍ»
پیامهایی از آیه ۵۰ سوره مبارکه غافر
۱- قهر و عذاب الهى، بعد از اتمام حجّت است. «أَ وَ لَمْ تَکُ تَأْتِیکُمْ رُسُلُکُمْ»
۲- آمدن انبیا یک سنّت دائمى از طرف پروردگار است. «تَکُ تَأْتِیکُمْ»
۳- مبلّغ باید به سراغ مردم برود. «تَأْتِیکُمْ»
۴- همه انبیا معجزه داشتند. «رُسُلُکُمْ بِالْبَیناتِ»
۵- قیامت روز اعتراف است. «قالُوا بَلى»
۶- دعاى کافر در دوزخ به جایى نمىرسد. «وَ ما دُعاءُ الْکافِرِینَ»
پی‌نوشت
[۱] . غافر، ۸۵
۲] . یونس، ۹۱
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
