گروه سیاسی خبرگزاری فارس: سومین و آخرین مناظره ۷ کاندیدای سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری امروز ساعت ۱۷ برگزار می‌شود و برخلاف دو مناظره قبلی که از هر کاندیدا یک سوال متفاوت پرسیده و سه دقیقه فرصت پاسخگویی داده می‌شد در مناظره امروز قرار است از کاندیداها سوال مشترک پرسیده شود و هر کاندیدا ۷ دقیقه فرصت پاسخگویی خواهد داشت.
مناظره‌های تلویزیونی معمولاً یکی از سرنوشت سازترین رویدادها برای جلب مشارکت مردم در انتخابات تلقی می‌شود و به همین دلیل از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است اما آنچه در این مناظره ها شاهد بودیم تقلای دو کاندیدای اصلاح طلب برای بیان مطالب ساختارشکنانه و همچنین اتهام‌زنی به آیت الله رئیسی که او را کاندیدای اصلی جریان رقیب می‌دانند و در عین حال تکرار کلیدواژه پوششی برای سایر کاندیداها بود.
دو کاندیدای اصلاح طلب درحالی که از حمایت برخی احزاب این گروه برخوردارند و برخی احزاب دیگر حاضر به حمایت از آنها نیستند؛ با طرح مباحثی در این مناظره‌ها دو رویکرد را دنبال می‌کردند اول این که همتی بارها تلاش کرد تا خود را از جنس روحانی معرفی نکرده و مرزبندی های با او و دولتش را القا کند و از اینکه دولت او دولت سوم روحانی است دوری کند؛ این موضوع حتی واکنش دولتی ها را نیز برانگیخته بود. در رویکردی دیگر مهرعلیزاده تلاش می کند تا به هر طریقی شده حمایت طیف رادیکال تر اصلاح طلبان را جلب کرده و خود را دولت سوم خاتمی معرفی کند.
مناظره اول انتخاباتی؛ هجمه دو کاندیدای اصلاح طلب به رئیسی
نخستین مناظره انتخاباتی که 15 خرداد ماه با موضوع اقتصادی برگزار شد، بیش از آنکه محلی برای پاسخگویی به سوالات اقتصادی و ارائه برنامه های کاندیداها باشد تحت‌الشعاع اتهام زنی برخی کاندیداها قرار گرفت.
در یکی از نخستین مواردی که فضای مناظره را به سمت اهانت و اتهام زنی پیش می برد، محسن مهرعلیزاده ادعا کرد که رئیسی با ۶ کلاس سواد کلاسیک، توانایی اداره کشور را ندارد. پس از این ادعا بود که تصویری از مدرک دکتری، سیدابراهیم رئیسی از دانشگاه شهید مطهری و فیلمی از جلسه دفاع دکتری او با حضور آیـت‌الله امامی کاشانی و محقق داماد نیز منتشر شد.
عبدالناصر همتی، هم مدرک تحصیلی یکی دیگر از کاندیداها را زیر سوال برد و خطاب به محسن رضایی گفت: آقای رضایی شما می‌گویید من اقتصاددان هستم اما من که می‌دانم شما چگونه مدرک گرفته‌اید شما اساتید را صدا می‌کردید بیایند دفترتان از شما امتحان بگیرند.
محسن رضایی در این مناظره به او جواب داد و گفت: که من پیش از انقلاب دانشجوی مهندسی مکانیک، دانشگاه علم و صنعت بودم با زور اسلحه آن جا رفتم؟ مدرک اقتصاد من را هم محمدرضا عارف از هم حزبی‌های شما که آن زمان رئیس دانشگاه تهران بود امضا کرد.
همتی خطاب به علیرضا زاکانی هم با لحنی کنایه آمیز گفت: من که می‌دانم شما چگونه مدرک هسته‌ای پزشکی‌تان را گرفته‌اید. که زاکانی توضیح داد: بنده کنکور دادم در دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه تهران قبول شدم و به دلیل معلولیت دستم گفتند بروم پزشکی هسته‌ای بخوانم. وی درباره تجدیدی در دوران تحصیلش گفت: جرم من این بود که زمان تحصیل در قصرشیرین درحال جنگ بودم و فقط زمان امتحانات آمدم امتحان دادم و دو تجدید آوردم.
همتی دربخش دیگری از این مناظره خطاب به ابراهیم رئیسی گفت: بهتر بود وی به جای رفتن به کارخانه‌ها به زندان‌ها می‌رفت و در واقع وی را متهم کرد که به زندان‌ها سر نزده است. بعد از این ادعا بود که محمدمهدی حاج محمدی، رئیس سازمان زندان‌ها در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «در کمتر از یکسال، سفر به ۳۰ استان و ۱۷۷۸ مورد بازدید از ندامتگاه، کانون اصلاح و تربیت و بازداشتگاه به همراه مدیران ستاد سازمان، توفیق الهی و از اقتضائات اعتقاد به این است که؛ زندانیان هم عائله نظام اسلامی هستند و مراقبت از سلامت جسمی، رفتاری و فکری آنها از جمله حقوقشان می‌باشد.»
* دومین مناظره؛ از شایعات واکسنی تا اتهامات مدرکی
دومین مناظره کاندیداهای ریاست جمهوری با موضوع فرهنگ و جامعه روز 18 خرداد ماه برگزار شد؛ گرچه فضای اتهام زنی در این مناظره از سوی برخی کاندیداها تلطیف شده بود اما همچنان شاهد برخی اتهام زنی ها بودیم.
مناظره دوم کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری هم با حواشی آغاز شد از همان ابتدا و پیش از آغاز مناظره محسن مهرعلیزاده و عبدالناصر همتی در گفت‌وگوی خود با خبرنگاران در بدو ورود به محل مناظره، کنایه و هجمه به سید ابراهیم رئیسی دیگر کاندیدای انتخابات را آغاز کردند.
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در بدو ورود به محل مناظره گفت که از 5 دقیقه‌ای که به او اختصاص داده شد تا در برابر سخنان ناروایی که در مناظره اول درباره‌اش مطرح شده از خود دفاع کند، استفاده نمی‌کند و پاسخ را به عهده مردم می‌گذارد.
در حالی که محسن مهرعلیزاده در مناظره اول رئیسی را متهم کرده بود که ۶ کلاس سواد دارد و در همان زمان پاسخ به این شبهه از سوی رئیسی و ستاد وی اعلام شد و علاوه بر آن تصویر مدرک تحصیلی و حتی فیلم جلسه دفاع پایان نامه آیت‌الله رئیسی هم منتشر شد، بار دیگر در مناظره دوم این اتهام تکرار شد. رئیسی در پاسخ به این ادعای تکراری گفت: دوباره بحث مدرک شد؛ مدرک من معادل نیست، یک مدرک حوزوی و یک مدرک دانشگاهی دارم که در سایت‌ها دیدید.
اصرار مهرعلیزاده بر ادعای غلطش باعث شد ادعای دیگر او در مورد تحصیلات خودش به چالش کشیده شود او که بارها مدعی شده بود که به دلیل خواندن دکتری مهندسی اقتصاد، توان بیشتری از سایر کاندیداهای ریاست جمهوری دارد در فضای مجازی با تشکیک در فضای مجازی مواجه شد.
* ادعای حضور رئیسی در جلسه تصویب ارز ۴۲۰۰ تومانی
عبدالناصر همتی در جریان مناظره دوم، ابراهیم رئیسی را متهم به حضور در جلسه تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی و عدم مخالفت او با این موضوع کرد و گفت: من مجبور بودم این مصوبه شما در جلسه شورای عالی هماهنگی سران قوا را اجرا کنم!
این ادعا در حالی مطرح شد که دولت در فروردین ۹۷ در خصوص ارز ۴۲۰۰ تومانی تصمیم گرفت و مصوبه داشت. در آن زمان اصلا شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا ایجاد نشده بود. این شورا در تاریخ ۵ خرداد ۱۳۹۷ تشکیل شد. حتی ادعای جهانگیری مبنی بر تصویب ادامه فروش دلار ۴۲۰۰ تومانی نیز مربوط به جلسه مرداد ماه این شوراست. در حالی که رئیسی در تاریخ ۱۶ اسفند ۱۳۹۷ به ریاست قوه قضائیه منسوب شد و برای نخستین بار در روز ۲۵ فروردین ۱۳۹۸ یعنی حدود یک سال بعد از تصویب دلار ۴۲۰۰ تومانی در دولت، در جلسه شورای عالی هماهنگی شرکت کرد.
همتی همچنین در بخشی از این مناظره مدعی شد که ارزهای مسدود شده را تبدیل به پایه پولی کرده است و این موضوع در حالی مطرح شد که او پیش از این به عنوان رئیس کل بانک مرکزی در برنامه تلویزیونی صریحا گفته بود که ارزها مسدود نشده بود و به خاطر تسعیر به نرخ نیمایی پایه پولی افزایش یافته است.
* شایعات و ادعاهای واکسنی
یکی دیگر از موضوعات مبهم در مناظره اول مباحثی درباره واکسن کرونا بود که امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی گفت عده‌ای می‌توانستند در مرداد سال گذشته ۱۸ میلیون واکسن کرونا از چین وارد کنند اما مجوز برای این کار صادر نشد. این موضوع بر اساس ادعای علی لاریجانی مطرح شد در حالی که وزارت بهداشت درباره واردات واکسن کرونا از چین عنوان کرد که کشور سازنده مورد ادعا خود تا آبان ماه (۳ ماه بعد از زمان ادعا شده) حتی ۱میلیون دز واکسن نداشته است.
مهرعلیزاده هم در این باره با انتقاد از مدیریت دولت در موضوع کرونا گفت: اگر وزارت بهداشت از مافیا بازی‌ها دست برمی‌داشت و اجازه می‌داد حتی به قیمت آزاد واکسن وارد شود، امروز مردم واکسینه شده بودند. بخش خصوصی می‌تواند از ده، بیست، هزار، ده‌هزار تا یک، دو تا ده میلیون دز واکسن وارد کند. برنامه من این است که اگر رئیس جمهور شدم در عرض سه ماه همه مردم ایران را واکسینه می‌کنم.
وزارت بهداشت هم در پاسخ به این ادعا نوشت: در مورد واردات واکسن و مشارکت بخش خصوصی هم در حالی که بیش از ۳۸ مجوز برای شرکت‌های بخش خصوصی صادر شده و البته تاکنون به ثمر ننشسته، واقعیت‌های بازار جهانی واکسن نیز مشخص است؛ چنانکه برای آن ۳ماهی که نامزد محترم وعده دادند، هم ریل گذاری شده است. می‌دانند، لذا روغن ریخته را نذر امامزاده می‌کنند.
* پاسخ رئیسی به شعارهای ساختارشکانه و اهانت‌ها
آیت الله رئیسی در واکنش به برخی سخنان ساختارشکنانه کاندیداها گفت: از اول پیروزی انقلاب اسلامی افرادی را داشتیم که در ذهن من هستند و این افراد بیشترین بهره را از آزادی می بردند و حرف های بسیار ساختارشکنانه و بدترین اهانت‌ها را می کردند تا حرفی به آنها زده می شد می‌گفتند آزادی نیست. یعنی خیلی چیز عجیبی است کسی در مقام کاندیدای جمهوری اسلامی ظاهر می شود و در همین جایگاه بیشتری حرف های ساختارشکنانه و بیشترین حرف‌ها در جهت ناامید کردن مردم و ایجاد سوال و شبهه در ذهن آنها به زبان می‌آوردند و در نهایت می‌گویند مردم ببینید آزادی نداریم و ما نمی‌توانیم حرف بزنیم؛ آخر روی مردم چی حساب می‌کنند.
او تاکید کرد: در دور قبل در همین سالن‌ها بسیار به من توهین شد و رقیب ما که آقایان کارمندان آنها محسوب می‌شوند ۲۰۰ شکایت از دانشجو، رسانه‌ای و نماینده مجلس به قوه قضائیه ارائه کردند اما من یک شکایت نکردم. من یک قاضی هستم و آقایان مدعی آزادی. چرا اینطور با مردم صحبت می‌کنید؟ چرا در عمل درست عمل نمی‌کنید.
از مهمترین نکات مناظره دوم وعده آیت الله رئیسی در پاسخ به اتهام زنی برخی دیگر از کاندیداها بود که به صراحت گفت: ما گشت ارشاد خواهیم داشت برای مدیران.
یکی دیگر از نکاتی که در هر دو مناظره مطرح شد ادعای پوششی بودن قاضی زاده هاشمی، رضایی، زاکانی و جلیلی برای آیت الله رئیسی بود که زاکانی ضمن رد آن در مناظره اول، در مناظره دوم هم خطاب به او گفت: آقای همتی! اگر ما کاندیدای پوششی هستیم، شما هم «کاندیدای روکِشی» [برای دولت یازدهم و دوازدهم] هستید!
* انتقاد از مناظره؛ هم رسانه ها و هم کاندیداها
یکی از مهمترین نکاتی که درباره مناظره های ۷ کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری مطرح شد انتقاد از شکل و شیوه برگزاری مناظره ها بود چنان که این انتقادات حتی در جریان برگزاری دومین مناظره از سوی یکی از کاندیداها به زبان آمد.
سعید جلیلی، نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در دومین مناظره این سوال را مطرح کرد که آیا این نوع مناظره و این نوع سوالات و این پاسخگویی،می‌تواند مردم را کمک کند؟ غرض از این جلسه این است که مردم بتوانند انتخاب کنند.
به اعتقاد وی امروز بسیاری از موضوعاتی که مورد توجه مردم است در مناظره مطرح نمی‌شود؛ بنابراین این شیوه مناظره کمکی به انتخاب مردم نمی‌کند.
جلیلی در آن جلسه پیشنهاد اصلاح شیوه مناظره ها را مطرح کرد و گفت: اینجا که قرار نیست تست هوش بگیریم. موضوعی مطرح شود و مثل دانشگاه‌ها به‌صورت کتاب باز، هر کس حرفی داشت درباره آن موضوع مطرح کند.
این انتقاد از سوی قاضی‌زاده هاشمی هم تائید شد ضمن اینکه او در واکنش به وعده های بی سرانجام و توخالی هم به کنایه موضوعی را مطرح کرد که جالب توجه بود. قاضی زاده در پاسخ به مهرعلیزاده و همتی مبنی بر قرار دادن سه و پنج وزیر زن در کابینه خود، به حالت کنایه اظهار داشت: چون می‌بینم تعداد وعده داده شده برای زنان در کابینه برخی کاندیداها در حال افزایش است، من همه اعضای کابینه ام را از بانوان قرار می‌دهم تا دیگر کسی نتواند بالاتر از این وعده دهد.
دو مناظره انتخاباتی به هر حال گذشت و حالا تنها فرصت باقی مانده برای کاندیداهای انتخابات سیزدهم که بتوانند خود را در برابر رقیبان خود به بهترین شکل به مردم معرفی کنند مناظره امروز است؛ آنچه از دو مناظره نخست بیش از همه در ذهن ماند تعدادی کلیدواژه بود که بعضا با توهین و اتهام همراه بوده و یا در پاسخ به اتهام زنی‌ها مطرح شد.
حالا قرار است تا ساعاتی دیگر سومین مناظره هم برگزار شد؛ مناظره ای که انتظار می رود هم در جلب مشارکت مردم در انتخابات موثر باشد و هم مصافی برای رودرویی برنامه‌های کاندیداها باشد نه جدال‌های لفظی و بردن فضای مناظره به سمت اتهام زنی و توهین.
انتهای پیام/
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
