سجاد حسین نیا کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس درباره یارانه‌های انرژی و تعرفه گذاری‌های آب، برق و گاز، بیان کرد: به طور کلی در کشور به خاطر اختلاف قیمت انرژی با کشورهای منطقه و مخصوصا کشورهای اطراف، همواره قاچاق انرژی اتفاق می‌افتد و دلیل آن یارانه‌ای است که دولت برای انرژی می‌پردازد. پرداخت یارانه برای انرژی به دلیل وجود اقتضائات اقتصادی کشور از جمله فرصت‌هایی است که در حوزه‌ی انرژی داریم و دیگر اینکه حقوق کارکنان نیز بطور آزاد (چند هزار دلار) محاسبه نمی‌شود، بنابراین وقتی که انرژی ارزان است، باید جلوی قاچاق و اسراف انرژی گرفته و همزمان بهنیه‌سازی انرژی سامان دهی شود.
وی در ارتباط با توزیع عادلانه یارانه‌های انرژی، عنوان کرد: دولت با هدف عدالت در توزیع یارانه تخصیصی به حامل‌های انرژی و نیز جلوگیری از اسراف، لازم است که بر اساس مقدارِ مصرف، قیمت انرژی را تغییر دهد. مشابه کاری که دولت در دو نرخی کردن بنزین انجام داد، که بنزین را 1500 و 3000 تومان کرد، در صورتی که این دولت در اوایل دوره ریاست جمهوری، بنزین را تک نرخی کرده بود.
در فضای اقتصادی کشور، نمی توان سوخت تک نرخی به مردم داد و این برای کشور مسئله‌ساز خواهد شد، که نتیجه آن نیز در همان ابتدا افزایش شدید مصرف بنزین و قاچاق سوخت بود. باوجود تعرفه گذاری‌های پلکانی در مصرف برق می‌بینیم که حتی به آخرین پله‌ی مصرفی برق هم یارانه تعلق می‌گیرد، یعنی با قیمت آزاد، قیمت صادراتی و بهای تمام شده نیز تفاوت دارد.
این یعنی کسی که مصرف بیش‌تری دارد، در واقع از یارانه‌ی بیش‌تری بهره می‌برد که طبق برخی محاسبات به 680 هزار تومان هم می‌رسد. حال این مسئله برای آب و دیگر حامل‌های انرژی هم صادق است. لذا درحال حاضر یارانه‌های انرژی به طور عادلانه توزیع نمی‌شود.
*پرمصرف‌ها بهای واقعی انرژی را بپردازند
این کارشناس حوزه‌انرژی در ادامه با اشاره به تجربه موفق کشورهای توسعه یافته در زمینه تعرفه گذاری، تصریح نمود: در کشورهای توسعه یافته همچون آمریکا در شهر نیویورک، برق در حجم‌های مختلف با قیمت‌های متفاوت است، بدین شکل که مشترک با نرخ بالای مصرف، قیمت بالا و نزدیک به بهای آزاد را می‌پردازد؛ حال در این اختلاف قیمتی برای مشترکان با میزان مصرف بالا، بخشی از بودجه‌ی پروژه‌‌ای باهدف توسعه صنعت انرژی همانند توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و فناوری‌های نو فراهم می‌شود.
حسین نیا در پاسخ به این سوال که آیا تعرفه گذاری فعلی بدون تعرفه گذاری پلکانی و بدون نزدیک سازی قیمت‌ها به بهای آزاد تأثیری بر کاهش مصرف‌ها دارد یا خیر، گفت؟ هم اکنون نیز تعرفه‌ها بصورت پلکانی است، بطور مثال بنزین دو نرخی است و در برق قیمت برای پلکان‌های با مصرف‌های مختلف، متفاوت است اما افزایش قیمت‌ها بر اساس پلکان‌ها باتوجه به اینکه اختلاف قیمت‌ها معنادار نیست، بنابراین بازدارندگی چندانی برای مشترکان با مصرف‌های غیر متعارف و انگیزه‌ای برای حرکت مشترکان به سمت الگوی مصرف، ایجاد نمی‌کند.
*تعرفه گذاری صحیح راهکار پایدار جلوگیری از قطعی برق
وی در ادامه مطرح کرد: دولت در تلاش است تا کسری بودجه و هزینه‌ها را تأمین کند. این‌جا دو راه پیش پای دولت است، اول اینکه تعرفه‌های انرژی را برای تمامی مشترکان، بطور یکسان افزایش قیمت داد، مشابه اتفاقی که دولت در سال‌های اخیر انجام داده است، که هرچند اثر ناچیزی دارد اما تاثیری در مهار قیمتی و کنترل مصرفی رخ نمی‌دهد. راهکار بعدی این است که به جای افزایش قیمت یکسان برای تمامی مشترکان با مصارف کم تا زیاد، تنها پله‌های آخر یا مشترکان با مصارف بالا و غیرمتعارف را به تعرفه آزاد نزدیک کرد بطوری که یارانه‌ای به پله‌های آخر تعلق نگیرد و به همین شکل از پله مربوط به بیشترین میزان مصرف به صورت تدریجی قیمت را کاهش داده تا پله‌های با مصرف درحد الگو و پایین تر از الگو که که برای آنها حتما باید یارانه اعمال شود.
این کارشناس انرژی درباره امکان ایجاد منابع پایدار برای دولت، تشریح کرد: در حال حاضر دولت با پرداخت یارانه به صورت پنهان، بیش از تمامی مشترکان خوش مصرف و نزدیک به الگوی مصرف، مشترکین پرمصرف‌ها را منتفع می‌سازد. باتوجه به کسری بودجه‌ای که دولت با آن مواجه است، پرداخت یارانه بصورت پنهان به آب و حامل‌های انرژی همچون برق و گاز هیچ توجیهی ندارد. بنابراین دولت با اخذ مبالغ بیشتر و نزدیک به تعرفه صادراتی از پله‌های مصرفی بالاتر از الگو و فروش و صادرات انرژی حاصل از صرفه جویی تمامی پلکان‌ها همانند سوخت صرفه جویی شده پس از دونرخی شدن قیمت بنزین و فراهم شدن شرایط صادرات سوخت، که درآمدی حدود 2 میلیارد دلاری را بدنبال داشت؛ لذا طبیعی است که با تعرفه گذاری صحیح، دولت می تواند منبع درآمدِ پایداری برای خود ایجاد نماید.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
