به گزارش خبرگزاری فارس از زاهدان، امروز یکی از جدی ترین نیازهای جامعه، اشتغال و یادگیری مهارت های مختلف توسط جوانان برای دست و پا کردن یک کسب و کار است.
باید دانست که اگر معضل بیکاری به حد اعلا برسد و برای حل آن راه چاره ای اندیشیده نشود سبب پدیدآمدن آسیب های اجتماعی و فرهنگی و حتی بحران های امنیتی خواهد شد.
اکنون نیز در آستانه سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، هر هفت کاندیدا وعده هایی را جهت برطرف کردن مشکل بیکاری بیان می کنند اما نباید از نگاه ریشه ای به این عرصه غافل شد.
در همین راستا و با هدف بررسی وضعیت کنونی هنرستان ها، چرایی عدم جذابیت رشته های فنی و حرفه ای، چگونگی دستیابی به مدل مطلوب کسب مهارت، نقش هنرستان ها در اقتصاد کشور و پشتیبانی از تولید و لزوم توجه دولت آینده به این بخش، نشست مجازی احیای هنرستان‌ها به همت بسیج دانشجویی پردیس شهیدمطهری دانشگاه فرهنگیان سیستان و بلوچستان برگزار شد.
عباس بیات، رئیس گروه برنامه‌ریزی آموزش‌های فنی و حرفه ای گفت: دغدغه برگزاری نشست توسط دانشگاهی که تخصص آن مربوط به هنرستان‌ها و مباحثی نظیر اشتغال و تولید نیست بسیار نویدبخش است؛ همین دلیل برای اهمیت دادن به دانشگاه فرهنگیان کافی است که نومعلمان در ابعاد مختلف نظام آموزشی کشور به دنبال حل مسائل هستند.
وی با بیان اینکه امروز پیشرفت کشور با پرداختن به یک بُعد امکان‌پذیر نیست ابراز داشت: اقتصاد کشور به حضور بنیانی آموزش و پرورش نیاز دارد؛ شایستگی‌های پایه در مقولاتی همچون اشتغال، تورم و تولید به آموزش و پرورش مربوط می‌شود و اصلا تصور پیشرفت بدون دارابودن یک آموزش و پرورش پیشرفته تصوری خام است.
بیات مشکلات امروز کشور را نتیجه اقدامات مُسَکِنی و کوتاه‌مدت دانست و عنوان کرد: دیدگاهی در کشور وجود دارد که می‌گوید آموزش و پرورش نباید به اشتغال بپردازد؛ در حالی که اتفاقا پرداختن به افراد جامعه در راستای تأمین نیازهای خود و کشور از ضروری ترین نکات است لذا یکی از اساسی ترین اقدامات آموزش و پرورش، آماده کردن دانش‌آموزان برای امرار معاش خواهد بود.
وی با تأکید بر اینکه چرخش از پشتیبانی اشتغال به پشتیبانی تولید باید در اولویت آموزش‌های فنی و حرفه‌ای قرار گیرد افزود: آموزش و پرورش صرفا نباید به وضع موجود بسنده کند بلکه نگاه به آینده داشته باشد؛ به عنوان مثال اکنون باید به جای آموزش تعمیرکاران خودروهای بنزینی به سمت برنامه ریزی جهت آموزش لازم برای خودروهای برقی که دنیا به سوی آن حرکت می‌کند برویم؛ اینگونه آموزش و پرورش نه صرفا پشیبان مشاغل در حال زوال بلکه پشتیبان بخش‌های پیشران اقتصاد کشور خواهد شد.
رئیس گروه برنامه‌ریزی آموزش‌های فنی و حرفه ای اظهار داشت: توسعه منطقه‌ای آموزش های فنی و حرفه ای مسئله مهم است؛ نباید رشته های اول فنی در دو استان سیستان و بلوچستان و آذربایجان شرقی با موقعیت‌ها و ویژگی های مختلف، یکسان باشد.
سند تحول نسبت به آموزش های هنرستانی ساکت است
وی با اذعان به اینکه سند تحول نسبت به آموزش های هنرستانی ساکت است و راهبرد مشخصی ندارد تصریح کرد: این در حالی است که سیاست های کلی مثل سیاست اقتصاد مقاومتی یا سیاست های اجتماعی به آموزش فنی و حرفه ای در جهت توسعه و پیشبرد آنها توجه کرده است.
بیات تورم دانش آموزان در رشته علوم تجربی را یکی از دلایل مشهود ضعیف بودن آموزش و پرورش در بخش فنی و حرفه ای و هنرستان ها خواند و گفت: نظام آموزش و پرورش ما می تواند به خصوص در رشته های هنری با قالب نظام استاد و شاگردی رویه خود را ادامه دهد اما واقعیت این است که فرایند توسعه تکنولوژی و توسعه فناوری به ما اجازه نخواهد داد که کلیه رشته های فنی و حرفه ای را به سوی نظام استاد و شاگردی سوق دهیم، البته اگر با کمک ذینفعان اصلی و بخش های صنعت و خدمات، مفهوم استاد و شاگردی را در محیط کار بکار ببریم قابل پذیرش است اما اگر به شکل گذشتگان شخص به عنوان شاگرد در خدمت استاد باشد صحیح نیست و قابل مقایسه با پیشرفت های دنیا نخواهد بود.
وی با اظهار اینکه توجه به شایستگی های غیرفنی در بازار کار امری ضروری به نظر می رسد عنوان کرد: ما باید به مسائلی همچون بازاریابی، کارآفرینی و طراحی توجه کنیم تا دانش آموزان بتوانند یادگیری مادام العمر و به روز داشته باشند.
رئیس گروه برنامه‌ریزی آموزش‌های فنی و حرفه ای خاطرنشان کرد: اگر آموزش ابتدایی ما تغییر پیدا کند قطعا آموزش هنرستانی ما و یادگیری مهارت با رغبت اتفاق خواهد افتاد و خلل ها بهبود پیدا خواهد کرد.
همچنین سجاد صدیقی، مسئول مرکز بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان در این نشست گفت: سیاست گذاران ما به دنبال این بوده اند تا با ترغیب دانش آموزان به سمت آموزش های فنی و حرفه ای بتوانند مشکل اشتغال را حل کنند اما اینگونه نشده است.
پژوهشگر عرصه تعلیم و تربیت با بیان اینکه امروز سرانه یک دانش آموز فنی و حرفه ای سه برابر یک دانش آموز رشته های نظری است ابراز داشت: وقتی به پژوهش های مختلف مراجعه می کنیم می بینیم که اغلب هنرجویان ما شغل ندارند یا شغلی که دارند متناسب با رشته آنها نیست.
وی ادامه داد: اگر از هدایت تحصیلی سخن می گوییم باید به دنبال ایجاد جذابیت در آن نیز باشیم؛ در حالی که امروز شیوه نظام تعلیم و تربیت ما باعث ایجاد یک شکاف طبقاتی شده است و عمده دانش آموزان هنرستان ها از خانواده های متوسط به پایین جامعه هستند؛ یعنی فرایندی وجود دارد که خانواده های ضعیف، فرزندان خود را به امید دستیابی سریع به شغل و کسب درامد به هنرستان ها می فرستند اما نتیجه چیز دیگری می شود؛ خانواده های غنی تر نیز با سرمایه ای که دارند فرزندان خود را به آموزش رشته های نظری می بَرند و آنان را برای مدیریت کشور آماده می کند.
صدیقی با تأکید بر اینکه این چرخه عدالت‌زُدای فنی و حرفه ای سال به سال در حال تشدید است تصریح کرد: باید دید مزیت نسبی هنرستان برای دانش آموز ما چیست که او را به ورود به هنرستان سوق دهد زیرا دلیل عمده ایجاد نگرش منفی نسبت به هنرستان ها ناکارآمدی است
وی افزود: آموزش فنی و حرفه ای با وجود تأکید رهبر معظم انقلاب در سند تحول بسیار ضعیف نگاشته شده است ولی روح کلی سند می تواند در هنرستان ها حاکم باشد یعنی نقطه ضعف ما به نقطه قوت تبدیل شود.
مسئول مرکز بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان انگیزه و اعتماد به نفس در دانش آموزان هنرستان را بسیار ضعیف دانست و اظهار داشت: راه تقویت هنرستان ها، سرمایه گذاری مالی نیست شاید بهبودی حاصل شود اما کار به صورت ریشه ای حل نمی شود اساس کار هنرستان این است که دانش آموز وارد چرخه آموزش مهارت برای رسیدن به فن و از فن برای رسیدن به ثروت بشود یعنی او به با ورود به هنرستان به ازای یادگیری مهارت می تواند قطار زندگی خود را به حرکت درآورد البته باید خلأهای شخصیتی دانش آموز نیز در این چرخه پُر شود چرا که آنها نسبت به آینده خود ناامیدند چون نمونه های خود را می بینند.
وی اذعان کرد: این دردناک است که به دانش آموزان هنرستان به عنوان دانش آموز دست دوم نگاه می شود؛ در دوران کرونا نیز آنها به حال خود رها شدند و گاهی خود معلمان برایشان وقت گذاشتند.
اجرای فرایند استاد و شاگردی راه حل مشکلات آموزش فنی و حرفه ای
صدیقی فرایند استاد و شاگردی را راه حل مشکلات آموزش فنی و حرفه ای معرفی کرد و گفت: یک اتفاق منفی که در نظام آموزش و پرورش ما رخ داده این است که به شخص استاد می گویند بروید در گارگاه، مهارت آموزش دهید و بعد از آن درون کلاس، خلاقیت را یاد بدهید و این طریق آموزشی باعث به وجود آمدن معضل شده است؛ ایده راهگشای بنده این است که نظام آموزشی ما تعیین تکلیف نکند و اجازه بدهد تجربه های زیستی خودمان را دخیل کنیم به طور مثال در علم تجربی که آلمان موفق ترین کشور است علم آلمان را درون کشور بیاوریم؛ البته وقتی می خواهیم کشورهای دیگر را تحلیل کنیم باید حتما مسائل اجتماعی و سیاسی این کشورها را هم داشته باشیم تا بتوانیم از تجربه زیستی آنها استفاده کنیم.
وی با اشاره به اقتضائات فرایند استاد و شاگردی افزود: ارجاع نیاز به هنرستان ها، آزادسازی مدیریت در هنرستان ها، درآمدزا شدن هنرستان ها، ریسک پذیری دولت و سرمایه گذاری در هنرستان ها مواردی است که در این زمینه حائز اهمیت است.
حکمرانی آموزش فنی و حرفه ای مؤلفه هایی دارد که شامل پاسخگویی به نیازهای جامعه و بازار کار، تضمین کیفیت آموزش، شفافیت، پیشرفت شغلی معلمان و مربیان و مشارکت گسترده ذی نفعان از جمله کارگر و کارفرما است یعنی مدیریت هنرستان های کشور نباید به شیوه کنونی باشد زیرا ذی نفعان این عرصه نقشی در آنها ندارند.
امروز نیاز به انقلاب در مهارت آموزی داریم
اصغر فیضی، مدیرکل دفتر پژوهش و برنامه ریزی سازمان آموزش فنی و حرفه ای نیز گفت: تغییرات سریع دنیای فناوری تمام شئون زندگی را تحت تأثیر قرار داده و دچار تحول کرده است و روش انجام کارها، یادگیری و آموزش نیز باید به تناسب این تحول، تغییر کند.
وی با تأکید بر اینکه امروز نیاز به انقلاب در مهارت آموزی داریم اظهار داشت: حکمرانی آموزش فنی و حرفه ای مؤلفه هایی دارد که شامل پاسخگویی به نیازهای جامعه و بازار کار، تضمین کیفیت آموزش، شفافیت، پیشرفت شغلی معلمان و مربیان و مشارکت گسترده ذی نفعان از جمله کارگر و کارفرما است یعنی مدیریت هنرستان های کشور نباید به شیوه کنونی باشد زیرا ذی نفعان این عرصه نقشی در آنها ندارند.
فیضی عنوان کرد: ما هنوز نتوانسته ایم نیازهای بازار کار را به طور کامل بشناسیم؛ برای این امر نیاز به سازوکار دقیقی داریم تا اطلاعات بازار کار به صورت هوشمند تجزیه و تحلیل شود؛ در بسیاری از کشورها این اطلاعات همزمان در دسترس است و روندها می تواند نشان دهد که آموزش ها به چه سمتی باید برود؛ حتی تا سطح شهرستان باید نیازسنجی صورت گیرد و مهارت آموزی را جهت داد.
وی ادامه داد: تضمین کیفیت آموزش نیاز مبرمی است که تقریبا تمام دنیا آن را پیاده کرده که در این زمینه نقش نهاده ها، تجهیزات و معلمان و مربیان بسیار برجسته است؛ همچنین جایگاه آموزش مهارتی به عنوان آخرین انتخاب دانش آموزان نیاز به ایجاد امید در جوانان و معرفی درست با استفاده از نمونه های موفق یا برگزاری مسابقات ملی مهارت دارد.
مدیرکل دفتر پژوهش و برنامه ریزی سازمان آموزش فنی و حرفه ای با اشاره به اینکه مهارت آموزی موضوع آسانی نیست و مؤلفه های بسیاری دارد ابراز داشت: نمی توان با یک راه حل ساده به تمام موضوعات پاسخ داد چرا که نظام آموزش مهارتی فعلی باید حتی یک گام بالاتر در هماهنگی با نظام اقتصادی و طرح های توسعه کشور مورد توجه قرار بگیرد که این اتفاق به راحتی نخواهد افتاد و نیاز به سرمایه دارد و دولت باید آن را انجام دهد.
وی افزود: کشورها تجربه های مختلفی دارند به عنوان مثال کُره بعد از جنگ حتی چوب نداشتند اما نگاه را به نیروی انسانی خود معطوف و شروع به آموزش مهارت به تمام افراد کردند؛ در نهایت هم پس از مدت کوتاه یکی از قدرت های اقتصادی دنیا شد.
فیضی خاطرنشان کرد: برای اینکه بتوانیم مسئله مهارت آموزی را حل کنیم باید ارتباط تنگاتنگ آن را با مقوله اقتصاد شکل دهیم و همه جوانب را در نظر بگیریم؛ وقتی کارفرماها و بازار کار در سیاست گذاری دخیل شوند قطعا کارایی فعالیت های فنی و حرفه ای بیشتر می شود.
وی حکمرانی چند سطحی را یکی از ابزارهایی دانست که می توان در هنرستان ها از آن استفاده کرد و تصریح کرد: در سطوح استانی و ملی حکمرانی متفاوت است که باید همه ابزارها در سطوح مختلف به صورت هماهنگ کنار هم کار کنند تا ما بتوانیم پاسخگوی نیاز جامعه و بازار و مهارت کار باشیم.
انتهای پیام/3139
افشای کامل
روایتگری موثر
زیستگاه رسانه
قصه های کرونا
کد اقناع
کیفیت حکومت
